درخت حوزه‌های تخصصی

رهبری تحول آفرین، سبکی از رهبری است که در آن رهبر و پیروان تلاش می کنند با تشویق و الهام بخشی به سطوح متعالی، موفقیت سازمان را موجب شوند. آموزه های اسلام به عنوان مجموعه ای دربردارنده ابعاد گوناگون سعادت دنیوی و اخروی انسان ها است که توجه به موضوع سرپرستی، رهبری و روابط میان فردی، از جمله آن ها شمرده می شود. نوشتار پیش رو درصدد است تا از طریق بررسی گفتارهای امیرالمؤمنین (علیه السلام) به عنوان الگوی انسان کامل و با الهام گیری از سبک تحول آفرین، الگوی رهبری تعالی بخش را ارائه نماید. به منظور دستیابی به مؤلفه های مدل رهبری تعالی بخش، متن کتاب شریف نهج البلاغه با روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتیجه طبقه بندی آن در نرم افزار Maxqda2020، شامل 819 کد اولیه، 186 مضمون پایه، 27 مضمون سازمان دهنده و 6 مضمون فراگیر بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مدل رهبری تعالی بخش مبتنی بر شخصیت امیرالمؤمنین (علیه السلام)، شامل شش بعد اصلی «هدایت راهبردی»، «هم افزایی میان فردی»، «پرورش قدرت شناختی»، «تقویت آینده نگری راهبردی»، «توسعه زیرساخت های رشد» و »پشتیبان در توسعه فردی» است. در مجموع الگوی رهبری تعالی بخش علوی، نه تنها می تواند یک جایگزین مناسب و اسلامی بر سبک رهبری تحول آفرین غربی باشد، بلکه می تواند به عنوان یک الگوی کامل و بی نقص به جهانیان معرفی شود؛ چرا که انتقادات وارده به سبک رهبری تحول آفرین مانند سوءاستفاده از قدرت و عدم توجه به اخلاق، دیگر در الگوی رهبری تعالی بخش علوی مطرح نیستند.

پدیده گردشگری همواره حائز اهمیت بوده و بر اساس پیش بینی های انجام گرفته به سودآورترین صنعت جهان مبدل خواهد شد و در این بین حوزه گردشگری سلامت از اهمیت بالایی برخوردار است. گردشگری سلامت عبارت است از سفر افراد به کشورهای دیگر به منظور دریافت خدمات سلامت که اغلب با گذراندن اوقات فراغت همراه می شود و دلیل انجام این کار فهرست های انتظار طولانی در کشورهای توسعه یافته و هزینه پایین دریافت خدمات مراقبت سلامت در کشورهای درحال توسعه می باشد. [1 ]در قرن هجدهم تا بیستم، بیماران ثروتمند از کشورهای درحال توسعه به مراکز درمانی کشورهای توسعه یافته سفر می کردند، اما این روند در اواخر قرن بیستم شروع به معکوس شدن کرد و کشورهای درحال توسعه شروع به رقابت شدیدی به منظور جذب گردشگر سلامت کرده اند، به طوری که گردش مالی این صنعت در جهان نزدیک به 55 بیلیون دلار هست که این مقدار سالانه 20 درصد افزایش پیدا می کند [2 ]و سهم سالانه کشور ایران بین 400 تا 500 میلیون دلار برآورد شده است. [3 ] در برنامه های چهارم و پنجم توسعه ایران نیز در زمینه بهداشت و درمان، حضور فعال در بازارهای جهانی با اهداف اشتغال زایی، رشد کیفی در بخش سلامت کشور، نزدیک شدن به استانداردهای جهانی، کسب درآمد و ارزآوری، حمایت از رشد اقتصادی در کشور و تبدیل شدن به قطب گردشگری سلامت منطقه در نظر گرفته شده است. با توجه به اینکه اقتصاد کشور ایران عمدتاً متکی به نفت است، لزوم توجه به گردشگری سلامت دوچندان می گردد و از طرفی نیز کشور ایران با دارا بودن آب وهوای مطبوع، جاذبه های گردشگری فراوان، مراکز درمانی مدرن و به همراه نیروی انسانی متخصص دارای شهرت جهانی، محیط مناسب برای کشورهای مسلمان، تقاضای بالای بیماران کشورهای منطقه برای جراحی های زیبایی، برتری در زمینه سلول های بنیادی، ترمیم ضایعات نخاعی و درمان ناباروری، از پتانسیل نسبتاً مناسبی در این زمینه برخوردار است.[4 ] درمجموع می توان گفت که با توجه به محدود بودن بودجه نظام سلامت، سهم پایین بخش بهداشت و درمان از تولید ناخالص داخلی، افزایش هزینه های نظام سلامت، بدهی صندوق های بیمه ای و فشار روزافزون به بیمارستان ها در راستای کنترل هزینه ها، [5] درآمدزایی و مستقل شدن، به نظر می رسد که فعالیت مراکز درمانی کشور در سطح بین المللی و در راستای جذب گردشگر سلامت گام مهمی در راستای رونق اقتصاد سلامت کشور خواهد بود. همچنین، باید به این مسئله مهم اشاره گردد که ایجاد زیرساخت های جذب گردشگر سلامت موضوعی ملی بوده و علاوه بر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی اصلی و انجام سیاست گذاری های مناسب در این سازمان، سایر نهادها و ارگان های کشوری نیز باید به درستی نقش خود را در زمینه خدمات بازاریابی، حمل ونقل، خدمات رفاهی و تفریحی ایفا کرده و از طرفی درصدد رفع چالش ها و موانع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی گردشگری سلامت ایران در سطح بین الملل برآیند. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که علاوه بر تاسیس بخش پذیرش بیماران بین الملل (IPD (International Patient Department)) در بیمارستان، در قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور به بحث گردشگری سلامت توجه بسیاری شده است، اما اقدامات انجام گرفته در این راستا باید سرعت بیشتری به خود بگیرد و از طرفی در کنار همه مزایای اشاره شده، بهتر است به تهدیدهای مهمی که در این زمینه متوجه کشور است در مطالعه ای جامع پرداخته شود (برای مثال ورود گردشگران سلامتی که از سایر نقاط دنیا یک بیماری خاص بومی یا آندمیک را با خود به همراه آورده و امکان شیوع آن در کشور وجود داشته باشد). درنهایت باید خدمات ارائه شده به گردشگران خارجی تعرفه ای متفاوت از گیرندگان داخلی خدمات داشته باشد و تحلیل این موضوع با مشورت اقتصاددانان سلامت انجام گیرد. تضاد منافع: نویسندگان اظهار داشتند که تضاد منافعی وجود ندارد. تشکر و قدردانی: از تمامی اساتید اقتصاد سلامت دانشگاه علوم پزشکی ایران نهایت تشکر و قدردانی به عمل می آید.

