درخت حوزه‌های تخصصی

تاریخ اسلام و سیره

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
تاریخ و سیره شناسی کلیات
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۰۱ تا ۴۲۰ مورد از کل ۷٬۵۳۴ مورد.
۴۰۱.

حضرت رباب (ع) بانوی باوفای کربلا

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰ 101-120

کلید واژه ها: رباب (ع) کربلا مادر حضرت علی اصغر (ع) همسر امام حسین (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۱۷
رباب (ع) دختر امرؤ القیس کلبى، مادر حضرت علی اصغر (ع)، از زنان بزرگوار، معروف و پرنقش کربلا و از محبوب ترین و مقرب ترین همسران امام حسین (ع) و از زنان نام دار، فاضل و وفادار عصر خود بوده است. این بانوی بزرگوار نسبت به اباعبداللّه (ع) معرفت و محبتی خاص داشت و همسرى وفادار و نیکو برای آن حضرت بود. اشعار و مرثیه هاى بانو رباب در مصیبت اباعبدالله (ع) بیان گر عظمت شخصیت و معرفت او به سیدالشهداست. وی عظمت مقام اباعبدالله را دریافته بود و به همراه امام حسین (ع) در کربلا حاضر شد تا تمام مصیبت ها و درد و رنج ها را تحمل کند. پس از بازگشت به مدینه، مجلس عزادارى امام حسین (ع) را بر پا کرد و تا یک سال بعد از واقعه کربلا که حیات داشت، همواره عزادار بود. وی سرانجام یک سال پس از شهادت امام حسین (ع) دارفانى را وداع گفت و به مولاى خود ملحق شد. بررسی ویژگی ها و مقام و منزلت رباب (ع) مهم ترین مسئله این نوشتار است. همچنین مسئله حضور ایشان در کربلا و پس از واقعه عاشورا بررسی شده است. شیوه مورد استفاده برای انجام این پژوهش، روش تحقیق تاریخی _ توصیفی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است.
۴۰۲.

فضایل اخلاقی حضرت علی اکبر (ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۹

کلید واژه ها: فضایل اخلاقی کربلا امام حسین (ع) حضرت علی اکبر (ع)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ و سیره اهل بیت(ع)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
تعداد بازدید : ۵۲۰۴ تعداد دانلود : ۴۳۴۲
حضرت علی اکبر (ع) فرزند ارشد امام حسین (ع) و لیلا _ دختر میمونة بنت ابی سفیان حرب _ است. ایشان با آن که امام نبود و ظرفیت وجودی اش به اندازه امام حسین (ع) نمی رسید، اما دارای فضایل اخلاقی بود که او را به الگویی دوست داشتنی در میان جوانان مبدل ساخته است و جوانان با پیروی از فضایل اخلاقی ایشان می توانند راه سعادت و رستگاری را بپیمایند. از همین رو این مقاله بر آن شده که با روش توصیفی _ تحلیلی، فضایل اخلاقی حضرت علی اکبر (ع) را با استناد به واقعیات تاریخی و روایات معتبر بررسی کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که فضایل اخلاقی حضرت علی اکبر (ع) دلالت بر عظمت و بزرگواری آن حضرت (ع) به عنوان شبیه ترین فرد در اخلاق به رسول خدا و یک الگوی محبوب و حماسه ساز دارد.
۴۰۳.

