زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق)

زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق)

زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال سوم پاییز 1391 شماره 3 (پیاپی 11) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی رابطه بین تعارض زناشویی با خشونت خانوادگی نسبت به دختران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عاطفی تعارض زناشویی دختران نوجوان خشونت خانوادگی ابعاد خشونت علیه کودکان (جسمی غفلت) پرسشنامه کودک آزاری و ضربه (CTQ)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، تفریحات و سلامت روانشناسی زنان
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی خانوادگی
تعداد بازدید : 404 تعداد دانلود : 648
این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین تعارض زناشویی با خشونت خانگی والدین نسبت به دختران نوجوان شهر اهواز بود. این پژوهش از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر اهواز و والدین آن ها بوده است که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 384 نفر آن ها به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار سنجش دراین پژوهش دو پرسشنامه کودک آزاری و ضربه (CTQ) برنستاین، (Bernstein, 1995) و پرسشنامه تعارض زناشویی (MCQ) براتی و ثنایی( ( Barati & Sanae,2004 می باشد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری، انحراف استاندارد، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. براساس یافته های این پژوهش بین متغیر کل تعارض زناشویی با خشونت والدین نسبت به دختران رابطه معنا داری وجود دارد. هم چنین، بین ابعاد تعارض زناشویی (کاهش همکاری زوجین، افزایش واکنش های هیجانی، جلب حمایت فرزندان، رابطه با خویشاوندان و دوستان همسر) با خشونت والدین به دختران همبستگی معناداری وجود دارد، اما بین متغیر های رابطه فردی با خویشاوندان خود و جدا کردن امور مالی همبستگی معنا داری مشاهده نگردید. هم چنین، نتایج بدست آمده از این پژوهش، حاکی از آن است که بین تعارض زناشویی با ابعاد خشونت خانگی (جسمی ،عاطفی، غفلت) والدین نسبت به دختران رابطه معناداری وجود دارد. نتایج بدست آمده از رگرسیون چند گانه نیز نشان دادند که متغیر رابطه با خویشاوندان و دوستان همسر، بیش ترین تاثیر را در تبیین متغیر وابسته داشته است.
۲.

تاثیرخانواده بر مشارکت سیاسی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان خانواده مشارکت سیاسی مشارکت جویی فردی مشارکت جویی والدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 897 تعداد دانلود : 765
الزامات جامعه ایران مانند هر جامعه درحال گذار و یا درحال توسعه مشارکت زنان را به عنوان نیمی از نیروهای فعال جامعه در عرصه های گوناگون ضروری می سازد. از آن جا که خانواده نخستین و مهم ترین عامل جامعه پذیری افراد تلقی می شود لذا، به نظر می رسد میزان تمایلات مشارکت جویانه در خانواده می تواند بر مقدار مشارکت زنان از جمله مشارکت سیاسی آنان تاثیر بگذارد. از راه بحث و گفت و گو در منزل، فرزندان با ارزش ها و نگرش های سیاسی والدین آشنا می شوند و از این راه علاقمندی یا بی علاقگی آنان نسبت به مسایل سیاسی ابراز می شود. لذا، به نظر می رسد وضعیت خانوادگی و موقعیت اجتماعی بر میزان مشارکت سیاسی افراد تاثیر میگذارد. این مقاله براساس نتایج یک پژوهش پیمایشی پهنانگر و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است که در سطح استان آذربایجان شرقی، بین زنان 18 تا 64 سال ساکن در استان به اجرا گذاشته شده است. بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه مورد بررسی 1074 نفر برآورد شده، روش نمونه گیری به صورت خوشه ای چندمرحله ای و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. یافته های پژوهش نشان می دهند که والدین پاسخگویان تمایل حدمتوسط و یا متوسط به بالایی به مشارکت سیاسی داشته و در انجمن های گوناگون شرکت و فعالیت می کنند. نتایج آزمون همبستگی بین متغیرهای مستقل و وابسته حاکی از آن است که گرایش به مشارکت سیاسی والدین بر فعالیت آن ها در انجمن ها تاثیر گذار است و مشارکت جویی فرد در انجمن های گوناگون و در نهایت، مشارکت سیاسی وی را متاثر می سازد.
۳.

