روانشناسی بالینی

مقدمه: سوء هاضمه کنشی از اختلالات گوارشی شایع، ناتوان کننده و پرهزینه است. اطلاعات اندکی در خصوص نقش روان درمانگری بر درمان نشانه های سوء هاضمه در دسترس است. هدف از بررسی این مطالعه بررسی تاثیر روان درمانگری کوتاه مدت پویشی هسته تعارضی موضوع ارتباطی بر بهبودی نشانه های گوارشی و شیوه های مقابله با تعارض بیماران سوء هاضمه گوارشی بود. روش: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده در دو بیمارستان آموزشی درمانی شهرستان بابل طراحی شد. 30 بیمار مبتلا به سوء هاضمه کنشی با روش نمونه گیری در دسترس به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی درمان طبی استاندارد به همراه روان درمانگری هسته تعارضی موضوع ارتباطی (15 آزمودنی) یا درمان طبی استاندارد به تنهایی (15 آزمودنی) قرار گرفتند. نشانه های گوارشی و شیوه های مقابله با تعارض قبل از کارآزمایی، پس از آن و سه ماه پیگیری با پرسشنامه های ارزیابی بیمار از اختلال گوارشی فوقانی- شاخص شدت نشانه و مقیاس نسخه دوم شیوه مقابله با تعارض رحیم ارزیابی شدند. از آزمون T مستقل و تحلیل کواریانس برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: مقایسه میانگین تغییر نمرات گوارشی در دو گروه در پایان درمان و سه ماه پیگیری نشان داد که روان درمانگری هسته تعارضی موضوع ارتباطی کلیه نشانه های سوء هاضمه کنشی شامل، سوزش سردل، تهوع/ استفراغ، پری معده بعد از غذا، نفخ معده، درد فوقانی شکم، درد تحتانی شکم و نمرات کل را بهبود داد. همچنین، روان درمانگری هسته تعارضی موضوع ارتباطی شیوه های مقابله با تعارضات سازندﮤ همراهانه، مهربانانه و مصالحه گرانه را ارتقاء و شیوه های مقابله با تعارضات غیر سازنده سلطه گرانه و اجتنابی را کاهش داد. نتیجه گیری: روان درمانگری پویشی کوتاه مدت هسته تعارضی موضوع ارتباطی یک مدل درمانی قابل اعتمادی برای بهبودی نشانه های گوارشی و شیوه های مقابله با تعارض در بیماران سوء هاضمه کنشی است.

مقدمه: اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی با مشکلات زیادی همراه بوده و روش های درمانی متعددی برای درمان کودکان مبتلا به این اختلال ارائه شده است. پژوهش حاضر تاثیر بازی درمانگری کودک محور بر کاهش نشانه های رفتاری کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی را مورد بررسی قرار داده است. روش: 25 کودک با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در دامنه سنی 7 تا 12 ساله با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با روش پژوهشی شبه آزمایشی از نوع سری های زمانی یک گروهی بدون گروه کنترل مورد آزمایش قرار گرفتند. بعد از انجام دو نوبت پیش آزمون، برنامه بازی درمانگری کودک محور به مدت 24 جلسه (هر جلسه به مدت 40 دقیقه- دوبار در هفته) اجرا شد. سپس در چهار نوبت نسبت به اجرای پس آزمون اقدام شد. برای انجام پیش و پس آزمون ها از فرم والد پرسشنامه علائم مرضی کودکان و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که نمره های تمامی چهار نوبت پس آزمون از نمره های پیش آزمون ها به طور معناداری کمتر بودند. بالاترین میزان کاهش مربوط به نمره های پس آزمون اول بود که بعد از گذشت 4 هفته (8 جلسه) بازی درمانی به دست آمد. در کل نتایج حاکی از آن بود که نشانه های رفتاری اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در فاصله جلسه های سوم تا بیست و چهارم با شیبی ملایم و به طور معنادار کاهش یافته است. نتیجه گیری: بازی درمانگری کودک محور را می توان در کنار سایر روش های درمانی به عنوان روشی اثربخش برای کاهش نشانه های رفتاری اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی در کودکان به کار برد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی اثر افشای نوشتاری بر شدت علائم وسواسی و افسردگی مبتلایان به اختلال وسواس- اجبار بود. روش: بدین منظور نمونه ای 30 نفری از مراجعین وسواسی به صورت تصادفی ساده انتخاب شده و در دو گروه 15 نفری آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. تمامی شرکت کنندگان در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون، فرم کوتاه پرسشنامه چند وجهی شخصیتی مینه سوتا را تکمیل نمودند. روش افشای نوشتاری از نوع نوشتن باز به اعضای گروه آزمایشی آموزش داده شد اما گروه گواه تحت چنین آموزشی قرار نگرفت. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها با روش تحلیل کواریانس نشان داد که افشای نوشتاری در کاهش شدت علائم وسواسی و افسردگی مبتلایان به اختلال وسواس- اجبار تاثیر مثبت دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان روش افشای نوشتاری را به عنوان شیوه ای کم هزینه، کارآمد، موثر و با قابلیت کاربرد وسیع و آسان در بهبود اختلال وسواس و افسردگی همزمان دانست و بکارگیری آن را در مورد افراد وسواسی به روان درمانگران توصیه نمود.

مقدمه: کنش های اجرایی شامل بالاترین عملکردهای شناختی است که برای رفتار هدفمند لازم و ضروری است. هدف این پژوهش مقایسه کنش های اجرایی در دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری املا با توجه به عملکرد در آزمون عصب- روان شناختی نپسی بود. روش: 45 دانش آموز با ناتوانی یادگیری املا و 45 دانش آموز عادی پایه سوم دبستان شهر اصفهان به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارها، آزمون نپسی، مقیاس هوش کودکان وکسلر و چک لیست شناسایی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری املا بود. داده ها با آزمون t مستقل تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین عملکرد دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری املا در کنش های اجرایی (عملکرد در برج نپسی) تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: دانش آموزان با ناتوانی یادگیری املا از دانش آموزان عادی عملکرد پایین تری در کنش های اجرایی (عملکرد در برج نپسی) دارند. این مشکل می بایست با استفاده از ابزارهای معتبر، تشخیص داده شود تا مداخلات متناسب با کنش های اجرایی طراحی و اجرا گردد.

مقدمه: ماهیت پیچیده اختلالات رفتاری کودکان، بررسی و بکارگیری درمان های جدید را ایجاب می کند. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان مبتنی بر دلبستگی بر علائم نافرمانی مقابله ای دانش آموزان دختر دوره ابتدائی دارای مشکلات دلبستگی انجام شد. روش: روش این پژوهش تجربی بود. نمونه شامل 32 نفر از 388 دانش آموز مقطع دوم و چهارم ابتدایی بودند که بیشترین نمره را در زمینه مشکلات مربوط به دلبستگی و علائم نافرمانی مقابله ای به دست آوردند. اندازه گیری با استفاده از پرسشنامه مشکلات دلبستگی راندولف و پرسشنامه سلامت روان کودکان انتاریو انجام شد. مادران در 10جلسه گروهی درمان مبتنی بر دلبستگی شرکت نموده و تاثیر آن روی میزان علائم نافرمانی دختران آنها مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: از آنجا که کسب نمره بیشتر در علائم اختلال نافرمانی مقابله ای نشان از شدت این علائم دارد، آشکار شد که میانگین نمرات نافرمانی گروه مداخله در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به گروه شاهد به میزان معنی داری پایین تر بود. میزان کاهش علائم نافرمانی گزارش شده توسط آزمودنیها در مرحله پس آزمون 27/0 و در پیگیری یک ماهه 33/0 بود. نتیجه گیری: مداخله انجام شده روی مادران دختران دارای مشکلات دلبستگی درکاهش علائم نافرمانی مقابله ای دختران آنها موثر بود و پایبندی مادران به تداوم روش های درمانی باعث بهبودی بیشتر در مرحله پس آزمون شد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان اضطراب جدایی کودکان و اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد رفتاری- شناختی بر کاهش اضطراب جدایی آنان بود. روش: جامعه تحقیق را کودکان مهد کودک های منطقه 2 شهرداری شهر مشهد تشکیل می دادند. تعداد نمونه، در بخش اول مطالعه 358 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و برای بخش دوم مطالعه 30 کودک دارای اضطراب جدایی که والدینشان رضایت شرکت در جلسات بازی درمانی را داشتند با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه علائم مرضی کودکان بود. برای گروه آزمایش 10 جلسه بازی درمانی با رویکرد شناختی رفتاری انجام شد. یافته ها: در بخش اول مطالعه از 358 نفر شرکت کننده 97/13 درصد دارای اضطراب جدایی تشخیص داده شدند و در بخش دوم مطالعه تفاوت معنی داری بین میزان اضطراب جدایی آزمودنیهای گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه در مراحل پس آزمون و پیگیری مشاهده شد و اضطراب جدایی آزمودنیهای گروه آزمایش کاهش چشمگیری را نشان داد. نتیجه گیری: میزان اضطراب جدایی در کودکان از آمار قابل توجهی برخوردار است و با توجه به پیامدهای نامطلوب آن ازجمله مشکلات حضور در مدرسه، درمان آن حائز اهمیت است و کودکانی که برنامه درمانی را دریافت می کنند، پس از درمان و همچنین مرحله پیگیری کاهش معنی داری در اضطراب جدایی نشان می دهند و این درمان با توجه به جذابیت آن برای کودکان توصیه می شود.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه باورهای فراشناختی و تحمل ابهام در افراد معتاد، سیگاری و عادی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر پس رویدادی بود. نمونه ی پژوهش شامل 120 آزمودنی (40 نفر معتاد،40 نفر سیگاری و 40 نفر عادی) بود که گروه معتاد آن افرادی بودند که طی بهار 1388 به مرکز معتادین خود معرف همدان مراجعه کردند و دو گروه افراد عادی و سیگاری نیز به صورت نمونه گیری در دسترس در سطح شهر انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات عبارت بود از پرسشنامه ی فراشناخت کارت رایت- هاتن و ولز و مقیاس تحمل ابهام ریدل- روزن. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس یک راهه تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین نمره کلی باورهای فراشناختی افراد معتاد با دو گروه دیگر تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین میزان تحمل ابهام افراد معتاد نسبت به دو گروه دیگر پایین تر بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که باورهای فراشناختی مختل تر و تحمل ابهام پایین به عنوان دو عامل روان شناختی مهم در پیش بینی گرایش افراد به مصرف مواد عمل می کنند و توجه به آنها می تواند نقش مهمی در پیشگیری از سوء مصرف مواد داشته باشد.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی مدل پیشگیری از بازگشت بر پایه ذهن آگاهی در پیشگیری از بازگشت و انگیزش در افراد وابسته به مواد افیونی انجام شده است. روش: در یک طرح نیمه آزمایشی 24 نفر مراجع با تشخیص اختلال سوء مصرف مواد افیونی که دوره سم زدایی را با موفقیت به پایان رسانده بودند، با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای در دو گروه آزمایشی و گواه (هر گروه 12 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایشی به مدت هشت هفته و هر هفته یک جلسه گروهی تحت آموزش قرار گرفتند و گروه گواه در طول این مدت هیچ درمانی دریافت نکردند. آزمودنیهای پژوهش توسط مقیاس مراحل تغییر و نیز آزمایش مورفین پیش از شروع درمان، تصادفی در طی درمان، پس از درمان و پس از اتمام مرحله پیگیری سه ماهه، مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آزمون های تجزیه و تحلیل کواریانس چند متغیری، تجزیه و تحلیل کواریانس تک متغیری و خی دو استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون های تجزیه و تحلیل کواریانس چند متغیری و تجزیه و تحلیل کواریانس تک متغیری نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه در انگیزش در مرحله پس آزمون و پیگیری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون خی دو نشان داد که تفاوت معنی داری بین فراوانی بازگشت در دو گروه وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آموزش مدل پیشگیری از بازگشت بر پایه ذهن آگاهی در پیشگیری از بازگشت به اعتیاد و انگیزش موثر است.