تحقیقات علوم رفتاری

تحقیقات علوم رفتاری

تحقیقات علوم رفتاری دوره نهم 1390 شماره 5 (پیاپی 21) یژه نامه اختلالات روان تنی (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

مقالات

۱.

عوامل شناختی و هیجانی مؤثر بر کمردرد مزمن زنان: تبیین نقش باورهای ترس- اجتناب، فاجعه آفرینی درد و اضطراب(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: اضطراب کمردرد مزمن باورهای ترس- اجتناب فاجعه آفرینی درد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 89 تعداد دانلود : 138
زمینه و هدف: درد یک تجربه ادراکی پیچیده و با دخالت ساز و کارهای روان شناختی است که باعث اختلال در عملکرد فرد می شود. هدف اصلی این پژوهش تحلیل رابطه بین عوامل شناختی و هیجانی با درد مزمن زنان مبتلا به کمردرد شهر اصفهان بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی بوده، جامعه آماری آن کلیه زنان مبتلا به کمردرد مزمن که در تابستان 1390 به کلینیکهای خصوصی، بیمارستان ها و مطب های خصوصی شهر اصفهان مراجعه کردند، را شامل می شد. تعداد 50 نفر از زنان مبتلا به کمردرد مزمن به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه جمعیت شناختی، پرسش نامه غربالگری چند بعدی درد، مقیاس باورهای اجتناب- ترس، مقیاس فاجعه آفرینی درد و مقیاس بالینی (بیمارستانی) اضطراب بود. داده های حاصل از پرسش نامه های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی Pearson، رگرسیون Stepwise و Hierarchical مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین درد با باورهای ترس- اجتناب و فاجعه آفرینی درد و اضطراب رابطه مثبت وجود داشت و نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که باورهای ترس- اجتناب و فاجعه آفرینی 6/45 درصد از واریانس درد را تبیین می کنند. همچنین نتایج رگرسیون سلسله مراتبی تعدیلی مؤید نقش تعدیلی شغل در رابطه بین اضطراب با درد بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر بیانگر این است که بر حسب باورهای ترس- اجتناب و فاجعه آفرینی می توان درد مزمن زنان مبتلا به کمردرد را پیش بینی نمود و با توجه به نقش تعدیل کنندگی شغل در رابطه بین کمردرد با اضطراب، می توان با کاهش فشارهای شغلی، اضطراب و در نتیجه درد را کاهش داد.
۲.

مقایسه اضطراب- افسردگی، سیستم های مغزی- رفتاری (BIS-BAS)، سبک های مقابله ای و خشم و خصومت در افراد مبتلا به بیماری آسم و افراد غیر مبتلا(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: افسردگی اضطراب آسم خشم و خصومت سبک های مقابله ای سیستم های مغزی- رفتاری اختلالات سایکوسوماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 972 تعداد دانلود : 189
زمینه و هدف: بیماری آسم، بیماری مزمنی است که به شدت زندگی افراد مبتلا را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اضطراب- افسردگی، سیستم های مغزی- رفتاری (BIS-BAS)، سبک های مقابله ای و خشم و خصومت در افراد مبتلا به بیماری آسم و افراد غیر مبتلا بود. مواد و روش ها: 50 زن مبتلا به بیماری آسم که به درمانگاه تخصصی شهید مطهری شیراز مراجعه کرده بودند و 50 زن غیر مبتلا با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و پرسش نامه های معیار بیمارستانی اضطراب/ افسردگی، مقیاس سیستم های بازداری/ فعال سازی رفتاری Carver و White، سبک های مقابله ای Lazarus و Folkman، و خشم چندبعدی Siegel را تکمیل کردند. دامنه سنی همه شرکت کنندگان از 16 تا 27 سال بود. تحلیل داده ها به کمک نرم افزارهای SPSS نسخه 16 و LISREL نسخه 54/8 و به روش آزمون تحلیل واریانس چند راهه (MANOVA) و تحلیل مسیر (Path analysis) انجام شد. یافته ها: دو گروه در اضطراب- افسردگی، سیستم بازداری رفتاری/ سیستم فعال سازی رفتاری و مؤلفه های BAS (پاسخ به سائق، جستجوی شادی و تفریح، پاسخ به پاداش)، سبک های مقابله ای، خشم انگیختگی، موقعیت خشم انگیز، نگرش خصمانه و خشم درونی، تفاوت معنی داری دارند (05/0 < P). نتیجه گیری: بیماران مبتلا به آسم اضطراب در مقایسه با افراد غیر مبتلا، افسردگی، فعالیت BIS بیشتر و فعالیت BAS کمتری را نشان می دهند. همچنین افراد مبتلا به بیماری آسم نسبت به افراد غیر مبتلا، از سبک مقابله ای هیجان مدار بیشتر استفاده می کنند و خشم انگیختگی، موقعیت های خشم انگیز، نگرش خصمانه و خشم درونی بیشتری را تجربه می کنند. همچنین به وسیله تحلیل مسیر، بررسی دقیق روابط میان متغیرها نشان داد که سبک مقابله ای در رگه های شخصیتی و نشانگان بالینی افراد مبتلا به آسم نقش واسطه ای دارد.
۳.

