هنرنامه

هنرنامه

هنرنامه 1378 شماره 4

مقالات

۱.

تحول شمایل نگارگری بودایی در امتداد جاده ابریشم

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 570
جاده ابریشم از مهمترین راه های تردد در طول تاریخ تمدن بشری است که بیش از هر پل ارتباطی دیگر موجب آمیزش فرهنگها ، مواجهه ادیان ، و بروز آثار هنری بدیعی گشته که محصول همین ارتباطات بوده اند . شاهکارهای تاریخ هنر - اعم از نقاشی ، مجسمه سازی و معماری - عموماَ با ادیان زمان خود قرابت داشته و با الهام از سنن دینی خلق شده اند . هنر بودایی نیز مدتی پس از نضج گیری این آیین به شکلهای مختلفی تجلی نمود ، اما اوج این هنر با رونق جاده ابریشم مقارن بود ...
۲.

گرید در گرافیک معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 219
تحول هنر کتاب آرایی در ایران ، به تدریج به نظام زیبایی شناسی کاملی رسید که ساختار آن در تمامی اجزاء و همچنین ساختار کلی از منطقی یگانه برخوردار بود و در نخستین گریدهایی که برای کتابها و روزنامه ها پس از ورود صنعت چاپ به ایران طراحی شدند همین منطق بصری را می بینیم . گرید مطبوعات ایران از آغاز تا دورانی طولانی بر اساس تقارن تنظیم شده است و گرید به معنی امروزی آن را از حدود سال 1330 هجری شمسی در ایران یم بینیم . در این مقاله گرید در کتاب ، مجله ، روزنامه ، بروشور و کاتالوگ توضیح داده شده است ...
۳.

نقاشی مینیاتور در هند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 15
در این متن ضمن معرفی شیوه نگارگری سنتی در هند و مقایسه آن با نقاشی آبرنگ ، مراحل مختلف کار از قبیل تهیه و ساخت مقوای نقاشی ( وصلی ) ، بستر سازی و مهره زنی کاغذ ، گرده کردن طرح اولیه ، نقاشی و سایه زنی و همچنین نحوه طلا یا نقره چسبانی بررسی می شود . پس از این در باره نحوه بررسی و آزمایش این قبیل آثار و نحوه برخورد با آسیبها و نواقص آنها به طوری موجز و دقیق صحبت می شود . لازم به ذکر است که با توجه به کمبود منابع فنی در این زمینه ، این متن می تواند برای مرمتگران و هنرمندان علاقه مند به نگارگری ، شروع مناسبی باشد .
۴.

فرآیندهای طراحی و تولید ( میزان مطابقت در محصولات صنعتی و سنتی )

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 756
در تحقیق حاضر بین تولید صنعتی ناب و تولید سنتی ناب در چهارچوب فرآیندهای طراحی و تولید محصول مقایسه ای به صورت تطبیقی انجام می پذیرید . در هر دو فرهنگ تولید ، به نیاز تعریف شده راه حلی ایده آل و مطلوب ارائه می شود . ماهیت ( DESIGN ) در ارتباط و با انتقال جهان بینی حاکم بر فضا - مکان زیستی انسانها می باشد . تنها در مرحله گذر از تولید سنتی ناب به تولید صنعتی ناب است که ماهیت ( DESIGN ) معنا و مفهومی پیش پا افتاده ( Banal ) و به خود می گیرد . بزرگترین تفاوت دو شیوه تولید در جهان بینی و دیدگاه حاکم بر آنهاست ...
۵.

تاثیر آلودگی هوا بر آجرنمای بناهای تاریخی اصفهان

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 863
مجموعه حاضر به عنوان کنکاشی اکولوژیک در مورد ابنیه تاریخی و فرهنگی در شهر اصفهان با تاکید بر آلودگی هوا در این شهر و ردیابی اثرات آن بر روی آجرنمای بناهای تاریخی از جمله مدرسه چهارباغ انجام شده است . با توجه به میزان آلودگی و پس از بررسی موقعیت جغرافیایی اصفهان و منطقه تاریخی و همچنین وجود کوهها ، میزان رطوبت نسبی و بارندگی ، سرعت و جهت بادها و تعداد دفعات وقوع اینورژن با استفاده از دستگاهها و تکنیکهای زیر به شناسایی قشر آلوده پرداخته شده است ...
۶.

