قاجار

هرچند روحانیان شیعه، پس از ماجراهای تلخ انقلاب مشروطه در هاله‌ای از سرخوردگی، افسوس و انزوا فرو رفتند، این به معنای کناره‌گیری کامل آنها از عرصه‌های سیاسی و اجتماعی نبود، چنان‌که اشخاصی چون سید حسن‌ مدرس، آقا سید جمال و حاج‌آقا نورالله اصفهانی از همان زمان حضور رضاخان در منصب وزیر جنگ و سپس رئیس دولت، در برابر او ایستادگی کردند که در نتیجة این اقدام نهضت‌های بزرگی با حضور علما و متدینان در سراسر کشور برپا شد. مقابله با قرارداد 1919 وثوق‌الدوله، مقابله با جمهوری رضاخانی، مقاومت در برابر خلع قاجاریه و تأسیس سلسلة پهلوی و... برهه‌های مهمی بودند که سبب خیزش سیاسی روحانیان علیه مطامع استعمار گردید. در این میان هیئت علمیة اصفهان به ریاست حاج‌آقا نورالله اصفهانی در بسیج علما و حمایت از روحانیان مبارز تهران، مانند مدرس و آقا سید جمال، سهم بسزایی داشتند که شرح آن در مقالة پیش‌رو آمده است.

۶۲۶.

جناب آقا صدراعظم قاجار و نخست وزیر پهلوی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: محمدنبی سلیم

منبع: مسکویه دانشگاه آزاد ری سال سوم زمستان ۱۳۸۷ و بهار ۱۳۸۸ شماره ۱۰

کلید واژه ها: رضا شاه مستوفی الممالک نخست وزیری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۲۲۹ تعداد دانلود : ۷۶۳

یکی از سیاستمداران برجسته و صاحب نام دوره قاجاریه ، میرزا حسن مستوفی الممالک است که به طور متناوب مسئولیت های وزارت و صدارت عظمی را بر عهده داشته است . خاندان مستوفی به صورت مستمر سمت مستوفی گری و سامان دهی امور مالیه را در اختیار داشته اند . تقوای سیاسی و میانه روی مستوفی الممالک ، مورد توجه سیاست گذاران کشور بود و لذا نه تنها در دوران قاجار و مشروطه ، بلکه در آغازین سال های پادشاهی نو پای پهلوی نیز باعث به دست گرفتن سکان هدایت دولت توسط مستوفی شد . نویسنده این مقاله می کوشد تا ضمن بررسی کارنامه سیاسی مستوفی در عصر قاجار ، آخرین کابینه او در دولت پهلوی را نیز مورد بحث قرار دهد ؛ تحلیلی که در ره یافتن به درک چگونگی رویکرد دولت مدرن پهلوی به طبقه روشن فکر سنتی مؤثر خواهد بود.

۶۲۷.

قومیت یا قوم گرایی در تاریخ معاصر ایران

مصاحبه کننده: نجات بهرامی احسان رمضانیان مصاحبه شونده: احسان هوشمند

منبع: فردوسی اسفند ۱۳۸۷ و فروردین ۱۳۸۸ شماره ۷۴ و ۷۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۵۲ تعداد دانلود : ۱۶۷۴

۶۲۸.

گفت و شنود شاهد یاران با رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان بوشهر

مصاحبه شونده: احمد دشتی

منبع: شاهد یاران ۱۳۸۸ شماره ۵۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار سیاسی

تعداد بازدید : ۶۷۸ تعداد دانلود : ۴۸۵

۶۲۹.

گفت و شنود شاهد یاران با مترجم و محقق تاریخ

مصاحبه شونده: حسن زنگنه

منبع: شاهد یاران ۱۳۸۸ شماره ۵۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار سیاسی

تعداد بازدید : ۷۲۶ تعداد دانلود : ۴۶۰

۶۳۰.

فارسی باستان و نخستین راهنمای آن به زبان فارسی

نویسنده: عسکر بهرامی

منبع: کتاب ماه تاریخ و جغرافیا ۱۳۸۸ شماره ۱۳۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار فرهنگی

تعداد بازدید : ۱۱۹۹ تعداد دانلود : ۸۹۵

۶۳۱.

معرفی کتاب اخلاق مصور همراه با مقدمه‌ای بر ادبیات کودکان تاریخ مشروطه

نویسنده: طرفه ابطحی

منبع: پیام بهارستان ۱۳۸۸ شماره ۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار منابع وکلیات

تعداد بازدید : ۱۹۸۸ تعداد دانلود : ۸۳۶

۶۳۲.

تبعید اقبالا لسلطنه ماکوئی در جنگ جهانی اول:نمونهای از مداخلات روس ها در امور داخلی ایران

نویسنده: جعفر آقازاده مسعود بیات

منبع: گنجینه اسناد زمستان ۱۳۸۸ شماره ۷۶

کلید واژه ها: ایران روسیه جنگ جهانی اول اقبالا لسلطنه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۲ تعداد دانلود : ۸۸۴

132 ش.)، به سبب - مرتضی قلی خان اقبالا لسلطنه ماکوئی، در طول حکمرانی خویش ( 1277 موقعیت خاص ماکو در مجاورت با روسیه و عثمانی، روابط نزدیکی با آن دو قدرت سیاسی بویژه روس ها برقرار کرد تا قدرت خویش را در این ناحیه از ایران تحکیم بخشد. او در این سیاست، ادامه دهنده راه اجداد خویش بود. موقعیت سردار ماکو در آغاز جنگ جهانی اول، به علت ورود عثمانی و روسیه به جنگ، بسیار حساس شد. این امر، به دلیل مجاورت ماکو در مرز آن دو قدرت و نقش این شهر به عنوان پل ارتباطی میان آن دو کشور بود. اقبالا لسلطنه با توجه به مسافرتی که قبل از جنگ به برلین داشت و با تبلیغات اتحاد اسلام از یک سو و از طرفی دیگر، با تحریکات شدید عثمانی ها در میان کردهای منطقه - که قدرت نظامی سردار را شکل می دادند - و حملات آن ها به منافع روسیه، برای حفظ منافع خود، در آغاز جنگ جهانی به عثمانی ها گرایش یافت و این رفتار خود را در اشکال مختلف بویژه در جلوگیری از امتداد خطآ هن تبریز - جلفا تا ماکو نشان داد. این سیاست سردار، سبب سوءظن روس ها و تبعید وی به تفلیس گردید. با تبعید حاکم ماکو، تلاش دولت ایران برای بازگرداندن وی به نتیجه نرسید، تا این که روس ها، وی را بعد از دو سال و نیم تبعید، به ایران بازگرداندند. او بعد از بازگشت به کشور و به دنبال عقبن شینی روس ها از خاک ایران به علت انقلاب 1917 م. روسیه، سیاست گرایش به عثمانی را به شکل ملموست ری ادامه داد. این اقدامات وی، تاییدی بر گرایش او به عثمانی در آغاز جنگ جهانی بود؛ گرایشی که همانند گرایش اغلب ایرانیان به متحدین در طول جنگ به اشکال مختلف سرکوب شد و به نتیجه مشخص نرسید.

۶۳۳.