بررسی ارتباط خود- تعالی با سلامت جسمی درک شده بیماران مبتلا به مولتیپل اسکروزیس (ام اس) شرکت کننده در گروه همتایان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: مولتیپل اسکلروزیس سلامت جسمی گروه همتایان خود تعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 305 تعداد دانلود : 782
زمینه و هدف: بر اساس تئوری خودتعالی مداخلاتی که سبب ارتقای خود- تعالی می شود، ارتقای وضعیت سلامت را به دنبال دارد. در این راستا هدف پژوهش حاضر تعیین ارتباط خود- تعالی با سلامت جسمی درک شده مبتلایان به ام اس شرکت کننده در گروه همتایان بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون است که ارتباط خود- تعالی را با سلامت جسمی در 33 بیمار مبتلا به ام اس در سه گروه حمایتی همتا (10 نفر گروه مردان، 11 نفر گروه زنان و 12 نفر گروه مختلط زن و مرد) را می سنجد. جلسات گروه ها به مدت 8 جلسه به صورت هفتگی 2 ساعت برگزار شد. ابزارهای پژوهش شامل بخش سلامت جسمی ""سیاهه کیفیت زندگی در بیماری ام اس"" و ""خود- تعالی"" بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های Wilcoxon، Kruskal–Wallis، Mann-Whitney U و ضریب همبستگی Pearson، Spearman استفاده شد. یافته ها: مقایسه میانگین نمرات خود- تعالی (پیش آزمون (2/8) 57/44، پس آزمون (2/6) 21/53) و وضعیت سلامت جسمی (پیش آزمون (3/33) 84/151، پس آزمون (5/37) 58/171) اختلاف معنی داری را به لحاظ آماری قبل و بعد از تشکیل گروه همتایان داشت (خود- تعالی 001/0 = P، سلامت جسمی 009/0 = P). ارتباط معنی دار و مستقیمی بین ارتقای خود- تعالی با وضعیت سلامت جسمی وجود داشت (01/0 = P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، می توان با ارتقای خود- تعالی در مبتلایان به ام اس، وضعیت سلامت جسمی آن ها را نیز ارتقاء دهیم، که در نهایت ارتقای کیفیت زندگی بیماران را به دنبال دارد.
۴.

اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر اختلال بدشکلی بدن و حساسیت بین فردی در دانش آموزان دختر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: گروه درمانی شناختی- رفتاری اختلال بدشکلی بدن حساسیت بین فردی دانش آموزان دختر دبیرستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 835 تعداد دانلود : 344
زمینه و هدف: اختلال بدشکلی بدن با اشتغال ذهنی به وجود نقص جسمانی در بدن مشخص می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری بر اختلال بدشکلی بدن و حساسیت بین فردی در دانش آموزان دختر بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر کارآزمایی بالینی است، به روش تصادفی چند مرحله ای ٨٠٠ دانش آموز دختر، که به دو مقیاس اصلاح شده وسواسی جبریYale-Brown برای اختلال بدشکلی بدن و خرده مقیاس حساسیت بین فردی فهرست ٩٠ نشانه مرضی پاسخ دادند و از میان 75 نفری که در هر دو مقیاس نمره بالایی گرفتند، 30 نفر به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و شاهد تقسیم شدند. سپس گروه درمانی شناختی­رفتاری به روش Greenberg بر روی گروه آزمایش اجرا شد. نتایج با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس یک متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین نمرات بدشکلی بدن و حساسیت بین فردی دو گروه آزمایش و شاهد تفاوت معنی داری وجود داشت. نتیجه گیری: گروه درمانی شناختی- رفتاری، در کاهش اختلال بدشکلی بدن و حساسیت بین فردی دانش آموزان دختر مؤثر است.
۵.

بررسی مقایسه ای میزان افسردگی در افراد مبتلا و غیر مبتلا به فشار خون بالا(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: افسردگی فشار خون بالا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 87 تعداد دانلود : 388
زمینه و هدف: افزایش فشار خون یکی از مهم ترین مسایل سلامت همگانی در جهان امروز است که از جمله مهم ترین عوامل خطرساز بیماری های قلبی- عروقی محسوب شده است. افسردگی بیماری شایع عصر کنونی است که اغلب به عنوان یک اختلال همبودی در بیماران مبتلا به بیماری های جسمی مزمن تجربه می شود و در بسیاری از موارد ناشناخته باقی می ماند. این مطالعه با هدف بررسی مقایسه ای میزان افسردگی در مبتلایان به فشار خون در مقایسه با گروه سالم انجام شده است. مواد و روش ها: در یک مطالعه Case-control 143 نفر بیمار مبتلا به فشار خون بالا به صورت تصادفی در دسترس بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شده، با 143 فرد غیر مبتلا به فشار خون از بستگان درجه اول آنان، از لحاظ علایم افسردگی با یکدیگر مقایسه شدند. داده های پژوهش از طریق یک پرسش نامه جمعیت شناختی و مقیاس افسردگی بک جمع آوری شد. اطلاعات با استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی و با کمک SPSS نسخه 16 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: 4/59 درصد بیماران مبتلا به فشار خون بالا و 5/33 درصد افراد غیر مبتلا دچار درجاتی از افسردگی خفیف تا شدید بودند. یافته های تحلیل 2χ تفاوت معنی دار بین دو گروه را نشان داد (001/0 > P). نتایج آزمون Mann-Whitney نشان داد تفاوت معنی داری بین دو گروه در توزیع فراوانی شدت افسردگی در سه سطح خفیف، متوسط و شدید وجود دارد (001/0 > P). در بین مبتلایان به فشار خون مدت زمان بیماری و شدت افسردگی رابطه معنی دار مستقیم داشتند (001/0 > P). نتیجه گیری: علایم افسردگی در بیماران مبتلا به فشار خون بیشتر از جمعیت غیر مبتلا است و با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد غربال گری افسردگی و مشاوره روان پزشکی در مبتلایان به فشار خون بایستی به طور جدی تری مورد توجه واقع شود.
۶.

