درخت حوزه‌های تخصصی

تاریخ اسلام و سیره

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
تاریخ و سیره شناسی کلیات
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۰۱ تا ۳۲۰ مورد از کل ۷٬۵۳۴ مورد.
۳۰۱.

امام حسین(ع) مصداق آیه مودت از منظر روایات تفسیری اهل سنت

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 97 - 124

کلید واژه ها: امام حسین(ع) اهل بیت اهل سنت آیه مودّت ذوی القربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۶۹
در آیه مودت خداوند متعال، دوستی اهل بیت: را برای مسلمانان واجب کرده است. در این مقاله مصادیق این آیه در منابع روایی اهل سنت بحث و بررسی خواهد شد. روشن کردن مصادیق ذوی القربی در روایات اهل سنت، از حیث علمی به حل مسئله تاریخی و قرآنی یاری می رساند و از حیث عملی نیز موجب وحدت بین مسلمین و تقریب مذهبی خواهد شد. دوستی مصادیق ذوی القربی، موجب دلبستگی و متابعت از سخنان و سیره آنها خواهد شد. روش تحقیق در این مقاله روش روایی و تحلیلی است. در این روش با تکیه بر روایات تفسیری اهل سنت، روشن شد که مصداق بارز «ذوی القربی» درآیه مودت، اهل بیت پیامبر(ص) و به ویژه حضرت علی(ع) ، فاطمه زهرا(س)، امام حسن(ع)  و امام حسین(ع) است.
۳۰۲.

نام و یاد کرد حضرت رقیّه(س) در آثار و منابع کهن تا پایان قرن هفتم

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 25-32

کلید واژه ها: حضرت رقیه منابع کهن سیف بن عمیره بیهقی سید بن طاووس عماد الدین طبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۴۱۸
حضرت رقیه (س) یکی از جلوه های احساسی و عاطفی قیام امام حسین(ع) می باشد. از سده های اولیه تا پایان قرن هفتم علما و بزرگان در آثار خود از حضرت رقیه (س) و سرگذشت او یاد نمودنده اند. هدف این تحقیق باز خوانی آثار دانشمندان تا پایان قرن هفتم برای یافتن مویدها و مستندات تاریخی برای تقویت فرضیه وجود حضرت رقیه در روز عاشورا و شهادت او در شهر شام می باشد. این نوشتار با روش توصیفی و شیوه کتابخانه ای برای رسیدن به هدف فوق سامان یافت و به این نتیجه رسید: با توجه به اشعار صحابی امام صادق (ع) سیف بن عمیره در رثای امام حسین (ع) و ثقه دانسته شدن او از سوی رجالیون شاخص همانند نجاشی و گزارش بیهقی در کتاب لباب الانساب و نقل سید بن طاووس در اللهوف و گزارش عماد الدین طبری در کامل بهایی ، می توان اثبات فرضیه وجود دختر خردسالی را برای امام حسین (ع)، بنام رقیه تقویت نمود.
۳۰۳.

راهکارهای امام سجاد(ع) برای حفظ حماسه عاشورا و دستاوردهای آن

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 31 - 52

کلید واژه ها: امام حسین(ع) امام سجاد (ع) واقعه عاشورا تبلیغ حکمت موعظه مجادله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۲۰
امام سجاد(ع) بعد از شهادت امام حسین(ع) در حساس ترین دوره مسئولیت سنگین امامت و رهبری جهان تشیع را برعهده گرفت  و  سعی نمود دستاوردهای عاشورا را از گزند تحریف و نابودی حفظ کند. امام سجاد(ع) در حفظ دستاوردها عاشورا و تبلیغ آن از روش ها مختلف بهره برد، ایشان در روش "حکمت" با راهکارهای برهان و استدلال، مخاطب شناسی و رعایت مقتضیات حال توانست حقایق عاشورا را برملا کند. امام(ع) در شهر شام با بکارگیری دو روش "همراهی" و "مناظره" شامیان را از توطئه یزید آگاه نمود و فتنه خارجی نامیدن اهل بیت(ع) را خنثی نمود. امام(ع) در ایام اسارت با فرصت شناسی خویش بوسیله روش "موعظه و خطابه" و "پرسش و پاسخ" نهایت استفاده را کرد که نتایج آن، وقوع قیام های توابین و مختار و رسوایی یزیدیان می باشد.
۳۰۴.