یکی از عوامل تأثیرگذار در بقا، پویایی و تحقق سیاست ها و اهداف سازمان، منابع انسانی با انگیزه است. قبل از هرگونه اقدام در زمینه ایجاد انگیزش، باید به شناخت درستی در مورد ابعاد وجودی انسان رسید و باتوجه به تفاوت نگاه اسلام و غرب به ابعاد وجودی انسان، کشورها و سازمانهای اسلامی نیازمند طراحی الگو های بومی و اسلامی در زمینه انگیزش منابع انسانی مسلمان خود هستند. این پژوهش به دنبال طراحی الگوی محتوایی انگیزش کارکنان و طراحی الگوی فرایندی انگیزش کارکنان از دیدگاه حضرت علی علیه السلام است. پژوهش، جزء تحقیقات اکتشافی و از نظر هدف، بنیادی و نیز از لحاظ فرایند، نظریه پردازی داده بنیاد است که با استفاده از این روش به طراحی الگو های محتوایی و فرایندی انگیزش کارکنان براساس اسناد، کتابها و مقالات درباره سیره امام علی علیه السلام اقدام شده است. هم چنین به منظور اعتبارسنجی الگو از شاخص کاپا استفاده شده است که برای هر دو الگو در سطح معتبر اندازه گیری شد. نتایج نشاندهنده این است که الگوی محتوایی انگیزش منابع انسانی براساس سیره امام علی علیه السلام شامل 23 شاخص، نه مؤلفه و سه بعد (نیازهای معنوی، نیازهای روانشناختی و نیازهای طبیعی) و هم چنین الگوی فرایندی انگیزش منابع انسانی براساس سیره ایشان شامل ابعاد شرایط علّی، شرایط مداخله گر، شرایط زمینه ای، مقوله محوری، راهبردها و پیامد طراحی شد. انتظار می رود یافته های این تحقیق در زمینه ایجاد انگیزش در کارکنان، راهگشای مدیران در جوامع اسلامی باشد.

