پژوهش های مدیریت در ایران (مدرس علوم انسانی)

پژوهش های مدیریت در ایران (مدرس علوم انسانی)

مدرس علوم انسانی - پژوهش های مدیریت در ایران 1388 شماره 61 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ارائه چارچوبی برای عوامل انسانی مرتبط در امنیت سیستم‌‌های اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیستمهای اطلاعاتی اثربخشی امنیتی امنیت سیستمهای اطلاعاتی سازه‌های مدیریتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 421 تعداد دانلود : 758
"امنیت اطلاعات یک مسأله حیاتی است و امروزه سازمان‌ها در سراسر دنیا با آن روبه‌رو هستند. امنیت سیستم‌های اطلاعاتی هم فناوری و هم افراد (عوامل انسانی) را در بر‌‌می‌گیرد. در بیشتر تحقیقاتی که در زمینه امنیت سیستم‌های اطلاعاتی صورت گرفته؛ یک نوع دید و رویکرد فنی وجود داشته است. پژوهش حاضر در راستای الگوی جدیدی است که آن را ""مسأله انسانی"" و""مسأله سازمانی"" می‌نامند. این الگو بر ""امنیت اطلاعات رفتاری"" تمرکز دارد و در آن بر این نکته که کاربران و در کل عوامل انسانی، ضعیف‌ترین و سست‌ترین عنصر آسیب‌پذیر در مدل‌های امنیت سیستم‌های اطلاعاتی مطرحند تأکید می‌شود. در این پژوهش با در نظر گرفتن اهمیت امنیت، برای سازمان‌های امروزی، یک مدل مدیریتی برای بررسی نقش عوامل انسانی در امنیت سیستم‌های اطلاعاتی ارائه ‌می‌شود. هدف این پژوهش، به طور خاص شناسایی و مدل‌سازی سازه ‌های مدیریتی حیاتی و اساسی مؤثر بر اثربخشی امنیت سیستم‌های اطلاعاتی است. در این راستا، سازه‌های ""حمایت مدیریت عالی، آموزش امنیتی، فرهنگِ امنیتی، مهارت امنیتی، تقویت خط‌مشی امنیتی، تجربیات و خودباوری افراد"" به‌عنوان فاکتور‌های مؤثر بر اثربخشی امنیت سیستم‌های اطلاعاتی معرفی می‌شوند. روش‌شناسی این مطالعه، ترکیبی از تکنیک‌های کیفی و کمّی تحقیق است. از طریق تکنیک‌های کیفی و بررسی پیشینه موضوع، متغیر‌های کلیدی مؤثر بر امنیت سیستم‌های اطلاعاتی شناسایی شده‌اند. سپس با توجه به مدل مفهومی پژوهش که از مرور پیشینه و منابع موضوع و بررسی نتایج تحقیقات قبلی به‌دست آمده است، ابزار جمع‌آوری داده‌ها (پرسشنامه) طراحی شده و نسبت به جمع‌آوری داده‌ها از طریق نمونه‌های انتخابی (خبرگان و سازمانی) اقدام شده است. پس از آن داده‌ها‌ی جمع‌آوری شده توسط SPSS و LISREL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند و طبق آن، مدل نهایی تحقیق با عنوان "" مدل عوامل انسانی مؤثر بر امنیت سیستم‌های اطلاعاتی"" ارائه شده است."
۲.

تبیین عوامل بحرانی موفقیّت در مهندسی مجدد فرآیند‌ها: مورد‌کاوی یکی از شرکت‌‌های وابسته به صنایع دفاعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل عاملی تحلیل مؤلفه‌‌‌های اصلی رگرسیون چند‌متغیره؛ مدیریت فرآیند‌ها مهندسی مجدد فرآیندها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 394 تعداد دانلود : 670
"این تحقیق با استفاده از روش‌‌‌های تحلیل چند ‌متغیر آماری، سعی در شناسائی فاکتور‌‌های بحرانی موثر بر موفقیت مهندسی مجدد فرآیند‌‌‌ها را در یکی از شرکت‌‌های وابسته به صنایع دفاعی دارد. به همین منظور با توسعه و به‌کارگیری یک مدل تجویزی مهندسی مجدد در شرکت مذکور، مدیریت فرآیند‌‌های سازمانی صورت پذیرفته و پس از آن میزان موفقیت آن با توزیع و تحلیل پرسشنامه مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. این تحلیل، در ابتدا با استفاده از آزمون ناپارامتری من‌ویتنی‌یو، موفقیت‌آمیز بودن اجرای فرآیند مهندسی مجدد با رویکرد تجویزی در شرکت مذکور را نشان داده و آنگاه با استفاده از تحلیل عاملی، عوامل موثر بر موفقیت مهندسی مجدد فرآیند‌‌‌ها را در سه فاکتور اصلی دنبال می‌کند. در ادامه با استفاده از آنالیز رگرسیون چند متغیره، موفقیت مهندسی مجدد فرآیند‌‌‌ها به‌عنوان متغیر وابسته توسط سه فاکتور استخراج شده بالا برآورد گردید. نتایج نشان‌دهنده اعتبار و برازش خوب مدل رگرسیونی ایجاد شده است. بر این اساس مشخص است که احساس ضرورت انجام تغییر، بسترسازی مناسب تغییر، و مشارکت فعالانه پرسنل و کاهش مقاومت در برابر تغییر، به‌عنوان عوامل بحرانی تأثیرگذار بر موفقیت مهندسی مجدد فرآیند‌‌‌ها در شرکت مورد مطالعه است."
۳.

تبیین الگوی اثربخشیِ سازمان‌های دولتی ایران براساس نقش رهبری خدمتگزار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کارآیی رهبری خدمتگزار اثربخشی رهبری ؛ اثربخشی سازمانی اثربخشی پیروی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 1000 تعداد دانلود : 487
توجه به موضوع رهبری خدمتگزار درسالهای اخیر، افزایش پیدا کرده است و انواع سازمان‌های تجاری، غیر انتفاعی، آموزشی، و نیز سازمانهای دولتی برای اداره سازمان خود اصول رهبری خدمتگزار را مورد استفاده قرار داده‌اند. اما در مورد مؤثر بودن اجرای رهبری خدمتگزار در اثربخشی سازمان‌‌ها‌، به‌ویژه سازمانهای دولتی، تردید‌هایی به‌وجود آمده است. با توجه به عجین بودن فرهنگ ایران با آرمانهای خدمتگزاری و اهمیت موضوع، این مقاله در نظر دارد تأثیر رهبری خدمتگزار بر اثربخشی سازمانهای دولتی ایران را از دو مسیر اثربخشی رهبری و اثربخشی پیروی، بیازماید. بدین منظور متغیرهای مدل نظری پژوهش، شناسایی شد و نظرسنجی مدیران و کارکنان 22 سازمان دولتی قرار گرفت. از آزمون t استیودنت برای بررسی وضعیت کلیِ مولفه‌هایِ پژوهش استفاده گردید و برای آزمون فرضیه‌‌ها نیز، آزمون‌های آماری رگرسیون و همبستگی اسپیرمن به کار گرفته شد. در بررسی رابطه بین مؤلفه‌های تحقیق، کلیه روابط مورد بررسی تأیید شدند، اما پایین بودن میانگین نمره ابزار اندازه‌گیری رهبری خدمتگزار از میانگین متوسط، به معنای اجرای ضعیف رهبری خدمتگزار و غلبه رهبری پدر سالارانه در سازمانهای دولتی ایران است همچنین ارتباط ضعیف تحقق اثربخشی سازمانی از مسیر رهبری خدمتگزار- اثر‌بخشی پیروی، به معنای عدم توجه بایسته به نقش پیروان در سازمان و اثربخشی سازمانی است.
۴.