تحلیل اقتباس های قرآنی خطبه حضرت زینب(س) در شهر شام

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 7 - 26

کلید واژه ها: حضرت زینب (س) خطبه شهر شام اقتباس های قرآنی قیام امام حسین (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۶ تعداد دانلود : ۵۵۲
ماندگاری  قیام امام حسین (ع) و رسوایی دستگاه بنی امیه مرهون خطبه ها و روشنگری های حضرت زینب کبری (س) می باشد. ایشان در خطبه های شهر کوفه وشام با استناد به آیات قرآن کریم به بیان عهد شکنی مردم، مظلومیت و حقانیت امام حسین(ع) و رسوا نمودن بنی امیه پرداختند. نوشتار پیش رو با شیوه توصیفی تحلیلَی و روش کتابخانه ای به تحلیل اقتباس های قرآنی حضرت زینب (س) در خطبه  شهرشام پرداخت که  حاصل آن چنین شد: ایشان با استناد به آیات قرآن،یزید و حامیان او را به سبب انجام فجایع کربلاء؛گمراه، ستمکار ، مستحق خواری دنیا وعذاب اخروی می داند و تاکید می کند که خداوند درکمین آنهاست و این استمهال الهی به نفع آنها نیست ؛ چراکه در دنیا رسوا و در آخرت هم به عذاب الهی دچارخواهند شد.
۳۰۵.

آسیب شناسی عدم توجه به اسلوب بیانی امام (ع) در رفع اختلاف و تعارض روایات

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 25 - 40

کلید واژه ها: اختلاف روایات اسلوب بیانی اسلوب فتوایی تعارض روایات درایه الحدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۴۷
حدیث از منابع مهم شیعیان برای استخراج و استنباط احکام شرعی است. برخی از احادیث با یکدیگر از نظر ظاهر اختلاف و تعارض دارند. از این رو بی توجهی به این تعارضات ظاهری یکی از آسیب های حدیث پژوهی است. اغلب اختلافات و تعارضات ظاهری احادیث با توجه به محتوا، فضای صدور و راوی مرتفع می شود. توجه به اسلوب بیانی معصوم(ع) نیز می تواند پاره ای از اختلافات و تعارضات روایات را رفع کند. سؤال اصلی پژوهش این است که اسلوب بیانی معصوم(ع) چه تأثیری بر رفع اختلافات ظاهری روایات دارد؟ در این نوشتار نشان داده شد که توجه به دو اسلوب «فتوا» و «تعلیم» در بیان امام(ع) در قالب صدور حکم و نوع مخاطب در رفع اختلاف ظاهری روایات مؤثر خواهد بود. اسلوب تعلیم مختص فقهاء و مفتی های صحابه است. توجه به تدریجی بودن تبیین حکم، تغییر حکم به واسطه نسخ و مخیر بودن در گزینش هر کدام از احکام بیان شده در اسلوب تعلیم موجب رفع تعارض خواهد شد. در اسلوب فتوایی، مخاطب امام(ع) افرادی هستند که برای طرح سؤال جزیی و شخصی به امام مراجعه می کنند. توجه به شرایط، ویژگی، زبان و لهجه سؤال کننده می تواند در رفع تعارضات ظاهری از روایات مؤثر باشد.
۳۰۶.