موضوع «عدالت» از دیرباز، جزو مهم ترین مباحث و دغدغه های بشر و اندیشمندان علوم گوناگون بوده است. عدالت حیات و بقای نظام های اجتماعی، همچون سازمان را استمرار می بخشد و عناصر سازمانی را در کنار یکدیگر منسجم می سازد، در حالی که بی عدالتی موجبات جدایی و اضمحلال آنها را فراهم می آورد. از سوی دیگر، یکی از وظایف اصلی مدیریت، انگیزش کارکنان است؛ یعنی ایجاد و یا تقویت نیروی درونی در کارکنان که موجب بروز و تداوم رفتارهای خاصی می گردد. مهم ترین عاملی که باعث ایجاد انگیزه در کارکنان می شود عدالت است. هر سه نوع عدالت (توزیعی، رویه ای، مراوده ای) اثری مستقیم بر انگیزش منابع انسانی دارند. این پژوهش برآن است با رویکردی «توصیفی-تحلیلی» به تبیین تأثیر «عدالت توزیعی» بر انگیزش منابع انسانی در سازمان از نگاه «نهج البلاغه» بپردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که «عدالت توزیعی» به معنای «عادلانه بودن در تقسیم کار و گزینش نیروی انسانی، پرداخت ها، توزیع پاداش ها و اعمال تنبیهات» تأثیری مستقیم بر انگیزش منابع انسانی در سازمان می گذارد.

نظریات مدیریت دولتی همانند سایر شاخه های معرفت، برگرفته از پیش فرض های فلسفی خاصی هستند که ممکن است با پیش فرض های فلسفی در یک جامعه اسلامی متفاوت باشند. «عاملیت» و «خادمیت» دو دیدگاهی هستند که در سال های اخیر، در مدیریت سازمان ها مطرح شده و هر کدام دارای پیش فرض ها و قضاوت های متفاوتی هستند و در مدیریت دولتی، پایه های اساسی نظریه های مدیریت دولتی نوین و مدیریت خدمات عمومی نوین را ایجاد کرده اند. هدف از این پژوهش، بررسی معیارهای اسلامی مدیریت دولتی با نگاه تطبیقی به معیارهای مطرح در دو نظریه مزبور با استفاده از تعالیم «نهج البلاغه» است. این پژوهش نوع نگاه هر یک از نظریه ها به انسان، انگیزه های مهیج رفتار انسان، منافع عمومی و شهروندی ، پاسخ گویی، هویت اصیل و وکیل، مشارکت مردمی ، و هدف و ابزار هر نظریه را با استفاده از روش تحقیق «تطبیقی» بررسی کرده، در پایان الگویی جامع برای هریک از این معیارها با توجه به تعالیم «نهج البلاغه» ارائه داده است.

اخلاق سازمانی، حاوی معیارهای اخلاقی است که سازمانهای امروزی برای انجام هرچه بهتر کارهای خود، به آن نیازمندند. از سوی دیگر باتوجه به اینکه نهج البلاغه از آموزه های اخلاقی سرشار است و می توان به تبیین مضمونهای تعالی اخلاق سازمانی با استفاده از این منبع مهم پرداخت. روش پژوهش، آمیخته است. در بخش کیفی با کمک تحلیل مضمون، مضمونهای تعالی اخلاق سازمانی از نهج البلاغه استخراج شد. با استفاده از تحلیل مضمون،231 مضمون پایه، 67 مضمون فرعی، 8 مضمون اصلی و 4 مضمون کلی استخراج گردید. برای محاسبه اعتمادپذیری از ارزش اعتماد لینکلن و گویا استفاده شد. محاسبه پایایی با کمک ضریب توافق بین دو شناسه گذار انجام شد. برای روایی از ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شد. در قسمت کمیِ پژوهش با استفاده از روشDematel ، رابطه یکطرفه و دوطرفه، مضمونهای کلی تعالی اخلاق سازمانی  بررسی گردید. در میان چهار مضمون کلی استخراج شده، توجه به ارتباط اخلاقی و دقت در انتخاب و گزینش افراد، عناصر علی است. هم چنین توجه به ارتباط اخلاقی و توجه به ایجاد شرائط و محیط اخلاقی، بیشترین تعامل را با دیگر مضمونها دارد.

مقدمه: در سالهای اخیر انتقادهایی به شکاف میان نظریات دانشگاهی مدیریت سلامت و منابع انسانی با پیامدهای سازمانی آنها مطرح شده و در مقابل نظریاتی مدّعی دست یابی به عملکرد برتر (انطباق نظر-عمل)، جهت پاسخ به این انتقادها ارائه شده است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه دو نظریه اقدامات شواهدمحور و مدیریت منابع انسانی (م.م.ا.) عملکرد بالا (به عنوان نظریات مدّعی عملکرد برتر) با ادراک از جوّ خدمت مداری (به عنوان پیامد سازمانی آنها) انجام شد. روش کار: این پژوهش کاربردی، از جهت گردآوری داده ها از نوع توصیفی-تحلیلی مبتنی بر روابط همبستگی و علّی است. برای جمع آوری داده ها 161 پرسشنامه از پزشکان مراکز بهداشت اصفهان در سال 1392 جمع آوری شد. جهت تحلیل داده های توصیفی از جمله پایایی به روش آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون از نرم افزار SPSS و برای تحلیل استنباطی روابط علّی متغیرهای فرضیات تحقیق از روش مدل یابی معادله ساختاری با نرم افزار LISREL استفاده شد. یافته ها: درستی فرضیات تأیید شد، یعنی اقدامات شواهدمحور و مدیریت منابع انسانی عملکرد بالا هر کدام میتوانند به بهبود مشتری مداری از طریق کارمندمداری و همکاری منجر شوند. نتیجه گیری: بر اساس الگوی پیشنهادی پژوهش، ادعاهای نظری شامل ادراک پزشکان از اقدامات مدیریت منابع انسانی عملکرد بالا و اقدامات شواهدمحور، میتوانند تبیین کننده خوبی برای پیامد ادراکی جوّ خدمت مداری سازمانی (شامل ابعاد کارمندمداری، همکاری و مشتری مداری) باشند. از این رو به کارگیری این اقدامات در سازمان ها به ویژه در بخش سلامت توصیه می شود.