بررسی اثر جنس و طرحواره های جنسیتی بر الگوهای دوستی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنانگی کلیشه های جنسیتی جنس مردانگی دوجنسیتی BSRI الگوهای دوستی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده زن در خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : 180 تعداد دانلود : 351
این پژوهش به بررسی تاثیر جنس و نقش های کلیشه ای جنسیتی بر الگوهای دوستی می پردازد. تعداد 162دانشجوی دختر و 138 دانشجوی پسر از دانشکده های دانشگاه تهران مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از نمونه مورد مطالعه از دو پرسشنامه کیفیت دوستی حجازی(Hejaze,1996 ) و پرسشنامه نقش های جنسیتی بم (Bem,1981) استفاده گردید. داده های بدست آمده با استفاده از روش های آماری آزمون تی برای گروه های مستقل، آزمون همبستگی خی دو تجزیه و تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان دادند بین جنس افراد و الگوهای دوستی ارتباط معناداری وجود دارد به گونه ای که میزان رضایت و خود فاش سازی و صمیمیت در بین زنان بیش تر از مردان است و میزان اعتماد مردان نسبت به زنان بیش تر است، اما بنظر می رسد که میان کلیشه های جنسیت و الگوهای دوستی ارتباط معناداری وجود ندارد. در واقع، کلیشه های جنسیتی موجود نمی تواند چگونگی الگوهای دوستی افراد را پیش بینی کند. هم چنین، بین جنس و نقش های کلیشه ای جنسیتی نیز ارتباط معناداری وجود ندارد.
۴.

مذهب و رفتار مصرف کننده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مصرف زنان ارزش مذهب نگرش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : 230 تعداد دانلود : 23
چگونگی مصرف کالاها و خدمات موجود در جامعه و مقدار مصرف آن ها یکی از دغدغه های جوامع هم از نظر اقتصادی و هم به لحاظ ارزشی بوده و می باشد. در جوامع مبتنی بر ارزش های اسلامی، مصرف های بی رویه و آن چه اسراف و تبذیر نامیده می شود، از مسایل مهم اقتصادی تلقی می شود. این مقاله بر آن بوده است که با رویکردی جامعه شناختی به بررسی رفتار مصرفی خانوارهای ساکن در شهر شیراز بپردازد. بر این اساس چارچوب نظری مبتنی بر مدل آجزن انتخاب و طراحی گردید. با روش پیمایشی و پرسشنامه ای محقق ساخته، داده های مورد نیاز از نمونه 383 نفری از زنان متأهل ساکن شهر شیراز جمع آوری شد. شیوه نمونه گیری خوشه ای بود. جهت آزمون فرضیه ها و مدل پژوهش از روش آماری رگرسیون خطی و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که ابعاد گوناگون مذهبی بودن (مناسکی، تجربی، پیامدی و شناختی) با نگرش به مصرف دارای رابطه ی منفی معناداری بودند. از سوی دیگر، نگرش به مصرف با رفتار مصرفی دارای رابطه ی معنادار مثبتی بوده است.
۵.

اثر بخشی آموزش امنیت هیجانی بر تعارضات زناشویی و بهزیستی ذهنی زنان متأهل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان تعارضات زناشویی بهزیستی ‏ذهنی زوجین امنیت هیجانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، تفریحات و سلامت روانشناسی زنان
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی خانوادگی
تعداد بازدید : 722 تعداد دانلود : 889
هدف از اجرای این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش امنیت هیجانی بر تعارضات زناشویی و بهزیستی ذهنی زنان متأهل شهر اصفهان بود. این پژوهش به روش شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل اجرا شده است. جامعة آماری، شامل کلیة زنان متأهل مراجعه کننده به یکی از فرهنگ سراهای شهر اصفهان با تجربه حداقل یک سال زندگی مشترک و نمونه در این پژوهش 40 نفر از بانوان متأهل بودند که از بین داوطلبان ثبت نام کننده در این طرح انتخاب (این افراد نمرات بالاتری نسبت به سایر افراد در پرسشنامه تعارض زناشویی کسب کردند) و به گونه تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار اندازه گیری مورد استفاده در پژوهش عبارت بود از پرسشنامه تعارض زناشویی و پرسشنامه بهزیستی ذهنی. تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل کواریانس انجام شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که آموزش امنیت هیجانی بر تعارضات زناشویی زنان و نیز ابعاد آن در مرحله پس آزمون به صورت معناداری اثرگذار بود (05/0P<). هم چنین، یافته ها نشان داد آموزش امنیت هیجانی تنها بر دو بعد از ابعاد بهزیستی ذهنی شامل اراده و روان رنجوری به صورت معناداری اثرگذار بوده است و در دو بعد سرزندگی و استرس- افسردگی تأثیر معناداری نداشته است. بنابراین، می توان گفت آموزش امنیت هیجانی در جهت کاهش تعارضات زوجین و دو بعد از ابعاد بهزیستی ذهنی شامل اراده و روان رنجوری مؤثر است.
۶.