عوامل مؤثر بر اعتماد مشتری در تجارت الکترونیک (مدل C2B)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجارت الکترونیک اعتماد مشتری متغیر‌های زیرساختی متغیر‌های فردی مشتریان متغیر‌های مربوط به شرکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 774 تعداد دانلود : 848
"در مدل‌های C2B از تجارت الکترونیکی، اعتماد مشتریان یکی از فاکتور‌های کلیدی و از عناصر اصلی موفقیت در تجارت الکترونیکی است تا آنجا که بسیاری از صاحب‌نظران کلید موفقیت در تجارت الکترونیک را ایجاد و استقرار فراگرد مطمئن و مورد اعتماد برای خریدار می‌دانند. با وجود این معنا و مفهوم اعتماد مشتری در تجارت الکترونیک و ابعاد و عوامل مؤثر بر آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. موضوع این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد مشتری در تجارت الکترونیک است. در این راستا فرضیه‌‌های تحقیق در چارچوب عوامل فردی، شرکتی و زیرساختی مطرح و بررسی شدند. جامعه آماریِ تحقیق، مشتریانی هستند که از فروشگاه‌های الکترونیکی موجود در جامعه مجازی ایرانیان به‌صورت الکترونیکی خرید کرده، از میان آنان نمونه‌گیری تصادفی صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌‌ها نشان می‌دهد که به جز فرضیه مربوط به عوامل فردی ،سایر فرضیه‌‌های تحقیق تأیید می‌شوند."
۵.

تأثیر فناوری اطلاعات بر تعالی در سازمان‌‌‌های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات مدیریت کیفیت فراگیر بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت تعالی سازمانی؛

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 440 تعداد دانلود : 431
"فناوری اطلاعات و مدل‌‌‌های تعالی سازمانی بر بیشتر سازمان‌‌‌های ایرانی تأثیر گذاشته است و اگر چه در مورد هریک از این دو موضوع، تحقیقاتی به‌صورت گسترده در سراسر دنیا انجام گرفته است، اما تحقیقات تجربی معتبر اندکی در مورد ارتباط بین این دو، به‌ویژه تأثیر فناوری اطلاعات بر مدیریت کیفیت فراگیر و یا مدل‌‌‌های تعالی سازمانی (به‌عنوان مدل‌‌‌های تکامل یافته مدیریت کیفیت فراگیر) وجود دارد. این تحقیق، تأثیر به‌کارگیری فناوری اطلاعات در تعالی سازمان و سیستم مدیریت کیفیت آن در شرکت‌‌های برتر تولیدی در ایران را، بر پایه مدل تعالی بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت ، مورد بررسی قرار می‌دهد. براساس نتایج حاصله مشخص گردید که اندازه سازمان بر عمق پیاده‌سازی سیستم‌‌‌های فناوری اطلاعات و مدل تعالی سازمانی موثر است. همچنین سازمان‌‌های ایرانی که به‌صورت گسترده‌تری از فناوری اطلاعات بهره‌ برده بودند در به‌کارگیری بهتر مدل تعالی سازمانی و دستیابی به امتیازات بالاتر در این مدل موفقیت بیشتری داشته‌اند."
۶.

اثر توانمندی‌های چابکی بر عملکرد تولیدی در شرکت‌های سازنده قطعات و مجموعه‌های خودرو با رویکرد شبکه‌های بیز (Bayesian Networks)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تولید چابک شبکه‌های بیز علّیت احتمالی؛ عملکرد تولیدی مدل سازی علّی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 21 تعداد دانلود : 1000
هدف از این نوشتار، بررسی اثر توانمندی‌های چابکی شرکت‌های تولیدی بر عملکرد تولیدی آنهاست. متدلوژی این بررسی مدل‌سازی علّی با شبکه‌های بیز است. شبکه‌های بیز، ساختارهایی نموداری برای نمایش روابط احتمالی تعداد زیادی متغیر و انجام استنباط احتمالی با آن متغیرها هستند. داده‌های این پژوهش با همکاری شرکت‌های مهندسین اندیشه فرافن، سازه‌گستر سایپا و گروه بهمن، نمونه‌ای از شرکتهای سازنده قطعات و مجموعه‌های‌ خودرو، گردآوری شده است. پرسشنامه این مطالعه، با متدلوژی مفهوم‌سازی و معتبر‌سازی ابزار سنجش، توسعه یافته و سنجه‌های رتبه‌ای هر سازه، بر مبنای نشان گرهای پرسشنامه، با به‌کار‌گیری تحلیل خوشه‌ای K میانگین به دست آمده‌است. از این سنجه‌ها برای مدل‌سازی علّی و آزمون فرضیه‌ها با کمک شبکه‌های بیز مورد استفاده استفاده شده است. سپس بهترین مدل با معیار اطلاعات بیز شناسایی شد. این مدل روابط علّی میان توانمندی‌های چابکی و سنجه‌های عملکرد تولیدی را نشان می‌دهد که از آن می‌توان در توسعه تئوری تولید چابک و پیاده‌سازی تولید چابک در سازمان‌ها بهره برد.
۷.

ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش ویژگیهای سازمان یادگیرنده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یادگیری فرهنگ سازمانی رهبری نیروی انسانی سازمان یادگیرنده طرح سازمانی مأموریت/استراتژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 604 تعداد دانلود : 207
"بسیاری از نظریه‌پردازان مدیریت، سازمان یادگیرنده را سیستمی زنده و رو به تکامل می‌دانند که به‌طور مداوم از طریق دستیابی به دانش، عملکرد خود را بهبود می‌بخشد. دو عنصر «اندیشیدن به آینده یا آینده‌سازی» و «افزایش ظرفیت یادگیری» نقطه مشترکی است که همه نظریه‌پردازان سازمانهای یادگیرنده بر آن تأکید دارند. در هزاره جدید، سازمانهایی قادر به حفظ و ادامه حیات خواهند بود که یادگیرنده باشند و سازمانی که یادگیری مولد نداشته باشد، نخواهد توانست در عصر حاضر به حیات خود ادامه دهد. مدیران سازمانها، برداشتهای متفاوتی از میزان یادگیرنده بودن سازمانهای خود دارند و برای اینکه بدانند سازمان تحت مدیریتشان تا چه اندازه از ویژگیهای سازمان یادگیرنده برخوردار است، نیاز به ابزار اندازه‌گیری دارند. در این مقاله، شاخصهای اندازه‌گیری پنج دسته ویژگی اصلی سازمان یادگیرنده، شامل ویژگیهای رهبری، نیروی انسانی، طرح سازمانی، فرهنگ سازمانی و مأموریت/استراتژی، استخراج و روایی محتوی، روایی سازه و روایی همگرا و واگرای آن با استفاده از روشهای دلفی، تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل متغیر سنجیده شده است. شاخصهای تأیید‌شده در این مقاله، اجزای تشکیل‌دهنده ابزار سنجش ویژگیهای سازمان یادگیرنده است که می‌تواند در اندازه‌گیری میزان یادگیرنده بودن شرکتها و سازمانهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد."
۸.

روابط مستقیم و غیر‌مستقیم بین مدیریت کیفیت فراگیر(TQM) و عدالت رویه‌ای ادراک‌شدبا تعهد سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت کیفیت فراگیر تعهد تداومی (استمرار خدمت) تعهد عاطفی؛ عدالت رویه‌ای ادراک‌شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 872 تعداد دانلود : 879
هدف از این پژوهش بررسی روابط مستقیم و غیر‌مستقیم بین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر(TQM) و عدالت رویه‌ای ادراک‌شده با تعهد سازمانی است به‌منظور دستیابی به اهداف پژوهش، از تعدادی سازمان‌های ارائه‌دهنده خدمات در شهر اصفهان، 294 نفر به‌صورت تصادفی برای پاسخگویی به پرسشنامه‌های پژوهش انتخاب شدند. ابزار‌های مورد استفاده در پژوهش پرسشنامه مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) از بروکزوزیتز (1999) با 24 سؤال، پرسشنامه عدالت رویه‌ای از نیهوف و مورمن (1993) با 15 سؤال و دو پرسشنامه تعهد عاطفی و تعهد تداومی از میر و آلن (1999) و هوم و گریفیت (1991) به‌ترتیب با 3 و 5 سؤال بوده است. پرسشنامه‌های یاد شده برای اولین بار برای این پژوهش ترجمه و آماده شده‌اند. شواهد روایی و پایایی ابزار‌های مورد استفاده بررسی و تأیید شده است. داده‌های حاصله با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون وتحلیل مسیر مورد مطالعه شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که بین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر و عدالت رویه‌ای با تعهد عاطفی رابطه مثبت و معنی‌دار (01/0>P) وجود دارد. از بین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر نیز دیدگاه مدیریت و رهبری و استفاده از اطلاعات در کنار عدالت روی‌های ادراک‌شده با تعهد تداومی رابطه مثبت و معنی‌دار دارد. نتیجه حاصل از تحلیل مسیر نیز نشان می‌دهد تعهد عاطفی (و نه عدالت رویه‌ای ادراک‌شده و نه ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر) با تعهد تداومی (استمرار خدمت) دارای رابطه یک‌سویه و مستقیم است. همچنین بین عدالت رویه‌ای با تعهد عاطفی و بین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر با عدالت رویه‌ای ادراک‌شده رابطه یک‌سویه و مستقیم وجود دارد. تلویحات تأثیرات مدیریت کیفیت فراگیر بر تعهد عاطفی و تداومی (استمرار خدمت) در پایان تحلیل شده است.
۹.

اندازه‌گیری کارایی پالایشگاه‌های نفت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت کیفیت فراگیر تعهد عاطفی تعهد تداومی (استمرار خدمت) عدالت رویه‌ای ادراک‌شده؛

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 361 تعداد دانلود : 834
هدف از این پژوهش بررسی روابط مستقیم و غیر‌مستقیم بین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر(TQM) و عدالت رویه‌ای ادراک‌شده با تعهد سازمانی است به‌منظور دستیابی به اهداف پژوهش، از تعدادی سازمان‌های ارائه‌دهنده خدمات در شهر اصفهان، 294 نفر به‌صورت تصادفی برای پاسخگویی به پرسشنامه‌های پژوهش انتخاب شدند. ابزار‌های مورد استفاده در پژوهش پرسشنامه مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) از بروکزوزیتز (1999) با 24 سؤال، پرسشنامه عدالت رویه‌ای از نیهوف و مورمن (1993) با 15 سؤال و دو پرسشنامه تعهد عاطفی و تعهد تداومی از میر و آلن (1999) و هوم و گریفیت (1991) به‌ترتیب با 3 و 5 سؤال بوده است. پرسشنامه‌های یاد شده برای اولین بار برای این پژوهش ترجمه و آماده شده‌اند. شواهد روایی و پایایی ابزار‌های مورد استفاده بررسی و تأیید شده است. داده‌های حاصله با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون وتحلیل مسیر مورد مطالعه شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که بین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر و عدالت رویه‌ای با تعهد عاطفی رابطه مثبت و معنی‌دار (01/0>P) وجود دارد. از بین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر نیز دیدگاه مدیریت و رهبری و استفاده از اطلاعات در کنار عدالت روی‌های ادراک‌شده با تعهد تداومی رابطه مثبت و معنی‌دار دارد. نتیجه حاصل از تحلیل مسیر نیز نشان می‌دهد تعهد عاطفی (و نه عدالت رویه‌ای ادراک‌شده و نه ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر) با تعهد تداومی (استمرار خدمت) دارای رابطه یک‌سویه و مستقیم است. همچنین بین عدالت رویه‌ای با تعهد عاطفی و بین ابعاد مدیریت کیفیت فراگیر با عدالت رویه‌ای ادراک‌شده رابطه یک‌سویه و مستقیم وجود دارد. تلویحات تأثیرات مدیریت کیفیت فراگیر بر تعهد عاطفی و تداومی (استمرار خدمت) در پایان تحلیل شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۷۰