پژوهشنامه زنان

پژوهشنامه زنان

پژوهشنامه زنان سال ششم بهار و تابستان 1394 شماره ویژه نامه (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

نگرش جوانان ایرانی به ازدواج، انتخاب همسر و تشکیل خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانواده نگرش به ازدواج جوانان ایرانی سن مطلوب ازدواج تأخیر در ازدواج

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده زن در خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : 264 تعداد دانلود : 150
در جامعة جوان ایرانی موضوع های مرتبط با حوزة جوانان مسئله ای اجتماعی تلقی می شود؛ زیرا حدود یک سوم جامعة ایرانی کشور، یعنی بیش از 24 میلیون نفر را جمعیت جوان 20 تا 35 ساله تشکیل می دهند که در نهاد مهم اجتماعی ایرانی، یعنی خانواده، مؤثرند. جامعه شناسان ازدواج را قراردادی اجتماعى، ضامن بقاى نسل انسان و سبب آرامش و امنیت در جوامع دانسته اند. هم چنین نهاد خانواده از مهم ترین نهادهای اجتماعی به شمار می رود. امروزه با افزایش سن ازدواج و کاهش نرخ ازدواج، همسرگزینی و تشکیل خانوادة جوانان اهمیت به سزایی یافته است. جوانان به دلایل مختلف از مبادرت به ازدواج دوری می کنند و پدیدة تأخیر در سن ازدواج نه در حکم امری شخصی، بلکه به منزلة مسئله ای اجتماعی نمود یافته است. در این مقاله، یافته ها دیدگاه مثبت بیش تر جوانان را به ضرورت داشتن امر ازدواج تأیید می کنند؛ به رغم افزایش سن ازدواج، جوانان سن مطلوب ازدواج را برای خانم ها 2/23 و برای آقایان 6/27 بیان کرده اند.
۲.

بررسی مسائل زنان ایرانی از پیش از اسلام تا انقلاب اسلامی از نگاه سفرنامه نویسان خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان سفرنامه خلقیات منفی ظلم به زنان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها
تعداد بازدید : 645 تعداد دانلود : 248
تحقیق حاضر به مطالعة مسائل زنان ایرانی از پیش از اسلام تا انقلاب اسلامی از نگاه سفرنامه نویسان پرداخته و مشکلاتشان را در کنار رفتارهای منفی شان بررسی و موقعیت سفرنامه نویسان را در انعکاس وضعیت زن ایرانی مطالعه می کند. این پژوهش بر مبنای تحلیل تماتیک تنظیم شده و با دسته بندی وضعیت زنان در سه مقوله، گزاره هایی مبنی بر «خلقیات منفی زنان» و «ظلم به زنان» را استخراج کرده است. طبق نتایج، با وجود برخی گزاره های انکارناپذیر، در مواردی فقدان درک درست سفرنامه نویس از جامعة ایران در گزارشش مؤثر بوده است؛ بنابراین فهم سفرنامه نویسان از مسائل زنان از سه منظر درخور بررسی است: نخست آن هایی که بدون دسترسی به زنان و از روی خیال پردازی یا اقتباس از سفرنامه های دیگران دربارة زنان ایرانی اظهار نظر کرده اند. دوم، مردانی که به زنان دسترسی داشته اند و سوم سفرنامه نویسان زن که با زنان ایرانی در ارتباط بوده اند. تنوع مشاهده و تفاوت میان سه دستة مذکور نشان می دهد که شناخت زنان ایرانی از نگاه سفرنامه نویسان، نیازمند احتیاط و توجه به میزان دسترسی آن ها به جامعة زنانه است.
۳.

مقایسة تطبیقی شاخص های توسعة زنان در ایران و کشورهای همسایة آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاخص توسعة انسانی برنامة توسعة سازمان ملل شاخص نابرابری جنسیتی شاخص توانمندسازی شاخص اشتغال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 412 تعداد دانلود : 333
در مقالة حاضر، توسعة انسانی با تأکید بر شاخص تعدیل شدة مبتنی بر جنسیت در ایران ارزیابی و با کشورهای همسایة آن مقایسه شده است. روش به کار رفته روش تطبیقی و اسنادی با استفاده از داده های گزارش توسعة انسانی سازمان ملل در سال 2013 است. نتایج حاکی از آن است که ایران به لحاظ شاخص های توسعة زنان در ردیف های انتهایی جدول کشورهای با توسعة انسانی بالا قرار دارد، اما ملاحظة اجزای این شاخص گویای آن است که ایران در زمینة شاخص های سلامتی و آموزش زنان از متوسط جهانی و متوسط کشورهای با توسعه یافتگی بالا بهتر عمل کرده است. از طرف دیگر، شاخص های مشارکت زنان در مجلس و بازار کار لزوماً معیار خوبی برای تشخیص توسعه یافتگی زنان کشورها به شمار نمی رود و تعریف شاخص های کارامدتر برای ارزیابی موقعیت سیاسی و اقتصادی زنان در جامعه ضروری است
۴.

