یاد ایام

یاد ایام

یاد ایام 1389 خرداد شماره 57

مقالات

۱.

مجالس عصر پهلوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 890
گزارش زیر درباره عملکرد مجلس شورای ملی از دوره ششم تا بیست و چهارم است که به موضوعاتی از قبیل برگزاری انتخابات و حضور احزاب در این مجالس می پردازد.
۲.

تجربه ارزشمند صد سال قانونگذاری در ایران

نویسنده:
تعداد بازدید : 287
قرار است برای اولین بار همایش تخصصی «تاریخ مجلس» در 31 خرداد برگزار شود. هدف اصلی برگزاری این نشست یکروزه بررسی موضوعاتی چون مجلس و تحولات سیاسی، انتخابات و نظارت برآن، مجالس تاثیرگذار و تاثیر متقابل مجلس و اقتصاد بر یکدیگر است. به همین بهانه باب گفتگویی را با دکتر رسول جعفریان رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی باز کردیم.
۳.

وقتی‌که سفارتخانه‌ها لیست می‌دهند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 128
سابقه تشکیل مجالس در ایران به عصر اشکانیان باز می‌گردد،در آن روزگار مجلس مغستان یا مهستان که مشابه مجلس خبرگان امروزی بوده است در مواقع ضروری در عزل و نصب پادشاه دخالت می‌کرد. مجلس به شکل امروزی آن در ایران، از زمان مشروطه ایجاد شد. در تشکیل مشروطه تقریبا تمام گروه‌های مردمی با شدت بیشتر یا کمتری نقش داشتند، اما دیری نپایید که حکومت استبدادی، قانون و اجرای آن را تاب نیاورد و استبداد صغیر بروز کرد.
۴.

مصدق و مجلس

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 102
هنگامی که دکتر مصدق سکان هدایت دولت را به عهده گرفت، حل مساله نفت و اصلاح قانون انتخابات را به عنوان دو برنامه اساسی خود اعلام کرد. در مورد برنامه دوم او اعتقاد داشت که برای جلوگیری از سوءاستفاده مالکان در انتخابات، باید افراد بی‌سواد را از رای دادن منع کرد؛ به همین منظور در روزهای اولیه صدارتش، لایحه آن را به مجلس برد، اما این لایحه به خاطر تنش‌هایی که در پی داشت، مسکوت ماند.
۵.

متفقین در شهر ری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 549
جنگ جهانی دوم با حمله نظامی قوای آلمان هیتلری به لهستان آغاز شد. پیروزی‌های مداوم آلمان نازی در این جنگ که آن کشور را حتی در آستانه دستیابی به چاه‌های نفت منطقه قفقاز قرار داده بود، انگلیس و شوروی را بر آن داشت تا با همدیگر متحد شده علیه این دشمن مشترک و نیرومند وارد جنگ شوند. هر چند ایران از همان روزهای آغاز جنگ (13 شهریور 1320 هجری شمسی)‌ اعلام بیطرفی کرده بود، اما آشکارا برای آلمان آرزوی پیروزی می‌کرد، زیرا این کشور در سال‌های اخیر به عمده‌ترین طرف تجاری ایران تبدیل شده بود.
۶.

امام خمینی‌ره و مردم سالاری دینی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 129
یکی از دستاوردهای بزرگ قیام امام خمینی(ره) که پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی را به دنبال داشت، ایجاد تحول در گفتمان سیاسی درباره فلسفه حکومت و نقش مردم در حکومت و جامعه است. شناخت اندیشه و گفتمان سیاسی امام خمینی(ره) و پایبندی به آن مىتواند برای همه کسانی که داعیه پیروی از امام و اندیشه‌های او و دلبستگی به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی را دارند، چراغ راه والگوی عمل باشد،زیرا فلسفه سیاسی انقلاب اسلامی ایران با فلسفه سیاسی امام خمینی(ره) پیوندی ناگسستنی داشته و قوام انقلاب ونظام جمهوری اسلامی به دوام اندیشه‌های سیاسی امام خمینی(ره) وابسته است.
۷.

مجلس اول، آغازی بر پایان بنی‌صدر

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 117
روز 7 خردادماه مقارن بود با گشایش نخستین دوره مجلس شورای اسلامی ایران، مجلسی که پس از ناکامی مجالس شورای ملی در دوران پهلوی، بر آن بود تا الگویی از مردمسالاری دینی را به نمایش گذارد. پیش از برگزاری انتخابات مجلس، خبرگان قانون اساسی، حدود و ثغور قوه مقننه و نسبت آن با سایر قوای کشور را مشخص ساخته و تعاریف و چارچوب‌های قانونی این نهاد را پی ریزی کرده بود.
۸.