بررسی ارتباط مصرف سیگار بر اساس سطح استرس برنامه قلب سالم اصفهان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: استرس سیگار جامعه نگر برنامه قلب سالم اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 46 تعداد دانلود : 102
زمینه و هدف: افراد در طول زندگی با وقایع استرس زای متعددی روبه رو می شوند که می تواند تأثیرات منفی اساسی بر روی سلامت روان فرد داشته باشد و بسیاری از افراد از سیگار به عنوان وسیله ای جهت مقابله با استرس استفاده می کنند. با توجه به شیوع به نسبت بالای مصرف سیگار در مناطق مرکزی ایران، مطالعه حاضر با هدف مقایسه سطح استرس در افراد سیگاری، غیر سیگاری و افرادی که سیگار را ترک کرده اند، انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه به عنوان بخشی از برنامه قلب سالم اصفهان، بر روی 9752 نفر از جمعیت شهرستان های اصفهان، اراک و نجف آباد در سال 1387 انجام شده است. نمونه گیری به صورت خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی شده انجام شده است. اطلاعات مربوط به سن، جنس، مشخصات جمعیت شناختی، وضعیت مصرف سیگار جمع آوری شد. همچنین، سطح استرس بر اساس پرسش نامه GHQ12 مورد پرسش گری قرار گرفت. آزمون های مورد استفاده لوجستیک رگرسیون و 2χ بود. یافته ها: در مطالعه حاضر، 30 درصد از افراد غیر سیگاری، 1/32 درصد از کسانی که سیگار را ترک کرده بودند و 9/36 درصد از افراد سیگاری GHQ 4 و بالاتر داشتند (010/0 = P). در آنالیز رگرسیون، مدل نهایی که اثر سن، جنس و عوامل اقتصای اجتماعی شامل، محل سکونت، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات همسان سازی شد، شانس نسبی استرس در افراد سیگاری و کسانی که سیگار را ترک کرده بودند، در مقایسه با افراد غیر سیگاری به طور معنی داری بالاتر بود (به ترتیب 66/1 = OR و 12/1 = OR). نتیجه گیری: از آن جایی که در این مطالعه مسایل و مشکلات روان شناختی و استرس ها ارتباط معنی داری با سیگار کشیدن افراد داشته است، مناسب به نظر می رسد که مداخلاتی جهت روش های صحیح مقابله با استرس در راستای کاهش شیوع افراد سیگاری در جامعه ارایه شود.
۷.

مقایسه تکانشگری و خرده مقیاس های آن در بیماران مبتلا به اختلالات خوردن، وسواس و گروه بهنجار(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: تکانشگری وسواس فکری – عملی اختلالات خوردن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 920 تعداد دانلود : 719
زمینه و هدف: اختلالات خوردن و اختلال وسواس فکری – عملی همایندی بالایی با یکدیگر دارند. تکانشگری یک ویژگی مشترک بین این دو اختلال است. هدف این مطالعه مقایسه تکانشگری در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری – عملی و اختلالات خوردن و افراد بهنجار است. مواد و روش ­ها: این مطالعه بر روی بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- عملی و اختلالات خوردن که در سال­های 1390-1389 در کلینیک بزرگمهر شهر تبریز تحت درمان قرار گرفتند، و با روش نمونه­گیری در دسترس انجام شده است. گروه بهنجار با گروه­های بالینی همتا شدند. برای جمع­آوری اطلاعات از آزمون تکانشگری Barratt استفاده شد. یافته­ها: جهت تحلیل داده­ها از روش تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) استفاده شد. نتایج نشان می­دهند که گروه­های بالینی در مقایسه با گروه­ بهنجار تکانشگری بیشتری نشان می­دهند، اما هیچ تفاوت معنی­داری بین گروه­های بالینی وجود ندارد. با توجه به زیرمقیاس­ها، نتایج نشان می­دهد که در تکانشگری توجهی و تکانشگری بی­برنامگی تفاوت معنی­داری بین بیماران مبتلا به وسواس و اختلالات خوردن با گروه بهنجار وجود دارد، اما هیچ تفاوت معنی­داری بین گروه­های بالینی دیده نمی­شود. در تکانشگری حرکتی هیچ تفاوت معنی­داری بین سه گروه دیده نمی­شود. نتیجه­ گیری: میزان بالای تکانشگری و مؤلفه­های آن بین بیماران قابل توجه است و می­تواند توجیه­کننده مشکلات این بیماران در بازداری رفتاری و به تأخیر انداختن نیازها باشد.
۸.

آلکسی تایمیا و اختلالات روان تنی (گوارشی)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: آلکسی تایمیا اختلالات روان تنی گوارشی متغیرهای دموگرافیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 957 تعداد دانلود : 803
زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی مقایسه آلکسی تایمیا، شدت علایم گوارشی و متغیرهای جمعیت شناختی در بیماران روان تنی گوارشی و افراد سالم بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع علی مقایسه ای است. در این پژوهش 129 بیمار مبتلا به اختلال عملکردی گوارشی (Functional gastrointestinal disorders) مراجعه کننده به درمانگاه روان تنی گوارش و 108 نفر گروه همتا شده سالم شرکت کردند که با استفاده از پرسش نامه آلکسی تایمیای تورنتو و مقیاس شدت علایم گوارشی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل آماری داده های پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیری، ضریب همبستگی و Z Fisher صورت گرفت. یافته ها: از نظر میزان آلکسی تایمیا و شدت علایم گوارشی بین بیماران روان تنی گوارشی و افراد سالم تفاوت معنی داری وجود داشت. همچنین، در بیماران روان تنی گوارشی نمره کل آلکسی تایمیا و ابعاد دشواری در شناسایی احساسات و دشواری در توصیف احساساتِ آن با میزان تحصیلات رابطه معنی داری داشت، اما این رابطه در مقایسه با گروه سالم معنی دار نبود. نتیجه گیری: یافته های حاصل از این مطالعه نشان داد که بیماران روان تنی گوارشی نسبت به افراد عادی، میزان آلکسی تایمیای بالاتر و علایم جسمی شدیدتری دارند و هر چه میزان تحصیلات افراد بالاتر باشد، ریسک الکسی تایمیک بودن آن ها کمتر می شود، زیرا احتمال می رود که بهتر بتوانند هیجانات خود را شناسایی و بیان کنند.
۹.

آیا سطح استرس با اختلال چربی های خون ارتباطی دارد؟ برنامه قلب سالم اصفهان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: استرس برنامه قلب سالم اصفهان اختلال چربی خون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 570 تعداد دانلود : 74
زمینه و هدف: افزایش چربی های خون از جمله عوامل خطرزای قابل تغییر در بیماری های قلبی عروقی می باشد که به نوبه خود تحت تأثیر نوع تغذیه، وزن، فعالیت فیزیکی، مصرف داروها و ژنتیک قرار دارد. همچنین بر اساس مدارک موجود، حالات روان شناختی فرد نیز می تواند بر سطح چربی های خون اثر گذارد. با توجه به شیوع بالای اختلالات چربی در مناطق مرکزی ایران، مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط اختلال انواع چربی های خون با سطح استرس افراد ساکن در مناطق شهری و روستایی انجام شد. مواد و روش ها: داده های این مطالعه بر گرفته از نتایج ارزشیابی نهایی برنامه قلب سالم اصفهان در سال 1387 بود. نمونه گیری به صورت خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی شده و حجم نمونه شامل 9752 نفر از جمعیت شهرستان های اصفهان، اراک و نجف آباد بود. اطلاعات مربوط به سن، جنس، مشخصات جمعیت شناختی جمع آوری شد. نمونه خون افراد جهت بررسی چربی های خون گرفته شد. همچنین، سطح استرس افراد به وسیله پرسش نامه GHQ12 مورد پرسش گری قرار گرفت. آزمون های مورد استفاده لوجستیک رگرسیون و 2χ بود. یافته ها: خطر نسبی سطح استرس بالا در افراد دارای کلسترول توتال بالا، LDL-C بالا و HDL-C پایین در مقایسه با افراد نرمال به ترتیب (27/1، 08/1) 11/1، (24/1، 04/1) 13/1، (28/1، 08/1) 12/1 برابر است. نتیجه گیری: با توجه به وجود ارتباط اختلالات چربی و سطح استرس، توجه ویژه به مسایل روان شناختی و محیطی در درمان اختلالات چربی خون می تواند کمک کننده باشد.
۱۰.

بررسی تأثیر رفلکسولوژی پا بر میزان اضطراب بیماران قبل از عمل جراحی پیوند عروق کرونر در بیمارستان شهید چمران اصفهان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: اضطراب رفلکسولوژی پا عمل جراحی پیوند عروق کرونر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 541 تعداد دانلود : 356
زمینه و هدف: عمل پیوند عروق کرونر رایج ترین شیوه جراحی برای بیماران مبتلا به بیماری های عروق کرونر به شمار می آید. بسیاری از مطالعات نشان می دهند که عمل جراحی به عنوان یک بحران جدی برای بیمار محسوب می شود که منجر به استرس و اضطراب فراوانی می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر رفلکسولوژی پا بر میزان اضطراب بیماران قبل از عمل جراحی پیوند عروق کرونر در بیمارستان شهید چمران اصفهان انجام شده است. مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه کارآزمایی بالینی است. 50 بیمار داوطلب عمل جراحی پیوند عروق کرونر به روش آسان انتخاب و سپس با استفاده از لیست اعداد تصادفی در دو گروه مداخله و شاهد قرار گرفتند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه Spielbeger استفاده شد. سپس برای هر بیمار در گروه مداخله به مدت 30 دقیقه رفلکسولوژی پا انجام شد و بیماران در گروه شاهد فقط مراقبت های معمول را دریافت کردند. میزان اضطراب بیماران در دو گروه مداخله و شاهد قبل و بعد از رفلکسولوژی و مراقبت های معمول بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: میزان اضطراب بیماران در گروه مداخله در مقایسه با گروه شاهد، به طور قابل توجهی کاهش یافته بود (001/0 > P)، اما در گروه شاهد از نظر آماری تفاوت معنی داری دیده نشد. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که می توان از رفلکسولوژی پا به عنوان یک مداخله پرستاری ایمن، مؤثر، قابل کاربرد و مقرون به صرفه در کاهش اضطراب بیماران در مراکز مراقبت های بهداشتی و بیمارستان ها استفاده نمود.
۱۱.

پزشکان و مشکلی به نام «جسمی سازی»(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: جسمی سازی شکایات جسمی بدون علت طبی مشخص اختلالات سوماتوفرم (شبه جسمی)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 61 تعداد دانلود : 528
بخش قابل توجهی از مراجعین به مراکز بهداشتی درمانی را افرادی تشکیل می دهند که از مشکلات روانی اجتماعی رنج می برند. بسیاری از این افراد از طرح مشکل خود به صورت واضح و بی پرده با پزشکان اکراه دارند و معمولاً این مشکلات را در قالب علائم و شکایات جسمی غیراختصاصی مطرح می کنند که بالطبع در ارزیابی های کلنیکی و پاراکلنیکی هیچگونه یافته ای دال بر وجود یک بیماری طبی یافت نمی شود. از این پدیده در طب به عنوان جسمی سازی نام برده می شود. چرخه معیوبی که در اثر مراجعات مکرر این بیماران رخ می دهد هزینه های هنگفتی را بر سیستم های درمانی تحمیل می کند و تأثیرات نامطلوب فراوانی را چه برای بیمار و چه کادر درمانی بدنبال خواهد داشت.
۱۲.

کاربرد تصویربرداری عملکردی مغز به روش تشدید مغناطیسی در اختلالات عملکردی دستگاه گوارش(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:

کلید واژه ها: مغز بیماری های عملکردی روده تصویربرداری عملکردی به روش تشدید مغناطیسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 142 تعداد دانلود : 567
زمینه وهدف: از سالیان دور ارتباط بین وضعیت روانشناختی و علایم گوارشی یا بروز بیماری های عملکردی روده Functional Gastrointestinal Disorder (FGID) مشخص بوده است. بر این اساس محققین همواره در جستجوی سازوکارهای مغزی به وجود آورنده این ارتباط بوده اند اما این مهم تنها در همین اواخر با کاربردی شدن فنونی همچون تصویربرداری های عملکردی مغز امکان پذیر گردیده است. مواد و روش ها: در این مقاله مروری غیرسیستماتیک منابع به برخی از یافته های تصویربرداری عملکردی به روش تشدید مغناطیسی functional Magnetic Resonance Imaging (fMRI) در تحریک احشایی افراد سالم و بیماران دچاراختلالات عملکردی دستگاه گوارش پرداخته شده است. یافته ها: یافته های حاصل از تصویربرداری عملکردی سیستم عصبی به روش fMRI دراختلالات عملکردی دستگاه گوارش نشان دهنده دخالت نواحی خاص مغز از جمله اینسولا، کورتکس سینگولای قدامی و خلفی، آمیگدال، بخش قدامی-جانبی کورتکس پره فرونتال، تالاموس و مخچه می باشد. نتیجه گیری: فعالیت یا مهار قسمت های مختلف مغز می تواند منجربه تعدیل یا تشدید آثار استرس بر بروز شکایات در سندروم روده تحریک پذیر، تفاوت در درک کیفیت درد، ایجاد ثبات احشایی homeostasis و پاسخدهی متفاوت مغزبین مردان و زنان به دنبال تحریک احشایی گردد.
۱۳.

مشارکت بین حرفه ای: راهکاری موثر در ارائه خدمات سلامت روان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: نظام سلامت مشارکت بین حرفه ای خدمات سلامت روان مددجو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 985 تعداد دانلود : 94
زمینه و هدف: پاسخ مناسب و جامع به مشکلات و نیازهای خدمات سلامت روان مستلزم به کارگیری رویکردهای مشارکتی است. از این رو هدف از این مطالعه مروری، معرفی مشارکت بین حرفه ای به عنوان یکی از راه کارهای مفید ارایه خدمات در عرصه سلامت روان است. مواد و روش ها: اطلاعات این مطالعه مروری از طریق جستجوی منابع الکترونیکی شامل موتور جستجوگر گوگل و بانک های اطلاعاتی و نیز جستجوی دستی از طریق منابع کتابخانه ای به دست آمده است. یافته ها: با وجود دشواری و پیچیدگی مفهوم پردازی مشارکت بین حرفه ای، مطالعات مختلف مزایای متعددی را برای استفاده از رویکردهای چند رشته ای و بین حرفه ای ذکر کرده اند که بخشی از آن مربوط به بهره مندی مددجویان از خدمات سلامت روان مناسب تر و بخشی دیگر مربوط به ارتقای رضایت مندی و تسهیل ارایه خدمات توسط کارکنان حرفه ای است. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت مشارکت بین حرفه ای در خدمات سلامت روان، ضروری است که فراگیران علوم سلامتی و کارکنان حرفه ای نظام سلامت در این زمینه آمادگی های لازم را کسب نمایند.
۱۴.

تاریخچه، الگوهای ارایه خدمات در پزشکی روان تنی و مروری اجمالی بر وضعیت کنونی این رشته در ایران و آلمان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: ایران آلمان پزشکی روان تنی روان پزشکی رابط-مشاور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 912 تعداد دانلود : 649
این مقاله ابتدا به مروری بر تاریخچه پزشکی روان تنی و روان پزشکی رابط- مشاور در جهان و ایران می پردازد و سپس الگوهای مختلف ارایه خدمات پزشکی روان تنی و روان پزشکی رابط- مشاور به صورت کوتاه ارایه می کند. همچنین پس از نگاهی اجمالی به وضعیت کنونی این رشته در دنیا به شرح مفصل تری پیرامون خاستگاه، شکل گیری و وضعیت کنونی پزشکی روان تنی در کشور آلمان به عنوان یکی از کشورهای اروپایی فعال در این حوزه ارایه می دهد. کشور آلمان با ارایه مدلی دوگانه و متفاوت در این زمینه با بسیاری از کشورهای جهان متفاوت است.
۱۵.

اختلال پرخوری: یک مقاله مروری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: اختلال پرخوری اختلالات خوردن پرخوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 34 تعداد دانلود : 446
اختلالات خوردن یکی از اختلالات شایع روانی/ روان تنی شمار می روند که باعث ایجاد مشکلات فراوان در سلامت جسمی و عملکرد روانی و کیفیت زندگی می شوند. با وجود این که اختلال پرخوری شایع ترین اختلال خوردن به شمار می رود، همچنان مورد بررسی زیادی قرار نگرفته است. در مقاله حاضر پس از مروری بر تعریف، طبقه بندی، اپیدمیولوژی و پاتوفیزیولوژی انواع اختلالات خوردن، به بررسی بیشتر اختلال پرخوری خواهیم پرداخت.
۱۶.

فیبرومیالژی : تظاهرات بالینی و درمان های غیر دارویی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:

کلید واژه ها: تظاهرات بالینی درمان فیبرومیالژی غیردارویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 135 تعداد دانلود : 506
بیماری فیبرومیالژی بیماری شایعی در جامعه بوده است، که کاهش درد و تجویز داروها به عنوان درمان اصلی، در بیشتر موارد می باشد. با توجه به همراهی زیاد این بیماری با اختلالات خلقی و روان تنی، درمان های چند جانبه شامل درمان های غیر دارویی می تواند در کنترل بهتر درد و بهبود کیفیت زندگی این بیماران مؤثر باشد.
۱۷.

مروری بر جنبه های سایکوسوماتیک اکنه ولگاریس (جوش های غرور جوانی)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: آکنه ولگاریس بیماری های روان تنی مقاله مروری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 569 تعداد دانلود : 817
آکنه (جوش) به عنوان یک بیماری تأثیرگذار در ظاهر فرد می تواند باعث اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات روان شناختی در بیمار شود و این مشکلات میتوانند مانند یک بیماری جدی جسمانی کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. مشکلات و عوارض روحی ایجاد شده توسط آکنه لازم است به شدت در فرایند درمان مورد توجه قرار گیرد، در غیر این صورت یک درمان پوستی صرف ممکن است به نتایج درمان مطلوب نرسد. عوارض روان شناختی آکنه همیشه ارتباطی با شدت آن ندارد و حتی یک آکنه خفیف در فردی که به ظاهر خود حساس است، میتواند باعث اضطراب یا افسردگی شدید شود. از این رو پیشنهاد می شود که بیمارانی که مبتلا به آکنه هستند و در عین حال از علایم اضطراب و افسردگی و یا احساس بد شکلی شکایت دارند، به طور همزمان توسط متخصص پوست، روان پزشک و روان شناس یا روان پرستار به صورت یک همکاری بین رشته ای درمان شوند.
۱۸.

بررسی مقایسه رضایت زناشویی در بین بیماران عروق کرونر و افراد سالم(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: افسردگی رضایت زناشویی بیماری عروق کرونر اختلالات روان شناختی بیماران قلبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 179 تعداد دانلود : 567
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رضایت زناشویی در بیماران مبتلا به اختلال عروق کرونر و مقایسه با افراد سالم انجام گرفت. مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر از نوع مورد- شاهدی است. 50 نفر مبتلا به بیماری اختلال عروق کرونر از بیمارستان شهید مطهری فولاد شهر و 50 فرد سالم از شهر فولادشهر که از نظر متغیرهای تأهل، جنس با گروه بیمار یکسان شده بودند، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق آزمون رضایت زناشویی (IMS) satisfaction Index of marital جمع آوری شدند و با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیل واریانس با نرم افزار 16SPSS مورد تجزیه و تحلیل گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس با کنترل سن و تحصیلات نشان داد که میان نمرات رضایت زناشویی بیماران عروق کرونر و افراد گروه سالم تفاوت معنی داری وجود دارد (87/0 = E، 31/2 = F، 05/0 > P). نتیجه گیری: رضایت زناشویی بیماران مبتلا به اختلال عروق کرونر پایین تر از افراد گروه سالم بوده است.
۱۹.

اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری مدیریت استرس بر سلامت عمومی بیماران قلبی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: استرس مدیریت استرس سلامت عمومی بیماری های قلبی شناختی- رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 244 تعداد دانلود : 144
زمینه و هدف: استرس یکی از عوامل خطر بیماری های قلبی است و همچنین باعث کاهش سلامت عمومی در بیماران قلبی می شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری مدیریت استرس بر سلامت عمومی بیماران قلبی بود. مواد و روش ها: تعداد 26 بیمار قلبی به شیوه نمونه گیری در دسترس از واحد بازتوانی مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان انتخاب شده، به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (13 نفر) و شاهد (13 نفر) قرار گرفتند. مداخله شناختی- رفتاری مدیریت استرس طی 8 جلسه هفتگی بر گروه آزمایش انجام شد. پرسش نامه 12 سؤالی سلامت عمومی (GHQ-12) در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون توسط اعضای دو گروه تکمیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که میانگین نمره پس آزمون سلامت عمومی گروه آزمایش نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری داشته است (05/0 > P). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که مداخله شناختی- رفتاری مدیریت استرس میتواند به عنوان یک روش مداخله ای مفید، برای بیماران قلبی به کار رود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۷