پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی (طلوع نور سابق)

پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی (طلوع نور سابق)

طلوع نور پاییز 1388 شماره 29 (مقاله ترویجی حوزه)

مقالات

۱.

طواف و محدوده آن از نگاه فقیهان مسلمان(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: طواف مقام ابراهیم مطاف فقیهان اهل سنت فقیهان اهل شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 941 تعداد دانلود : 935
مبحث محدوده طواف همواره مورد توجه فقیهان شیعه و اهل سنت بوده است. در میان فقیهان شیعه نظرات متعددی وجود دارد. در این مقاله پس از بررسی ادله تحدید مطاف، جواز طواف پشت مقام به اثبات رسیده است. فقیهان اهل سنت نیز تمام مسجد را مطاف می دانند و مطاف را به فاصله میان خانه و مقام محدود نمی کنند. در این نوشتار دیدگاه مذاهب مختلف فقهی اهل سنت مطرح و بررسی شده است.
۲.

الحلال و الحرام من الاطعمه و الاشربه عندالفریقین (عربی)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: الاطمعه الاشربه الحیوان المائی الحیوان البری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 52 تعداد دانلود : 563
معرفه ما یحل اکله من الحیوان و ما لا یحل، ان یُرجع إلی الشرع، فما اباحه الشرع فهو مباح و ما حظره فهو محظور. اما ما حرم شرعا فجملته: حرمه الخبائث و الاشیاء الضاره بالبدن و شرب المسکرات و النجاسات و المتنجسات و عدم الاذن شرعاً لحق الغیر و اما الحیوانات ففیه التفصیل الآتی: المشهور بین فقهاء الامامیه تحریم حیوان البحر الا المسک الذی له فلس و اختلف فقهاء الامامیه فی المارماهی و الزمار و الزهو. و لا یحل عند الحنفیه من الحیوان المائی شیءٌ سوی السمک فیحل اکله سواء کان ذافلوس ام لا. و ذهب ما عدا الحنفیه إلی إباحه کل حیوانات البحر بلا تذکیه حتی ما تطول حیاته فی البر کالتمساح و السلحفاه البحریه و الضفدع. و حلیه الانعام (البهائم) الوحشیه من الحیوان البری مما لا خلاف فیه بین المسلمین و المشهور بین الامامیه حلیه الحمول الثلاثه الاهلیه التی تحمل الاثقال و تُرکب: الخیل و البقال و الحمیر. و ذهب الشافعیه و الحنابله ـ و هو قول للمالکیه ـ إلی الإباحه الخیل سواء کان عرابا او براذین و ذهب الحنفیه إلی حل اکلها مع الکراهه التنزیهیه. و ذهب الشافعیه و الحنابله الی حرمه اکل الحمار الاهلی، و فی البغال قال الشافعیه و الحنابله: إنه یتبع اخس الاصلینُ. لحم الحیوانات المفترسه حرام عند فقهاء اهل البیت و الحنفیه و الشافعیه و الحنابله غیر ان الضبع و الثعلب قال بحلها ابویوسف و محمد؛ و یحرم من الحیوانات: المسوخات عند فقهاء اهل البیت و لم یتعرض فقهاء سائر المذاهب للمسوخات.
۳.

محسن بن علی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: روایات سقط ولادت وفات محسن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 743 تعداد دانلود : 999
محسن نام کوچک ترین پسر حضرات علی و فاطمه است که بنا بر گزارشهای منابع شیعه و سنی در کودکی از دنیا رفته است. اخبار منابع شیعه و سنی درباره زمان و چگونگی ولادت و وفات او متفاوت است. در این مقاله اخبار منابع اهل سنت در خصوص ولادت و وفات او در حیات رسول خدا و قرائن و شواهد آن نقل و نقد شده است. روایات منابع شیعه در این خصوص نیز نقل و بررسی و برخی از آنها نقد شده است.
۴.

رویکرد امامیه و حنابله در بغداد دوره آل بویه در زمینه توحید، کتاب و سنت(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: توحید سنت امامیه کتاب هم گرایی واگرایی حنابله آل بویه و بغداد باور کلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 25 تعداد دانلود : 91
بغداد دوره آل بویه شاهد هم گرایی و واگرایی میان گروه ها و فرقه های متعددی بود. در این بین امامیه نیز به بهره گیری از اقتدار آل بویه و همراهی با آنان از یک سو و حنابله به دلیل بهره مندی از جایگاه خلافت عباسی در دو قطب مخالف قرار گرفته بودند. اختلاف اساسی حنابله و امامیه در باورهای کلامی بوده است و تفاوت و اختلاف اندیشه ای آنان در مسائل سیاسی نیز از برون دادهای آن است. از مهم ترین موضوعات فکری کلامی بین آنان؛ توحید، کتاب، سنت، جایگاه نبی و پیامبر ، جایگاه امام و امامت، امر به معروف و نهی از منکر و بحث بسیار مهم جایگاه صحابه است.
۵.

تفسیر عرفانی آموزه امامت در اندیشه شیعی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: تصوف انسان کامل امامت ولایت رسالت نبوت تشیع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 30 تعداد دانلود : 42
با پیدایش نظامهای فکری در میان مسلمان، تفسیر های مختلف از اعتقادات، از جمله آموزه ی امامت صورت پذیرفته که در چند دسته عمده فلسفی، عرفانی، کلامی و حدیثی قابل طبقه بندی است. برخی از دیدگاهها نیز از دو یا چند دستگاه مفهومی بهره جسته و نظرگاه خویش را سامان داده اند، به عنوان مثال؛ تلفیق نگاه کلامی و فلسفی، یا عرفانی و حدیثی و یا عرفانی و فلسفی، نقش مهمی در آشکار شدن زوایای مختلف آموزه امامت داشته است. سید حیدر آملی با جاری ساختن عرفان نظری در بستر شیعی، نظام پایه مفهومی عرفان نظری را برای تفسیر امامت به کار گرفته و کوشیده است آن را طبق مبانی عرفانی تبیین و در مواردی که تفسیرهای موجود را در تنافی با مبانی شیعی یافته مردود اعلام کند، چنان که در بحث ختم ولایت شاهد چنین رفتاری هستیم. به لحاظ تاریخی، ولایت در عرفان برگرفته از امامت شیعی و تفسیر عرفانی امامت، وامدار عرفان نظری است. نگاه ویژه و جدید این نوشتار آغازی است برای یک تحول اساسی در بهره گرفتن از نظامهای مفهومی متنوع برای تبیین و تحلیل دقیق تر مسئله. چنان که ملاحظه خواهد شد، بسیاری از احادیث در این قالب معنای دقیق تری یافته است.
۶.

عیسی از دیدگاه اناجیل ، نامه های پولس و روایات اهل بیت(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: مسیح اناجیل چهارگانه ،عروج مسیح رسائل پولس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 526 تعداد دانلود : 566
حضرت مسیح از جمله پیام آوران الهی است که ماموریت هدایت را در میان قوم بنی اسرائیل بر عهده داشت، اما پس از عروج مسیح ، برداشتهای مختلف و متفاوتی از شخصیت و زندگی ایشان ارائه گردید. این مقاله می کوشد تا با استفاده از اناجیل چهارگانه (متی، مرقس، لوقا، یوحنا) از عهد قدیم و رسائل پولس از عهد جدید که نزد مسیحیان دارای اعتبار است و نیز روایات اهل بیت پیامبر اسلام به شیوه مقایسه ای زوایای شخصیتی و زندگی حضرت مسیح را مورد بررسی قرار دهد.
۷.

اندیشه های حسن بن فرحان مالکی درباره صحابه(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: شیعه اهل بیت اهل سنت غلو انصار مهاجرین طلقاء صحابی تابعین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 523 تعداد دانلود : 305
نوشتار حاضر به اندیشه های حسن بن فرحان مالکی ـ محقق سلفی معاصر ـ درباره تعریف «صحابی» می پردازد . به نظر مالکی، هیچ دلیلی از قرآن و سنت صحیح وجود ندارد که دلالت کند هر کس از مسلمانان که پیامبر را دیده «صحابی» است. مدحهایی که راجع به صحابه در قرآن و حدیث آمده، فقط مربوط به صحابه خاص شرعی است. صحابه کسانی هستند که قبل از فتح حدیبیه اسلام آوردند، ولی کسانی که بعد از حدیبیه اسلام را پذیرفتند، جزو «صحابه عام» و به عبارت دیگر «تابعین» هستند به نظر وی، تا وقتی که همه فرقه های اسلامی به قرآن وسنت صحیح رجوع نکنند و ازتعصب وتقلید های کور کورانه دوری نجویند و غلو های موجود در عقاید و آرای خود را نقد و اصلاح نکنند، نمی توانند خصومتها و درگیرها ی فرقه ای رااز بین ببرند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۸