شبهه شناسی «لعن» در زیارت عاشورا

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲ 77 - 98

کلید واژه ها: زیارت عاشورا وحدت لعن سب شبهه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹۸ تعداد دانلود : ۸۵۴
زیارت عاشورا جزو زیارات مشهور و مجرّب است که علمای بزرگ شیعه در قرون متمادی بر آن تأکید نموده اند. لعن بر دشمنان اهل بیت: از مهم ترین بخش های زیارت عاشورا به شمار می رود که موجب خرده گیری و طرح شبهه معاندان و منافقان گردیده است. آنان مدعی هستند متن زیارت عاشورا که مشتمل بر لعن های متعدد و بخصوص لعن خلفاست با قرآن کریم و سیره پیامبر(ص) و اهل بیت: منافات دارد. در این پژوهش که از نوع تاریخی است در مرحله گردآوری، به روش کتابخانه ای و در مرحله تبیین به شیوه توصیفی _ تحلیلی، جایگاه «لعن» و «سبّ» در قرآن و سیره پیامبر(ص) و اهل بیت: مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد اولاً در هیچ فرازی از زیارت عاشورا، نامی از خلفا برده نشده است؛ ثانیاً آن چه در قرآن کریم و سیره معصومین: نهی شده، سبّ است و هیچ موردی وجود ندارد که از لعن شیطان، کفار، اهل کتاب، منافقین و برخی مسلمانان (و حتی برخی صحابه) که مرتکب کارهای خلاف شرع شده اند، نهی شده باشد.<br />  
۴۰۵.

سیره امام علی (ع) در تقسیم بیت المال

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷ 7 - 24

کلید واژه ها: امام علی (ع) بیت المال بنی امیه عثمان بن عفان عمربن خطاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶۵ تعداد دانلود : ۵۷۶
از مهم ترین مسائل تاثیرگذار در حوادث تاریخ صدر اسلام تقسیم بیت المال است. به دنبال فتوحات، غنایم بسیاری به بیت المال مسلمانان سرازیر شد. عدم مدیریت درست بیت المال، تقسیم ناعادلانه و واگذاری امتیازات بر اساس وابستگی و منافع سیاسی در این دوره، موجب تغییر ارزش های اسلامی شد. به همین سبب فاصله طبقاتی و تضاد منافع در جامعه اسلامی ایجاد شد. امام علی (ع) برای تغییر این وضع، بر اساس قرآن و سنت پیامبر6 امتیازها را لغو و بیت المال را به صورت مساوی بین مسلمانان تقسیم کرد. سوال اصلی مقاله این است که آسیب های تقسیم بیت المال قبل از حکومت امام علی(ع) چه بود و سیره ایشان در تقسیم بیت المال چگونه بود؟ در این پژوهش با بررسی منابع تاریخی و تحلیل سیاسی دوره امام علی(ع)، نشان داده شد که در فاصله رحلت رسول خدا6 تا خلافت امام علی(ع) به سبب عدم مدیریت درست بیت المال، دنیاگرایی و سوءاستفاده از بیت المال در میان مسلمانان رواج یافت. اگرچه مقابله با رانت خوارانِ بیت المال از مهمترین اقدامات و اصلاحات اقتصادی امام علی(ع) بود، با این همه آسیب های سیاست اشتباه خلفای اولیه در تقسیم بیت المال موجب بروز فتنه های جمل، قاعدین و صفین در دوره امام علی(ع) شد.
۴۰۶.

بررسی نقش شورشیان در واقعه عاشورا

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 17-38

کلید واژه ها: خوارج عاشورا امام حسین (ع) جنگ صفین حکمیّت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۰ تعداد دانلود : ۳۸۸
هدف از این نوشتار، بررسی نقش خوارج (شورشیان) در واقعه عاشورا از منظر تاریخی و حدیثی است که در آن شخصیت و نقش افرادی چون شمر بن ذی الجوشن، شبث بن ربعی، خاندان اشعث و... مورد تحلیل قرار می گیرد. روش پژوهش، کتابخانه ای و با نگاهی به نظریه عمومی خوارج در باب تکفیر است. از یافته های این پژوهش، موضوع اخیر است که نقش و حضور خوارج در واقعه عاشورا و دوران امام حسین(ع) را از منظر فقهی و عقیدتی برای این گروه موجه می سازد. بدین منظور، حضور این گروه به صورت تأثیر مستقیم وغیرمستقیم در واقعه عاشورا بررسی شده است. اگرچه شکل گیری خوارج به دوران پیشین برمی گردد، ولی به جهت اختصاصی بودن قلمروی تحقیق و آن که در دوران امام علی(ع) بر روی نقش خوارج پژوهش های صورت نگرفته، از حیطه این جستار بیرون است.
۴۰۷.

