این مقاله پس از بررسی علل و اهداف طرح خاورمیانه ای جرج بوش به اثرات عملی سیاست های وی در طی هشت سال گذشته خواهد پرداخت. سپس تحلیلی از سه معضل سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه – عراق، ایران، و لبنان - ارائه خواهد کرد. آنگاه مواضع اعلامی باراک اوباما را درباره خاورمیانه و نیز جهت گیری احتمالی او را در قبال بحران های فوق بررسی خواهد کرد. پیش بینی این مقاله آن است که سیاست خاورمیانه ای اوباما بازگشت به سیاست کلی دموکرات ها و به خصوص بیل کلینتن، خواهد بود. این مقاله مدعی است حل هر سه بحران جز با مذاکره مستقیم و بدون پیش شرط با ایران امکان پذیر نیست.
روشنفکری و سیاست پیوندی تنگاتنگ و دیرینه را با هم یدک می‌کشند. این مقاله درصدد است تا ضمن باز تعریف مفهوم روشنفکری، ارتباط بین این مفهوم و سیاست را در طول شش دوره از تاریخ تمدن غرب بررسی کند: 1) دوره یونانی ـ رومی (تا سده 5 میلادی)، 2) مسیحیت دوره اول از سده 5 تا سده 11 میلادی، 3) مسیحیت دوره دوم از سده 11 تا سده 16 میلادی، 4) از ظهور دولت – ملت ها تا پایان سده هجدهم، 5) از سده 19 میلادی تا پایان جنگ جهانی اول، 6) قرن بیستم و جریان های روشنفکری. در نهایت مقاله حاضر نقش روشنفکری و سیاست را در طی تاریخ تمدن غرب به سه گونه تحلیل می‌نماید: 1) نقد نظام سیاسی، 2) مشارکت در زندگی سیاسی و 3) کناره‌گیری از سیاست..
ایران از ابتدای قرن بیستم علی رغم ضعف‌های داخلی و خارجی، در سازمان‌های سیاسی و تخصصی بین‌المللی مشارکت داشته است. از این لحاظ، این پژوهش، دو پرسش اصلی را طرح و پاسخ می‌دهد. این پرسش‌ها عبارتند از: (1) مطالب آرشیوهای سازمان‌های بین‌المللی در ژنو در مورد ایران در ابتدای قرن بیستم چگونه‌اند و چگونه می‌توان آنها را دسته‌بندی و ارزیابی نمود؟ (2) از مجموعه اسناد و مدارک موجود در آرشیوهای مزبور چه مفاهیمی را می‌توان برای شناخت تعامل ایران با دیگران در دوران مورد مطالعه استنباط کرد؟ این پژوهش براساس مراجعه حضوری به آرشیو چهار سازمان بین‌الدولی در ژنو شکل گرفته است. این سازمان‌ها عبارتند از جامعه ملل، سازمان بین‌المللی کار، اتحادیه بین‌المللی مخابرات راه دور و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ. در این پژوهش اسنادی که در مورد ایران در آرشیوهای مزبور وجود داشته، شناسائی، مطالعه و دسته‌بندی شده و نهایتا“ سعی شده که رابطه معنی‌داری از رفتار ایران در این سازمان‌های بین‌المللی عرضه گردد که به نوبه خود آئینه‌ای از تحولات داخلی ایران، چگونگی اندیشه‌های نخبگان و حکومت‌گران ایرانی از مناسبات بین‌المللی و شرایط پیچیده کشور در ابتدای قرن بیستم می‌باشد.
مقاله حاضر به بررسی علل گسترش مناسبات تجاری و اقتصادی ایران و چین در فاصله زمانی 1979 تا 1999 می پردازد. استدلال اصلی مطرح شده آن است که گسترش روابط دو کشور در نتیجه اتخاذ خط مشی های عمل گرایانه و واقع بینانه توسط دولتمردان تهران و پکن است. به ویژه سیاست اصلاحات و نوسازی «دنگ شیائوپینگ» در دهه 1970 نقشی مهم در افزایش مبادلات اقتصادی دوجانبه داشته است. عمل گرایی در سیاست خارجی باعث شده است تا دو کشور با وجود ایدئولوژی و نظام های سیاسی کاملاً متفاوت به همدیگر نزدیک شده و با وجود مخالفت ایالات متحده به گسترش همکاری های فیمابین در زمینه های مختلف مبادرت ورزند.
نوشتار حاضر با مفروض انگاشتن ابتنای فناوری اطلاعات و ارتباطات بر نوآوری و منوط دانستن انتقال موفق آن به انتقال نوآورانه تاکید می کند که دانش ضمنی نقش اساسی در انتقال تکنولوژی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد و بدون آن انتقال تکنولوژی در لایه های سطحی و سخت افزاری تکنولوژی باقی می ماند. در این راستا این مقاله به گونه ای اکتشافی مدل ها و روش های انتقال تکنولوژی را از منظر انتقال دانش ضمنی بررسی می کند و در خاتمه بر اهمیت بستر سازی برای انتقال دانش ضمنی تاکید می نماید.
هدف مقاله حاضر بررسی عمیق‌تر عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و قومی است که پس از استقلال تاجیکستان زمینه‌های جنگ‌های خونین داخلی پنج ساله را در آن کشور به وجود آوردند. مقاله سپس به نقش مثبت جمهوری اسلامی ایران در برقراری آتش‌بس و نهایتاً ایجاد یک صلح پایدار در آن کشور می‌پردازد. صلحی که به رغم مواجهه با مشکلات و بسیاری ناملایمات، تا به امروز همچنان دوام آورده و در سایه ثبات و پایداری آن تاجکیستان به آهستگی اما استوار در مسیر توسعه اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است.
در این مقاله جنبش مشروطه خواهی به عنوان نتیجه تلاش های اصلاح طلبان ا یرا نی در فرآیند تاریخ اصلاح طلبی در دوران قاجار مورد بررسی قرار گرفته است.پیروزی جنبش مشروطه خواهی نتیجه شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایران، و به بار نشستن تلاش های اصلاح طلبانه ای در نظر گرفته شده است که از سالها قبل ازآن انجام گرفته بود. این پژوهش با توجه به ویژگی های این جنبش، بر فهم و آگاهی رهبران مشروطه از مؤلفه های تجددو نوسازی فرهنگی و اجتماعی تأکید می کند. از این منظر، مشروطه خواهان ادامه دهنده کوششهای اصلاح طلبانه ای بودند که دست کم از اوایل حکومت قاجاران شروع شده بود و جنبش مشروطه خواهی را در پیوستار تاریخی اصلاح طلبی ایرانیان قرار داده بود.
نظر به رواج و رونق روزافزون مباحث هرمنوتیک در دو سه دهه اخیر سؤال اصلی این پژوهش، پرسش از میزان و نحوه کاربری هرمنوتیک در عرصه پژوهش دینی و به ویژه حوزه سیاسی آن است. به عبارت بهتر، سؤال از امکان یا امتناع کاربرد دانش و روش هرمنوتیک در قلمرو مزبور می باشد. مفروض این تحقیق آن است که امکان استفاده از دانش هرمنوتیک در عرصه‌های قرآن و دین پژوهی کاملاً منتفی نیست و به استثنای نحلة هرمنوتیک فلسفی، می‌توان از برخی روش‌های هرمنوتیک کلاسیک که مشابه تأویل و تفسیر اسلامی بوده و نسبی اندیش نبوده و به اصالت و تعیُن متن وفادار هستند، استفاده کرد و با حذف جوانب ناهمساز این روش‌ها با اندیشه اسلامی ، آنها را در حوزه معرفت‌شناسی و پژوهش ها
این تحقیق در پی آن هست که تأثیر عوامل نرم افزاری را بر افزایش قدرت ملی ایران در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی (1384-1376) بررسی و تجزیه و تحلیل کند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی به تغییر و تحولاتی که در مفهوم کلاسیک قدرت به وجود آمده، اشاره می کند و با بهره برداری از روش تحلیلی به رابطه بین سیاست ای نرم افزاری دولت آقای خاتمی و افزایش اقتدار ملی ایران می پردازد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که در عصر انفجار اطلاعات و جهانی شدن، عناصر قدرت نمی تواند منحصر به قدرت سخت باشد و علاوه بر عناصر محسوس و ملموس قدرت در حوزه های نظامی، اقتصادی و سیاسی، نباید از عناصر نرم فزاری و فرهنگی قدرت در افزایش توان یک کشور غفلت کرد. تلاش آقای خاتمی برای تقویت جامعه مدنی و قانون گرایی در عرصه ی سیاست داخلی و اتخاذ سیاست تشنج زدایی و گفتگوی تمدن ها، به عنوان بدیلی در مقابل پارادایم غالب ستیز تمدن ها، منجر به افزایش قدرت نرم افزاری ایران شد. ارتقای جایگاه و پرستیژ ایران در نظام بین ا لملل، تغییر نگرش و تصویر غیرواقعی از دولت و ملت ایران، تقویت روابط ایران با کشورهای منطقه و اتحادیه اروپا و جذب بیشتر سرمایه گذاری خارجی نیز از نتایج افزایش قدرت نرم افزاری ایران در این دوره محسوب می گردد.
هویت ملی از عوامل اصلی پایداری نظام های سیاسی و اجتماعی است : لذا یکی از اهداف و حوزه های اصلی جامعه پذیری سیاسی در همه نظام های سیاسی را تقویت و باز تولید هویت ملی تشکیل می دهد. اما این امر مستلزم شناخت و ارزیابی دقیق وضعیت هویت ملی در هر نظام اجتماعی است. ولی برای این سنجش لازم است ابعاد، عناصر و مولفه ها و شاخص های هویت ملی تعیین تا امکان اندازه گیری علمی بوجود آید. هویت ملی دارای ابعاد جامعه ای ، تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و سیاسی است. که هر یک از ابعاد دارای مولفه ها و شاخص های خاص می باشند. در این مقاله سعی شده است این عناصر و شاخص ها تعیین و توصیف گردند، تا زمینه تدوین یک پرسشنامه برای انجام یک پژوهش فراهم آید.
روابط اسرائیل با کشورهای منطقه از اهمیتی خاص برخوردار است. بسیاری از کشورهای اسلامی از داشتن روابط آشکار با این کشور ابا داشته و از افکار عمومی واهمه دارند. برای تعدادی از کشورهای اسلامی اسرائیل ساخته و پرداخته توطئه های استکباری بوده و آن را غاصب سرزمین فلسطین می دانند. از این رو آنان در راستای افکار عمومی مسلمین اقدام به امتناع از شناسایی اسرائیل کرده اند. برقراری روابط سیاسی و اقتصادی یا نظامی بین دو کشور هند و اسرائیل با جمعیتی بزرگ از مسلمان در همسایگی پاکستان و همجوار با مناطق حساس خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی از اهمیت بسیار برخوردار است. برقراری رابطه اسرائیل با هند بزرگ ترین پیروزی سیاسی این کشور به حساب می آید. دو کشور با برخورداری از حمایت های آمریکا در اتحادی استراتژیک قرار گرفته و با بازسازی تجهیزات نظامی هند به تغییر ژئوپولیتیک منطقه ای اقدام و نظم موجود را بر هم زده اند.
طی سال های متمادی پس از جنگ جهانی دوم، اقتصاد کینزی و رفاهی در اروپا و بسیاری از کشورها حاکم بود. با پیش آمدن رکود اقتصادی دهه 70 میلادی و شکست دولت های رفاهی، اقتصاد بازار از سوی رای دهندگان و سیاستمداران کشورهای غربی مورد توجه قرار گرفت. هایک یکی از معدود اندیشمندانی بود که در قرن بیستم با مطرح کردن نظم خودجوش اقتصادی و اقتصاد بازار بطور نظری و عملی به مخالفت با دولت کینزی و رفاهی پرداخت. این مقاله با استفاده از نظریة هنجاری و انتخاب عقلایی و با رویکرد اندیشه سیاسی، به دنبال اثبات این فرضیه است که نظم خودجوش اقتصادی هایک، یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در نزدیکی ایدئولوژی های سیاسی پایان قرن بیستم اعم از راست و چپ بوده است. فروپاشی بلوک شرق، ظهور جنبش های جدید اجتماعی و همه‌گیر شدن بازارهای مالی جهانی نیز از دیگر عواملی بودند که در کاهش اختلافات ایدئولوژی های راست و چپ و پذیرش اقتصاد بازار و دولت حداقل تاثیری بسزا داشتند.
هدف اصلی این مقاله، بررسی و جایگاه حقوق بشر در نظریه های روابط بین الملل می باشد. با جهانی شدن مفهوم و موضوع حقوق بشر و تأثیر ان بر روابط بین کشورها و همچنین تحت الشعاع قرار گرفتن سیاست خارجی دولت ها، مطالعه و بررسی حقوق بشر در نظریه های روابط بین الملل مهم و ضروری گردیده است. در واقع حقوق بشر، مفاهیم اساسی در روابط بین الملل، مانند حاکمیت، دیپلماسی، امنیت، و غیره راه دچار تحول بنیادینی کرده است، در این راستا درک و تحلیل این روند به عنوان یک امر واقع، در راستای مطالعه صلح و امنیت بین المللی می باشد که در حوزه نظری روابط بین الملل جایگاه ویژه ای دارد. سوال اصلی پبرامون پژوهش فوق این می باشد که امروزه در عصر جهانی شدن مفهوم حقوق بشر چه جایگاهی در نظریه های روابط بین الملل دارد؟ مقاله حاضر نخست مفهوم حقوق بشر را مورد کند و کاو قرار داده، سپس به بررسی مفهوم فوق در چهار نظریه روابط بین الملل از قبیل واقع گرایی، لیبرالیسم، سازه انگاری و فمینیسم می پردازد و در پایان از مباحث به طور کلی نتیجه گیری می نماید.
مطالعات سیاست گذاری شهری، مطالعاتی شایع و اثر گذار در حوزه مدیریت و سیاست گذاری شهری در جهان است. این مطالعات البته در ایران هنوز رواج نیافته اند. بنابراین این مقاله نوشته ای آغازین در این زمینه است. در این مقاله شهر تهران که از کلان شهرهای جهان است به عنوان بستری مناسب برای سیاست های عمومی شهری در نظر گرفته شده است. تهران در این نوشتار ابتدا به گونه ای عمومی معرفی شده، بر اهمیت آن از جنبه های گوناگون تاکید رفته و سپس برخی از عمده ترین مشکلات شهر تهران مورد تاکید قرار گرفته است. نویسنده در ادامه کوشیده است تا قابلیت های رشته سیاست گذاری عمومی در ارائه راه حل برای مسائل و مشکلات کلی و بخشی شهر تهران را مورد توجه قرار دهد. در عرصه کلی مسائل توسعه پایدار، حکمرانی، تصویر شهری و بودجه مورد بررسی واقع شده اند و در عرصه بخشی به مقوله های محیط زیست، حمل و نقل شهری و ایمنی در مقابل زلزله پرداخته شده است.