تأثیر مصرف رسانه های جمعی بر مدیریت بدن زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان مدیریت بدن ب‍ان‍ه رسانه های خارجی رسانه های داخلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه رسانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه فرهنگ
  3. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده جامعه شناسی زنان
تعداد بازدید : 278 تعداد دانلود : 167
هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر مصرف رسانه های جمعی بر مدیریت بدن زنان می باشد. این پژوهش از نوع پیمایشی و داده های مورد نیاز از راه پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است. جامعه آماری زنان17 تا40 ساله شهر بانه که از این تعداد480 نفر با استفاده از فرمول کوکران و شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده اند.. داده ها پس از جمع آوری به وسیله نرم افزار SPSS در دو سطح توصیفی و استنباطی(همبستگی،تحلیل رگرسیونی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین مصرف رسانه های داخلی و خارجی به ترتیب همبستگی منفی و مثبتی با مدیریت بدن وجود دارد.تلویزیون(در میان رسانه های داخلی) و ماهواره (در میان رسانه های خارجی) قوی ترین رابطه را با مدیریت بدن دارند. هم چنین، نوع همبستگی رسانه های داخلی و خارجی با ابعاد و مؤلفه های مدیریت بدن تا حدودی متفاوت است. در میان متغیرهای جمعیتی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی و سن به ترتیب همبستگی مثبت و منفی با مدیریت بدن دارد. در مجموع، متغیرهای مذکور، حدود40 درصد از تغییرات مدیریت بدن زنان مورد بررسی را تبیین می کند.در بخش پایانی مقاله، دلالت های یافته ها و نتایج پژوهش در زمینه ی سیاست گذاری های اجتماعی و فرهنگی مورد بحث قرار گرفته است.
۷.

بررسی دیدگاه زنان روستایی در مورد تاثیر استفاده از (ICT) بر فعالیت های اجتماعی- اقتصادی آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان روستایی ICT فعالیت های اجتماعی فعالیت های اقتصادی کربال

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن و اقتصاد محیط های کاری
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده مشارکت زن در اجتماع
تعداد بازدید : 322 تعداد دانلود : 641
هدف از این پژوهش بررسی دیدگاه زنان در مورد تاثیر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر فعالیت های اجتماعی- اقتصادی آنان در روستاهای بخش کربال شهرستان شیراز بود. روش پژوهش توصیفی (پیمایشی) است. جامعه آماری کلیه زنان روستاهای بخش کربال (روستاهای دارای مرکز ICT ) به تعداد 1950 نفر در سال 1390 می باشد. نمونه آماری 320 نفر از زنان بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده شامل روش کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته (حاوی 30 سوال با طیف 5 درجه لیکرت) می باشد و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، پایایی آزمون برابر 87/0 می باشد. داده ها در دو سطح توصیفی (با استفاده از جدول های توزیع فراوانی، درصد فراوانی و ترسیم نمودار) و استنباطی (با استفاده از آزمون مجذور خی دو، یومن - ویتنی و کراسکال - والیس) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج ناشی از این پژوهش: استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در افزایش اطلاعات و آگاهی، ارتقاء نحوه نگرش به زندگی، تقویت روحیه مشارکت، افزایش مهارت های مورد نیاز، بر فعالیت های اجتماعی- اقتصادی زنان روستای در حد زیاد اثر گذار بوده است و این اثر گذاری در زنان مزدوج با سن ازدواج، میزان سن، تعداد فرزندان و تحصیلات، یکسان بوده است، اما اثر بخشی آن در زنان شاغل و خانه دار متفاوت بوده است
۸.

اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعه مشاغل خانگی زنان روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اشتغال زنان روستایی عوامل مؤثر مشاغل خانگی کارآفرینی روستا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن و اقتصاد
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن و اقتصاد توانمندسازی زنان
تعداد بازدید : 610 تعداد دانلود : 258
این پژوهش کاربردی باهدف بررسی متغیرهای مؤثربرتوسعه مشاغل خانگی ازدیدگاه زنان روستایی در شهرستان اسلام آباد غرب و کارشناسان، با روش توصیفی - پیمایشی در سال 90 انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل15000زن روستایی و50 کارشناس صاحبنظر در زمینه مشاغل خانگی می باشد، حجم نمونه براساس جدول مورگان 375 نفرزن روستایی و 50 نفرکارشناس تعیین گردیده است. روایی پرسشنامه به روش اعتبار محتوا و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ(72/.)تأیید شد، روش نمونه گیری به صورت طبقه ای با انتساب متناسب بودکه در دو مرحله انجام شد. نتایج نشان می دهند که مهم ترین متغیرهایی که باعث توسعه مشاغل خانگی می شود از دید زنان: داشتن مهارت، تخصص و تجربه، انگیزه ی کسب استقلال بیش تر، معرفی و دیدار با الگوها و افراد موفق است، اما مهم ترین این متغیرها ازدیدکارشناسان: برگزاری کلاس های آموزشی، برطرف نمودن نیاز مالی زنان، ایجاد بازار محلی برای فروش محصولات است. هم چنین، نتایج نشان می دهد: بین سطح تحصیلات و عضویت در تشکل ها با ایجاد و توسعه شغل خانگی توسط زنان رابطه معناداری وجود دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۵