مکانیزم تخریب شیشه دوره عیلامی از معبد چغازنبیل

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 406
حدود دنیای باستان از شمال آکاد ، مشرق سوبارو ، مغرب آمور و جنوب عیلام بوده است . عیلام اولین نمایشگاه دوران تاریخی شناخته شده در ایران است که به سه دوره تقسیم می گردد . 1- از زمان بسیار قدیم تا 2225 ق . م 2- از 2225 ق . م 3- از 745 ق . م تا 645 ق . م که توسط آشور منقرض گردید . اوج هنر عیلام در دوره میانی و در زمان اونتاش گال بوده است . اول به دلیل مهاجرت در ریخته گری برنز و دوم دستاورهای معمار ، که شاخص ترین آن معبد چغازنبیل است که در سال 1936 توسط براون ( Brown ) کارشناس نیوزلندی کشف گردید ...
۷.

نقش مونتاژ سینمایی در ساختار تصویری شعر کلاسیک پارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 454
هدف این مقاله تبیین و توضیح این نکته است که : روشی که شاعران برای خلق تصویر ( ایلما ) و یا به اصطلاح صورت خیال به کار می گیرند و به کمک صنایعی چون تشبیه ، استعاره ، تمثیل و دیگر فنون علم بیان به خلق تصویر می پردازند ، همان روش هایی است که در بیان سینمایی ، سینماگران از طریق مونتاژ نماها به خدمت می گیرند . به عبارت دیگر ،‌در زبان مجازی فیلم و زبان مجازی شعر ، از روش های مونتاژی یکسالی استفاده می شود و ماهیت و کارکرد مونتاژ ، به عنوان یکی از خصلت های اساسی هنر سینما در تصویر آفرینی شاعرانه نیز نقش بنیادی و اساسی دارد ...
۸.

معماری صخره ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 398
در بین سبک های معماری گوناگون ، معماری صخره ای یکی از جالب ترین و در عین حال استثنایی ترین نوع معماری است که قدمتی چند هزار ساله دارد . مقاله حاضر ضمن بحث در باره معماری صخره ای در ایران و جهان و جنبه های مذهبی آن ، کوشیده تا گزارشی تحقیقی در باره معماری دهکده صخره ای کندوان و دهکده صخره ای میمند که از زیباترین ، کم نظیرترین و عجیب ترین معماری صخره ای در جهان است همراه با تصاویر رنگی ارائه کند ، تا بدین وسیله توجه بیشتر دانشگاهیان و خوانندگان عزیز را به این دهکده استثنایی و مردم زحمتکش آن معطوف سازد ...
۹.

مطرب عشق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 742
هویت و چیستی هنر نگارگری ما از سده هفتم هجری شکل می گیرد ؛ گو اینکه سابقه اش به پیش از اسلام می رسد . در دوران اسلامی با اتکا بر احادیث و عقاید کلامی ، بازنمایی انسان یا حیوان به طور کلی مجاز نبوده است و جایگاهش را تا حد زیادی از دست داده است ، هرچند جسته و گریخته ، در آثار علمی و تعلیمی همچون « منافع الحیوان » ، « مقامات حریری » و ... جلوه می یافت . تا اینکه با ورود مغولان و بعد از آن تیموریان ، قواعد نگارگری چینی به ممالک اسلامی و ایران انتقال یافت ...
۱۰.

استاد ضیاپور ، پدر نقاشی نو ایران

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 671
هنرمند کسی است که هویت و شخصیت جامعه خود را بشناسد و آن را معرفی کنند و ما فرهنگ خود را نمی شناسیم ! میزان فرهنگ هر هنرمند به میزان برخورداری او از جامعه بستگی دارد که البته با متغیرات همراه است و در این تغییرات همه کوشش اندیشمندان ، هدفمندان و هنرمندان جامعه دست یافتن به فرهنگی پربار است . ما تا به امروز بهترین سنتها را با خود حمل کرده ایم و نمی توانیم خود را از سنتها خالی بیابیم . هنرمند در زمینه فرهنگی خود از سنتها الهام می گیرد و محتوا سازی می کند . هنرمند در عصر حاضر پیگیر بهترین الهامات از دوره های سنتی است ...
۱۱.