سیر تاریخی سرگذشت حضرت رقیه(س) در منابع تاریخی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 85-96

کلید واژه ها: رقیه امام حسین (ع) عاشورا فاطمه بنت الحسین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۹ تعداد دانلود : ۴۷۹
حضرت رقیه(س) فرزند امام حسین(ع) امام سوم شیعیان است. این اثر در پی سرگذشت این دختر خردسال در منابع تاریخی و رسیدن به نتیجه ای روشن درباره زندگی و ذکر نام حضرت است. این که سرگذشت حضرت رقیه(س) در منابع تاریخی چگونه آمده و به دنبال آن درباره نام، نام مادر، تاریخ ولادت و وفات حضرت، سن و محل دفن ایشان تحقیق شده است. این پژوهش به دنبال کشف سرگذشتی روشن درباره ایشان است. نگارنده در این تحقیق که با شیوه کتابخانه ای انجام گرفته، به این نتیجه رسیده که نام ایشان فاطمه، مادرش ام اسحاق دختر طلحة بن عبدالله تیمیه بوده و در سال پنجاه و هفت هجری در مدینه دیده به جهان گشوده است. پس از عاشورا در جمع اسیران حضور داشته و در چهار سالگی در صفر سال شصت و یک هجری چند روز پس از دیدن سر مبارک پدرش، در خانه یزید وفات کرده و همان جا به خاک سپرده شده است. ذکر نام رقیه در منابع تاریخی به قرن دوم برمی گردد که از منابع آن می توان به کتاب مقتل الرقیه به نقل از کتاب منتخب التواریخ اشاره کرد.
۴۰۸.

نکته هایی از معارف حسینی:فرازی از خطبه امام حسین (ع) در روز عاشورا/ فضیلت زیارت امام حسین (ع)/…

تهیه، تدوین و تنظیم کننده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 135-138
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۵۱۳
فرازی از خطبه امام حسین7 در روز عاشورا به راستی مرا نمی شناسید و نمی دانید من کیستم؟ آیا کشتن و شکستن حرمت من رواست؟ آیا من فرزند دختر پیامبرتان نیستم؟ آیا من وصیّ پسرعموی پیامبر شما نیستم؟ آیا حمزه سیدالشهدا عموی پدر من نیست؟ آیا جعفر طیار عموی من نیست؟ سخن پیامبر6 را نشنیدید که درباره من و برادرم فرمود: این دو، سرور جوانان بهشتند؟ ... به راستی اگر در آن چه گفتم تردید دارید، آیا در این نیز شک دارید که پسر دختر پیامبرتان هستم؟ آیا برای او جز من، پسری در شرق و غرب جهان هست؟ وای برشما! آیا کسی از شما را کشته ام که به خون خواهی اش برخاسته اید؟ آیا چنگ در اموال کسی زده ام که جبرانش را می خواهید و یا جراحتی بر کسی وارد کرده ام که مستحق قصاصم می دانید؟ ... آیا در نامه هایتان برایم ننوشتید که میوه هایمان رسیده و باغ هایمان سرسبز شده و در انتظار آمدن تو لحظه شماری می کنیم؟
۴۰۹.

