مطالعات ترجمه

مطالعات ترجمه

مطالعات ترجمه 1382 شماره 1

مقالات

۱.

زمان: تفاوت عمده میان ترجمه شفاهی و مکتوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 812
"هدف از نگارش این مقاله تبیین وجوه افتراق و اشتراک میان ترجمه مکتوب و ترجمه شفاهی است. به هنگام مقایسه این دو گونه ترجمه، اگر چه به موارد اشتراک متعددی میان این دو می رسیم، وجوه افتراق این دو گونه ترجمه نیز از مختصات بارزی برخوردارند که در این مقاله به بحث و بررسی آنها پرداخته خواهد شد. "
۲.

رابطه ترجمه شناسی و زبان شناسی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 264
در این مقاله سعی بر آن است تا جایگاه دانش ترجمه شناسی به منزله مطالعه علمی ترجمه، نسبت به زبانشناسی مشخص گردد. برای دست یازیدن به این مهم ابتدا به معرفی زبان فردی و زبان اجتماعی پرداخته خواهد شد؛ سپس به مطالعه ترجمه و گونه های آن در طول زمان اشاره خواهد گردید. در بخش بعد با اشاره به چگونگی تعبیر پیام، امکان طرح پرسش اصلی این مقاله فراهم خواهد آمد تا با پاسخ دادن به آن معلوم گردد، آیا ترجمه شناسی را باید به ضرورت شاخه ای از مطالعه علمی زبان دانست یا نه.
۳.

حدود ترجمه پذیری شعر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 400
"صورت شعر نوشته ای فشرده و مختصر است و معنی شعر بیشتر احساسی و اشاره ضمنی است تا لفظی و اشاره عینی. در این نوع نوشته و گفته، صورت و معنی چنان پیوندی ناگسستنی دارند که اگر در فرایند ترجمه از هم جدا شوند بسیاری از آن معانی احساسی غیرقابل بیان و زیباییها و ظرافتهای صوری متن اصلی از بین می روند، چرا که خیلی از ویژگیهای شعر ترجمه ناپذیر و غیر قابل انتقال به زبان دیگرند. هیچ مترجمی نمی تواند صدای خوش آهنگ، وزن و قافیه، اشارات ضمنی، و سایر ویژگیهای اساسی شعر را ترجمه کند مگر با شبیه سازی ها و بدل سازی های کلی که در این صورت نیز تقریبا هیچکدام از محسنات ادبی و زیباییهای طبیعی متن اصلی به ترجمه منتقل نمی شود. حدود ترجمه ناپذیری شعر از مباحث عمده در مطالعات ترجمه است. رابرت فراست معتقد است آنچه در ترجمه شعر از بین می رود خود شعر است. اعتقاد راسخ رومن یا کوبسن بر این است که شعر صراحتا قابل ترجمه نیست، و شلی نیز اساسا به ناممکن بودن ترجمه شعر عقیده دارد. از طرف دیگر، برخی از دانشمندان نیز استدلال می کنند که تمام معانی همیشه قابل ترجمه است و هر چه در یک زبان قابل بیان باشد به زبان دیگری نیز قابل انتقال خواهد بود. ما در این مقاله نظریه های مختلفی را در مورد ترجمه پذیری و یا ترجمه ناپذیری شعر بررسی کرده، به این نتیجه می رسیم که ممکن بودن و یا غیر ممکن بودن ترجمه شعر هیچکدام نباید به معنی مطلق آن در نظر گرفته شود. یک پیام را می توان به هر زبان طبیعی انتقال داد، تنها صورت این پیام است که در زبانهای مختلف و نیز در نظم و نثر متفاوت می باشد. بنابر این گر چه این امکان وجود دارد که بتوان یک شعر را به نحوی ترجمه کرد که در زبان مقصد قابل قبول باشد، اما انتقال تمام ویژگیها و زیباییهای متن اصلی شعر زبان ترجمه امکان پذیر نیست."
۴.

چالشهای فرهنگ نگاری در ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 752
در این گفتار، هدف شناخت مختصر از چالشهای فرهنگ نگاری در ایران است که علاقمندان به فرهنگ نگاری را به اندکی تامل وادارد که تا زمانی که اصول و روشهای نوین فرهنگ نگاری دو زبانه و یک زبانه رعایت نشود و فرهنگ نگار به مهارت و دانش تخصصی این رشته آراسته و مجهز نباشد، همچنان این کمبودهای اصول معیار در فرهنگ نگاری و نقدهای توام با اتهام در بازار فرهنگ نگاری و نشر فرهنگ لغتهای ایران وجود دارد و تا زمانی که برای چالشهای اساسی فوق الذکر چاره ای علمی و منطقی اندیشیده نشود، این نابسامانی تو در تو، بیشتر و بیشتر می گردد. و باید اذعان کرد که بحث در این باره در یک مقاله و یک جلسه گفت و گو و مجال اندک کفایت نمی کند. هدف از این بررسی اعمال نگرشی نسبتا متفاوت و پی بردن به راه و رسمی معیار برای تسلط به اصول و روش معتبر تدوین و تالیف فرهنگهای بهتر و جستجو برای دست یافتن به راهکارهای جدید جهت تهیه فرهنگ مطابق با اصول نوین و علمی روز جهان، و رفع نقایص موجود است.
۵.

تعیین ترتیب ارائه متون برای ترجمه بر اساس سطح دشواری

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 723
"یکی از دشواریهای عمده تدریس در کلاسهای ترجمه، تعیین ترتیب ارائه متون برای تمرین ترجمه در دوره های ترتیب مترجم است. اصلی که به طور معمول عموم مدرسان ترجمه رعایت می کنند این است که سطح دشواری متون را بر پایه دو روش مختلف تعیین می کنند. در روش اول میزان دشواری درک زبان مبدا را می سنجند و در روش دوم دشواریهای مربوط به ترجمه متن مبدا را مشخص می کنند. در هر دو روش، تعیین سطح دشواری در سه سطح واژگانی، نحوی و مفاهیم حاضر در متن تعیین می گردد. از میان سه سطح گفته شده، سطح سوم دشوارتر از دو سطح دیگر می نماید. مفاهیم حاضر در متن، اعم از این که مرجعی عینی و ملموس یا مرجعی تجریدی و غیر ملموس داشته باشند، می توانند جهانی یا غیرجهانی باشند. بدیهی است مفاهیمی که جهانی و همگانی باشند، هم به آسانی درک می شوند و هم به سهولت ترجمه می شوند. ترجمه مفاهیم غیرجهانی، بخصوص پس از رفع دشواریهای مربوط به درک متن، لزوما دشوار نیست. در مقاله حاضر چارچوبی برای تعیین میزان دشواری متن در سطح واژگانی و نحوی ارائه شده است. در ادامه مقاله پیشنهاد شده است که موثرترین شیوه این است که متونی که برای ترجمه در کلاس داده می شوند بر اساس نوع و مقوله مفاهیم از یکدیگر تفکیک شوند و سپس بر اساس میزان دشواریهای واژگانی و نحوی طبقه بندی شوند. "
۶.

ترجمه و اصطلاحات: بررسی ترجمه دانشجویان قبل و بعد از دروس ترجمه

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 642
"ترجمه به عنوان یک موضوع مورد بحث در تدریس و یادگیری همیشه مطرح بوده است. اصطلاحات بخش جدانشدنی از زبان را تشکیل می دهند و ترجمه مناسب آنها امری بسیار ظریف بوده که نه تنها به ذوق و استعداد بلکه به داشتن اطلاعات نظری نیازمند است. مسئله مورد نظر ما در این تحقیق این است که آیا دانشجویان گروه انگلیسی از اصول و روشهای مناسب در ترجمه اصطلاحات استفاده می نمایند یا خیر. در این رابطه ابتد مبانی نظری اصطلاحات که می تواند، راهنمای مترجم باشد و نیز روشهای ترجمه که نشانگر امکانات مختلف در ترجمه اصطلاحات است, بررسی گردیده سپس دو گروه از دانشجویان که یک گروه دروس ترجمه را نگذرانده و گروه دیگر این دروس را گذرانده و با مبانی و روش های ترجمه آشنائی کافی داشتند، مقایسه شده اند. سی جمله حاوی اصطلاحات متداول در زبان انگلیسی جهت ترجمه از انگلیسی به زبان فارسی در اختیار دو گروه از دانشجویان قرار گرفت. بررسی ترجمه ها نشان داد که تعداد زیادی از دانشجویان معنی اصطلاحات انگلیسی را نمی دانستند. دانشجویانی که اصطلاح را از غیر اصطلاح تمیز داده بودند نیز در عمل از اصول نظری مربوط به ترجمه اصطلاحات پیروی ننموده بودند. مقایسه دو گروه نشان داد که عملکرد دانشجویان بعد از گذراندن دروس ترجمه برتر از گروهی بود که این دروس را نگذرانده بودند؛ اما هنوز هم فاصله زیادی بین ترجمه مناسب و مطابق با اهداف ترجمه اصطلاحات به صورتی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته و ترجمه دانشجویان، وجود دارد. نتایج این تحقیق می تواند در تدریس ترجمه اصطلاحات مورد استفاده قرار گیرد. "