درخت حوزه‌های تخصصی

بهره وری بخش دولتی از دیرباز به عنوان یکی از مسائل مهم و چالشی در ادبیات اداره امور عمومی و مدیریت دولتی وجود داشته است. مدیران و خط مشی گذاران به دنبال راه هایی برای ارتقاء بهره وری بخش دولتی بوده اند. در کشور ما نیز موضوع بهره وری در خط مشی ها و برنامه های کلان مورد تاکید قرار گرفته است. اما تاکنون پژوهش جامعی به شناسایی راهبردها و خط مشی های ارتقاء بهره وری بخش دولتی نپرداخته است و تلاش های صورت گرفته تنها به بررسی تاثیر عاملی بر بهره وری بخش دولتی و یا اندازه گیری آن محدود می شوند و سازوکارهای ارتقاء بهره وری بخش دولتی مغفول مانده است. هدف غایی این پژوهش شناسایی سازوکارهایی برای ارتقاء بهره وری بخش دولتی و بررسی شکاف بین وضع موجود و مطلوب این سازوکارها می باشد. این پژوهش با روش ترکیبی و رویکرد اکتشافی انجام شده است. در مرحله اول با استفاده از مصاحبه با مدیران، کارشناسان و خبرگان بخش دولتی به واکاوی سازوکارهایی برای ارتقاء بهره وری بخش دولتی پرداخته شده است و نتایج حاصل از مصاحبه ها با شیوه تجزیه و تحلیل داده بنیاد مورد بررسی قرار گرفت و سازوکارهای ارتقاء بهره وری در چهار دسته فرهنگی، فناوری، اقتصادی و سیاسی- قانونی تقسیم بندی شد؛ سپس در مرحله دوم پژوهش با ترکیب سازوکارهای حاصل از ادبیات پژوهش و مصاحبه ها، پرسشنامه ای شامل 25 سازوکار در 4 دسته مذکور طراحی شد و در دو طیف وضع موجود و وضع مطلوب، سازوکارهای ارتقاء بهره وری مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد بین بهره گیری از سازوکارهای ارتقاء بهره وری بخش دولتی در وضع موجود و مطلوب 23 سازمان خدمات عمومی شهر تهران فاصله معنادار وجود دارد.

رهبری از تأثیرگذارترین عوامل بر رفتار کارکنان در محیط های کار محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای غنی سازی شغل در رابطه مؤلفه های رهبری تحول گرا با رفتارهای مدنی سازمانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان کارخانجات هولدینگ صنایع و معادن شرکت احیاء سپاهان در تابستان 1388 هستند. از بین کارخانجات مذکور، با استفاده از نمونه گیری دومرحله ای، 329 نفر برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه رهبری تحول گرا (22 پرسش و چهار خرده مقیاس اهداف گروهی، حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظار عملکرد مطلوب)، پرسشنامه زمینه یابی تشخیصی شغل (با پنج خرده مقیاس برای محاسبه MPS به عنوان شاخصی برای محاسبه سطح غنی سازی شغل) و پرسشنامه 9 پرسشی رفتار مدنی سازمانی بود. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، مدل سازی معادله ساختاری و تحلیل واسطه ای تحلیل گردید. بر اساس نتایج پژوهش، غنی سازی شغل برای رابطه بین حمایت شخصی، الگوی نقش هوشمندانه و انتظار عملکرد مطلوب نقش متغیر واسطه ای را با رفتار مدنی سازمانی ایفاء می کند. اهداف گروهی به عنوان اولین بعد رهبری تحول گرا به طور مستقیم با رفتار مدنی سازمانی ارتباط دارد. حمایت شخصی علاوه بر ارتباط غیرمستقیم با رفتارهای مدنی سازمانی از طریق غنی سازی شغل، رابطه مستقیمی نیز با این رفتارها دارد.