تفسیر باطنی آیه وَ فَدَیْناهُ بذبْحٍ عَظیمٍ

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲ 25 - 40

کلید واژه ها: آیه 107 سوره صافات امام حسین (ع) تفسیر باطنی ذبح عظیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۰۱ تعداد دانلود : ۶۷۸
بسیاری از آیات قرآن کریم، افزون بر تفسیر ظاهری، معنای باطنی نیز دارند. برخی از این تفسیرهای باطنی برخاسته از روایات تفسیری معصومین(ع) و صحابه است. آیه 107 سوره صافات که می فرماید: "وَ فَدَیْناهُ بذبْحٍ عَظیمٍ" نیز از جمله این آیات است. پرسش پژوهش حاضر این است که مقصود از تفسیر باطنی آیه 107 سوره صافات چیست؟ این پژوهش در صدد است با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی، با نگاهی بر تفسیر ظاهری آیه، به تفصیل پیرامون تفسیر باطنی آن بپردازد. دستاودهای پژوهش حاکی از این مطلب است که تفسیر باطنی آیه 107 سوره صافات بر امام حسین(ع) ناظر است. حضرت ذبح عظیمی است که از نسل حضرت ابراهیم(ع) متولد می شود. این تفسیر باطنی برخاسته از روایتی تفسیری نقل شده از امام رضا(ع) است که با سند صحیح در برخی کتاب های معتبر و متقدم شیعه نقل گردیده است و معیارهای یک تفسیر باطنی ضابطه مند را دارد.
۴۱۰.

بازشناسی طفل شیرخوار امام حسین (ع) در مقاتل و منابع

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰ 27-50

کلید واژه ها: امام حسین (ع) طفل شیرخوار علی اصغر (ع) مقاتل عاشورا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۳ تعداد دانلود : ۴۵۰
واژه «علی اصغر» در منظر شیعیان و محبان اهل بیت (ع)، نماد طفل شیرخوار امام حسین (ع) است که در روز عاشورا در اوج تشنگی، به تیر ستم سربازی از لشکر عمر سعد به شهادت رسید. ارباب مقاتل و منابع، جزئیات تبارشناسی و مقتل حضرت علی اصغر، را با اختلافاتی ذکر کرده اند. این مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی و با مطالعات کتابخانه ای درصدد بازشناسی طفل شیرخوار شهید امام حسین (ع) در مقاتل و منابع متقدم شیعه و سنی است. بنیاد فرضیه پژوهش آن است که یکی از اطفال شهید امام حسین (ع) در عاشورا، علی نام داشته است. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که عبدالله رضیع، ملقب به علی اصغر، تنها طفل شیرخوار شهید امام حسین (ع) در عاشوراست. حاصل سخن آن که تفاوت در قرائات و دخل و تصرف راویان در مقاتل و منابع و بی توجهی به دیگر الزامات پژوهش های مستند در کشف حقایق عاشورا همچون بهره مندی از روایات و زیارات در منابع حدیثی، اشعار شاعران و مرثیه های آنان، سخنان و اعترافات دشمنان اهل بیت (ع)، شیوع و اشتهار، شهود عارفانه و مکاشفات، نقل های سینه به سینه و... را می توان از مهم ترین عوامل اختلاف در اخبار حضرت علی اصغر برشمرد.
۴۱۱.

علی اصغر (ع) سرباز کوچک و فدایی امام حسین (ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰ 69-99

کلید واژه ها: امام حسین (ع) علی اصغر عبدالله کودک خردسال منابع شیعه و سنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۲۹۷
واقعه کربلا، نماد ظلم اموی و مظلومیت خاندان پیامبر به شمار می رود. در این واقعه اسفناک، مظلومیت کودکان کربلا، تصویری مجزا و غمناک ایجاد کرده است. یکی از این مصیبت های جانکاه، شهادت کودک خردسال امام حسین (ع) است که در آخرین ساعات نبرد، در روز عاشورا توسط سپاه عمرسعد هدف تیر قرار گرفت و به شهادت رسید. مقاله پیش رو، به جزئیات زندگانی این کودک خردسال که در هاله ای از ابهام قرار دارد می پردازد. نگارنده درصدد برآمده که به بازخوانی پرونده غم انگیز این کودک خردسال که غالباً در عزاداری ها با شکلی تحریف آمیز به آن اشاره می شود بپردازد تا حقیقت، از تحریف و خرافه بازشناخته شود. در این نوشتار سعی شده است با استناد به منابع قدیمی، معتبر و قابل اتّکای شیعه و اهل تسننِ هشت قرن نخست اسلام _ که گزارش و متن واقعه را به درستی نقل و ثبت نموده اند _ بدون تحلیل وبرداشت از واقعه، تصویری روشن از جزئیات زندگی آن حضرت همچون نام، تولد، سن، چگونگی شهادت و مکان دفن او ارائه گردد تا ضمن آگاهی دادنِ خواننده به متن واقعه، به همه پرسش های گزارش های مربوط به آن پاسخ دهد.
۴۱۲.

