مطالعات راهبردی زنان

مطالعات راهبردی زنان

مطالعات راهبردی زنان 1382 شماره 21

مقالات

۱.

تحلیل قوانین حقوقی زنان از تصویب تا اجرا

کلید واژه ها: نفقه ازدواج مجدد اشتغال زوج فسخ نکاح محکومیت کیفری تنصیف دارایی عقیم بودن سوء معاشرت امراض صعب العلاج مفقودالاثر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 487
مطابق مادة 1133 ق.م. مرد هرگاه بخواهد می‌تواند زن خود را طلاق دهد. اما زنان غیر از موارد استثنائی از جمله وقوع عسر و حرج، عدم پرداخت نفقه و مفقود الاثر شدن زوج به مدت طولانی از داشتن حق طلاق محروم هستند. هرچند مادة 1119 ق.م. امکان گنجاندن شروط در ضمن «عقد نکاح» یا «عقد خارج لازم دیگر» را به زوجین داده است، اما عدم عنایت عموم به این ماده و آثار سوء محروم بودن زنان از حق درخواست طلاق، شورای عالی قضایی را بر آن داشت که شروطی را در نکاحیه‌های رسمی بگنجاند؛ تا از یک سو در شرایطی برای زوجه حق طلاق ایجاد شود و از سوی دیگر از زوجه‌ای که وظایف زناشویی خویش را به نحو احسن انجام داده ولی همسرش قصد طلاق وی را نموده است، حمایت مالی نماید. این مقاله درصدد است که شروط ضمن عقد را مورد بحث و مناقشه قرار دهد، به خلأهای عملی آن اشاره نماید و با ارائه پیشنهادات قانونی برای استفاده بهتر از شروط ضمن عقد، ابهامات آن را مرتفع گرداند.
۲.

جرائم علیه خانواده در پژوهشی میدانی (_قسمت پایانی)

کلید واژه ها: طلاق نکاح خانواده تدلیس تخلف از وصف خلأ قانونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 782
«جرائم بر ضد حقوق و تکالیف خانوادگی»، فصلی از قانون مجازات اسلامی است. مواد این فصل، نیازمند بازنگری جدی می‌باشد؛ زیرا در بررسی این مواد کمبودها و کاستی‌های فراوان مشاهده می‌شود. این کاستی‌ها می‌تواند برای خانواده‌هایی که به جهت احقاق حق خویش به دادگاه رجوع می‌کنند، مشکلاتی را ایجاد نماید. در این شماره، سه جرم مهم «تدلیس در نکاح»، «ازدواج قبل از بلوغ»، «عدم ثبت نکاح و طلاق» مورد بازبینی و مدّاقه قرار گرفته است. در این ارزیابی، ابهاماتی که ناشی از وضع قانونی می‌باشد، استخراج شده و برای رفع ابهامات قانونی، پیشنهاداتی در هر موضوع ارائه گردید. در پایان مقاله، خلأهای قانونی فصل «جرائم بر ضد حقوق و تکالیف خانوادگی» احصاء و فهرست‌وار مطرح گردیده است.
۳.

زن در آینه شعر فارسی( فخرالدین اسعد گرگانی)

کلید واژه ها: زن اخلاق عشق شعر فارسی تقدیر ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 537
فخرالدین اسعد گرگانی، شاعر قرن پنجم هجری است و تنها اثر او، ترجمة منظومی از داستان عاشقانة «ویس» و «رامین» است که به تمدن‏های پیش از اسلام تعلق دارد. این اثر از سویی جدال سرنوشت است که شخصیت‌های داستان را به طرز اجتناب‏ناپذیری در برابر حوادث متعدد قرار می‏دهد و از سوی دیگر آینه‏ای از مفاسد اجتماعی آن روزگار و تمایلات نفسانی بشر است که بستر ماجراهای داستان واقع می‏شود. «ویس»، قهرمان اول داستان است که برخی او را به سبب بی‏پروایی و جسارت زنانه‏اش ستوده‏اند و برخی دیگر در محکمة اخلاق، از بی‏عفتی او سخن گفته‌اند. مقالة حاضر با نگاهی نو به داستان، نه در پی تبرئه ویس، که درصدد تحلیل منصفانة شخصیت او و بررسی نقش دیگران، به خصوص مردان، در کشاندن او به ماجراهایی است که سبب محکومیت وی در ادبیات فارسی شده است.
۴.

