علوم خبری

علوم خبری

علوم خبری بهار 1393 شماره 9

مقالات

۱.

سبک زبان در گفتمان خبری: مطالعه ی موردی برنامه ی «خبر 20» شبکه ی خبر

کلید واژه ها: هم نوایی سبک زبانی طراحی مخاطب گفتمان خبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 46 تعداد دانلود : 65
در این پژوهش انسجام سبک زبانی برنامه «خبر 20» در چارچوب نظریه ی طراحی مخاطب بررسی شده است. طبق نظریه ی طراحی مخاطب، گوینده سبک زبانی خود را متناسب با مخاطب خود انتخاب می کند و این مسئله در رسانه های خبری که نیاز به جذب و حفظ مخاطب دارند، از اهمیت برخوردار است. برای بررسی سبک زبانی برنامه ی «خبر 20»، سه بُعد زبان شناختی آوایی/واژگانی، اسم سازی، و ساخت معلوم/مجهول انتخاب شدند و انسجام سبکی برنامه در چارچوب هر یک از این ابعاد زبانی بررسی شد. برنامه ی «خبر 20» مربوط به تاریخ بیستم شهریورماه 1391 ضبط شد و گفتار مجری برنامه در «استودیو» و «سایه روشن» به صورت مکتوب درآمد و در قالب 15 بند خبری مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهد که صورت آوایی واژه ها در سبک «خبر 20» همانند سبک محاوره ای و غیررسمی است، اما دیگر ابعاد واژگانی، اسم سازی، و ساخت معلوم/مجهول در آن متمایل به سبک رسمی است.
۲.

تدوین راهبردهای مطلوب مدیریت پوشش خبری بحران هسته ای برای سیمای ج.ا.ا (با توجه به سناریوی استمرار تحریم ها)

نویسنده:

کلید واژه ها: راهبرد سیمای جمهوری اسلامی ایران قدرت هوشمند بحران انرژی هسته ای مدیریت پوشش خبری بحران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 777 تعداد دانلود : 282
مسأله اصلی این تحقیق دستیابی به مطلوب ترین راهبردهای مدیریت پوشش خبری بحران انرژی هسته ای برای سیمای جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر زیر سیستم سیاسی بحران انرژی هسته ای در بُعد بین المللی در مرحله پیش از بحران می باشد. با توجه به ارزیابی محیط داخلی و خارجی، سناریوی استمرار تحریم ها از بین سه سناریوی محتمل (جنگ، مصالحه و استمرار تحریم ها) برای این تحقیق برگزیده شد. این راهبردها به سیمای ج. ا. ا این امکان را می دهد که با توجه به نظریه قدرت هوشمند، از بحرانی شدن مسأله هسته ای در آینده، تا حد امکان جلوگیری کرده و به افزایش قدرت جمهوری اسلامی ایران کمک نماید. این تحقیق با استفاده از روش دلفی، طی سه مرحله و با بهره-گیری از الگوی برنامه ریزی استراتژیک دیوید انجام شد. به همین منظور برای دستیابی به اهداف تحقیق از نظرات خبرگان در این حوزه (مدیران ارشد سازمان صدا و سیما و وزارت امور خارجه، اساتید و نخبگان رشته های علوم سیاسی و روابط بین الملل و علوم ارتباطات و مدیریت رسانه ) کمک گرفته شد. بر این اساس ابتدا مأموریت سیمای ج. ا. ا و چشم انداز آن در این موضوع مشخص شد. در ادامه با ارزیابی عوامل درونی و بیرونی سیما، اهداف بلند مدت سیما تعیین و در نهایت راهبردهای مطلوب سیما شناسایی و اولویت بندی شدند. نتیجه این تحقیق نشان داد نقاط قوت سیما از نقاط ضعف سیما در این موضوع بیشتر است و تهدیدهای سیما نیز از فرصت های سیما بیشتر می باشد بنابراین راهبردهای رقابتی مناسب ترین راهبردها برای سیما جهت مدیریت پوشش خبری بحران هسته ای تشخیص داده شدند. در انتها راهبردهای رقابتی تدوین شده برای سیما اولویت بندی شدند.
۳.

مطالعه سیره سیاسی امام خمینی (ره) در مستند تلویزیونی «شاخص»

کلید واژه ها: امام خمینی نشانه شناسی مستند تلویزیونی خط امام (ره) «شاخص»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 588 تعداد دانلود : 421
هدف اساسی این مقاله فهم و تبیین چگونگی بازنمایی «سیره سیاسی امام خمینی(ره)» در مستند تلویزیونی «شاخص» است. سؤال اصلی مقاله این است که در مستند تلویزیونی شاخص برای بازنمایی سیره سیاسی حضرت امام(ره) از چه نشانه هایی استفاده شده است؟ برای نیل به این مقصود، ابتدا مفهوم و نظریه بازنمایی به عنوان چارچوب نظری پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه به مفهوم شناسی سیره در صدر اسلام پرداخته شده است. سپس مفاهیم نظری مربوطه همچون «سیره» و «سیره سیاسی» و «نشانه» تعریف شده است. در روش شناسی تحقیق، از الگوی روایی رمزگان پنجگانه رولان بارت استفاده می شود. مقوله های مورد نیاز برای بررسی صحنه های انتخابی و پاسخ به سؤالات تحقیق از این الگو در استخراج شده و مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در مستند تلویزیونی شاخص سیره سیاسی امام خمینی (ره) در بعد داخلی شامل «تکیه کردن به رأی مردم، تأمین اتحاد و یکپارچگی ملت، مردمی بودن و غیراشرافی بودن حکمرانان، دلبسته بودن مسئولان به مصالح ملت، کار و تلاش همگانی برای پیشرفت کشور، لزوم اتکا به قانون و قانون گرایی» و در بعد سیاست خارجی شامل «ایستادگی در مقابل سیاست های مداخله گر و سلطه طلب، برادری با ملت های مسلمان، حفظ استقلال، ارتباط با همه کشورها بجز آنهایی که دشمنی می کنند، مبارزه با صهیونیسم و مبارزه برای آزادی فلسطین، کمک به مظلومین عالم و ایستادگی در برابر ظالمان» معرفی و تبیین شده است.
۴.

توسعه مسئولیت مدنی در جرائم رسانه ها و مطبوعات

کلید واژه ها: رسانه مجازات مطبوعات آزادی بیان مسئولیت مدنی غیر جزایی سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 872 تعداد دانلود : 358
مطبوعات و رسانه با تکیه بر اصل آزادی بیان ناگزیر به ارائه تحلیل ها، گزارش ها، نقدها و گفتگوها و انتقال اندیشه ها می باشند. در میانه این مسئولیت، ناخواسته ممکن است مطالبی ارائه شود که حمل بر توهین یا افتراء گردد. این مقاله می کوشد تا به این سئوال پاسخ دهد که آیا می توان برخی از جرایم رسانه ای و مطبوعاتی را شبه جرم تلقی نموده و با جبران خسارت و پرداخت غرامت مورد حکم قرار داد؟ این پرسش با رویکرد رسالت مطبوعاتی و رسانه نگاران طرح گشته و ضرورت فهم و امکان غیرجزایی سازی برای رسانه ها از همین اصل آزادی بیان و احسان و ترویج قول احسن برخاسته است. هدف مقاله حاضر تقویت و توسعه رویکرد مسئولیت مدنی است.
۵.

بررسی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و آثار آن در نظام حقوقی مطبوعات

نویسنده:

کلید واژه ها: دسترسی به اطلاعات آزادی اطلاعات جستجوی اطلاعات قانون انتشار آزاد نظام مطبوعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 587 تعداد دانلود : 271
حق آگاهی از جمله حقوق شهروندی است که دارای ابعاد گسترده ای می باشد. از سویی حق دسترسی به اطلاعات (حق جستجو) را می توان یکی از عناصر ضروری آزادی بیان دانست و از سوی دیگر مردم سالاری بدون تضمین حق آگاهی نمی تواند متضمن آینده ای روشن باشد. حق آگاهی دارای دو مفهوم مضیق و موسع می باشد . آزادی در جستجوی اطلاعات در مفهوم مضیق آن مد نظر قرار می گیرد در حالیکه در مفهوم موسع، حق دسترسی به اطلاعات ملاک نظر می باشد. امروزه به دلایل مختلف از جمله مبارزه با فساد ، گسترش مشارکت شهروندان ، بهبود کیفیت خدمات عمومی و ارتقای سطح زندگی افراد با آگاهی از اطلاعات کاربردی، حق دسترسی به اطلاعات –دولتی- اهمیت بسیار یافته است به طوریکه کشورهای توسعه یافته عمدتاً از دهه 1980 میلادی به سمت آزادی اطلاعات حرکت نموده اند و کشورهای در حال توسعه نیز عموماً از دهه اول قرن بیست و یکم به تصویب قانون آزادی اطلاعات روی آورده اند . در کشور ما نیز چند سالی است که موضوع آزادی اطلاعات مورد توجه قرار گرفته است که نتیجه آن تصویب قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در سال 1388 می باشد . با توجه به موضوعات مورد اشاره در این قانون با محوریت حق دسترسی به اطلاعات که از مفاهیم حق آگاهی می باشد و اینکه مطبوعات از فعالان عرصه اطلاع رسانی می باشند نمی توان تأثیر تصویب این قانون بر نظام مطبوعاتی کشور را نادیده انگاشت .در این تحقیق در پی بررسی این قانون و تأثیرات آن بر جنبه های مختلف نظام مطبوعاتی کشور خواهیم بود و با این قصد ابتدا به تعریف برخی از مفاهیم به کاربرده شده در این قانون می پردازیم و سپس تأثیر آن بر نظام مطبوعاتی کشور را بررسی می کنیم.
۶.

جایگاه «رسالت مطبوعات» در اسناد حقوقی بین المللی و ایران

کلید واژه ها: نظام حقوقی حقوق بین المللی قوانین ایران قانون مطبوعات رسالت مطبوعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 103 تعداد دانلود : 610
رسالت مطبوعات هدف و ارزشی است که مطبوعات باید بدان برسند. ما بر این باوریم که رسالت مطبوعات امری ذاتی نیست بلکه حاصل نظام ارزشی حاکم در هرجامعه می باشد. اسناد بین المللی و منطقه ای حقوق بشر هم بر این ادعا صحه می گذارند. برای اولین بار در سال 1364 با درنظر گرفتن فصلی جداگانه از قوانین رسانه ای کشور، از این نظریه پیروی کرده و با توجه به ارزش های دینی و انقلابی حاکم بر جامعه، مواردی را به عنوان رسالت مطبوعات در نظر گرفته است که این خود یکی از تاثیرات انقلاب اسلامی بر مطبوعات می باشد. در این مقاله تلاش شده است تا به این سئوالات پاسخ داده شود که رسالت مطبوعات به چه معناست ؟ آیا امری ذاتی است یا عارضی؟ نظام حقوقی حاکم بر رسالت مطبوعات در قوانین ایران و اسناد حقوقی بین المللی چگونه است؟

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۶