جایگاه «زمان و مکان» در سیره امام حسن عسکری(ع) از «منش فرازمانی» تا «سیره عصری»

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم پاایز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 37 - 55

کلید واژه ها: امام حسن عسکری (ع) تأثیر زمان و مکان بر سیره رویکرد فرازمانی در سیره سیره عصری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۳۸۷
ساخت سامرا و انتقال پایتخت خلافت عباسی از بغداد به سامرا در حدود سال 223، موجب شد تا ترکیب جمعیتی و بافتار فکری آن از دیگر شهرهای جهان اسلام متفاوت شود. حکومت نظامیان ترک تبار، رسمی شدن جریان اهل حدیث و وجود سنت های بنی هاشمی از عوامل اصلی تشکیل دهنده بافتار فکری و فرهنگی شهر سامرا بود. بر این اساس این پرسش مطرح می شود که حضور امام حسن عسکری(ع) در این شهر، چه تأثیری بر سیره سیاسی- اجتماعی ایشان داشت؟ این پژوهش بر اساس نظریه تأثیر زمان و مکان بر سبک زندگی به بررسی سیره آن حضرت پرداخته و نشان داده است که شرایط فکری و فرهنگی سامرا موجب شده تا زندگی امام حسن(ع) در دو بعد «فرازمانی» و «عصری» نمود پیدا کند. در بعد «فرازمانی»، نشان داده شد که امام در اموری مانند سیره عبادی مانند امامان پیشین رفتار کردند اما در بعد «عصری»، رفتار ایشان در اثر عناصر زمان و مکان دچار دگرگونی شده است.
۳۰۷.

آسیب شناسی مطالعات تاریخی زندگانی اهل بیت (ع)

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 53 - 73

کلید واژه ها: اهل بیت شیعه پژوهی روش تاریخی منبع شناسی تاریخ تشیع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۸ تعداد دانلود : ۲۶۴
آسیب شناسی مطالعات تاریخی زندگانی اهل بیت: با توجه به جایگاه رفیع آنان در تاریخ تشیع، از اولویت های پژوهشی به شمار می رود. مراد از آسیب شناسی، عوامل یا فرآیندها و اقداماتی است که مانع تحقیق و رسیدن به حقیقت می شود. سؤال اصلی پژوهش این است که در بررسی تاریخ زندگانی اهل بیت: چه آسیب هایی وجود دارد؟ و برای رفع آن، چه باید کرد؟ این پژوهش با روش تحلیل محتوا و مستندسازی تجارب علمی به بررسی برخی آسیب های موجود در مطالعات تاریخی زندگانی اهل بیت: مانند منبع شناسی، عدم توجه به اسناد و مدارک، عوام گرایی، تقدس گرایی، احساس گرایی، حدیث گرایی، اخباری گری، تحجّر، جزم گرایی، جمود و عصمت گرایی پرداخته و نشان داده است که در مطالعه زندگی اهل بیت: علاوه بر تبیین حقانیت دین اسلام و تشیع، باید با شناسایی و رفع آسیب های بالا، رویدادهای این دوره را با عقلانیت و روش علمی بررسی کرد تا به مطالعه جامع و عالمانه از زندگانی اهل بیت: دست یافت.
۳۰۸.

رویکردهای فرا بشری در کتاب های دلائل نبوی (ص)

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم پاایز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 89 - 102