فرم معنا دار

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 309
کدام ویژگی ، آثار هنری را از دیگر اشیاء طبیعی و یا ساخته های دست آدمی ممتاز می کند ؟ برای پاسخگویی به این سوال دیرین که پیشینه اش به آغاز تأملات و ژرف اندیشی های آدمی درباره آثار هنری باز می گردد ، اهل نظر در هر زمان پاسخهایی را بیان کرده اند . برخی به تقلید طبیعت و بازنمایی واقعیات محسوس نظر کرده اند و برخی دیگر بیان احساسات و عواطف هنرمند را ویژگی مشترک آثار هنری دانسته اند . زیبایی نیز به عنوان ویژگی ممتازه هنر ، در بحثهای نظری و تأملات زیباشناختی ، جایگاه درخور توجهی داشته است ...
۱۲.

هنر نقاشی معاصر هند و اندیشه های نوگرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 583
از آنجا که بحث پیرامون هنر نقاشی " معاصر " هند ، نیازمند نگاهی به ادوار تاریخی و گذشته آن ملت است ، در شماره ی 2 هنرنامه به بررسی هنر نقاشی و به طور گذرا به معماری و مجسمه سازی ، در ارتباط با اندیشه های عرفانی آن سامان پرداختیم که با نظریات لاکشمی نارایان ( Laxmie Narayan ) منتقد و معاون موزه ی ملی هند همراه بود . لذا در این مقاله حاضر ، نگاهی به هنر نقاشی " معاصر " هند و شکل گیری اندیشه های نوگرای آن سرزمین خواهیم داشت که با عقاید و تفکرات شادروان " انیس فاروقی " ( Anis Farugie ) نقاش و منتقد فوق الذکر مطرح می شود ...
۱۳.

رقص های آئینی و نمایشی هند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 920
در این مقاله سعی بر آن است تا گوشه ای از مبانی دینی و اساطیری نمایش های سنتی هند - نمایش های رقصی و رقص های نمایشی - را مورد بررسی قرار داده و ارتباط این رقص ها را با عقاید و آرای هندوان ( به طرزی غریب ، این دو پیوندی تنگاتنگ دارند ) شرح دهیم . نمایش های رقصی هند ، ریشه در قص های خدایان هندی - بویژه شیوا - دارد و نشانگر مراحل گوناگون آفرینش ، چگونگی شکل گیری این قوم و نحوه تسلط آنها بر سزمین هند ، است . همچنین شرح اصول عقاید هندوان را از طریق پرداختن به داستان های اساطیری و حرکات نمادین به انجام می رساند ...
۱۴.

ساختار گرایی در معماری و شهرسازی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 444
قرن بیستم محمل بروز شیوه های فکری و سبکها و مکاتب گوناگون علمی / هنری بوده است . بررسی آرای گوناگون و شیوه های فکری متفاوت که هر کدام تحت شرایط و ویژگیهای خاص به منصه ظهور رسیده اند می تواند موجب نگاه واقع بینانه تر به آینده شود . از جمله این شیوه های فکری ، می توان از " ساختار گرایی " نام برد . این تفکر ابتدا در حوزه زبان شناسی و پس از آن در انسان شناسی نضج گرفته سپس به سایر حوزه های علمی از جمله معماری و شهرسازی سرایت کرده است ...
۱۵.

مرکزیت در بناهای سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 646
در بینش مردمان باطن گرا و معنای جوی گذشته ، در کنه هر باور دیرپا و هر عمل آیینی ، رمزی عمیق و نیرویی اسرارآمیز نهفته بود که این رمز در قالب و مناسک انجام گرفته ، بروز و ظهور پیدا می کند . برای آنها ، طبیعت و جهان ، جلوه ای جادویی داشت و کلیه اعمال ، اشیا و موجودات در یک شبکه از ارتباطات مرموز ، ظاهر می شدند و هیچ چیزی بی ارتباط با چیزهای دیگر نبود . هیچ حرکتی در نظر آنان خالی از معنی نبودو هر اقدامی در ایین ، قدمی بود برای دست یابی ، استیلا یا " آگاهی " بر نیروی زایا و مرموز نهفته در بطن و هسته زندگی ...