برای رقابت موثر در محیط آموزشی نوظهور، لازم است که تمامی کشورها به‌طور پیوسته استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات را در دانشگاه‌ها بهبود دهند. اما استفاده موثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات نیازمند برنامه‌ها و سیاست‌های اجرایی است که متناسب با شرایط داخلی باشد. در این مقاله، با الگوبرداری از 12 کشور و 5 گروه منطقه‌ای، 279 راهکار برای بهبود استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه‌ها استخراج شده و با به‌کارگیری روش‌تحلیل محتوا، 23 راهکار از بین آنها انتخاب می شوند. سپس نظرسنجی در سطح ملی انجام شده و با استفاده از آزمون‌های آماری، راهکارهای متناسب با شرایط داخلی کشور ارایه می‌شوند. این راهکارها اولویت‌بندی شده و به سه گروه لازم و ضروری، لازم و غیر ضروری و مخصوص ایران تقسیم‌بندی می‌شوند. دسته‌بندی فوق بر اساس 3 معیار اهمیت از دیدگاه خبرگان، اهمیت در تجربیات کشورها و اجرا یا عدم اجرا در کشور می‌باشد. متدولوژی ارایه راهکارها به‌گونه‌ای طراحی شده است که هرکشور با انجام قسمت نظرسنجی از خبرگان می‌تواند راهکارهای مناسب با شرایط داخلی خود را استخراج کند.

"روند سریع تحولات صورت گرفته در حوزه فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و به ویژه اینترنت، کلیه ابعاد جوامع بشری را تحت تأثیر قرار داده به گونه ای که برای مثال در حوزه حسابداری؛ منجر به معرفی یک روش نوین و انقلابی برای گزارشگری مالی شده است. روش اخیر، سریع و ارزان می باشد و امکان دسترسی سهامداران و سایر ذی نفعان شرکت ها به آن؛ روز به روز بیشتر می شود. این همه در حالی است که به رغم تغییر و تحولات صورت گرفته فوق، هنوز در ایران اقداماتشایسته ای در این ارتباط به عمل نیامده است. در این مقاله، ابتدا کوشش شده تا ضمن مروری بر پژوهش های انجام شده درباره گزارشگری مالی در اینترنت، به بیان دیدگاه های نظری موجود در این زمینه پرداخته شود و سپس؛ وضعیت فعلی، تحولات بعدی و چشم اندازهای آتی آن، مورد بررسی و پیش بینی قرار گیرد. در پایان نیز وضعیت ایران در زمینه گزارشگری مالی در اینترنت مورد ارزیابی قرار گرفته و پیشنهادهایی در زمینه بهبود آن ارائه شده است."

این مقاله نتیجته یک پژوهش کاربردی است در این مقاله ابتدا به تبیین ابعاد توانائی های مورد نیاز مدیران پرداخته سپس در قالب الگوی مفهومی 4 دسته مولفه توانایی های مدیریتی و زیر مولفه های آن را مورد شناسائی قرار داده و به تشریح هر یک پرداخته می شود گزارههای اصلی تحقیق در قالب چند پرسش پژوهشی مطرح و سپس از طریق شاخص های آمار توصیفی آزمون های اماری تحلیلی از جمله آزمون همبستگی پیرسون آزمون تحلیل و اریانس و آزمون های تعقیبی توکی HSD و تحلیل رگرسیون مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است نتایج تحقیق در قالب نگاره های شاخص های آماری اولویت بندی مولفه های توانایی های مدیریتی نتایج آزمون همبستگی و نتایج آزمون تحلیل و اریانس و تعقیبی توکی ارائه شده است بخش پایانی مقاله به بحث و نتیجه گیری درباره پرسش های مورد بررسی پژوهش می پردازد

تحقیق و توسعه فرایندی پیچیده غیر یکنواخت و منحصر به فرد است از این رو مدیریت مراکز تحقیق و توسعه بسیار پیچیده تر از سازمان ها است از طرف دیگر مدیریت اثر بخش کلیه فعالیت ها مانند تحقیق و توسعه نیازمند کنترل و ارزیابی عملکرد آن ها است امروزه با توجه به گسترش فعالیت های تحقیقاتی بازنگری و ارزیابی عملکرد این گونه مراکز اجتناب ناپذیر است لازمه ارزیابی اثر بخش عملکرد مراکز پژوهشی برخورداری از یک سیستم جامع ارزیابی است هدف این مقاله طراحی تبیین واجرای سیستم ارزیابی عملکرد مراکز تحقیقاتی صنعتی در سه بعد رفتاری ساختاری و زمینه ای است بر اساس نتایج این تحقیق عملکرد مراکز تحقیقاتی صنعتی مستقل کاراتر از سایر مراکز پژوهشی است

