درخت حوزه‌های تخصصی

انقلاب اسلامی بزرگترین اتفاق عصر حاضر در جهان اسلام و منطقه، نوید پیشرفت به سمت تمدن نوینی می دهد که اسلام محور و مبنای آن است و ارزشها و مفاهیم اسلامی در جای جای آن مورد استفاده قرار می گیرد. نظریه پردازی در زمینه مدیریت اسلامی و جهادی و ارائه راه کارهای متناسب با آن به عنوان نسخه ای متناسب با فضای بومی کشور، می تواند ما را در حرکت به سمت هدف یاری کند. لکن هنوز تولیدات پژوهشگران نتوانسته است این مهم را محقق کند. این پژوهش با محور قرار دادن بررسی ویژگیهای مورد نیاز مدیران جهادی به منظور دستیابی به موفقیت، به دنبال افزایش اثربخشی آنها و کمک به تحقق مدیریت جهادی است. به همین منظور پژوهشی کیفی با روش تحلیل مضمون با تمرکز بر بررسی سبک و سیره شهید سلیمانی به عنوان یکی از مدیران جهادی تمدن ساز موفق و شناخته شده و بررسی منابع گوناگون در این زمینه، به معرفی این ویژگیها پرداخته است. در این راستا، 30 منبع مکتوب در این زمینه بررسی شد که نتیجه آن دستیابی به 920 مضمون پایه، 74 مضمون سازماندهنده، 13 مضمون فراگیر سطح یک و سه مضمون فراگیر سطح دو بود. درنهایت، الگویی متناسب با سه بعد سلوک مدیر جهادی در زمینه های فردی، سازمانی و ملی فراملی به عنوان مضمونهای فراگیر سطح دو و شایستگیهای شخصیت معنوی، فضایل اخلاقی، شخصیت قوی و تأثیرگذار؛ روحیه جهادی در کارها، نگاه راهبردی، انسان مدار بودن؛ انقلابی بودن، شخصیت جامع الاطراف داشتن، مردم داری، مسئولیت پذیری، جذب حداکثری و اقدام فراتر از مرزها به عنوان مضمونهای فراگیر سطح یک ارائه شده است.

این پژوهش با هدف تعیین رابطه بین نگرش دینی با عملکرد شغلی کارکن ان شرکت دخانیات ایران انجام شده است. نوع پژوهش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت دخانیات ایران به تعداد 2350 نفر که بر اساس جدول مورگان 251 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرس شنامه ه ای نگ رش دین ی سراج زاده (1377) و عملکرد شغلی پاترسون (1992) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین بعد اعتقادی، بعد تجربی و بعد مناسکی با عملکرد شغلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد اما بین بعد پیامدی و عملکرد شغلی رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین نتایج نشان دهنده رابطه مثبت و معناداری نگرش دینی و عملکرذد شغلی است. نتایج ضریب رگرسیون نیز ن شان داد ک ه از می ان چه ار بع د متغی ر نگرش دینی تنها بع د تجربی پیش بینی کننده عملکرد شغلی است. براساس نتایج حاصل از پیشنهاد می شود که جهت افزایش عملکرد شغلی کارکنان در دوره های آموزشی به نگرش دینی توجه شود.

با عنایت به مفروضات الگوی مدیریت اقتضایی، سبک و اسلوب مدیریت تابعی از شرایط و مقتضیات سازمانی و محیطی است. یکی از شرایطی که در الگوهای مدیریت عرفی به آن پرداخته نشده است، مدیریت در شرایط فتنه است. شرایطی که در احادیث و روایات اسلامی جزء لاینفک حیات بشر در دوره آخرالزمان است. از آنجا که به زعم اغلب اندیشمندان اسلامی و غیر اسلامی، عصر حاضر به عنوان دوره آخرالزمان شناخته می شود؛ لذا آشنایی با سبک مدیریت در شرایط فتنه بایسته و ضروری است. در این مجال کوتاه تلاش می گردد تا با مراجعه به نهج البلاغه، ضمن تبیین مفهومی فتنه، چگونگی مدیریت بر خویشتن و همچنین مدیریت جامعه در شرایط فتنه مورد واکاوی قرار گرفته و الگوهای رفتاری بهینه و راهبردهای مدیریتی مبتنی بر فرمایشات مولای متقیان امام علی(ع) عرضه گردد.

مقدمه: بررسی و مطالعه منابع مقالات منتشر شده منعکس کنندة الگوی رفتاری استفاده از منابع توسط پژوهشگران است که می تواند مبنایی برای اکثر کتابخانه ها به منظور فرآهم آوری مواد کنابخانه ای مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهشبا هدف مطالعه تطبیقی میزان مشارکت گروهی نویسندگان و رفتار استنادی نشریات بهداشت عمومی ایران و نیوزیلند در پایگاه اطلاعاتی DOAJ بین سال های 2010 – 2012 میلادی انجام شد. روش بررسی: با استفاده از تحلیل استنادی و نوع مطالعه توصیفی – مقطعی و همچنین با استفاده از روش تحلیل هم تألیفی استفاده شده است.جامعه پژوهش شامل 10 مجلهدر حوزه بهداشت عمومی از دو کشور ایران و نیوزیلند انتخاب گردید که از نظر زمانی نیز با همدیگرنیز یکسان بودنداین مجلات شاملJournal of Addiction and health ، International Journal of Preventive Medicine ، Iranian Journal of Environmental Health Science & Engineering ، Journal of Research in Health Sciences و Iranian Journal of Public Health و نشریه های نیوزیلندی clinical Medicine Insights: Reproductive Health ، Environmental Health Insights ، Health Care and Informatics Review Online ، Substance Abuse: Research and Treatment و Journal of Primary Health Careبوده است. داده ها با مراجعه به پایگاه اطلاعاتی DOAJ و جستجوی نشریات حوزه بهداشت عمومی کشور ایران و نیوزیلند انجام شد. از نشریات دو کشور تعداد 23239 استناد استخراج گردید، و با استفاده از نرم افزار EXCEL و آمار توصیفی بررسی گردید. یافته ها: ایران با تعداد 9 مجله معادل 10/4 درصد در رتبه پنجم و نیوزیلند با تعداد 8 مجله معادل 65/3 درصد در رتبه ششم مجلات نمایه کرده در پایگاه اطلاعاتی DOAJ قرار دارد. استنادهای مقالات نشریات ایرانی و نیوزیلندی از مجموع 850 مقاله 7/78 درصد مربوط به کشور ایران و 3/21 درصد توسط نیوزیلندی ها منتشر شده است و از 23239 استناد در مقالات 5/77 درصد مربوط به کشور ایران و 5/22 درصد مربوط به مجلات نیوزیلند بوده است. هر مقاله ایرانی به طور متوسط به93/26 متن استناد شده است.و هر مقاله نیوزیلندی به طور متوسط به 83/28 متن استناد شده است. از مجموع 669 مقاله ایرانی منتشر شده، 9/4 درصد مقالات بدون همکار و 1/95 درصد از مقالات دارای نویسنده همکار بوده در حوزه بهداشت عمومی بوده است؛ و از مجموع 181 مقاله منتشر شده نیوزیلندی، 05/11 درصد از مقالات بدون همکار و 95/88 درصد مقالات دارای نویسنده همکار بوده است. همچنین یافته ها نشان داد که، شاخص همکاری در هر مدرک ایرانی و نیوزیلندی برای هر مدرک به ترتیب برابر40/4 ، 93/3 است. نتیجه گیری:به طور کلی یافته های این پژوهش نشان از مشارکت گروهی از سوی پژوهشگران حوزة بهداشت عمومی در ایران و کشور نیوزیلند را دارد که در مقایسه با دیگر پژوهش های انجام شده در حوزه های مختلف نشان از سیر به سمت مشارکت های گروهی است.

مشارکت شهروندی محصول دموکراسی در دوران جدید و به رسمیت شناختن حق حاکمیت یکایک انسانها در تعیین سرنوشت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خویش است. این در حالی است که بر اساس آموزه های اسلامی، مشارکت مردم جزء دکترین و اندیشه های بنیادین حکومت اسلامی به شمار می رود. بنابراین دولتهای اسلامی باید ساز و کار تحقق مشارکت حداکثری مردم را طراحی کنند. مسئله پژوهش این است که چه عواملی در تقویت و یا تضعیف مشارکت مردم در عرصه های مختلف حاکمیتی نقش دارد و یا مؤثر است. برای استخراج این عوامل به یکی از مهمترین منابع معتبر دینی یعنی نهج البلاغه مراجعه شده است. تحلیل داده ها نیز با استفاده از راهبرد تحلیل مضمون مبتنی بر نرم افزار Maxqda صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندی در دو دسته عوامل پیش برنده و بازدارنده قرار می گیرد که هر یک از آنها می تواند منشأ مردمی و دولتی داشته باشد؛ به عبارت دیگر هم دولتها و هم شهروندان در ایجاد مشارکت سهیم هستند. قدرت متقابل نیروی عوامل پیش برنده و نیروی عوامل بازدارنده حد توازن و تعادل مشارکت شهروندی را ایجاد خواهد کرد.

مدیریت جهادی به عنوان سبک مدیریتی بومی موفق در عرصه های مختلف سیاسی، دفاعی، فرهنگی و سازندگی گام اول انقلاب اسلامی، اگر تبدیل به الگوی قابل تکثیر شود، می تواند در گام دوم انقلاب بسیار راهگشا باشد. یکی از بهترین تجربه های موفق در این زمینه در مگاپروژه ها و خدمات در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا کسب شده است. هدف اصلی این پژوهش ارائه الگوی مدیریت جهادی در فعالیتهای سازندگی است. با مرور ادبیات نظری و پیشینه موضوع، متغیرهای مؤثر بر مدیریت جهادی به روش تحلیل مضمون، استخراج و با استفاده از نظر خبرگان، 22 متغیر نهایی وارد الگوسازی ساختاری تفسیری شد. این متغیرها در سطوح مختلف و با توجه به قدرت نفوذ و وابستگی آنها طبقه بندی و سطح بندی، و به منظور آزمون و تأیید الگو از تحلیل میک مک و تکنیک دیمتل استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مؤلفه یگانه لا اله الا الله اصل بنیادین و ریشه الگوی مدیریت جهادی، مؤلفه های چهارگانه ارزش مداری، اعتقادمحوری، معرفت محوری و جهادمحوری، مبانی فکری و فلسفی و سطح دوم، مؤلفه های هفتگانه رسالت محوری و آرمانخواهی، تکلیف گرایی و نتیجه گرایی توؤمان، بینش و عمل هولوگرامی، نگاه فراپیمانکاری، نگاه فراجناحی، مردم پایگی کارها و ابتنا بر ویژگیهای شخصیتی، اخلاقی و مدیریت اسلامی و انقلابی، مبنای حرکت مدیریت جهادی و سطح سوم، مؤلفه های چهارگانه بومی سازی و خودکفایی در علم و فناوری، تمرکز بر گلوگاه ها (با استفاده از همه ظرفیتها)، تمرکز بر تکمیل زنجیره ارزش (ظرفیت شناسی و ظرفیت سازی) و به کارگیری صنعت و دانشگاه در سازندگی، راهبردهای متخذه و سطح چهارم و مؤلفه های سه گانه غلبه بر موانع و محدودیتها (غلبه بر تحریمها، انحصارشکنی، بن بست شکنی)، مدیریت بر محیط و چابک سازی و تحرک پذیری، نتایج و سطح پنجم، و درنهایت مؤلفه های سه گانه پیشروندگی (خط شکنی)، پیشبرندگی (شتاب دهی و حرکتهای جهشی میان بر) و اثرگذاری و الگوسازی ماندگار جزء پیامدهای مدیریت جهادی و سطح ششم الگو خواهد بود.

این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی جو سازمانی در رابطه میان اخلاق کار اسلامی با رفتارهای انحرافی در محل کار و کیفیت خدمات در میان کارکنان آموزش و پرورش انجام شده است. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه ابزار کار بوده است و روش پژوهش، روش پژوهش توصیفی همبستگی بود. هم چنین، تمام کارکنان آموزش و پرورش مناطق 1 و 2 شهر ارومیه جامعه آماری موردنظر بود که به روش سرشماری، تمام کارکنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای بررسی روابط متغیّرهای مورد بحث در این پژوهش، روش الگو یابی معادلات ساختاری مورد توجه قرار گرفت و استفاده شد. یافته های تحلیل پژوهش گویای این است که همبستگی معنی داری بین همه متغیرهای مورد مطالعه (بجز رابطه جو سازمانی و بروز رفتارهای انحرافی) وجود دارد. بنابراین، نتایج پژوهش حاکی از اهمیت نقش اخلاق کار اسلامی و لزوم بازشناسی این مفهوم به عنوان سازه سازمانی در رابطه با دیگر متغیرهای سازمانی است.

 حکمرانی خوب، شامل ساختارها، فرایندها و ابزارهایی است که به اتخاذ تصمیمات بهتر منجر می شود. اما حکمرانی هوشمند مفهومی فراتر از دولت خوب، حکومت خوب و حکمرانی خوب است. حکمرانی هوشمند رویکردی است که به ویژه برای شرایط پیچیده و چندبُعدی مثل اَبَرمساله کرونا کاربرد دارد. بحران کرونا و غافلگیری بسیاری از حکومتها از ابعاد و تبعات این پاندمی سبب بروز مشکلات عدیده اقتصادی و اجتماعی در جوامع انسانی گردیده و حیات سیاسی بسیاری از دولت های جهان را تهدید نموده است. لذا ضرورت  بازاندیشی و بازسازی رابطه حکومت (دولت) و مردم  از طریق توسعه  شیوه های حکمرانی هوشمند از قبیل بهبود فرایندهای دموکراتیک و تغییر شیوه ارائه خدمات عمومی بیش از بیش احساس می گردد.در این مقاله ضمن تعریف حکمرانی هوشمند به بررسی چالشهای حکمرانی ناشی از بحران جهانی کرونا در جهان  و لزوم توجه و به کارگیری و توسعه اصول و ابزارهای حکمرانی هوشمند جهت مقابله با این چالش ها می پردازیم.

شایسته ترین شیوه در مواجهه با دانش غربی آن است که یافته های علمی را از ضمائم فلسفی و مبنایی آن جدا کنیم و با در نظرگرفتن مفروضات مادی گرایانه، آنرا در متن جهان بینی اسلامی و با پیش فرض های متافیزیکی خداباور مطالعه نمائیم. با توجه به تأثیر پذیری علوم انسانی از دگرگونیهای علوم طبیعی بویژه فیزیک -گذر از فیزیک نیوتنی به کوانتومی- سیر تطور علم مدیریت نیز به تبع آن به دو دسته قابل تفکیک است. در این تحقیق هدف آن بود که براساس مبانی متافیزیکی و اعتقادی اسلام، چارچوبی برای نظریه پردازی در حوزه علم مدیریت و در مواجهه با دو پارادایم نیوتنی و کوانتومی معرفی گردد. سنت های الهی- اجتماعی سازوکاری است که هدفمند و قانونمندبودن نظام هستی و نظام های اجتماعی را در دو بعد مادی و غیر مادی تبیین می سازد. بر این اساس، سازمان سنت گرا، سازمانی است مبتنی بر سنن الهی که با باز تعریف مفاهیمی چون برکت، حکمت، بصیرت و...تلاش می کند تا اسباب مادی و غیرمادی سنت های اجتماعی را به تفکیک عوامل موجد و موانع تحقق سنن، شناسایی نموده و با مصداق یابی (مبتنی بر منابع عقلی، تجربی)، آنها را در سازمان نهادینه و جاری سازد