کلید واژه ها: ارهاصات اعلام النبوه دلائل النبوه سیره پیامبر (ص) معجزات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۰ تعداد دانلود : ۴۱۱
بررسی شخصیت حضرت محمد(ص) از مهم ترین موضوعات در تاریخنگاری اسلامی بوده است که در مباحث سیره و مغازی مورد توجه مورخان و محدثان اسلامی قرار گرفته است. این موضوع از نیمه دوم قرن دوم هجری، به صورت مستقل و با عنوان «دلائل النبوه» مورد توجه نویسندگان مسلمان قرار گرفت. در نگارش کتاب های «دلائل النبوه» با هدف دفاع از شخصیت پیامبر(ص) در برابر شبهاتی که بروز کرده بود، به معرفی معجزات و نشانه های پیامبری حضرت محمد(ص) پرداخته می شود. سؤال اصلی پژوهش این است که دلائل نگاری چیست و چه مؤلفه هایی دارد؟ پژوهش حاضر ضمن بررسی جایگاه این آثار در تاریخنگاری اسلامی، با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی چگونگی پیدایش آنها و بررسی محتوای کتب دلائل می پردازد. بر این اساس از مهم ترین نشانه های پیامبری حضرت محمد9 که در آثار دلائل نگاری به آنها اشاره شده می توان به بشارات انبیای گذشته به پیامبری حضرت محمد(ص)، ارهاصات و معجزات آن حضرت اشاره کرد.
۳۰۹.

رابطه نهضت عاشورا و انقلاب های ظلم ستیز تا دوران معاصر

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 17-44

کلید واژه ها: قیام امام حسین (ع) نهضت کربلا خیزش ها انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۲ تعداد دانلود : ۲۵۲
در ادوار مختلف تاریخی و در نقاط گوناگون جهان، قیام ها و انقلاب های فراوانی به انجام رسیده که تأثیر آنها بر مردم عصر خود و زمان های آینده متفاوت بوده است. اثرگذاری تعدادی از این خیزش ها، تنها در محدوده زمانی و مکانی محدودی صورت پذیرفته است. در این میان، برخی از قیام ها و انقلاب ها تا مدتی روابط بین الملل و برخی ملت ها را تحت تأثیر خود قرار داده اند، ولی به مرور زمان از قدرت و نفوذ آنها کاسته شده است تا جایی که یا تغییر آرمان داده اند یا به فراموشی سپرده شده اند و جز نامی از آنها در تاریخ وجود ندارد. قیام بزرگ و الهی امام حسین در روز عاشورای سال 61 هجری قمری، تنها نهضتی است که هرچند در ظاهر به شکست و شهادت افراد حاضر در آن انجامید، اما تأثیری شگرف و فوق العاده بر جنبش های مردمی پس از خود، در سطح جهان، به ویژه جوامع اسلامی داشته است. این حرکت بزرگ اعتقادی، پس از 14 قرن، همچنان پرقدرت و تأثیرگذار، الگوی کامل و بی نظیری برای آزادی خواهان و حق طلبان به شمار می رود.
۳۱۰.

آسیب شناسی عزاداری عاشورا در کلام حضرت امام خمینی(ره)، شهید مطهری(ره) و مقام معظم رهبری با تکنیک کیفی تحلیل مضمون

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 109 - 134

کلید واژه ها: عزاداری آسیب شناسی عاشورا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۳ تعداد دانلود : ۵۳۵
این پژوهش با مراجعه به آثار، نوشته ها و فرمایشات حضرت امام خمینی(ره)، شهید مرتضی مطهری(ره) و همچنین سخنرانی های مقام معظم رهبری در جهت آسیب شناسی عزاداری عاشورا انجام شد. با مشارکت 10 تن از علمای حوزه و دانشگاه و با روش گروه کانونی، تعداد 35 کد یا مضمون پایه استخراج و با روش مصاحبه ی عمیق در قالب 8 مقوله( ضعف آگاهی؛ عدم درک دقیق؛ بروز خرافات؛ دروغ پردازی و گزافه گویی؛ برخورد تک بعدی و ضعیف؛ برخورد احساسی؛ نقش ضعیف مردم و علما؛ نقش مداحان) دسته بندی شدند. مقولات نیز در دو بعد اصلی شناختی- معرفتی و اجرایی- عملکردی قرار داده شدند.
۳۱۱.

تغذیه سالم در سیره امام علی(ع)

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم پاایز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 23 - 35

کلید واژه ها: بیماری خوراک تغذیه سالم سیره امام علی (ع) طب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۵ تعداد دانلود : ۳۳۸
تغذیه سالم در سلامت افراد جامعه نقش بسزایی دارد. هدف از غذا خوردن تأمین سلامت جسم و روان نه صرفاَ سیر شدن و لذت بردن از غذا است. در سنت اسلامی به ویژه در سیره امام علی(ع) موارد بسیاری درباره نوع و شیوه تغذیه سالم برای برخورداری از سلامت جسم و روان سفارش شده است. این نوشتار با تحلیل روایات و سیره امام علی(ع) به دنبال پاسخ به این سؤال است که تغذیه سالم بر اساس سیره امام علی(ع) چیست؟ یافته های پژوهش نشان می دهد امام علی(ع) سفارش های بسیاری درباره تغذیه دارد. کم خوردن، تقسیم وعده های غذایی، با آرامش خوردن، رعایت بهداشت فردی، حرف نزدن در هنگام غذا خوردن از مهم ترین اصولی است که امام علی(ع) سفارش کرده اند. امام با توجه به مزاج انسان و ماهیت مواد، غذاهای لطیف مانند مغزی، سبزی ، عسل و گوشت مرغ را بر غذاهای سخت و خشک ترجیح داده اند و مصرف میوه ها مانند سیب، گلابی و انار را موجب جلای قلب و آرامش روان دانسته اند. بر اساس سیره امام تغذیه سالم نیازمند دانستن ماهیت غذاها و رعایت آداب و زمان بندی در مصرف آنهاست. در این صورت تغذیه سالم موجب تعادل مزاج و سلامتی جسم و روان و در نهایت بهبود سبک زندگی خواهد شد.
۳۱۲.

حضرت رقیه (سلام الله علیها) در آینه شعر معاصر عربی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 69-88

کلید واژه ها: ادبیات عاشورایی حضرت رقیه (س) شعر معاصر عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۳ تعداد دانلود : ۴۶۹
شعر و ادبیات عاشورایی موضوعات و زمینه های متنوع و متعددی را دربرمی گیرد و در دوران معاصر از چنان گستره و عمقی برخوردار شده که همت مضاعف پژوهشگران را برای بررسی می طلبد. در میان قهرمانان عاشورایی، دخت خردسال امام حسین(ع) نیز حجم قابل توجهی از اشعار شاعران معاصر فارسی و عربی را به خود اختصاص داده که در پژوهش ها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در مقاله حاضر سعی شده با جستاری در اشعار شاعران معاصر عرب، در حد توان و مجال، مهمترین مدایح و مراثی حضرت رقیه(س)، تحلیل محتوایی گردد و چگونگی بازتاب شخصیت ایشان در قصاید شاعران برای خوانندگان تبیین شود. در یک نگاه کلی می توان گفت اشعار پیرامون حضرت، مضامین مختلفی را شامل می شود و آمیزه ای است از مدح، رثاء، احساس، حماسه و عبرت. این اشعار هم شامل مرثیه های جانسوز با تعابیر و تصاویر احساسی و عاطفی است و هم به برخی فضایل خاندان نبوی می پردازد و هم به مقام رفیع دختر خردسال امام حسین (ع)و کرامات ایشان اشاره دارد و گاه نکته های اخلاقی و پند و عبرت را برای خوانندگان به همراه دارد.
۳۱۴.

احوالات حضرت رقیه(سلام الله علیها) در منابع تاریخی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 89-100