تصویر امام حسن عسکری (ع) در آثار غربیان

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷ 45 - 64

کلید واژه ها: الیاش امام حسن عسکری براشر دونالدسون سامرا هالم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۵ تعداد دانلود : ۴۰۷
شیعه پژوهان غربی از قرن بیستم به این سو آثار بسیاری درباره امامان شیعه: منتشر کرده اند. در بیشتر این آثار تصویری ناقص و نادرست از امامان ارائه شده است. این نقص، در آثار مربوط به امام حسن عسکری(ع) مشهودتر است زیرا مسلمانان به ویژه محققان شیعی نیز کمتر درباره آن امام پژوهش کرده اند. سوال اصلی پژوهش این است که شیعه پژوهان غربی چه تصویری از امام یازدهم(ع) ارائه کرده اند؟ این پژوهش با بررسی متون تخصصی و دانشنامه های منتشر شده در غرب، نشان داده است که غربیان کمتر از دیگر امامان شیعی به امام حسن عسکری توجه کرده اند و تنها سه مقاله درباره ایشان و یک اثر درباره تفسیر منتسب به ایشان منتشر کرده اند و در همین چند اثر نیز تصویری ناقص و حتی مخدوش و تحریف شده از امام یازدهم(ع) ارائه کرده اند.
۴۱۳.

سیره علمی امام سجاد (ع) در برابر انحرافات فکری؛ بررسی موردی آسیب شناسی توحید

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷ 25 - 43

کلید واژه ها: امام سجاد بنی امیه توحید صحیفه سجادیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۲ تعداد دانلود : ۳۶۴
سیره معصومین: به ویژه روایات مستند از ایشان از جمله منابع مورد استفاده در بررسی تاریخ اندیشه اسلامی است. آغاز خلافت بنی امیه و تبدیل خلافت به سلطنت از حساس ترین دوره های مؤثر بر اندیشه سیاسی اسلام بوده است. در آن ایام امامان شیعی: بنا بر وظیفه الهی در جهت حفظ و احیای اندیشه اسلامی در برابر انحرافات اموی اقدامات خاصی انجام دادند. یکی از انحرافاتی که در زمان امام سجاد(ع)  به اوج خود رسید، تحریف مسأله توحید و خداشناسی و شکل گیری عقاید انحرافی مشبهه و مجسمه بود. امام سجاد(ع)  در برابر انحرافات فکری این گروه ها، اقدام به فعالیت های علمی و فرهنگی کرد تا بدون برانگیختن حساسیت دستگاه اموی با آنها مقابله کنند. این نوشتار بر آن است تا جهت گیری امام سجاد(ع)  در حساس ترین دوره تاریخ اسلام را بر اساس «صحیفه سجادیه» مورد بررسی قرار دهد. در این نوشتار با استفاده از تحلیل محتوایی صحیفه سجادیه، مسأله توحید به عنوان یکی از ابعاد سیاسی _ اعتقادی در صحیفه سجادیه مورد بررسی قرار گرفته است، تا از این طریق مقدار تأثیرگذاری اندیشه امام سجاد(ع)  بر جامعه اسلامی عصر اموی و راهبرد ایشان در جهت حفظ مفهوم و جایگاه توحید نشان داده شود. امام سجاد(ع)  با تسلط بر وضع سیاسی و اجتماعی عصر خویش، با بهره گیری از روش دعا ضمن آسیب شناسی توحید به عنوان رکن اصلی جامعه اسلامی، به باز تعریف و تبیین آن توجه کرده اند.
۴۱۴.