سبک شناسی خرید زنان در صنعت پوشاک (مورد: زنان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنان رفتار مصرف کننده صنعت پوشاک سبک شناسی خرید

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده جامعه شناسی زنان
تعداد بازدید : 548 تعداد دانلود : 530
به باور پژوهش گران، در ورای هر عمل خرید فرایند مهم تصمیم گیری نهفته است که باید بررسی شود. کاوش در رفتار مشتری به سازمان ها کمک می کند که استراتژی های بازاریابی شان را بهبود بخشند. بدین منظور در راستای طبقه بندی مشتریان، بر مبنای سبک های خرید، پژوهش های بسیاری انجام شده است که بینش عمیقی دربارة ذهن مصرف کننده در اختیار پژوهش گران و مدیران سازمان ها قرار داده اند و به تدوین استراتژی های کاربردی کسب و کار منتج شده اند. در این پژوهش مبتنی بر ادبیات پیشین و با در نظر گرفتن تفاوت های فرهنگی و سپس آزمون مدل با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، چهارده گونه سبک خرید مناسب با زنان تهرانی در سه بعد جانمایی شد. در مرحلة بعد، به منظور بررسی وضعیت عملکردی مدل از تحلیل آماری استفاده شد که به ترتیب سبک های کیفیت گرا، راحت گرا، جمع گرا، ارزش گرا، سلیقه گرا و قیمت گرا در حکم الگوهای رفتاری خرید زنان در صنعت پوشاک شهر تهران مشخص شدند.
۵.

تجربة زیستة دختران نوجوان در نقش همسر (مطالعة ازدواج زودهنگام دختران آران بیدگل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه پذیری دختران نوجوان تحلیل تماتیک ازدواج زودهنگام

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، اجتماع و خانواده زن در خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : 128 تعداد دانلود : 805
نوجوان همسری به ازدواج افراد زیر 18 سال اطلاق می شود. یافته های تحقیق از مصاحبه های عمیق با 35 زن در شهر آران بیدگل به دست آمده و با استفاده از تحلیل تماتیک مراحل کار تدوین و نتایج به دست آمده است. از آن جا که این زنان در فرایند انتخاب همسرشان دخیل نبوده اند و به رشد کافی عقلی نرسیده بودند، ازدواجشان در حقیقت توافقی میان والدین دختر و پسر بوده است؛ بنابراین این دختران حتی تصور و شناخت درستی از ازدواج و مسئولیت های مربوط به آن نداشته اند و از نظر روابط اجتماعی و فرهنگی در جامعه و هم چنین روابط شخصی، نظیر برقراری ارتباط مناسب با همسر، فرزندان و اطرافیانشان دچار مشکلات فراوانی شده اند. از سوی دیگر، به دلیل آموزش ندیدن در زمینة مسائل جنسی، بارداری در سنین پایین زمینه ساز مشکلات جسمی و روانی برای این افراد بوده است.
۶.

زنانه شدن فضای شهری در ایران امروز، با تکیه بر فضای کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنانه شدن فضاهای شهری دیدگاه های فمینیستی استراتژی های زنانه چرخش فضایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : 731 تعداد دانلود : 636
در این پژوهش به مناسبات زن و شهر از منظر زنانه شدن فضاهای شهری پرداخته شده است؛ زیرا فضای امروزِ شهرِ تهران زنانه شده است و زنان با پیش رویِ آرام حضورشان را در شهر تثبیت می کنند. روش ِ تحقیق کیفی و میدانِ تحقیق بر اساس تجربة زیستة نگارنده در شهر تهران شکل گرفته است. شهروندان تهرانی روزانه شاهد حضور زنان در عرصه های گوناگون اداری، بازار، آموزشی و فراغتی اند. رمزگذاری و رمزگشایی شهر به دست این زنان، به زنانه شدن فضای شهر انجامیده است. هرچند این یافته ها با انتقادهایی از طیف زنان در گروه های فمینیستی مواجه خواهد شد، اما بی شک نمی توان تغییرات زنانه شدن یک صد سال اخیر در فضاهای شهری را نادیده انگاشت.
۷.

تحلیلی جامعه شناختی از آمادگی برای دروغ گویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دروغگویی به مثابة مفر دروغ گویی به مثابة سلاح دروغ گویی به مثابة گریس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 585 تعداد دانلود : 905
این مقاله درصدد است دریابد کدام موقعیت مرتبط با کنش های روزمرة زنان آن ها را بیش تر به سمت دروغ گویی سوق می دهد و چگونه می توان این موقعیت ها را دسته بندی و از هم متمایز کرد. برای این منظور بر مبنای دسته بندی مورد بحث سه نوع موقعیت در چهارچوب نظری طراحی شد تا میزان تمایل زنان به دروغ گویی در هر یک از این سه نوع موقعیت به طور کلی و نیز متناسب با موقعیت اجتماعی شان (مبنی بر خانه دار بودن، کارمند بودن، و شاغل آزاد بودن) به طور خاص مشخص شود. این تحقیق با استفاده از تکنیک پرسش نامه و در میان 280 زن ساکن و شاغل در منطقة 6، از سه گروه زنان خانه دار، کارمند و شاغل آزاد انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که به طور کلی زنان کارمند کم تر از دو گروه دیگر دروغ می گویند و زنان در موقعیت تسهیل کنندة روابط اجتماعی به نسبت دو موقعیت دیگر بیش تر دروغ می گویند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۷