کلید واژه ها: رقیه امام حسین (ع) عاشورا فاطمه بنت الحسین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۳ تعداد دانلود : ۲۸۹
حضرت رقیه(سلام الله علیها) فرزند امام حسین(علیه السلام) امام سوم شیعیان است. این اثر در پی احوالات این دختر خردسال در منابع تاریخی است و هدف از آن رسیدن به نتیجه ای روشن در مورد زندگی و ذکر نام حضرت در منابع تاریخی می باشد. سرگذشت حضرت رقیه در منابع تاریخی چگونه آمده و به دنبال آن در مورد نام، نام مادر، تاریخ ولادت و وفات حضرت، سن و محل دفن ایشان تحقیق شده، است. این تحقیق به دنبال کشف سرگذشتی روشن در مورد ایشان می باشد. نگارنده در این تحقیق که با شیوه کتابخانه ای به این نتیجه رسیده که نام ایشان فاطمه، مادرش ام اسحاق دختر طلحه بن عبدالله تیمیه بوده و در سال پنجاه و هفت هجری در مدینه دیده به جهان گشود. بعد از عاشورا در جمع اسیران حضور داشته و در چهار سالگی در صفر سال شصت و یک هجری چند روز بعد از دیدن سر مبارک پدرش، در خانه یزید وفات کرده و همان جا به خاک سپرده شده است. ذکر نام رقیه در منابع تاریخی به قرن دوم بر می گردد که از منابع آن می توان به کتاب مقتل الرقیه به نقل از کتاب منتخب التواریخ اشاره کرد.
۳۱۵.

سیره تربیتی امام حسین (ع) در سیمای آیاتی سوره مریم (س)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰ 65-90

کلید واژه ها: سوره مریم (س) امام حسین (ع) آیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۲۲۴
در بین سوره های قرآن سوره مبارکه مریم به جهت ویژگی حروف مقطعه و مضامین آیاتی خود، بیش از سُوَر دیگر قرآن، رنگ و بوی حسینی دارد. وقتی در سیره تربیتی امام حسین از منظر آیاتی نگریسته می شود، به نظر می رسد سوره مریم بیش از سوره های دیگر قرآن، جریان تربیت حسینی را در خود نشان داده است. از این رو نگرش به فضای سوره مریم از منظر سیره تربیتی حسینی و بررسی مضامین آن، ارتباط تنگاتنگ قرآن و عترت را بیش از پیش جلوه گر می کند. این تحقیق به روش اسنادی و کتابخانه ای به واکاوی صفات و ویژگی های سیره تربیتی امام حسین در کاروان حسینی پرداخته و درصدد پاسخ به این پرسش است که جنبه آیاتی سلوک حسینی از منظر سوره مریم چگونه قابل فهم خواهد بود؟
۳۱۶.

راه کارهای آسیب زدایی از محدودیت دامنه مطالعات تاریخی درباره اهل بیت (ع): رویکرد، زمان، مکان، موضوع و روش

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 75 - 90

کلید واژه ها: سیره پژوهی تاریخی سیره پژوهی تمدنی سیره پژوهی فرهنگی تاریخ فرهنگی اهل بیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۲۶۶
شیعیان همواره به دنبال آگاهی از تاریخ و سبک زندگی اهل بیت: بوده اند. با این همه آنان اغلب با تکرار داده های تاریخی مواجه شده اند. این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی بر آن است تا راه کارهای آسیب زدایی از محدودیت دامنه مطالعات تاریخی درباره زندگانی اهل بیت: را بررسی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد گسترش رویکردهای فرهنگی، تمدنی و عبرت پژوهانه، توسعه زمانی و مکانیِ بررسیِ تأثیر و نقشِ اهل بیت:فراتر از دوره حضور، بررسی تاریخ اندیشه، مباحث نظری و تمدنی ایشان و در نظر گرفتن رویکرد سبک نگارانه در حوزه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می تواند دامنه مطالعات درباره سیره اهل بیت: را توسعه دهد و به این ترتیب آسیب های ناشی از محدودیت مطالعات تاریخی اهل بیت: را رفع کند.
۳۱۷.