«مدیریت جهادی» مفهومی نوظهور است که رهبر معظم انقلاب در نام گذاری سال 1393 از آن استفاده کرده، آن را به همراه «عزم ملی»، راه گشای حل مشکلات فرهنگی و اقتصادی معرفی نمود. با طرح این مفهوم، موضوع اصلی این پژوهش آن است که «مدیریت جهادی» چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ برای پاسخ به این سؤال، این مقاله کوشیده است با روش «استنباطی» و با مراجعه به قرآن و بررسی آیات مربوط به جهاد، ویژگی هایی برای جهاد استخراج کند. با بررسی این ویژگی ها و با تحلیل مفهوم «مدیریت»، تلاش شده است ویژگی های مربوط به جهاد با موضوع مدیریت تطبیق داده شده، مشخصه های مدیریت جهادی از منظر قرآن استخراج شود. بر اساس یافته های تحقیق، مشخصه های مدیریت جهادی قابل تقسیم به دو دسته «صفات مدیر جهادی» و «ویژگی های اقدامات مدیریتی» است. از دسته اول، می توان به اخلاص مدیر، باور و اعتقاد به وعده ها و دستورات الهی، دل نبستن به شیوه های غیردینی مدیریت، و داشتن روحیه صبر و تحمل در مدیریت اشاره کرد. دسته دوم نیز مشتمل بر سه ویژگی پرداختن به چالش ها و مشکلات، شیوه های نو در اقدام و عمل، و رعایت قواعد و اصول دینی است.

بحرانها و بلایا می توانند آسیب های بزرگی را به بار آورند و منجر به ایجاد اختلالات گسترده و نظام یافته در تمامی ارکان جامعه در سطوح مختلف سازمانی، محلی، ملی و بین المللی می گردند. هر ساله در سراسر جهان، زمین لرزه، سیل، خشکسالی، تروریسم و مخاطرات دیگر، موجب کشته شدن ده ها هزار نفر، زخمی شدن صدها هزار نفر و میلیاردها دلار ضرر و زیان اقتصادی می شود. البته این پدیده ها می توانند نیرویی برای تغییر سازنده، رشد و نوسازی نیز باشند. بحران می تواند باعث تغییر شکل سریع نهادها، ایجاد تغییر در جوامع، اکوسیستم ها، کاهش ثبات اقتصادی و حتی تغییرات گسترده در باورها و اعتقادات افراد جامعه گردد. بحرانها و بلایا همواره با زندگی بشر عجین بوده-اند، شرکت ها و سازمان ها را غافلگیر می کنند و نقاط عطفی را در تاریخ ملتها بوجود آورده اند.

جوانان به جهت ظرفیت های آینده ساز خود  به عنوان یکی از مهمترین سرمایه انسانی کشورها محسوب می شوند. در همه الگوهای حکمرانی و کشورداری  طرح ها و تجارب مختلفی جهت بهره مندی از این ظرفیت راهبردی ارائه و بکار گرفته شده است. در ایران نیز در این راستا اقدامات مهمی صورت پذیرفته است و با توجه به تأکیدات فراوان رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله) در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بر نقش آفرینی جواناندر جهت تحقق اهداف انقلاب اسلامی، ضروری است که تجارب بکارگیری جوانان بررسی و با توجه به اقتضائات نسبت به این مهم طراحی دقیقی صورت گیرد. این مقاله، با مراجعه به مقالات و پژوهش های مختلف، مستندات موجود، تجربیات نگارنده مقاله حاصل از فعالیت در گروه مشاوران جوان و نیز استفاده روش مند از نظر صاحب نظران و  فعالین گروه های مختلف مشاوران جوان در کشور به بررسی تجربه گروه مشاوران جوان در کشور  پرداخته است. ابتدا با استفاده از تحلیل محتوا به بررسی مستندات پرداخته شده است، سپس با استفاده از تکنیک طوفان مغزی و بعد از آن روش دلفی مجموعه گزاره های قوت و ضعف در ساحت ایده و طراحی گروه مشاوران جوان و نیز  ساحت اجرا و پیاده سازی آن احصاء و ارائه گردیده است. بررسی این پژوهش نشان می دهد که ایده گروه مشاوران جوان و نیز طراحی کلی صورت گرفته با وجود نقاط ضعف آن، قابل تحسین ارزیابی می شود اما غفلت از برخی از نکات، گروه مشاوران جوان را در مرحله عمل دچار آسیب هایی نموده است.