مقدمه: تامین مجلات علمی بخش عمده ای از بودجه کتابخانه های دانشگاهی را به خود اختصاص می دهد. از این رو انتخاب مجلاتی که بتواند نیاز اطلاعاتی کاربران دانشگاه ها را مرتفع سازد و از نظر علمی نیز دارای اعتبار مناسبی باشد، بسیار حایز اهمیت است. هدف از این مقاله، شناسایی مجلات الکترونیکی هسته حوزه موضوعی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با استفاده از قانون Bradford و بررسی وضعیت این مجلات از نظر جایگاه آن ها در فهرست ISI بوده است.روش بررسی: این مطالعه، پژوهشی پیمایشی است که به روش کتاب سنجی در سال 1388 انجام شده است و به شناسایی مجلات هسته در بین 191 عنوان مجله الکترونیکی تمام متن موجود در کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران در حوزه موضوعی بهداشت محیط پرداخته است. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی بوده است و داده های این پژوهش نیز با استفاده از آمار توصیفی در نرم افزار Excel تجزیه و تحلیل شده است.یافته ها: مجلات هسته دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در حوزه بهداشت محیط، 3 عنوان و شامل مجلات  Social Science and Medicine،Patient Education and Counseling  و  Preventive Medicine بود. همچنین پراستفاده ترین مجله این حوزه توسط کاربران دانشگاه، در گزارش های استنادی مجلات 2008 وجود نداشت و معتبرترین مجله ISI در جایگاه سی و دوم فهرست میزان استفاده از مجلات الکترونیکی این حوزه قرار داشت.نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده آشنایی کم کاربران دانشگاه علوم پزشکی با منابع الکترونیکی موجود در حوزه بهداشت است. اما می توان انتظار داشت که در صورت برگزاری دوره های آموزشی به منظور آشنایی بیشتر کاربران دانشگاه با منابع الکترونیکی این حوزه و اطلاع رسانی کافی در مورد پوشش موضوعی مجموعه های الکترونیکی مختلف، میزان استفاده از مجلات الکترونیکی موجود افزایش یابد.

زمینه و هدف: هدف این مقاله، ارائه مدلی برای کسب شایستگی های محوری دانشگاه علوم انتظامی با استفاده از دیدگاه مبتنی بر منابع است که از منابع دانشی سرچشمه می گیرد. دانش ارزشمندترین و راهبردی ترین منبع برای سازمان ها می باشد و شایستگی های محوری نیز از اجزای کلیدی دست یابی به برتری سازمانی است. بنابراین شناخت نسبت به چگونگی روابط بین این دو عامل تأثیرگذار بر رشد و برتری سازمانی اهمیت دارد. در پژوهش حاضر قابلیت های مدیریت دانش شامل قابلیت های زیربنایی (منابع فنی، ساختاری، فرهنگی و انسانی) و قابلیت های فرایندی (خلق، تسهیم، کاربرد و ذخیره دانش) و سه نوع شایستگی های انسانی، فناورانه و یکپارچگی مورد بررسی قرار گرفته اند. روش: رویکرد کلی مورد استفاده در این پژوهش، روش تحقیق آمیخته اکتشافی می باشد. بدین منظور ابتدا داده های کمی جمع آوری و تحلیل های آماری براساس آن ها صورت گرفت. سپس با استفاده از داده های کیفی، نتایج آزمون های آماری اصلاح و تعدیل گشت. همچنین متغیرهای اثرگذار بر فرایندهای مدیریت دانش در کسب شایستگی های سازمانی شناسایی و در مدل تحقیق اضافه شد. یافته ها: نتایج تحلیل داده های کمی نشان می دهد که قابلیت های مدیریت دانش تاثیر مثبت و معناداری بر کسب شایستگی های محوری دارند. لذا میتوان بیان کرد که ارتقای قابلیت های زیربنایی و فرایندی مدیریت دانش در جامعه مورد نظر موجب کسب انواع شایستگی های محوری میشود. نتایج تحلیل داده های کیفی نیز نشان دهنده این است که فرهنگ سازمانی (به عنوان بستر)، ساختار رسمی، راهبرد دانشگاه و مدیریت عالی بیشترین تاثیر را در تبدیل منابع دانشی به شایستگی های محوری دارند. نتیجه گیری: در صورتی که منابع مدیریت دانش موجود در دانشگاه علوم انتظامی به قابلیت های مدیریت دانش که از طریق ترکیب بهینه منابع زیربنایی و فرایندهای مدیریت دانش حاصل می آید، تبدیل شوند، می توانند به ایجاد و کسب شایستگی های منجر شوند. این تبدیل بایستی با توجه به سه سطح ساختار و راهبرد (سطوح گروه های آموزشی، دانشکده ها و دانشگاه ها) و همچنین فرهنگ سازمانی انجام شود.

زمینه و هدف: اقتدار تخصصی که طی سال های اخیر، روابط مدیریت و کارکنان را به لحاظ تاثیر بر تمرکز تصمیم گیری متاثر ساخت، نقش رهبری را که با توزیع قدرت تصمیم گیری همراه است، برجسته نمود. الگوی رهبری خدمتگزار با تمرکز بر منابع انسانی با هدف رشد، توسعه و نیل به خود رهبری کارکنان، تحقیقات بسیاری را به خود اختصاص داده است. از آنجا که دانشگاه ها منبع تولید دانش اند، دانشگاه علوم انتظامی تولید و عرضه دانش پلیسی را در یک نظام آموزش کیفی بر عهده دارد. از همین رو ضرورتی برای رهبری دانشگاه است تا با ایجاد تغییرات لازم در کیفیت ها از منابع ارزشمند انسانی برای افزایش توان ملی برای تربیت دانشجویان (افسران آینده پلیس) در پاسخگویی به نیاز های امنیت اجتماعی به صورتی بهینه استفاده نماید. روش: الگوی رهبری خدمتگزار، تجانس ظریف فرهنگی با رسالت و مأموریت دانشگاه علوم انتظامی دارد، لذا با مطالعه ادبیات و مبانی نظری تحقیق، ابعاد و مؤلفه های الگو مشخص شد و سپس با طراحی پرسشنامه دلفی که پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ 88/0 به دست آمد. برای روایی پرسشنامه نیز از دیدگاه های اساتید صاحب نظر دانشگاهی استفاده شد و نیز با توزیع تعدادی پرسشنامه در جامعه آماری ابهامات آن رفع شد. پرسشنامه بر اساس طیف 7 درجه ای لیکرت تنظیم گردید و در یک گروه نمونه 40 نفره از خبرگان عضو هیئت علمی دانشگاه علوم انتظامی که به روش تصادفی انتخاب شدند طی دو مرحله شاخص یابی شد، شاخص هایی که بر حسب محاسبات آماری دارای میانگین وزنی بالاتر از 5 بودند، به عنوان شاخص های رهبری خدمتگزار در دانشگاه علوم انتظامی معرفی شدند. یافته ها: از 54 شاخص که در مرحله اول سنجش دلفی در طیف 7 درجه لیکرت آزمون شدند، تعداد 36 شاخص در محدوده 5 -7 طیف قرار گرفتند انتخاب شدند. بنابراین 18 شاخص حذف و 2 شاخص دیگر حسب نظر خبرگان اضافه شد، لذا پرسشنامه دلفی مرحله دوم با 38 شاخص اجرا شد که فقط در 3 شاخص اصلاحیه پذیرفت. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده، نشان می دهد که الگوی رهبری خدمتگزار در دانشگاه علوم انتظامی از پذیرش و مقبولیت چشم گیری برخوردار می باشد.

ارتباط علمی یکی از محورهای اساسی نهاد اجتماعی علم است. مجلات علمی تخصصی یکی ازمجاری تولید علمی و ارتباط علمی تلقی شده و سعی در ایفاء دو کارکرد فوق میان اندیشمندان درحوزه های مختلف علمی را عهده‌دار هستند. بررسی تاریخی علوم نشان می دهد که عوامل موثری درشکل‌گیری، پیدایش، رشد و توسعه یافتگی علوم به طور عام و دانش مدیریت به طور خاص نقش داشته‌اند که از آن میان می‌توان مجلات علمی تخصصی را مورد نظر قرار داد. مجلات علمی تخصصی نشریات تخصصی هستند که با فاصله زمانی منظم و در مدت نامعلوم منتشر شده وبه ایفاء دو کارکرد اجتماعی تولید علمی و ارتباط علمی می‌پردازند. تعداد متعدد، متنوع و مختلفی مجلات علمی تخصصی در حوزه دانش مدیریت منتشر می‌شود که گذشت دهه‌های مختلف 1930 تاکنون معرف آن است که برتعداد مجلات علمی منتشره افزوده گردیده است. مقاله حاضر سعی در بررسی تحلیل محتوای گرایش‌های پژوهشی در مجلات علمی تخصصی مدیریت دارد.براین اساس پژوهشی بااستفاده ازاطلاعات موجوددرپایگاه اطلاع رسانی اینترنتی مطالعات سازمانی(کامیینگز، 2005)و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا انجام گردیده است. اطلاعات مربوط به 2868 فهرست مقالات چهار مجله علمی تخصصی مدیریتی جمع‌آوری گردید که در طی سال‌های 2001-1981 میلادی منتشر شده و فهرست مقالات مذکور قابل چاپ در 197صفحه بوده‌اند.متغیرهای مستقل تحقیق شامل تعداد مقاله، سال انتشار، نوع مجله، تعداد نویسنده و متغیر وابسته مربوط به گرایش‌های 24 گانه پژوهشی سازمانی در نظر بوده است. داده‌های پژوهش پس از‌ جمع‌آوری برای طبقه‌بندی و تجزیه و تحلیل‌های آمار توصیفی و استنباطی از برنامه کامپیوتری SPSS کدبندی و استخراج شده است.

در این مقاله مبانی فلسفی و کلامی مدیریت اجتماعی از دیدگاه اسلام بحث و بررسی می شود. از دیدگاه اسلام و عقل، انسان اجتماعی است و تنها در اجتماع می تواند به سعادت و کمالات نائل شود. در هر اجتماعی، از جمله اجتماع اسلامی نیاز به حکومت، یک ضرورت است و بدون آ ن، جامعه نظم و قوام پیدا نمی کند. هر حکومتی بر دو پایه اساسی استوار است: قانون و مدیران. از نظر مبانی عقلی و دینی، مدیر یک جامعه اسلامی باید از مدیریت و کمالات و فضایل لازم برخوردار باشد تا بتواند جامعه را به سعادت مطلوب برساند. در این مقاله درباره چهار مبنای عقلی و فلسفی مدیریت اجتماعی اسلام بحث شده است. سپس بر اساس آ یات قرآنی و روایات معصومین به ویژگی های مدیر در اجتماع اسلامی اشاره خواهد شد که عبارتند از: 1. ایمان؛ 2. تقوا؛ 3. عدالت؛ 4. کمالات و فضایل اخلاقی؛ 5. مدیریت و توانایی اداره جامعه؛ 6. اهل مشورت بودن؛ 7. انتخاب او بر اساس رأی مردم؛ 8. مدافع حق؛ 9. حافظ بیت المال و دور بودن از مال اندوزی؛ 10. زاهد و ساده زیست؛ 11. پاسدار کرامت انسانی. مدیریت اسلامی، با توجه به مبانی فلسفی و کلامی و به تبع آن ویژگی های مدیر و مدیران به گونه ای است که هر عاقلی اگر آن را تصور کند، می پذیرد.