زن در آینه شعر فارسی( فخرالدین اسعد گرگانی)

کلید واژه ها: زن اخلاق عشق شعر فارسی تقدیر ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 922
فخرالدین اسعد گرگانی، شاعر قرن پنجم هجری است و تنها اثر او، ترجمة منظومی از داستان عاشقانة «ویس» و «رامین» است که به تمدن‏های پیش از اسلام تعلق دارد. این اثر از سویی جدال سرنوشت است که شخصیت‌های داستان را به طرز اجتناب‏ناپذیری در برابر حوادث متعدد قرار می‏دهد و از سوی دیگر آینه‏ای از مفاسد اجتماعی آن روزگار و تمایلات نفسانی بشر است که بستر ماجراهای داستان واقع می‏شود. «ویس»، قهرمان اول داستان است که برخی او را به سبب بی‏پروایی و جسارت زنانه‏اش ستوده‏اند و برخی دیگر در محکمة اخلاق، از بی‏عفتی او سخن گفته‌اند. مقالة حاضر با نگاهی نو به داستان، نه در پی تبرئه ویس، که درصدد تحلیل منصفانة شخصیت او و بررسی نقش دیگران، به خصوص مردان، در کشاندن او به ماجراهایی است که سبب محکومیت وی در ادبیات فارسی شده است.
۵.

غرب و پیامدهای روسپیگری

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 104
قانونی کردن فحشا به مفهوم مساوی دانستن آن با مشاغل دیگر، آزادی انجام معاملات جنسی اعم از خرید و فروش خدمات جنسی و تأسیس آزادانه مراکز و بنگاه‌های جنسی و... جزء سیاست‌ برخی دولت‌ها در مواجهه با مسأله روسپیگری است. این رویه از سوی برخی تحلیل‌گران اجتماعی غرب، نقد و بررسی شده است. در این نوشتار به اختصار برخی از پیامدهای قانونی کردن روسپیگری نظیر گسترش قوادی و صنعت سکس، افزایش قاچاق زنان، گسترش روسپیگری، افزایش فحشای خیابانی، ازدیاد کودکان روسپی و... تبیین گردیده است.
۶.

فقر و انحرافات اجتماعی

کلید واژه ها: فقر فقر مطلق فقر نسبی انحرافات اجتماعی فرهنگ فقر پیامد فقر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 906
فقر و انحرافات اجتماعی از جمله پدیده‌هایی هستند که به نظر بسیاری از صاحب نظران با هم مرتبط می‌باشند. تحقیقات و پژوهش‌ها در عین حال که مؤید وجود رابطة مستقیم بین فقر و انحرافات نیست، اما وجود همبستگی میان آن دو را تأیید می‌نماید. بر این اساس فقر به عنوان یکی از مسائل اجتماعی، در وقوع انحرافات و افزایش میزان آن به ویژه در زمینه جرائم زنان، اعتیاد و سرقت تأثیر گذار است. در رویکرد دینی نیز این همبستگی میان فقر و انحرافات اجتماعی مورد تأیید است. بر این اساس فقر انگیزش روی‌آوری به کجروی را افزایش می‌دهد؛ همچنان که رفاه طلبی در روی آوری به جرائم، انگیزة بسیار قوی می‌باشد.
۷.

قانون و قوادی

نویسنده:

کلید واژه ها: جرم مجازات قاچاق خلأ قانونی قیادت، زنان قانون جزائی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 621
قوادی به معنای رساندن زن و مرد نامحرم به یکدیگر به منظور ارتکاب عمل منافی عفت به کار می‌رود که از گذشته‌های دور تاکنون دامنگیر جوامع بوده است. این جرم از حد یک بزه ساده و جزئی فراتر رفته و به جرم سازمان یافته و بحران بزرگ اجتماعی تبدیل شده است که قاچاق زنان و دختران و تشکیل باندهای فساد و مراکز فحشا را به همراه دارد. در این مقاله پس از تعریف و تبیین جرم قوادی به بررسی ابزارها و شیوه‌های معمول و جدید قوادی در جوامع امروزی پرداخته می‌شود و قوانین جزائی موجود مورد تحلیل و ارزیابی واقع شده و پیشنهادهای مناسب حقوقی ارائه گردیده است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد، قوانین جزائی موجود، علاوه بر نقصان کلی، به لحاظ تأثیر عنصر جنسیت و تفاوت مجازات و مراحل ارتکاب جرم، در مهار این بحران ناتوان است و برای مبارزه با این پدیده مجرمانه، باید قانون مناسب جزائی تدوین شود که بتواند آرامش اجتماعی، تأمین عدالت، اصلاح مجرم و کاهش جرائم را تضمین نماید.
۸.

واکاوی آسیب‎های فرهنگی علیه زنان(قسمت دوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: زنان مردان آسیب‌های فرهنگی ابزارهای فرهنگی نحرافات جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 741
هرچند آسیب‌رسانی علیه زنان به واسطه ابزارهای فرهنگی پدیدة نوظهوری نمی‌باشد، اما در قرن حاضر از پیچیدگی و اهمیت خاصی برخوردار است. از یک سو مصادیق آسیب‌ها برحسب انواع مبانی فکری و مکاتب نظری متفاوت است و از سوی دیگر این عوامل آسیب‌زا، پنهان و مبهم می‌باشد. در این مجال در ادامة مبحث مصادیق آسیب‌های فرهنگی علیه زنان، انگیزه‌های عاملان آسیب‌رسانی فرهنگی علیه زنان در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بررسی شده است. در شماره‌ آتی، پیامدهای خشونت‌زای آسیب‌های فرهنگی علیه زنان، بحث و بررسی خواهد شد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۹