منابع انسانی ارزشمندترین منبع سازمان های امروز به شمار می آیند؛ زیرا به تصمیمات سازمانی شکل می دهند، مشکلات سازمان را حل می کنند، و بهره وری را عینیت می بخشند. از سوی دیگر، اهمیت مدیریت و تأثیر آن در سازندگی و پیشرفت جوامع انسانی بر کسی پوشیده نیست. تجربه نشان داده که جوامعی بیشتر و زودتر رشد و توسعه یافته اند که از حاکمان لایق و دانا برخوردار بوده اند. در این زمینه، مدیریت شایستگی «شایسته سالاری» یکی از مباحث مهم در حوزه مدیریت منابع انسانی است و این مهم بدون توجه به آموزه های دینی ابتر است. این تحقیق در پی آن است که با استفاده از روش «تحلیل محتوا» به بررسی شاخص های شایستگی مدیران از نگاه امام علی علیه السلام، بپردازد. ایشان، با توجه به منصب ها و مشاغل موجود در عصر خود، معیارها یی برای گماردن کارگزاران ارائه می دهند؛ معیارهایی که بازگشت همه آنها به ملاک های قرآنی است. این شاخص ها را می توان در دو محور «ارزشی – اخلاقی» و «سازمانی – اجتماعی» مطرح ساخت. البته این دو شایستگی چنان در کلام امام در هم تنیده اند که تفکیک آنها از یکدیگر مشکل است. نتایج تحقیق با استفاده از «تحلیل محتوا» بیانگر آن است که در بعد «شایستگی های ارزشی - اخلاقی» از دیدگاه امیرالمؤمنین علیه السلام، بر ایمان ، تقوا، اخلاق، بصیرت ، امانت داری، شرح صدر، فروتنی، حسن خلق، بردباری، گذشت، راز داری، وفای به عهد؛ و در فراز شایستگی های «سازمانی- اجتماعی «فنی» بر شایستگی ، داشتن عدالت، انتقاد پذیری ، مشورت کردن، ساده زیستی ، حسن شهرت، التزام به سنت ها ، مصلحت اندیشی ، اکرام ارباب رجوع، وقت شناسی، انصاف در پاداش و تنبیه، و قاطعیت در عمل تأکید می شود.

جایگاه محوری انسان در سازمان، حوزه مطالعاتی رفتار سازمانی را به یکی از نخستین حوزه های مورد توجه در مطالعات سازمان و مدیریت تبدیل کرده و به عنوان حوزه ای اصلی و پایه ای، همواره مورد توجه محققان بوده است. با توجه به اثرگذاری مفروضه های انسان شناسی بر محتوای مطالعات رفتار سازمانی، همگام با توسعه رویکردهای اسلامی در مطالعات مدیریت، نگاه های اسلامی در تحقیقات رفتار سازمانی نیز مورد استفاده و اقبال محققان قرار گرفته که ثمره آن حجم قابل توجهی از تحقیقات در این حوزه است. بر این اساس، هدف این پژوهش شناسایی رویکردها و روندهای موجود در تحقیقات انجام شده در این حوزه در سپهر جامعه علمی جمهوری اسلامی ایران است. روش شناسی تحقیق شامل مرور دامنه ای انتخاب شده و تحقیقات موردبررسی کلیه مقالات علمی پژوهشی منتشرشده تا زمان انجام پژوهش است که پس از پالایش اطلاعات، 279 مقاله مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که سیر صعودی انتشار تحقیقات این حوزه که از ابتدای دهه 70 آغاز شده است در سال 1395 با انتشار 39 مقاله به اوج رسیده و متأسفانه دوباره این روند نزولی بوده است. هم چنین با توجه به نتایج پژوهش، بیشترین رویکرد روش شناسی حاکم بر این تحقیقات، رویکرد کیفی به میزان 62 درصد از کل تحقیقات و بیشترین موضوعات موردتوجه در تحقیقات به ترتیب اخلاق، رهبری، انگیزش و فرهنگ سازمانی بوده است. از حیث منابع مورداستفاده در تحقیقات نیز، نهج البلاغه، دیدگاه اندیشمندان اسلامی و قرآن کریم، به ترتیب بیشترین استفاده را در تدوین تحقیقات حوزه رفتار سازمانی اسلامی داشته اند.