راهبردهای معاویه برای جذب یاران حضرت علی

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۶ 61 - 77

کلید واژه ها: اسلام اموی امام علی (ع) خواص معاویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۴۱۴
پس از به خلافت رسیدن امام علی7 معاویه تلاش کرد تا از راه های گوناگون خلافت آن حضرت را تضعیف کند. او با طرح خونخواهی از عثمان تلاش کرد تا مشروعیت خلافت امام را به چالش بکشد. همچنین تلاش کرد تا نزدیکان امام علی و بزرگان قبایل عرب را به سوی خود جلب کند. سیاست معاویه برای جذب خواص یاران علی7، بزرگان و اشراف در دوران خلافت علی7 و حتی پس از آن ادامه داشت. مسئله اصلی مقاله بررسی و تحلیل شیوه های معاویه برای جذب یاران خاص و اطرافیان امام علی7 است. در این بررسی با استناد به منابع متقدم و با روش توصیفی- تحلیلی نشان داده شد که معاویه بر اساس ویژگی های شخصیت هر فرد و همچنین شرایط او در سپاه علی7 و میزان پیروانش، از طرق مذاکره مستقیم، فرستادن سفرای ویژه، پیشنهاد مناصب حکومتی، حفظ موقعیت اشرافی برخی خواص که از عدالت علی7 رنجیده بودند به جذب آنها اقدام می کرد. و در مواردی که موفق به جذب افراد نمی شد آنها را حذف می کرد.
۴۱۵.

بررسی تطبیقی سیمای حضرت زینب و حضرت عباس(ع) در شعر معاصر ایران و لبنان

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲ 99 - 118

کلید واژه ها: شعر معاصر ایران لبنان حضرت زینب (س) حضرت عباس (ع) بررسی تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۴۶۵
میان ایران و سرزمین لبنان پیوندها و اشتراکات فرهنگی و مذهبی عمیقی وجود دارد که سرچشمه اصلی آن شیعه بودن بخشی از ساکنان دو منطقه و ریشه دار بودن اندیشه های شیعی در آن ها است. یکی از موضوعاتی که می توان در ادبیات دو منطقه به صورت تطبیقی بررسی نمود عاشورا و مضامین عاشورایی است در دوره معاصر جنگ های جنوب لبنان و مقاومت حزب الله در آن و نیز انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی در ایران باعث شد که در ادبیات مقاومت هر دو منطقه توجه و گرایش خاصی به ادبیات عاشورایی شکل گیرد. در این مقاله با روش تحلیل محتوا و تطبیق داده ها به بررسی تطبیقی سیمای دو قهرمان عاشورا؛ یعنی حضرت عباس(ع) و حضرت زینب(س) در شعر معاصر دو منطقه پرداخته شده است. در ارزیابی کلی می توان گفت شاعران هر دو منطقه قسمتی از سروده های عاشورایی خود را به توصیف این دو شخصیت بزرگوار اختصاص داده اند اما در مجموع شاعران معاصر ایران به لحاظ کمّی بیشتر به این دو شخصیت عظیم پرداخته اند و سروده های آن ها از شور، احساس و عاطفه بیشتری برخوردار است.
۴۱۷.

