پژوهش های روانشناختی

هدف این پژوهش، مقایسه علائم اختلال‌های روانی در والدین کودک‌آزار و غیر کودک‌آزار و رابطة کودک‌آزاری با اختلال‌های رفتاری کودکان در بین خانواده‌‌های استان‌‌های آذربایجان بود. در این راستا از این استان‌‌ها، 6 شهر و از این شهر‌ها یک نمونة 612 نفری از کودکان مهدکودک‌‌ها و کودکستان‌‌ها به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای هر کودک سه پرسشنامة: 1- پـرسشنامـه کودک‌آزاری، 2- پـرسشـنـامهR SCL-90- (برای والدین کودکان)، و 3- پرسشنامه اختلال‌های رفتاری، اجرا شدند. نتایج نشان داد که متوسط نمره­های حاصل از 9 مقیاس SCL-90-R به­طور معنا‌داری بین دو گروه والدین تفاوت داشتند. تنها در مقیاس شکایات جسمانی بین نمره­های پدران کودک‌آزار هیجانی و غیرکودک‌آزار، تفاوت معنا‌داری مشاهده نشد. در نهایت دیده شد که بین آزار دیدگی کودکان و اختلال‌های رفتاری آنان همبستگی مثبت معنا‌داری وجود دارد.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه میزان فرهنگ­پذیری والدین به­خصوص مادران ایرانی است که به شهر تورونتو کانادا مهاجرت کرده­اند و سلامت کودکان آنها از نقطه­نظر مشکلات رفتاری و مهارت­های اجتماعی. برای این منظور ابتدا مقیاس فرهنگ­پذیری ویژه ایرانیان مقیم کانادا فراهم آمد و روایی و پایایی آن با استفاده از یک گروه 119 نفری از ایرانیان مهاجر در تورونتو و با به­کارگیری چند روش محاسبه گردید. نتایج این بررسی­ها نشانگر روایی و پایایی مطلوب مقیاس در چهار حیطه فرهنگ­پذیری مشتمل بر هویت قومی, زبان, ارزشهای خانوادگی، و رسانه­های قومی بود. پنجاه مادر مهاجر ایرانی در این بررسی شرکت کرده و پس از تکمیل پرسشنامه فـرهنگ­پذیری, مقیـاس مهارت­های اجتماعـی (گرشام و الیوت,1990) را بـرای 86 فـرزنـد دبـسـتانـی تـکمیل کـردند. نتایج حاصل از این بـررسی نشانگر رابطه معنادار بین میـزان فـرهنگ­پـذیـری مادران و مـهارت اجتماعی فرزندان بـود اما مـشـکلات رفـتـاری کودکان با میزان فرهنگ­پذیری مادران رابطه معنادار نداشت.

هدف اصلی این پژوهش، ساخت و بررسی پایایی و اعتبار مقیاس کمال­ گرایی چند بعدی تهران بود. پانصد دانشجوی دانشگاه تهران (300 دختر، 200 پسر) با اجرای مقیاس کمال­گرایـی چند بـعدی تـهران، مقیاس مشکلات بین شـخصـی، مقیاس سلامت روانـی، و زیـر مقیاس­های نوروزگرایی و برونگرایـی از مقیاس شخصیتی NEOPI-R در این پژوهش شرکت کردند. پایایی بازآزمایی و همسانی درونـی مقیـاس کـمال­گرایـی چـند بعدی تـهران در حد رضایت­بخش، مورد تـأیید قرار گـرفتند. اعتـبار محتوایـی مقیاس کمال­گرایـی چند بعدی تهران بر اساس داوری ده نفر از متخصصان روان­شناسی، بررسی شد و ضرایب توافق کندال برای ابعاد کمال­گرایـی خود مدار، کمال­گرایی دیگر مدار، و کمال­گرایـی جـامعه­مدار مـورد تـأیید قرار گـرفت. اعتبار همزمان مقیاس کمال­گرایـی چند بـعدی تـهران از طریـق اجـرای همزمان مقیـاس مشکلات بین شـخصـی، مقـیاس سلامت روانـی، و زیر مقیاس­های نـوروزگرایـی و بـرونگرایـی از مقـیـاس شـخصیتـی NEOPI-R در مورد آزمودنـی­ها مـحاسبه شد. ضرایـب هـمبستگـی میـانگین نـمره ­های آزمودنـی­ ها در زیـر مقیـاس­های کـمال­گرایـی خود مدار، کمال­گرایـی دیـگر مدار، و کمال­گرایـی جامعه مدار با زیر مقیاس­های مشکلات بین شخصـی، بهزیستـی روان­شناختـی، درماندگـی روان­شناختـی، نـوروزگرایـی و برونگرایـی معنـادار بـودند. طبق این نتایج، مقیاس کمال­گرایی چند بعدی تهران از اعتبار کافی برخوردار است.

هدف مطالعه حاضر، بررسی رابطه میان عملکرد پوشش معکوس بینایی با علائم مثبت و منفی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی بود. بدین منظور، 32 بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی (15 بیمار حاد و 17 بیمار مزمن) و 32 نفر از افراد بهنجار با دامنه سنی 19 تا 51 سال انتخاب شدند. دو گروه آزمودنی بر اساس متغیرهای جنس، سن، و سطح تحصیلات همتاسازی شده و به­ وسیلة آزمایة "پوشش معکوس بینایی" مورد ارزیابی قرار گرفتند. علاوه بر این، به منظور بررسی همبستگی چند متغیری بین علائم مثبت و منفی اسکیزوفرنی و عملکرد پوشش معکوس بینایی، مقیاس­ های اندازه­ گیری علائم منفی (SANS) و علائم مثبت (SAPS) بر بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی اجرا شدند. نتایج حاکی از آن بود که در مقایسه با افراد بهنجار، بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در تمام موارد فاصله بین تحریکات (ISI) (20، 40، 60، 80، و 100 هزارم ثانیه) و حالت بدون پوشش در آزمایة پوشش معکوس بینایی، به ­طور معناداری ضعیف­ تر عمل کردند. تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین علائم مثبت، مؤلفه اختلال تفکر صوری، پیش­بینی­ کننده منفی و معنادار عملکرد پوشش معکوس بینایی است و از بین علائم منفی، مؤلفه ­های اختلال توجه، گنگی عاطفی، و کمبود اراده، پـیش­ بینـی کننده­ های منـفـی و معنادار عملکرد پـوشش معکوس بینایی بودند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی دقت تشخیصی سه مقیاس پذیرش اعتیاد (AAS)، استعداد اعتیاد (APS)، و مقیاس تجدید نظر شده می‌بارگی مک‌اندرو (MAC-R)، و تعیین نقطه برش مناسب برای این سه مقیاس بود. تعداد 140 دانشجوی دانشگاه تهران و 81 معتاد داوطلب ترک که با دانـشجویان در یک گروه سنی قرار داشتند، در دوگروه افراد بهنجار و افراد معتاد مورد بررسی قرار گرفتند. از آنجا که این مـقیـاس‌ها از MMPI-2 کـه برای تشخیص اختلال‌های روانی به‌کار می‌رود، مشتق شـده‌اند، قـبل از انـجام ایـن پـژوهش، به­صورت مقدماتی، دقت تشخیصی این مقیاس‌ها در مورد افراد دارای اختلال روانی (78 نفر) و افراد معتاد (81 نفر) مورد بررسی قرار گرفت. AAS از دقـت تـشخیصـی خـوب و MAC-R از دقـت تشخیصـی متوسطی در تمیز افراد دارای اختلال روانی و افراد معتاد برخوردار بود. پس از این مطالعة اولیه، دقت تشخیصی این سه مقیاس در تشخیص دانشجویان از افراد معتاد مورد بـررسـی قرار گرفت. تنها، مقیاس AAS برحسب ضریب آلفای کرونباخ، از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار بود. تفاوت میانگین نمره‌های افراد بهنجار و معتاد در هر سه مقیاس، از لحاظ آماری معنا‌دار بود. نتایج حاصل از تحلیل مشخصه‌های عملیاتی گیرنده (ROC) و تـحلیل حساسیت نشان داد که مقیاس AAS در بین این سه مقیاس، از بالاترین دقت تشخیصی برخوردار است و به نظر می‌رسد ابزار تشخیصـی و غربالـیِ مناسبـی برای سوء مصرف مواد باشد. در مقابل، APS کمترین دقت تـشخیصـی را داشت و در نتیجه از لحاظ بـالینـی، ابزار مناسبی برای تشخیص نیست.

با توجه به اینکه ارزشها اساس و بنیان شخصیت سالم محسوب می شوند، در پژوهش حاضر، رابطة میان سلسله مراتب ارزشها و سلامت عمومی، هم در سطح کلی و هم بر اساس زیر مقیاسهای آنها، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، برحسب تعداد متغیرهای مورد مطالعه و مفروضه­های الگوی تحلیلی پژوهش، نمونه­ای به حجم 800 نفر در دامنة سنی 18 تا 30 سال از هر دو جنس و با در نظر داشتن وضعیت تأهل آنها انتخاب شد. به منظور اندازه­گیری متغیرها، پرسشنامة سلامت عمومی (GHQ) و آزمون بررسی ارزشها (.A.V.L) مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که ارزشها می­توانند در سطح کلی، اضطراب و بی خوابی، افسردگی، و سلامت عمومی را به­طور معنادار، اما ضعیف پیش بینی کنند. از میان ارزشها تنها ارزش زیبایی­گرایی ارتباط معناداری با این متغیرها داشت.