اندیشمندان در راستای تحقق اهداف به طور اثربخش و کارآمد با توجه به فرهنگ خاص خود، مجموعه هایی از اصول رهبری و مدیریت را مطرح می کنند. در این میان، نظریه رهبری تحول آفرین برنارد بس مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرارگرفته است. از آنجایی که نوع نگاه مدیریت غربی منجر به افزایش بهره وری بوده و از تکامل نیروی انسانی غفلت شده است، ضرورت دارد که به این نظریات با نگاه اسلامی نگریسته شود. نظریه برنارد بس دارای چهار بعد است که در این مقاله به بعد ترغیب فکری پرداخته می شود. شاخصه هایی که برای این بعد ذکرشده، عبارت اند از: تشویق نوآوری و شیوه های جدید چگونگی انجام کار، مشورت به هنگام جست و جوی راه های حل مسئله، وادار کردن دیگران به نگریستن به مسائل از زوایای مختلف و تشویق به بررسی مجدد مفروضات اساسی. این تحقیق به دنبال ارزیابی درباره بعد ترغیب فکری نظریه رهبری تحول آفرین بس با نگرش اسلامی است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است و در گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانه ای استفاده شده است.

محیط پیچیده امروزی با خلق فناوری های نوین و ظهور سازمان های غول پیکر، ضرورت کار تیمی را افزایش داده است. اهمیت کار تیمی در سازمان های کنونی از این حیث است که فعالیت فردی و هرگونه کاری اهداف سازمان ها را محقق نمی سازد. تحقق اهداف سازمان ها درگرو تیم های اثربخش کاری است که بتوانند با در اختیار گرفتن نیروی انسانی شایسته و استفاده درست از دیگر منابع، بیشترین سود و بهترین خدمت را به سازمان و جامعه ارائه کنند؛ بنابراین، پژوهش پیش روی به دنبال پاسخ به این مسئله اساسی است تا مؤلفه های تأثیرگذار بر اثربخشی کار تیمی را از منظر اسلام تبیین کند. بدین منظور، نگارندگان این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی متون دینی پرداخته و ترسیم اهداف عالی، تعهد، مسئولیت پذیری، اعتماد، همکاری و تسهیل ارتباطات اجتماعی را به عنوان مهم ترین مؤلفه های تأثیرگذار بر اثربخشی کار تیمی از منظر اسلام تحلیل کرده اند.

هدف اصلی نوشتار حاضر، بررسی تناسب و یکپارچگی بین گفتار و رفتار سیاستمداران و کارگزاران دولتی می باشد و این عامل می تواند به عنوان یک ویژگی اصلی برای مقامات سیاسی و اجرایی در عرصه حکومتداری قلمداد گردد. در نوشتار حاضر تلاش گردید تا موضوع یکپارچگی بین رفتار و کردار مدیران و کارگزاران دولتی به صورت توصیفی و تحلیلی از منظر مبانی اسلام و غرب مورد مطالعه و مداقه قرار گیرد و سپس مضامین مربوطه احصاء و گزاره های مفهومی استخراج گردید. فلسفه پژوهش حاضر تفسیری، روش آن کیفی، هدف پژوهش توصیفی، و جهت گیری آن نیز کاربردی می باشد. نگارنده به منظور جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای با مراجعه به مقالات و متون علمی و اسلامی استفاده نموده است. مفاهیم و مضامین احصاء شده و نیز الگوی تبیین شده به مدیران و کارگزاران دولتی در شناخت و درک هر چه بیشتر یکپارچگی و تناسب بین گفتار(وعده ها) و رفتار(کردار) یاری می رساند و این مهم می تواند موجب کاهش شکاف بین حکومت و مردم گردد.

هدف این مقاله بررسی الگوی حکمرانی متعالی امور جوانان در جمهوری اسلامی ایران و شکاف بین وضعیت مطلوب و وضعیت موجود در این حوزه و ارائه برخی پیشنهادهای کاربردی برای اصلاح امور است. پژوهش حاضر از طریق توسعه و بهبود روش هادر الگوی راهبردی موجود موثر بوده لذا کاربردی- توسعه ای تلقی می شود.این تحقیق از انواع تحقیق آمیخته (کیفی و کمی) بوده و جهت دستیابی به هدف در نوع کمی از روش های تحلیل محتوا و گفتمان، روش تفسیری، روش های پیمایشی و اسنادی و روش داده بنیاد استفاده می شود.در این مقاله از تحقیق نگارنده در رساله دکترا و بررسی مستندات جامعه آماری آن که جهت تحلیل کیفی از نرم افزار MAXQDA و برای تحلیل کمی از نرم افزار SPSS برای بررسی نتایج استفاده شد. به موجب این پژوهش مشخص گردید هرگونه تغییر و اصلاح در اداره امور جوانان نیازمند بررسی ارکان جهت ساز شامل دکترین، اهداف،سیاست ها و بازنگری در ابعاد مدیریتی شامل سازمان دهی، هماهنگی، هدایت و رهبری، اجرا و پیاده سازی و کنترل در حوزه حکمرانی متعالی امور جوانان است.