جنگ کوچک، مقدمه جنگ بزرگ

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 76
هنگام پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57، دو جریان سیاسی در خرمشهر فعال بودند. یکی جریان قومی که برای خودمختاری خوزستان تلاش می‌کرد و از حمایت حزب بعث عراق برخوردار بود و دیگر جریان مذهبی و همسو با امام خمینی(ره) و روحانیت. جریان نخست به رهبری آیت‌الله شیخ محمد طاهر‌آل شبیرخاقانی، متشکل از عرب زبانان خوزستان بود و جریان دوم هم عرب زبانان و هم فارسی زبانان خوزستان را دربرمی گرفت.1
۹.

بنی‌صدر از آغاز تا امروز

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 576
ابوالحسن بنی‌صدر (متولد 2 فروردین 1312 در همدان) او در بهمن 1358 به عنوان نخستین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد و در خرداد 1360 به دنبال قانون‌گریزی و همکاری با منافقین با عنوان عدم کفایت سیاسی توسط مجلس شورای اسلامی از مقام خویش عزل شد.
۱۰.

شیفتگان خیانت و ترور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 365
سازمان مجاهدین خلق ایران در 1344توسط محمد حنیف‌نژاد تشکیل شد. این سازمان تا زمان سرنگونی سلسله پهلوی با آن مبارزه کرد و پس از سقوط رژیم شاه، به مبارزه سیاسی با نظام جمهوری اسلامی پرداخت. بعد از 30خرداد 1360، این سازمان به مشی مسلحانه روی آورد و براندازی جمهوری اسلامی را هدف خود قرار داد. بنیانگذاران این سازمان محمد حنیف‌نژاد، سعید محسن و علی‌اصغر بدیع‌زادگان از فعالان مسلمان جبهه ملی دوم ایران بودند که پس از تشکیل نهضت آزادی از فعالان یا هواداران آن سازمان شدند.
۱۱.

جنبش عدم‌تعهد از آغاز تا امروز

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 470
پس از پایان یافتن جنگ جهانی دوم و با شروع جنگ سرد، قدرت‌های شرق و غرب برای قدرت‌نمایی هر چه بیشتر و پیروزی در این جنگ درصدد یارکشی سیاسی برآمدند. از این رو، کشورهایی برای تامین امنیت به حوزه قدرت شرق یا غرب وارد شدند. در نیمه دوم قرن بیستم پیمان‌های نظامی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای میان کشورها بسته شد تا به این وسیله مرزبندی‌های سیاسی نمود عینی پیدا کند. در اثنای جبهه‌بندی‌های سیاسی قرن بیستم، کشورهایی که طعم تلخ 2 جنگ جهانی را چشیده بودند و از این رهگذر حاصلی نداشتند جز نتایج مخرب و ویران‌کننده جنگ و نمی‌خواستند در اردوگاه سوسیالیسم یا امپریالیسم وارد شوند، درصدد برآمدند از سیاست موازنه منفی پیروی کنند و براساس منافع ملی خود با هریک از کشورهای شرق و غرب مراوده داشته باشند.
۱۲.

لایه‌های پیدا و پنهان جنگ 6 روزه اعراب و اسرائیل

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 505
در سال 1948 میلادی با حمایت و پشتیبانی انگلیس و آمریکا کشور اسرائیل تاسیس شد و از آن سال تاکنون هر از گاهی بین اشغالگران صهیونیست و کشورهای همجوار عربی درگیری رخ می‌دهد که جنگ 6 روزه اعراب و اسرائیل در سال 1967 میلادی ازجمله مهم‌ترین این درگیری‌هاست. قبل از آن که به بررسی جزییات و علل جنگ 6 روزه و حواشی آن بپردازیم، باید به این نکته توجه کنیم که چرا کشوری همچون اسرائیل که تنها 62 سال از زمان شکل‌گیری آن گذشته حداقل 5 جنگ رسمی و ثبت شده با کشورهای همسایه خود داشته است و این جدای از درگیری‌های داخلی و کشتار هر روزه فلسطینیان و جنایات دیگری است که توسط این رژیم اعمال می‌شود. بررسی اهداف و امیال و آرزوهای بنیانگذاران و سردمداران صهیونیست، به فهم و تبیین علل اصلی جنگ‌افروزی اشغالگران قدس شریف می‌انجامد.