۱.
کلید واژه ها:
معصیت اراده گناه توبه تسویف میل به بازگشت
توبه به معناى بازگشت و ترگ گناه است؛ بنده‌اى که از خدا به وسیله گناه دور شده اینک قصد بازگشت و تقرب به معبود خویش را دارد. توبه عقلا و شرعآ واجب است و امرى است اختیارى و ارادى. فرد گناهکار براى نیل به توبه، باید علاوه بر اراده بر توبه، یعنى علم و تصدیق به فایده، میل به ترک گناه و معصیت و تقرب به سوى خداى متعال را نیز داشته باشد. این میل باید نسبت به سایر امیال، از جمله انجام معصیت، قوى‌تر باشد. لازمه این کار این است که ضرر گناه و فایده توبه بر انسان روشن گردد. بدون چنین باورى، اراده جدّى توبه در انسان پدید نمى‌آید. در واقع، توبه و اکنشى است از سوى انسان به رفتار ناشایست خویش در صرف عمر خود در معصیت خدا. مهم‌ترین مانع توبه و بازگشت از مسیر نادرست به راه صواب، تسویف و به تأخیر افکندن آن است. بهترین زمان توبه، پس از ارتکاب عمل نادرست و به ویژه در زمان جوانى است. انسانى که در جوانى نتواند به سوى خدا بازگردد، در دوران پیرى امکان توبه براى او به مراتب سخت‌تر و مشکل‌تر خواهد بود.
۲.
کلید واژه ها:
عقلانیت تربیت دینى نوآورى تقواى حضور تردید منطقى خطرپذیرى
در کشور ما ضرورت تربیت دینى به عنوان وظیفه مهم و اصلى آموزش و پرورش مورد پذیرش است. بنابراین، باید تلاش نمود تا به شیوه‌ها و روش‌هاى موجود در این فرایند کیفیت بخشید و آن را بهتر و زیباتر به نسل جوان ارائه داد. نوآورى در تربیت دینى از جمله امورى است که این مسیر را هموار مى‌سازد. این مقاله با روش مطالعه موردى و با استناد به منابع روایى معتبر و دست اول تلاش مى‌کند تا با استفاده از احادیث و آیات قرآن کریم، به تطبیق عواملى که در تربیت دینى و نوآورى مؤثر هستد، بپردازد. نتیجه این پژوهش، اشتراک مؤلفه‌هاى نوآورى و تربیت دینى را در بعد فکرى و خصوصیات شخصیتى مورد تأکید قرار داده و ثابت مى‌کند که مبناى فکرى نوآورى و تربیت دینى با هم همخوانى و تطابق دارند.
۳.
کلید واژه ها:
قرآن مدیریت انتخاب روایت معیار شایستگى شایسته‌سالارى
امروزه مهم‌ترین عنصر سازمان، نیروى انسانى است و چون همه نیروهاى انسانى سازمان، کارآمد نیستند، از این‌رو، نمى‌توان به هر یکى از آنها، هر کارى را واگذار کرد، بلکه باید افراد را بر اساس معیارهاى خاص گزینش کرد. بر این اساس، مسئله شایسته‌سالارى مطرح مى‌شود. شایسته‌سالارى عبارت است از: واگذارى کارى به افراد، تحت شرایط، معیارها و شاخص‌هاى خاص. البته شایسته‌سالارى از نظر قرآن کریم داراى معیارهایى ویژه مانند ایمان، تقوا، علم، عدالت، راستگویى، بصیرت بینش سیاسى، اخلاق نیکو، رفق و مدارا، قاطعیت، انتقادپذیرى، تغافل، ایجاد امیدوارى، صبر و استقامت مى‌باشد که در این نوشتار مورد بررسى قرار مى‌گیرند. این مقاله با روش توصیفى ـ تحلیلى و با ابزار فیش‌بردارى، به مطالعه متون تفسیرى پرداخته و هدف از آن، استخراج معیارها و ملاک‌هاى شایسته‌سالارى است.
۴.
کلید واژه ها:
مکارم اخلاق خلق خلق عظیم اخلاق اجتماعى
خلق نیکو مهم‌ترین چیزى است که مصلحان و پیامبران به آن نیاز دارند. حسن خلق با فضیلت‌ترین صفات پیامبران و شریف‌ترین اعمال صدیقان است. از همین روى، در آیات چندى از قرآن کریم، خلق پیامبر ˆ مورد ثنا و ستایش قرار گرفته است.
عنوان «عظیم» در مواردى به کار مى‌رود که چیزى قابل توصیف و ادراک نباشد. در خصوص تفسیر «خلق عظیم» موارد چندى بیان شده است؛ از جمله اینکه برخى آن را دین اسلام مى‌دانند. برخى نیز منظور از خلق عظیم را آداب قرآنى یا قرآن دانسته‌اند. برخى هم خلق عظیم را صبر و تحمل و تدبیر بر مقتضاى عقل تعبیر کرده‌اند. تحمل سختى‌ها و صبر پیامبرˆ در برابر ناملایمات بر اساس روایات و تصریح خود پیامبر ˆ مشهور است. هرچند موارد یاد شده خلق پیامبر ˆ هستند، اما خلق حضرت به موارد یادشده محدود نمى‌شود و همه صفات روحى، اجتماعى، شخصى، انسانى، خانوادگى و... ایشان را دربر مى‌گیرد. بر اساس برداشت دیگر، منظور از خلق عظیم پیامبر ˆ آن است که ایشان جامع مکارم اخلاقى بوده‌اند. نمونه‌هاى چندى از ویژگى‌هاى اخلاقى پیامبر ˆ در روایات و متون تاریخى مورد اشاره قرار گرفته است.