مدیریت جهادی برگرفته از الگوی مدیریت اسلامی و توأم با روحیه جهادی است که در گام دوم انقلاب و در شرایط حساس کنونی، نقش کلیدی و حیاتی دارد. هدف از این پژوهش تدوین مدل مدیریت جهادی در شرکت های تابعه وزارت نیرو بوده است. این پژوهش از جهت روش تحقیق، کیفی و کمّی است. در بخش کیفی با تکنیک مرور سیستماتیک ادبیات، 190 شاخص از مبانی نظری استخراج و به وسیله پرسش نامه ای بر مبنای طیف لاوشه و لیکرت و با طی مراحل دلفی، به 32 شاخص تقلیل پیدا نمود که با تفکیک شاخص ها در ابعاد اصلی ساختاری، رفتاری و زمینه ای با نظرسنجی از خبرگان، مدل مفهومی اولیه استخراج شد. بررسی روایی و غربالگری شاخص ها توسط خبرگان سازمانی شامل 25 نفر از خبرگان شرکت های تابعه ی وزارت نیرو با مدرک کارشناسی ارشد به بالا و با سوابق کاری بیش از بیست سال انجام شده است. در بخش کمّی نیز با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و با نرم افزار Spss، شاخص ها در قالب دسته هایی به عنوان مؤلفه قرارگرفته و این مؤلفه ها با توجه به بارعاملی شاخص های ذیل آن و هم چنین مبانی نظری، نام گذاری شدند. بعد از تأایید مدل در جامعه خبرگان با نرم افزار Smart Pls، آزمون مدل در جامعه آماری و با حجم نمونه 323 نفر که با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند، با استفاده از نرم افزار Lisrel انجام شد و مدل نهایی با 3 بُعد و 10 مؤلفه و 27 شاخص تاییدگردید که بُعد ساختاری شامل مؤلفه های سیاست گذاری آینده نگر، حق محوری و شایسته گرایی، بُعد رفتاری شامل مؤلفه های عقلانیت مؤمنانه، توکل فعالانه، مسئولیت پذیری حرفه ای، استعداد کاری و بُعد زمینه ای شامل مؤلفه های بصیرت انقلابی، خوداتکایی و فرهنگ جهادی می باشد. ضمناً توصیه می شود با نهادینه سازی این مدل در این شرکت ها، با ترویج مدیریت جهادی، در راستای تحقق اهداف سازمانی گام برداشت.

کارکنان درمانی در صورتی که در سایه اخلاق کاری اسلامی احساس کنند عدالت در سازمان رعایت میشود، رفتار شهروندی از خود بروز میدهند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط اخلاق کاری اسلامی با عدالت سازمانی و رفتار شهروندی در کارکنان درمانی بیمارستان تأمین اجتماعی شهرکرد میباشد. این مطالعه به روش توصیفی−تحلیلی از نوع همبستگی انجام شد. 230 نفر از کارکنان درمانی بیمارستان تأمین اجتماعی شهرکرد به روش تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفتند. دادهها با استفاده از سه پرسشنامه اخلاق کاری اسلامی علی الکاظمی (1390)، پرسشنامه استاندارد عدالت سازمانی نیهوف و مورمن (1993) و پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی اورگان و کانوسکی (1996)، جمعآورى و با استفاده از آمار توصیفى، محاسبه ضریب همبستگى پیرسون، آزمون رگرسیون چند متغیره مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که: بین میانگین نمره اخلاق کاری اسلامی با عدالت سازمانی و رفتار شهروندی رابطه وجود دارد بین میانگین نمره اخلاق کاری اسلامی با عدالت سازمانی رابطه وجود دارد (p<0/05). بین میانگین نمره اخلاق کاری اسلامی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه وجود دارد (p<0/05). بین میانگین نمره عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمان رابطه وجود دارد (p<0/05). بین میانگین نمره اخلاق کاری اسلامی، عدالت سازمانی و رفتار شهروندی با برخی متغیرهای دموگرافیک (سن، جنس، نوع قرارداد، تحصیلات) رابطه معنیدار وجود نداشت. براساس یافتههاى پژوهش میتوان نتیجه گرفت که برای افزایش در میزان رفتار شهروندی سازمانی از طریق افزایش اخلاق کاری اسلامی و عدالت سازمانی میتوان اقدام کرد.

یکی از ریشه ها و علل اساسی استقلال مساجد و عدم وابستگی آنها به حکومت ها در تاریخ تشیع، خوداتکایی مالی و مردمی بودن آنها بوده است. مسجد نهادی دینی، مردمی و غیردولتی است که استقلال در نحوه تأمین مالی آن، یکی از عناصر نقش آفرین در استقلال عملکرد و پرهیز از دولتی شدن آن است. بر این اساس، چیستی عوامل مؤثر بر خوداتکایی مالی مساجد، مسئله این پژوهش را شکل می دهد. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی، و از نظر روش جمع آوری داده ها مطالعه موردی است. جامعه آماری شامل کلیه مساجد شهر مقدس قم است که تعداد ده مسجد از باب نمونه انتخاب شد. در انتخاب نمونه سعی شد هر مسجد تعداد زیادی از مساجد مشابه خود را نمایندگی کند. با اعضای هیئت امنای این مساجد، مصاحبه هایی صورت گرفت و با توجه به ماهیت اکتشافی تحقیق، بررسی داده های حاصل از مصاحبه ها با روش تحلیل مضمون انجام شد. با ترکیب مفاهیم استخراجی در قالب مضامین، تعداد هشت مضمون فراگیر به دست آمد. این مضامین عبارت اند از: نقش موقوفات در اداره مالی مسجد؛ نقش اجاره فضاهای مسجد برای برگزاری مراسمات در تأمین مالی مسجد، نقش خیّرین در اداره مالی مسجد؛ نقش امام جماعت در تأمین مالی مسجد؛ نقش برنامه ها و فضاهای فرهنگی در نگرش مردم به کارکردهای مسجد؛ نقش اعتماد متقابل خیّرین و هیئت امنا در ارائه کمک به مسجد؛ تأثیر دانش و توان حقوقی مسجد در تأمین مالی آن؛ و نقش برنامه ریزی هیئت امنا بر تأمین مالی مسجد. همچنین یافته های جنبی نشان داد که تأمین مالی مساجد استان قم، عمدتاً با کمک های خیّرین و دریافتی های موقوفات صورت می گیرد.

هدف: پیچیدگی های فزاینده محیطی در کنار تغییرات شتابان صنعت رسانه، سبب شده است که آینده پژوهی به عنوان یکی از روندهای مطالعاتی در صنعت رسانه مطرح شود. یکی از روش های آینده پژوهی کیفی، مورفولوژی است که بر اساس دو بُعد «اثر بر آینده» و «احتمال رخداد»، پیشران های آینده را بر اساس قضاوت کیفی خبرگان، به صورت کلامی و برقراری روابط خطی بررسی می کند. با توجه به وجود ابهام در کلام انسان و رد فرض وجود روابط خطی میان پیشران های آتی، امروزه کمتر از این روش بهره برده می شود. روش: در این پژوهش تلاش شد تا با بهره گیری از منطق فازی، امکان ارزش گذاری چندگانه درجات صدق به منظور کاهش در ابهام کلامی خبرگان و با بهره گیری از تکنیک دیماتل، امکان تحلیل شبکه ای و عدم استقلال خطی در پیشران های آتی، به تحلیل مورفولوژی جهت بهره برداری در صنعت رسانه اضافه شود. بدین منظور، پس از توسعه نظری روابط ریاضی فازی شبکه ای، ماتریس مورفولوژی در محیط نرم افزار متلب شبیه سازی و با استفاده از یک مثال عددی آزمایش شد. یافته ها: در تحلیل مورفولوژی با رویکرد شبکه ای فازی، بر اساس هشت گام می توان از ابهام کلامی خبرگان و خطای ناشی از استقلال خطی پیشران های آتی صنعت رسانه کاست: 1. تعریف مسئله و فرموله کردن آن؛ 2. تعیین پیشران های آینده صنعت رسانه؛ 3. ترسیم گراف تأثیرهای پیشران ها؛ 4. استخراج بردار وزنی پیشران ها؛ 5. ارزیابی کلامی فازی میزان عدم قطعیت پیشران ها؛ 6. ترسیم ماتریسی چندبُعدی؛ 7. ارزیابی خروجی ها، بر مبنای دو عامل مکان وقوع و میزان نزدیکی به هدف مطلوب؛ 8. تحلیل عمیق تر پاسخ های ممکن. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد که خروجی مدل توسعه یافته مورفولوژی، در مقایسه با مدل اولیه مورفولوژی بر مبنای دو بردار فازی «اثر بر آینده» و «احتمال رخداد» و محاسبه دو متغیر «عدم تمرکز» و «مرکز ثقل» در ارزیابی پیشران های آتی در صنعت رسانه مؤثرتر است.