خون درمانی در روایات پزشکی رضوی

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷ 81 - 98

کلید واژه ها: حجامت خون درمانی روایات پزشکی طب الرضا فصد ماساژ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۰ تعداد دانلود : ۳۱۰
تغذیه، بهداشت و درمان از موضوعات مورد توجه امامان شیعی: است. در این میان رهنمودهای بسیاری به امام رضا (ع) منتسب شده که در مجموع به عنوان «طبّ الرضا» مشهور شده است. «خون درمانی» که یکی از راه های درمانی رایج در آن عصر بوده، جایگاه ویژه ای در طبّ رضوی دارد. سؤال اصلی این پژوهش بررسی روش خون درمانی در طب رضوی است. خون درمانی به معنای تأثیرگذاری بر مقدار جریان خون در نقطه ای خاص، تغییر حجم خون بدن با خون گیری، کاستن از خون بدن از طریق رگ و مویرگ ها به کمک فصد، حجامت، بادکش و نیز تدلیک و ماساژ است. در این مقاله با بررسی طب رضوی و نقد سندی، محتوایی و دلالتی روایات مربوط به خون درمانی، نشان داده شد که روش های سفارش شده در طب رضوی عمومی نبوده و تنها به عنوان نسخه مخاطب خاص می تواند مورد مطالعه و استفاده قرار گیرد.
۴۱۸.

مصداق وصی در متون و روایات اهل سنت (با تأکید بر سخنان پیامبر (ص) و صحابه)

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۶ 7 - 27

کلید واژه ها: امامت امام علی (ع) جانشینی پیامبر خلافت نص وصایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۴ تعداد دانلود : ۳۵۹
وصایت از اصطلاحات مهم در اندیشه سیاسی تشیع است. بنا بر نظر شیعیان رسول خدا6 جانشین خود را، از طریق وصایت انتخاب کرده اند. این نظر بر خلاف اندیشه سیاسی اهل سنت است که بسیاری از آنان معتقدند پیامبر6 مطلقاً کسی را وصی قرار نداد؛ برخی هم معتقدند روایات ناظر بر این که علی7 وصی رسول خدا6 است همگی جعلی و ساختگی اند؛ برخی نیز روایات منقول بر وصایت امام علی7 را ناظر به وصایت در اموال آن پیامبر9 می دانند. مسئله اصلی این پژوهش بررسی معنا، مفهوم و کاربرد وصایت در اندیشه اهل سنت است؟ بر این اساس با بررسی متون روایی و تاریخی اهل سنت نشان داده شد کاربست اصطلاح وصی برای امام علی7 به مفهوم سیاسی و جانشینی در کلام رسول خدا6 و صحابه در متون روایی اهل سنت تا قرن سیزدهم اشتهاری عام و تام داشته و در حقیقت به همین معنای مورد نظر شیعه به کار رفته است.
۴۲۰.

تبیین آموزه امامت در احادیث حسینی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲ 7 - 24

کلید واژه ها: امام حسین (ع) آموزه امامت منصوص بودن امامت شرایط امام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۴۰۳
آموزه امامت، از جمله آموزه های اصیل شیعه امامیه به شمار می رود. از شاخص ترین مؤلفه های این آموزه، این است که امامت منصبی از سوی خداوند و شخص امام نیست دارای مقامات و ویژگی هایی خاص است. امامان معصوم: به تبیین این آموزه امامت و ویژگی های آن پرداخته اند. امام حسین(ع) در دوران پس از امامت حضرت علی(ع) و برادرش امام حسن(ع) به امامت رسید. در آن دوره ویژه که بنی امیه ادعای امیر و ولیّ بودن بر مسلمانان را داشتند و همه را بر بیعت با خویش فرامی خواندند، امام حسین7 به تبیین آموزه امامت و ویژگی های امام و حاکم واقعی جامعه اسلامی پرداخت تا راه را بر فریب فکری و عقیدتی مردم آن زمان ببندد. نوشتار پیش رو با روش توصیفی و شیوه کتابخانه ای و اسنادی، به تبیین آموزه امامت از منظر احادیث امام حسین(ع) پرداخته است تا امام شناسی از زبان امام معصوم(ع) صورت پذیرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان