راهبرد

راهبرد

راهبرد سال بیست و دوم تابستان 1392 شماره 67 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

راهبرد قانونگذاری و ارجاع به قانون مناسب در داوری تجاری بین المللی (بررسی موردی پرونده وزارت دفاع ج.ا.ایران علیه کیوبیک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اتاق بازرگانی بین المللی اصول کلی حقوق بین الملل حقوق فراملی بازرگانی قانون حاکم و شناسایی رأی داوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 851 تعداد دانلود : 91
تشخیص قانون حاکم و قابلیت اجرایی آرای صادره از مراجع داوری، یکی از مباحث مطرح در رشته داوری تجاری بین المللی به شمار می آید. در پرونده وزارت دفاع علیه کیوبیک، دیوان داوری برای حل و فصل اختلافات فیمابین، به دلیل ناقص بودن قانون حاکم (قانون ایران)، مجبور به استناد به منابع غیر ملی همچون «اصول کلی حقوق بین الملل» گشته و موجب این تردید شده که آیا رأی صادره با چنین مستنداتی در کشور متبوع خوانده (محکوم علیه) به رسمیت شناخته خواهد شد، یا خیر؟ در این مقاله، با بررسی پرونده وزارت دفاع علیه کیوبیک، به بررسی نحوه تعیین قانون حاکم بر داوری تجاری بین المللی و تأثیر کارآیی قانون داخلی در قابلیت اجرای آن بر بخش های مختلف قرارداد خواهیم پرداخت.
۲.

تحریم های بین المللی ناقض حقوق بشر: از چالش مشروعیت حقوقی تا مسئولیت بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شورای امنیت تحریم سازمان ملل مسئولیت بین المللی نقض حقوق بشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 906 تعداد دانلود : 670
شورای امنیت بعد از جنگ سرد با استناد به فصل هفتم منشور به نحو گسترده ای از ابزار تحریم استفاده نموده است. مطالعه پیامدهای حاصل از اعمال تحریم ها در کشورهای هدف نشان می دهد، بیشترین رنج و آسیب این محدودیت ها بر مردم عادی وارد شده و موازین حقوق بشر در اثر تحریم ها به نحو گسترده ای مورد نقض قرار گرفته است. از آنجا که مسئولیت حفظ صلح و امنیت بین المللی در پرتو رعایت اهداف و اصول سازمان ملل و مقررات منشور، به شورای امنیت واگذار شده، وضع چنین تحریم هایی به لحاظ نقض مواد 1، 24 و 55 منشور و سایر معاهدات حقوق بشر، تخطی از حدود صلاحیت و اختیارات قانونی این شورا تلقی شده و فاقد اعتبار است و به لحاظ تخلف شورای امنیت از تعهدات بین المللی خود در زمینه حقوق بشر، موجبات مسئولیت بین المللی این شورا و به تبع آن، سازمان ملل تحقق پیدا می کند.
۳.

تأملی بر اصول مدرن حقوق اداری در قانون مدیریت خدمات کشوری (تحلیل ماده 90 قانون مدیریت خدمات کشوری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قانون مدیریت خدمات کشوری اصول حقوق اداری مقامات و مأمورین اداری ماده 90

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 261 تعداد دانلود : 102
اصول مدرن حقوق اداری، هنجارهای ارزشمندی هستند که در حقوق اداری اکثر کشورهای پیشرفته و توسعه یافته شناسایی شده و در جهت توسعه حقوق اداری و به منظور نیل به یک اداره کارآمد و تضمین کننده حقوق و آزادی های بنیادین شهروندان به کار بسته می شوند. در این مقاله اصول فوق از منظر قانون مدیریت خدمات کشوری بررسی می شوند. این قانون در استفاده از بسیاری از اصول گفته شده موفقیت های قابل تحسینی داشته و نویسندگان آن با الهام از اصول یادشده، اصولی مانند حاکمیت قانون، برابری، بی طرفی، پاسخگویی، شفافیت، دسترسی به اطلاعات و اسناد اداری، رفتار مؤدبانه، تکلیف به راهنمایی، سرعت در پاسخگویی و ... را به خوبی در قانون فوق گنجانده اند. از آنجا که مهم ترین ماده در بیان این اصول، ماده 90 قانون می باشد، در این نوشتار این ماده، در کنار تحلیل سایر مواد قانون مدیریت خدمات کشوری و دیگر قوانین و مقررات و با یک نگاه تطبیقی بررسی شده است. اصول حقوقی به صراحت در ماده 90 گنجانده شده و اصول اخلاقی به طور غیرمستقیم و با امعان نظر به مفاهیم بسیار نزدیک، مشابه و معادل آنها در حقوق خارجی قابل شناسایی هستند، در این ماده پیوند بسیار معنادار حقوق و اخلاق که امروزه در اکثر نظام های مدرن حقوق اداری تحقق یافته، به خوبی مشهود است.
۴.

واکاوی نقش انقلاب اسلامی ایران در بازآرایی بیداری اسلامی عربستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی ایران هویت دینی عربستان بیداری اسلامی معنویت گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 750 تعداد دانلود : 635
بررسی نقش کانونی انقلاب اسلامی ایران در احیای بیداری اسلامی مردم عربستان به خصوص در دهه های اخیر با روشی تحلیلی- تبیینی، هدف اصلی مقاله حاضر است. سؤال اصلی این است که «انقلاب اسلامی ایران و ماهیت آن چه تأثیری بر خیزش های اخیر مردم عربستان داشته است؟» و در پاسخ، این فرضیه مورد آزمون قرار گرفت که «تأثیر انقلاب اسلامی ایران در حوادث عربستان، طی سال 1979 میلادی به صورت کوتاه مدت در راهپیمایی ها و اعتراضات مردمی جلوه گر شد و در درازمدت نیز روحیه شجاعت و قیام برای خواسته های خود را در آنان دمید». یافته های تحقیق نشان می دهد که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، انعکاس صدای انقلاب ایران در جای جای کشورهای منطقه به ویژه کشورهایی همچون عربستان که شیعیان آن بیش از دیگر اقلیت ها در انزوا به سر می بردند، عاملی بود تا مردم این کشور در هم آرایی با این ندا، بپا خیزند. این روند به تدریج پس از سه دهه به گونه ای دیگر در جنبش های اخیر این کشور متجلی شده و در حوزه هایی چون معنویت گرایی در عرصه سیاست و قدرت، خلق اراده جمعی و عدم خشونت، ساختار و قدرت شبکه ای و اتحاد جمعی بدون نگاه های غیریت ساز از محتوی و ماهیت انقلاب اسلامی ایران تأثیر پذیرفته است.
۵.

شکل گیری جامعه مدنی در لیبی پس از قذافی: ضرورت ها، موانع و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه پذیری جامعه مدنی اقتدارگرایی دموکراسی کارآیی فرهنگ سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 425 تعداد دانلود : 284
نوع نظام سیاسی در دوران قذافی، استبدادی و مبتنی بر تصمیم گیری های شخص وی بود و احزاب، تشکل ها، گروه ها و سایر نهادهای مدنی نقشی در اداره امور نداشتند. با پیروزی حرکت های اعتراض آمیز و انقلابی مردم لیبی، دوران تازه و متفاوتی در این کشور آغاز شد. این مقاله با روش توصیفی تبیینی درصدد بررسی ضرورت شکل گیری جامعه مدنی، موانع و راهکارهای دموکراسی در لیبی پس از قذافی است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که با توجه به سابقه طولانی استبداد در کشور لیبی، گسترش دموکراسی و نهادهای مدنی در این کشور با موانعی روبه رو است که رفع آنها مستلزم اتخاذ راهکارهای لازم از جمله ایجاد زیرساخت های مناسب سیاسی است.
۶.

تحول رهیافت موازنه قدرت در نظم های منطقه ای: هویت گرایی در برابر ساختارگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مشارکت موازنه قدرت بحران امنیت منطقه ای چندجانبه گرایی ائتلاف سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 984 تعداد دانلود : 168
موازنه منطقه ای یکی از الگوهای امنیت سازی در رهیافت واقع گرایی، نوواقع گرایی و مکتب انتقادی است. باری بوزان دو نوع موازنه را در سازماندهی امنیت منطقه ای ارائه می دهد. وی بر این اعتقاد است که موازنه قدرت به موازات موازنه هویت انجام می گیرد. سازماندهی موازنه منطقه ای به عنوان یکی از ضرورت های امنیتی در شرایط و محیط های بحرانی تلقی می شود. چنین فرایندی در حوزه خاورمیانه و خلیج فارس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. موازنه منطقه ای در شرایطی دارای مطلوبیت است که زمینه های بحران سازی منطقه ای وجود داشته باشد. می توان بر این امر تأکید داشت که بحران یکی از واقعیت های محیط منطقه ای در خلیج فارس و خاورمیانه محسوب می شود. برای عبور از بحران نیاز مشهودی به سازماندهی موازنه منطقه ای وجود دارد. قدرت های بزرگ یکی از اصلی ترین نیروهای تأثیر گذار در توازن منطقه ای می باشند. این امر، انعکاس شاخص ها و نشانه هایی محسوب می شود که قدرت های بزرگ در کنترل محیط، حوادث، منابع و بازیگران منطقه ای ایفا می نمایند. منطقه گرایی و توازن منطقه ای به مفهوم آن است که در هر نظام منطقه ای به موازات نقش آفرینی بازیگران منطقه، بازیگران دیگری نیز به کنشگری مبادرت می نمایند. بر هم خوردن موازنه قوا را می توان انعکاس تحولاتی دانست که ناشی از اقتصاد جهانی، سیاست جهانی، فناوری های تأثیرگذار در حوادث جهانی و ابزارهای قدرت بازیگران در سطح فراملی و فرامنطقه ای است. به هر میزان فناوری از تحول بیشتری برخوردار شود، زمینه برای تغییر در معادله توازن قوا به صورت بیشتر و فراگیرتری ایجاد می شود.
۷.

ارزیابی تهدیدات زیست محیطی در امنیت ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران ارزیابی امنیت ملی تهدیدات زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 680 تعداد دانلود : 177
نگرانی های محیطی که عمدتاً بعد از دهه 1960 میلادی به صورت جدی در سیاست جهانی مطرح شد، باعث اظهارنظرهای گوناگونی شده است. تعدادی از محیط شناسان مانند رونالد اینگلهارد استدلال می کنند که این توجه و نگرانی وجه مشخصه نسلی است که در امریکا و اروپای پس از جنگ سرد، دغدغه های آنها، اخطار دادن نسبت به خطرات گسترده و جهانی توسعه صنعتی مدرن می باشد. در دهه های اخیر تغییرات زیست محیطی مانند تغییرات آب و هوا، چالش های اساسی را برای امنیت انسانی در سراسر جهان ایجاد کرده است که فوری ترین تأثیر آن را می توان بحران کمیابی منابع زیستی نام برد. اگرچه این بحران عامل فوری در شکل گیری جنگ نیست، اما فشارهایی را پدید می آورد که موجب تشدید احساسات و برانگیختن برخوردهای قومی، اضطراب ها، آشوب ها و شورش ها می شود. تولید و مصرف انرژی، انتشار گازهای گلخانه ای، صنعتی و شهری شدن که در اواخر سده بیستم به پدیده های جهانی تبدیل شدند، به مشکلات جدی زیست محیطی مانند تحلیل رفتن منابع، دگرگونی آب و هوایی، آلودگی فراگیر و افزایش جمعیت منجر گردیده اند. جامعه های مصرفی این مشکلات زیست محیطی را از راه بهره برداری کلان از منابع طبیعی، فرایندهای آلوده کننده و زیرساخت های حمل ونقلی که ایجاد کرده اند، تشدید نموده اند. واکنش به بحران زیست محیطی در حال گسترش فراگیر بوده و اشکال گوناگونی پیدا کرده است. کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای قدرتمند در خاورمیانه و منطقه خلیج فارس همواره در معرض تهدیدات زیست محیطی قرار داشته است. نتایج نشان می دهند عواملی همچون تأمین انرژی و دستیابی به آن، آلودگی آب رودخانه ها و دریاها، خشکسالی، تغییرات آب و هوا و افزایش جمعیت و مهاجرت در ایجاد ناامنی و بر هم زدن نظم عمومی و از همه مهم تر بر امنیت ملی ایران، تأثیرات قابل توجهی دارند.
۸.

بررسی پارادایمی نسبت اخلاق و سیاست در تفکر لاک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق سیاست پارادایم لاک قرار اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 546 تعداد دانلود : 243
جان لاک نام آشنا در سیر اندیشه های سیاسی و فلسفی در غرب است؛ چرا که لاک از بانیان لیبرالیسم، از شارحان نظریه قرار اجتماعی، از پیروان مکتب تجربه گرایی، از واضعان نهضت روشنگری و در نهایت از منادیان انقلاب امریکا بود و این همه کافی است که بتوان گفت لاک جایگاه سترگی را در سیر تفکر سیاسی در غرب به خود اختصاص داده است. نظر بر همین مسئله فهم نسبت اخلاق و سیاست در تفکر لاک هم اهمیت خاص خود را دارا می باشد؛ به خصوص اینکه لاک نسبت اخلاق و سیاست خود را به طور همزمان در دل آموزه های الوهی(الهیات مسیحی)، انسان شناختی، روان شناختی و اجتماعی مستور نموده است و از این حیث به گونه ای داهیانه علاوه بر اینکه در سنت اخلاق پیشینی فضیلت همچنان زیست می کند، زمینه های ورود به اخلاق پسینی معرفت را در ساحت سیاست برای متفکران دیگری مانند روسو و حتی کانت فراهم می کند. به هر روی با توجه به این محورها این پژوهش بر آن است که با دقت نظر در دل آموزه های سیاسی لاک، نسبت این آموزه ها را با انگاره های اخلاقی وی به بوته بحث و بررسی بگذارد. بدیهی است با توجه به کاربست چارچوبه نظری پارادایمی شلدون ولین در این جستار، می توان امیدوار بود که نسبت اخلاق و سیاست در تفکر لاک از صورت صرف نظریه معرفت به سمت جامعه شناسی معرفت نیز رهنمون شود.
۹.

بازشناسی پدیدارشناختی حکمت متعالیه و پی آیندهای تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سوژه حکمت متعالیه مشارکت پدیدارشناسی حیث التفاتی شکوفایی اوبژه تحویل وجودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 18 تعداد دانلود : 11
صدرالمتألهین، انسان را حقیقت ذومراتبی می داند که دائماً در ذات و گوهر خود در حال تحول و سیلان است. علم و ادراک نیز چیزی جز طی مراحل و مدارج استکمال و انتقال از نشئه ای به نشئه دیگر نیست. با توجه به نگرش هایی که وی در خصوص بحث طاقت بشری و بحث تحویل وجودی (منبعث از اصالت وجود و مشکک بودن آن)، ارائه داده، می توان گفت که ملاصدرا در زمره فیلسوفانی قرار دارد که نسبت سوژه اوبژه را واجد حیث التفاتی دانسته و لذا با تفکر سوبژکتیویستی کلاسیک ناسازگار است. نظریه فوق در مقاله حاضر به بحث گذارده شده و مبتنی بر آن، عناصر تربیتی صدرایی معرفی گردیده است. مدعای مقاله آن است که در تفکر تعلیم وتربیت صدرایی، دو عنصر «مشارکت» و «شکوفایی»، واجد بالاترین اهمیت هستند.
۱۰.

نگاه راهبردی به متغیرهای مؤثر بر قیمت مسکن: شناسایی فاصله زمانی اثرگذاری متغیرهای اقتصادی بر قیمت مسکن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: متغیرهای کلان اقتصادی هوش مصنوعی ثبات قیمت مسکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 975 تعداد دانلود : 61
نوسانات قیمت مسکن از متغیرهای کلان مؤثر بر شالوده اقتصادی کشورهاست که در کشورهای در حال توسعه چون ایران، تحت تأثیر تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی است که خود نتیجه سیاست های راهبردی کشور در درازمدت است. با توجه به اینکه در دهه گذشته، به طور متوسط بین 95 تا 98 درصد سرمایه گذاری ها در این بخش توسط بخش خصوصی صورت گرفته است (عسگری و چگنیالف، 1387، ص 25)، لزوم بررسی عوامل کلان تأثیرگذار بر قیمت مسکن با توجه به آمار فعالیت این بخش و اتخاذ تصمیمات راهبردی مناسب جهت جلوگیری از ایجاد بحران در بازار مسکن نمود بیشتری پیدا می کند. برای این منظور، با کمک الگوریتم ژنتیک و شبکه عصبی- فازی (ANFIS)، 20 متغیر به عنوان بهترین ترکیب اثرگذار بر قیمت ساخت و فروش مسکن از میان 19 متغیر مؤثر در طول 5 فصل قبل از شروع ساخت نمونه ها (جمعاً 95 متغیر)، با استفاده از اطلاعات 372 نمونه ساختمان مسکونی ساخته شده بین سال های 1372 تا 1389 در مناطق مختلف شهر تهران به صورت تقریباً یکنواخت، برای آموزش شبکه عصبی فازی، به همراه مدت زمان متوسط اثربخشی هر یک بر بازار مسکن، شناسایی می شوند. این تحقیق نشان می دهد که از نظر راهبردی، کنترل نوسانات متغیرهای کلان اقتصادی در حال حاضر، ثبات قیمت مسکن را به طور میانگین در 7 تا 9 فصل آینده رقم می زند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۴