دیدگاه کارل بروکلمان درباره سیره پیامبر(ص) در کتاب تاریخ ملل و دول اسلامی

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 91 - 103

کلید واژه ها: استشراق تاریخ ملل و دول اسلامی خاورشناسی کارل بروکلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۳۸۶
زندگی پیامبر مانند دیگر موضوعات تاریخ اسلام همواره مورد توجه مستشرقان بوده است. مستشرقان با انگیزه های استعماری، سیاسی و تبشیری و اغلب با پیش فرض های منفی و نادرست درباره اسلام، قرآن، حدیث و سیره به بررسی تاریخ پیامبر پرداخته اند. سؤال اصلی پژهش این است که بروکلمان در کتاب تاریخ ملل و دول اسلامی با چه انگیزه و پیش فرض هایی به بررسی سیره پیامبر پرداخته است. بروکلمان آلمانی تبار در نیمه اول قرن بیستم کتاب تاریخ ملل و دول اسلامی را نوشته است. در این نوشتار با تحلیل محتوای این کتاب نشان داده شد که رویکردهای منفی و شبهه افکنی مستشرقان با گذشت زمان پیچیده و تلویحی شده است. بروکلمان با نگاه ضد ارزشی، جایگاه و اقدامات پیامبر را کوچک شمرده است. لذا شناخت دیدگاه مستشرقان برای مورخان مسلمان ضروری است تا با دقت بیشتری از این منابع استفاده کنند و در رفع چنین آسیب هایی اقدام کنند.
۳۱۸.

مناقب نگاری های اهل سنت درباره اهل بیت (ع) مطالعه موردی دُرر السّمط فی خبرالسِّبط

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 41 - 51

کلید واژه ها: ابن ابار اندلسی تاریخ نگاری در اندلس تشیّع در اندلس دُرر السّمط فی خبرالسِّبط مناقب نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۲۷۵
گسترش تشیع در اندلس نسبت به دیگر مذاهب اسلامی بسیار کمرنگ بود. به رغم رشد اندیشه های گوناگون علمی و دینی، زمینه مناسبی برای توسعه اندیشه های علوی در اندلس فراهم نشد. با این همه چند تک نگاری درباره مناقب اهل بیت: توسط عالمان سنی در اندلس تألیف شده است.کتاب دُرر السّمط فی خبر السِّبط یکی از این مناقب نگاری هاست که با تأکید بر واقعه عاشورا به قلم ابن ابار اندلسی (متوفای ۶۵۸) نوشته شده است. بررسی چنین آثاری برای شناخت دیدگاه اهل سنت درباره اهل بیت: در اندلس مفید خواهد بود. پرسش اصلی پژوهش این است که کتاب درر السمط فی خبر السِّبط چه نقشی در معرفی اهل بیت: در اندلس داشته است؟ این اثر که در فضا و مکانی دور از محیط شیعی نگارش یافته گویای نفوذ و تأثیر تفکر اهل بیت: در میان مردمی است که تحت نفوذ حکومت های مخالف و متعصب می زیسته اند. همچنین این اثر در تلطیف و تعدیل دیدگاه معتصب سنیان نسبت به اهل بیت: مؤثر بوده است.
۳۱۹.

بیانات امام حسین (علیه السلام) درباره مهدویت وظهور

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 95 - 108

کلید واژه ها: امام حسین (ع) مهدویت غیبت صغری غیبت کبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۸ تعداد دانلود : ۴۲۵
عاشورا نقطه عطف تاریخ اسلام و تشیع است وتحقیق در همه زوایای آن لازم وضروری به نظر می رسد. اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد هدف امام حسین(علیه السلام) از برپایی این قیام است. در این راستا بررسی دقیق سخنان ودیدگاه ایشان درباره آینده ومهدویت و چشم اندازی که برای جهان مطرح می فرمایند ضروری می نماید. این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی به تقسیم بندی و تحلیل بیانات امام حسین (علیه السلام) در این زمینه بپرداخته است. امام حسین(علیه السلام) در بیانات خود با پرداختن به خصوصیات امام مهدی(عج) و نشانه های ظهور و خصوصیات حکومت مهدوی اهمیت و عظمت ظهور منجی را برای شیعیان خویش تداعی ساخته اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان