درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۸۶۱ تا ۲٬۸۸۰ مورد از کل ۳۳٬۷۸۴ مورد.
۲۸۶۱.

نقش تلویزیون در حمایت از زندگی سالمندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 125 - 161

کلید واژه ها: حمایت زندگی سالمندی سیمای جمهوری اسلامی ایران نقش تلویزیون کلان شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۹۱
با توجه به استفاده فراوان سالمندان از تلویزیون، افزایش جمعیت سالمندی در کشور و چالش های ناشی از این افزایش، تلویزیون می تواند با ساخت و ارائه برنامه هایی با محتوا و ساختار مناسب، جامعه را برای داشتن سالمندی موفق و فعال آماده سازد. این پژوهش با هدف دستیابی به نقش تلویزیون در حمایت از زندگی سالمندی انجام شده است. گردآوری اطلاعات با روش پیمایشی، جامعه آماری سالمندان در مناطق 22گانه شهر تهران، نمونه آماری 400نفر از سالمندان تهرانی با روش نمونه گیری خوشه ای سه مرحله ای بود. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته، روایی و اعتبار پرسشنامه صوری و محتوایی و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ 8964/0 محاسبه شد. یافته ها نشان داد 84درصد از سالمندان تهرانی بیننده برنامه های تلویزیون بودند؛ اکثریت سالمندان تهرانی با هدف «سرگرمی و گذران وقت» و در مرتبه بعد با هدف «کسب اطلاعات و اخبار» و اقلیتی با هدف «آموزش» تلویزیون تماشا می کردند. بینندگان سالمند تهرانی به ترتیب به «اخبار»، «سریال»، «فیلم»، «مستند»، «سخنرانی» و «موسیقی» علاقه داشتند، زنان بیشتر به «سریال» و «فیلم»و مردان بیشتر به برنامه های «اخبار»، «مستند» و «موسیقی» علاقمند بودند.
۲۸۶۲.

کارآفرینی در آموزش دانشگاهی: مطالعه موردی ارزشیابی دانشگاه الزهرا با تاکید بر شبکه های تعاملی و ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 259 - 297

کلید واژه ها: آموزش دانشگاهی ارزشیابی شبکه ارتباطی کارآفرینی مطالعه موردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۱۶۸
کیفیت دوره ی دانشگاهی، شرایط و ویژگی های ارتباطی دانشگاه، ویژگی های فردی و گروهی استادان و نیز دانشجویان، مسأله ای مهم و اثرگذار بر بازدهی آموزش است. در هر دوره ای دانشگاه متناسب با جامعه و فناوری باید دگرگون شود. هدف این پژوهش ارزشیابی کیفیت آموزش دانشگاهی از راه پرداختن به زمینه سازی برای کارآفرینی و با توجه به اهمیت شبکه های ارتباطی دانشگاه الزهراء(س) بود. افزایش تعداد و درصد زنان پذیرفته شده و دانش آموخته ی دانشگاه های ایران و اهمیت توجه به کارآفرینی زنان ازجمله دلایل این مطالعه بود. این ارزش یابی با الگوی سیپ به صورت غیرآزمایشی از نوع مطالعه موردی است. جامعه ی این پژوهش برنامه ها، دانش آموختگان، دانشجویان، استادان و مدیران گروه دانشگاه الزهراء در سال آموزشی 1394-95 بود که از نمونه ای دربردارنده ی 8 برنامه، 4 مدیر گروه، 40 استاد، 140 دانشجو و 40 دانش آموخته به روش خوشه ای تصادفی از چهار گروه با به کارگیری سیاهه وارسی و پرسش نامه ی محقق ساخته داده گیری شد. یافته های پژوهش نشان داد در هیچ یک از برنامه ی های آموزشیِ بررسی شده اشاره و توجهی به شبکه های ارتباطی، نوآوری و کارآفرینی وجود ندارد، و واحدهای سازمانیِ ارتباطی میان دانشگاه و جامعه-بازارکار انگشت شمار، غیرشبکه ای و ازنظر ارتباطی کم کار بوده اند. باوجود اظهار علاقمندی به نوآوری، بکارگیری روش های نوین آموزشی، عضویت و ارتباط با نهادهای برون دانشگاهی ضعیف بوده، پاسخ دهندگان زمینه سازی دانشگاه در این موارد را کم و خیلی کم ارزیابی کرده اند. نتایج به کارگیری پرسش نامه میان دانشجویان، استادان، مدیران گروه و دانش آموختگان تفاوت معنادار نداشت. از جنبه ی بافتی برخی ویژگی ها و امکانات با کمبود مهارت های ارتباطی استادان و دانشجویان مرتبط بوده است.
۲۸۶۳.

تحلیلی بر دلایل اقبال زنان به روزنامه نگاری (مطالعه روزنامه نگاران مطبوعات تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 321 - 351

کلید واژه ها: زنان قدرت روزنامه نگار تبعیض جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۵۶
این مقاله با تکیه بر روش مبنایی (نظریه گراندد تئوری) و با استفاده از روش مصاحبه عمقی با روزنامه نگاران زن و مرد تهرانی در پی پاسخ به این سؤال است که چرا زنان ایرانی به روزنامه نگاری علی رغم مشکلات این حرفه مانند «دستمزد پایین» و «پرمخاطره بودن» این شغل همچنان اقبال دارند؟ داده های این پژوهش نشان داد تجربه روزنامه نگاری زنان را دارای «استقلال مالی» کرده است. همچنین آنان به واسطه این شغل می توانند برای تثبیت و ارتقای موقعیت شغلی خود «قدرت چانه زنی» داشته باشند. همچنین ارزش های جامعه معاصر ایران مانند «حاکمیت قانون» و «دموکراسی» و ظرفیت های خاص حرفه روزنامه نگاری مانند «شأن بالای اجتماعی» این حرفه به زنان یاری کرده است تا با مشکلات این حرفه مدارا و از ترک این شغل خودداری کنند. «عقاید شخصی» و «حمایت خانوادگی» عامل انگیزه بخش دیگر زنان روزنامه نگار برای ادامه کار روزنامه نگاریشان بوده است. پژوهش حاضر نشان داد آنچه بیش از همه زنان را مجاب کرده است که در این شغل بمانند «حرفه ای بودن» آنان است. به تعبیر دقیق تر روزنامه نگار بودن آن ها را ترغیب می کند تا به شکل عملی نه تنها علیه تبعیض جنسیتی، بلکه علیه تبعیضی که بر آنان به عنوان روزنامه نگار تحمیل می شود، حرکت کنند.
۲۸۶۴.

تحلیل سیاست های دستگاه فرهنگی هنر معاصر ایران با کمک جامعه شناسی دین ماکس وبر (مورد مطالعه: رویکرد گالری هما)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 62 - 44

کلید واژه ها: هنر معاصر هنر معاصر ایران جامعه شناسی دین ماکس وبر نهاد گالری گالری هما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۱۶۰
هنر امروز ایران به مثابه هنری که در بستر هنر معاصر و معاصریت شکل گرفته است، جزئی مهم از این جهانِ جدید است و مفاهیم و ساختارهایش تحت التزامات این پارادایم بزرگ تر قرار دارد. این جهان جدید همانند جهان دین، برساخته ی دستگاه های قدرت و عوامل آن است. در پژوهش حاضر، دین و هنر همچون دو متن همسان فرض شده اند. هدف ما، تطبیق ساختار جهان دینی و نظام روحانی آن در ساخت الگوی مسلط با جهان هنر معاصر است. بدین منظور باید ساحت های دین و هنر و نظام روحانی درونی آنها، آشکار شده و با بیان نسبت هر یک با ساختار قدرت، براساس جامعه شناسی دین ماکس وبر به یک رده گان شناسی از عاملان بسط نهاد هنر دست یافت. هدف ما پاسخ به این پرسش است: ساختارهای نهادی هنر معاصر مانند گالری ها چگونه به سیاست های فرهنگی هنر معاصر ایران شکل می دهند؟ از خلال توجه به نقش نهادها و نیروهای آن در خلق جهان دینی به نظر می آید که می توان این مسیر را درست تر پیمود. با تطبیق دو جهان دین و هنر می توان دید که اینجا کلیسا و دستگاه روحانی آن قرابت بسیاری به نهادهای جهان هنر و ساخت سلسله مراتبی آن دارند. معادل کارویژه آن در جهان هنر را می توان در نهاد گالری دید. پژوهش حاضر، برای رسیدن به این هدف به سراغ گالری هما به عنوان یکی از مراکز تأثیرگذار در هنر امروز ایران رفته است. در این میان متون برساخته آن مهم ترین ابزار تحلیل ما هستند.
۲۸۶۵.

بررسی عوامل موثر بر قانون گریزی و ارائه راهکارهای پیشگیرانه(مورد مطالعه: شهر گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۹۱) 130 - 152

کلید واژه ها: قانون قانون گریزی پیشگیری شهر گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۱۵۸
هدف : حفظ نظم اجتماعی در جامعه مستلزم وجود قانون و حاکمیت قانون است که نشأت گرفته و بر خواسته از تکالیف اجتماعی و اخلاقی است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر قانون گریزی و ارائه راهکارهای پیشگیرانه در شهر گرگان انجام شد. روش : تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری کلیه شهروندان بالای 15 سال ساکن شهرستان گرگان در سال 1399 بودکه حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 395 نفر شد. ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون پایایی 76/. به دست آمد. یافته ها : نتایج این تحقیق نشان داد که از بین عوامل هفت گانه قانون گریزی برحسب میزان همبستگی به ترتیب اولویت اعتماد اجتماعی (562/0-)، پیوند اجتماعی (465/0)، پنداشت از قانون شکنی (253/0-)، احساس آنومی (291/0) و شرمساری اجتماعی (374/0) بودند و متغیرهای نظارت و کنترل اجتماعی غیررسمی و آگاهی از قانون نتوانست سهمی از تبیین قانون گریزی را به خود اختصاص بدهد و بر این اساس از معادله کنار گذاشته شدند. ضریب تعیین ( ) به دست آمده در ارتباط با قانون گریزی برابر با 73/0 شد. نتایج: در منطقه مورد بررسی نتایج نشان می دهد، توجه به مسائلی از جمله بالا بردن اعتماد اجتماعی در بین شهروندان، پیوند اجتماعی و کاهش احساس آنومی می تواند تأثیر بسزایی در کاهش قانون گریزی و پیشگیری از آن را ایفا نمایند.
۲۸۶۶.

زن معاصر ایرانی و تبیین برخی عوامل زمینه ساز چالش های هویتی و پیامدها(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۰شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 103-120

کلید واژه ها: چالش هویت مرجع معنا اشتغال تجرد زن مقاومت فرهنگی لایه های هویتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۲۳۶
هویت در کلی ترین نگاه، برداشت هر فرد از خود در جامعه است. هویت، چه زنانه و چه مردانه، در برهه هایی در معرض برخی چالش ها قرار می گیرد. دیدگاه های مختلفی درباره علت بروز این چالش بیان شده است. آنچه در این مقاله به عنوان چارچوب نظری اختیار شده، اختلاط و رقابت مرجعیت های معنایی است. هر نظام معنایی دارای یک تمامیت و یکپارچگی است که همه اجزای خود را در پیوندی تعادلی (نه لزوماً مطلوب) حفظ می کند و عدم تعادل آن گاه پدیدار می شود که پای یک مرجعیت معنایی دیگر به میان آید. هویت ازآنجاکه لایه های متفاوتی دارد، معمولاً ابتدا در لایه های بیرونی تر که بیشتر ناظر به کنش ها و رفتارها هستند دچار تغییر می شود و این وضعیت در صورت حیات و پویایی لایه های درونی تر، با یک نوع مقاومت فرهنگی همراه خواهد بود و تا مادامی که تمام لایه های هویتی با هم همخوان نشوند، همواره عدم تعادل و چالش هویتی باقی است. اشتغال، تجرد، حجاب و... ازجمله عواملی اند که در موقعیت جدید زن ایرانی را به نوعی با چالش هویتی روبه رو ساخته که در این مقاله با چارچوب نظری یاد شده و روش تحلیلی اسنادی به آنها پرداخته شده است.
۲۸۶۷.

فرهنگ موسیقایی مجالس زنانه تهران: مطالعه ی موردی روضه خوانی و مداحی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 69 - 94

کلید واژه ها: آیین های زنانه روضه خوانی سفره های نذری مجالس مذهبی مداحی موسیقی آیینی مولودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۱۸
پژوهش حاضر متمرکز بر درک جایگاه و کارکرد موسیقی در مجالس مذهبی زنانه شهر تهران است. همگام با تحلیل موسیقایی و ارائه دسته بندی این مجالس با محوریت موسیقی (آوازی یا آواز به همراه ساز) تلاش شده است تا نقش کلیدی موسیقی در این جلسات و شکل گیری آن ها بررسی شود. پس از بررسی مناطق گوناگون شهر تهران، محله سنگلج به علت داشتن بافت فرهنگی و طبقاتی متنوع و همچنین تحولات فرهنگی-اجتماعی منطقه در سال های اخیر به عنوان میدان پژوهش انتخاب شد. در این پژوهش از روش مردم نگاری از طریق مشاهده مشارکتی استفاده شد و با شرکت در جلسات و مصاحبه با افراد شرکت کننده، روش تحقیق کیفی به شکل مطالعه موردی به عنوان ابزاری برای فهم موضوع در بازه زمانی مشخص چهارده ماه به کار رفت. به این ترتیب که در تمامی مراسم های مبتنی بر تقویم شیعی (اعم از سور و سوگ) مشاهده مشارکتی انجام شده است. در بخش پیشینه تاریخی از روش مطالعه کتابخانه ای و بررسی اسناد، سفرنامه ها و روزنامه خاطرات استفاده کردیم. به منظور بررسی و تحلیل موسیقایی، قطعات خوانده شده در این مراسم، آوانگاری و دسته بندی شدند. همچنین برمبنای تحلیل داده ها، طبقه بندی هیئت های زنانه با توجه به موسیقی صورت گرفت. به علت ملاحظات مذهبی و سنتی مبنی بر ممنوعیت خواندن زنان در جامعه ایران، مناسک و آیین های زنانه به دور از رسانه، دوربین و ضبط و پخش عمومی برگزار می شود. با وجود چند پژوهش انجام شده درمورد مجالس مذهبی زنانه، پژوهش حاضر با درنظرگرفتن موسیقی به عنوان بخش اصلی این مراسم، از زاویه ای جدید به این مجالس می پردازد.  
۲۸۶۸.

پیامدهای دسترسی زنان به منابع آبی در ساختار اجتماعی (مطالعه موردی: سامانه فرهنگی وقف در سال ها ی 1250-1302ه.ش -کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 95 - 120

کلید واژه ها: دسترسی زنان فرهنگ قاجار کرمان منابع آبی وقف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۵۰
مسئله اصلی این جستار شناخت پیامدهای دسترسی زنان به منابع آبی در رابطه با ساختار اجتماعی در بخشی از موقعیت اقلیمی خشک فلات مرکزی ایران است. هدف این پژوهش تمرکز بر مطالعه پایگاه جنسیتی زنان برای شناخت پیامدهای دسترسی این کنشگران به منابع آبی در ساختار است. پرسش اصلی پژوهش چنین است: پیامدهای دسترسی زنان به منابع آبی در میدانِ سامانه فرهنگی وقف در ارتباط با ساختار اجتماعی در دوره قاجار چیست؟ میدان و قلمرو این تحقیق، سامانه فرهنگی وقف در کرمان است که بنا به رویکرد تاریخی، گردآوری یافته ها مبتنی بر اسناد انجام شده است. داده های این مطالعه با نمونه گیری هدفمند از «دفتر ثبت موقوفات ایالت کرمان» در برش زمانی1250-1302ه.ش، با تمرکز بر پایگاه جنسیتی زنان و وجود رقبات آبی در وقف نامه ها و اسناد شبکه ای از مجموعه اسنادِ متولیان موقوفات جامعه هدف تا رسیدن به اشباع نظری صورت گرفته است. روش تحلیلی این پژوهش، کیفی، استقرائی و مبتنی بر تحلیل مضمون است. نتیجه این جستار، شناختِ دلالت های دسترسی به منابع آبی در قلمرو مورد مطالعه است. تحلیل مضمونِ داده های این تحقیق، پیامدهای دسترسی–بهره مندی از حق ِّدارائی- زنان به منابع آبی را در مضامینی نظیر «پیوند کنشگر و ساختار» و نیز «پاسخ فرهنگی به نیازهای فردی، فیمابینی و ساختار اجتماعی»، «کنش منطبق بر ضرورت های بنیادین ساختار اجتماعی» و نیز «عملکرد کنشگران گونه ای واگشتی از ساختار» نمایش می دهد.
۲۸۶۹.

تحلیل جایگاه درخت کنار در فرهنگ، ادبیات و باورهای عامیانه فارس با تکیه بر شهرستان جهرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 123 - 148

کلید واژه ها: اشعار محلی باورهای عامیانه جهرم درخت کنار سدر فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۷ تعداد دانلود : ۱۵۱
در ایران درخت کنار، بیشتر در مناطق جنوب می روید و ریشه هایی سخت و زمین گیر و تنه ای استوار دارد. برگ آن ارزش اقتصادی دارد و میوه آن نیز خوراکی است. در فارس، کنار را درختی مقدس می دانند و معمولاً این درخت را در جوار امامزادگان، آتشکده ها، قبرستان ها و سایر اماکن مذهبی و دینی می توان مشاهده کرد. حضور درازدامن این درخت در اساطیر و ادیان، نقوش مختلفی را به آن در فرهنگ عامه داده و منجر به برخی باورها چون: تقدّس، جاودانگی، تناوری، بقا و دیرسالی، ریشه داری، باروری و زایش و نماد بلندی مرتبه شده که به ادبیات عامیانه نیز راه یافته است. در رسوم عامه نیز درخت و اجزای آن در مراسم تولد، سوگواری و اعیاد مذهبی مثل آیین شب برات، حضوری گسترده دارند. در فرهنگ عامه از درختان کنار به عنوان تعیین مرز و نشانگر نیز استفاده می شد و واژه کُنار در پهلوی به معنای مرز بوده و مرزبان، کنارنگ خوانده می شده است. در فرهنگ شفاهی شهرستان جهرم، درختان کنار کهنسال دارای نامند که علاوه بر جنبه تعیین مرز می توان با باور به انسان پنداری و تقدّس این درخت مرتبط دانست. این مقاله با بررسی میدانی و کتابخانه ای به روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی جایگاه و اهمیت این درخت در فرهنگ، باورها و ادبیات عامیانه مردم فارس با تکیه بر مردم جهرم پرداخته و ضمن بیان نمونه های مختلف، آن ها را تحلیل و تشریح کرده است.
۲۸۷۰.

بازپژوهی در انگیزه و شیوه اجرای آداب اجتماعی زورخانه با تفحص در تناسب کارکرد و ساختار کالبدی فضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 227 - 252

کلید واژه ها: آداب اجتماعی تعامل اجتماعی زورخ‍ان‍ه ساختار کالبدی نحو فضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۱۲۳
زورخانه جزئی از مردمی ترین اندام واره های شهر به مثابه مکانی فراورزشی، میراث معنوی فرهنگ و معماری ایرانی و آموزه های تربیتی آن متضمن منشی پسندیده در روابط فردی و اجتماعی است. ازاین رو تناسب کارکرد و ساختار کالبدی در معماری زورخانه، موضوع پژوهش حاضر است که با هدف بازپژوهی در آداب اجتماعی و ارتقای تجربه تعاملات اجتماعی در نمونه های معاصر به ارزیابی مؤلفه های شکل دهنده آداب و کارکردها و نیز رویکردهای کالبدی مؤثر بر انجام پذیری این آداب در نمونه های مطالعاتی می پردازد. سؤال تحقیق آن است که عناصر سازمان کالبدی فضایی زورخانه چه نقشی در انگیزه و شیوه اجرای آداب اجتماعی آن دارد؟ کدام ویژگی ها و رویکردهای کالبدی فضایی در تسهیل شکل دهی به آداب اجتماعی زورخانه اثرگذارند؟ روش تحقیق شامل ترکیبی از رویکرد کیفی به صورت تحلیل و تفسیر اطلاعات کتابخانه ای پیرامون نظریه محیط و تعامل اجتماعی و نیز رویکرد کمی/کیفی و نرم افزاری برمبنای نمونه موردی است که به صورت مشاهده و تحلیل با شبیه ساز رایانه ای دپت مپ و ای گراف جهت بررسی چیدمان فضایی زورخانه های تاریخی ایران انجام گرفته است. نمونه ها شامل 8 زورخانه شاخص از 3 دوره تاریخی صفوی، قاجار و پهلوی در شهرهای تهران، یزد، اصفهان، قزوین، آران و بیدگل و خرم آباد است. عوامل مؤثر بر شیوه اجرای آداب اجتماعی در زورخانه های تاریخی ازطریق بررسی تطبیقی نمونه ها به روش استدلال منطقی و قیاسی ارزیابی و استنتاج شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که موقعیت و ارتباط عناصر در سازمان کالبدی فضایی زورخانه نقش مؤثری در تسهیل اجرای آداب اجتماعی آن دارد؛ به طوری که جایابی سردم در مسیر زنجیروار فضاهای ورودی، موقعیت گود در عمیق ترین لایه های پیکربندی و چیدمان غرفه های پیرامونی گود و رابطه بصری/ فیزیکی عناصر با یکدیگر بر شیوه شکل دهی به آداب اجتماعی زورخانه اثرگذار است.
۲۸۷۱.

تجارب و چالش های دختران با سابقه ی هم خانگی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۱ بهار ۱۴۰۰ شماره ۸۰ ۳۰۹-۲۷۵

کلید واژه ها: همباشی هم بالینی هم خانگی پدیدارشناسی تجارب و چالش های دختران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۶۹
مقدمه: فرایند نوسازی و جهانی شدن و تغییرات نظام ارزشی به تدریج زمینه بروز الگوهای نوین و نامتعارفی از روابط را در میان بخشی از جوانان ایرانی فراهم کرده است. در این میان یکی از افراطی ترین اشکال روابط پیش از ازدواج، پیدایش الگوهای هم خانگی است. در کشور ما، به دلیل مغایرت این موضوع با هنجارها و ارزشهای جامعه، تحقیقات اندکی صورت گرفته است. این پژوهش به دنبال فهم عمیق تجارب و چالشهای دختران با سابقه هم خانگی است. روش: روش مطالعه حاضر از نوع پدیدارشناسی بود. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، 16 نفر از دختران با تجربه هم خانگی ساکن شهر تهران در سال 97 در این مطالعه شرکت داشته اند. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمه ساختارمند عمیق و برای تحلیل اطلاعات از تحلیل تماتیک استفاده شده است. یافته: تحلیل اطلاعات به دست آمده از مصاحبه ها هشت مضمون اصلی را آشکار کرد: احساس برابری جنسیتی و استقلال و آزادی عمل در عرصه تعادل جنسیتی؛ نگرش منفی به ازدواج؛ تغییر نگرش به باکرگی و نقشهای جنسیتی؛ طرد و انزوای اجتماعی؛ ترس از افشای رابطه؛ نبود احساس امنیت در رابطه؛ نگرانی از بارداری؛ پرخطر و خشونت آمیز بودن رفتارها. بحث: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که افراد مشارکت کننده در کنار احساس برابری جنسیتی و استقلال و آزادی عمل بیش تر و تغییر نگرش به نقشهای جنسیتی، با چالشهایی جدی از جمله انگ و طرد اجتماعی، کاهش سرمایه اجتماعی، احساس ناامنی، رفتارهای پرخطر (مصرف مواد و سیگار و...) و خشونت مواجه بوده اند.
۲۸۷۲.

ارزیابی روند شکاف شاخص توسعه بهداشتی-درمانی بین شهرستانهای استان سمنان و سایر مناطق ایران طی دوره 1393-1396(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۱ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۸۱ ۱۹۴-۱۶۷

کلید واژه ها: استان سمنان تاکسونومی عددی بهداشت و درمان توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۴۹
مقدمه: اهمیت ارتقاء سطح بهداشت و درمان به عنوان یکی از معیارهای توسعه پایدار موجب شد تا با اندازه گیری شاخص بهداشتی-درمانی در سطح شهرستانهای استان سمنان در دوره 1393-1396 و مقایسه آن با بخش مجزایی تحت عنوان سایر مناطق ایران، اولاً وضعیت شهرهای این استان را در بازه زمانی مذکور موردبررسی قرار دهیم؛ ثانیاً شکاف موجود بین شهرهای این استان را ارزیابی کنیم؛ و ثالثاً شکاف موجود بین شهرهای استان با سایر مناطق ایران را موردمطالعه قرار دهیم. روش: تحقیق حاضر یک مطالعه ای توصیفی-تحلیلی است. از روش آنتروپی شانون برای وزن دهی به 17 معیار منتخب و از روش تاکسونومی عددی برای اندازه گیری شاخص بهداشتی-درمانی استفاده شده است. یافته ها: وضعیت کلی مناطق شهری استان سمنان از منظر برخورداری از شاخصهای بهداشتی-درمانی نسبت به وضعیت این شاخص در سایر مناطق ایران مطلوب است، اگرچه در گذر زمان روند نزولی داشته است. در این میان، وضعیت شهرهای سمنان و شاهرود رو به بهبود اما وضعیت شهرهای دامغان و گرمسار رو به کاهش بوده است. همچنین، در سالهای 1393 و 1394، شکاف بهداشتی-درمانی بین شهرهای استان سمنان و سایر مناطق ایران به نفع شهرهای استان سمنان، بسیار زیاد بود اما در دو سال بعد از آن، این شکاف کاهش یافته است. بحث: شهرستان شاهرود همواره برخوردارترین شهر استان سمنان از نظر توسعه شاخصهای بهداشتی-درمانی بوده است. میانگین این شاخص در یک دوره چهارساله بیانگر آن است که به ترتیب شهرهای سمنان، دامغان و گرمسار و سایر مناطق ایران در رتبه های بعدی قرار گرفتند. روند تغییرات مناطق موردبررسی حاکی از همگرایی مناطق به لحاظ شاخص بهداشتی-درمانی است.
۲۸۷۳.

مطالعه تطبیقی تاثیرات سیاست های حمایت از خانواده بر افزایش میزان باروری کل در کشورهای دارای باروری زیر سطح جانشینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جمعیت پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱۷ و ۱۱۸ ۳۲-۱

کلید واژه ها: سیاست های حمایت از خانواده تعادل کار - زندگی زیر سطح جانشینی خدمات مادر - کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۲۰۱
هدف اصلی این مقاله، مطالعه تطبیقی تاثیرات سیاست های حمایت از خانواده بر افزایش سطح باروری در جوامع با باروری زیر سطح جانشینی است. روش تحقیق مطالعه تطبیقی، اسنادی و مدل سازی آماری است. منبع داده ها بانکهای بین المللی داده از جمله داده های سازمان ملل، بانک جهانی و کشورهای OECD می باشد. نتایج سه دسته اثرات اقدامات سیاستی شامل: سیاست های نسبتاً موثر در افزایش باروری، سیاست های مؤثر در حفظ ثبات باروری و سیاست های غیر مؤثر در حفظ ثبات یا افزایش باروری را نشان می دهد. سیاست های جمعیتی برخی از کشورهای اروپای غربی (1G) و شمالی (2G) که بر ارتقاء یا حفظ ثبات سطح باروری کل مؤثر بوده اند، سیاست هایی صریح، شفاف و در ضمن کارآمد حمایت از خانواده ارزیابی شده اند و سهم خدمات خانواده از بودجه عمومی دولت قابل توجه بوده است. همچنین خدمات حمایتی و مراقبتی کودکان و برنامه های تعادل کار-زندگی خانوادگی در این کشورها بطور موثرتری اجرا شده است. در مقابل، کشورهای آسیای شرقی (3G) که سیاست های حمایتی آنها در افزایش باروری اثربخشی کمتری داشته است، برنامه های حمایتی و خدمات مراقبت از مادر - کودک ضعیف تری داشته اند، همچنین اشتغال زنان و مادران دارای فرزند در بخشهای رسمی و غیررسمی اقتصاد با موانع جدی روبرو بوده است، بعلاوه سیاست های تعادل کار- زندگی در بین آنها بطور مؤثر اجراء نشده است. برازش مدل رگرسیونی اقدامات دولتی تعیین کننده سطح باروری در کشورهای با باروری زیر سطح جانشینی، نشان می دهد که که درصد سهم خانواده از GDP و نیز میزان مزایای مراقبت از کودک به درصد از کل GDP در یک خانواده دو فرزندی، به ترتیب با ضریب بتای 98/0 و 293/0 بیشترین تاثیر را بر افزایش سطح باروری کل داشته اند. بطور کلی، سهم خدمات حمایت از خانواده از بودجه عمومی دولت، سیاست های تعادل کار- زندگی خانوادگی و حمایت های مادر - کودک بویژه برنامه های مراقبت رسمی از کودکان اقدامات سیاستی موفق در زمینه حمایت از خانواده در جهت افزایش باروری بوده اند.
۲۸۷۴.

انتقال اطلاعات و نقض امنیت ملی با بکارگیری پهپاد جاسوسی؛ از نگاه حقوق بین الملل

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان سال یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 104 - 127

کلید واژه ها: قدرت نرم قدرت سخت امنیت ملی انتقال اطلاعات جاسوسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۹
مقاله حاضر از نگاه حقوق بین الملل به بررسی نقض امنیت ملی از طریق قدرت نرم افزارانه ی پهپادهای جاسوسی پرداخته است. همانطور که اصل آزادی اطلاعات و حق دسترسی به آن از اهمیت بسیاری برخوردار است، دیگر اصول حقوق بین الملل مانند: حاکمیت و تمامیت ارضی، امنیت و استقلال کشورها و... نیز از این اهمیت برخوردار هستند و به همان میزان که حقوق بین الملل حامی آزادی اطلاعات است، حامی حاکمیت و استقلال کشورها هم هست. لذا اگر مسئله ای موجب نقض حریم قلمرو سرزمینی کشورها گردد از دیدگاه حقوق بین الملل مذموم تلقی و ناقض قوانین بین-المللی محسوب می گردد. حال اگر کشوری به بهانه آزادی اطلاعات با بکارگیری پهپاد جاسوسی اقدام به اخذ اطلاعات از محدوده ی جغرافیایی کشور دیگری نماید، تحت عنوان اقدام به جاسوسی مرتکب نقض قوانین بین المللی شده و باید پاسخگو باشد. مطالعه حاضر با هدف بیان ابعاد نقض قوانین بین المللی ناظر بر آزادی اطلاعات توسط پهپادهای جاسوسی با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ابزار "کتابخانه ایی" و "اسنادی"، گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد کسب رضایت کشورها برای ورود به مرز آن ها امری بی بدیل بوده و در صورت ورود پهپاد جاسوسی بدون اجازه به مرزهای یک کشور و انجام اقدامات سایبری در راستای قدرت نرم، وصف نقض حاکمیت و تمایت ارضی را پیدا می کند. بنابراین جمع آوری اطلاعات از طریق ورود به محدوده ی هوائی یک سرزمین به منزله ی تجاوز به قلمرو سرزمینی و نقض امنیت ملی و حاکمیت سیاسی آن کشور بوده متعاقباً نقض حقوق بین الملل محسوب می گردد که با مجازات های پیش بینی شده در حقوق بین الملل همراه است.
۲۸۷۵.

واکاوی جاذبه های گردشگری مسجد جامع شهر بفروئیه

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۱ 115 - 131

کلید واژه ها: ایوان جاذبه گردشگری شهر بفروئیه گرمخانه مسجد جامع صحن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۶۲
مسجد، محل برگزاری نماز، یکی از پنج رکن دین اسلام و والاترین نوع بندگی خداوند است. مسجد جامع بفروئیه معتبرترین یادگار تاریخی و یکی از جاذبه های مهم گردشگری بفروئیه است. هدف این تحقیق شناخت اهمیت و واکاوی جاذبه های معماری و فرهنگی مسجد جامع، یعنی مسجد ملک بفروئیه است تا با شناخت دقیق تر جاذبه های این بنا برای حفظ و نگهداری آن تلاش کنیم. این تحقیق به روش کیفی و از نوع تحلیلی توصیفی، مبتنی بر مشاهدات نگارنده، مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شده و برای گردآوری اطلاعات از متن خوانی و یادداشت برداری استفاده شده است. این پژوهش می کوشد تا جاذبه های معماری و فرهنگی مسجد جامع (مسجد ملک) بفروئیه را معرفی و واکاوی کند. نتایج تحقیق نشان می دهد که این مسجد در مرکز محله پایین و در کنار حسینیه اعظم قرار دارد و از گرم خانه و تابستانی مجزا و بخش هایی مانند گنبدخانه، محراب، بادگیر، ایوان و صحن و ورودی ها تشکیل شده است. در حقیقت کل ساختمان مسجد از خشت و گل است و در بعضی قسمت ها از آجر استفاده شده است. مسجد سه ورودی دارد؛ ورودی فرعی فضای تابستانی در ضلع شمالی که در سال های اخیر ساباط آن، مربوط به دوره قاجاریه، تخریب شده است و آثار شکستگی در دیوار این ضلع مشاهده می شود که مورد مرمّت قرارگرفته است. این درِ ورودی با کاشی کاری زیبا متعلّق به 866ق، با آجر خشکه چین مسدود شده است. صحن مسجد به صورت مستطیل کشیده در امتداد محور قبله با ابعادی حدود شش ونیم در نُه متر دیده می شود. در هر طرف جبهه های شرقی و غربی سه درگاه وجود دارد که درگاه وسطی عریض تر و به فضای شبستان مانند دور حیاط متصل هستند
۲۸۷۶.

New Media and Ideology: A Critical Perspective

نویسنده:
منبع: Cyberspace Studies,Volume ۵, Issue ۲, July ۲۰۲۱ 137 - 162

کلید واژه ها: Ideology Internet new media public sphere social media

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۳۸
Media is considered as one of the ideological apparatuses. This research is based on the question in parallel of enhancing technology and the formation of new media, as well as change passive audience into the active user, can these media still be called ideological? If so, the question is that how does the new media, despite the adaptation of interaction from the internet, find the ideological function? This paper discusses the role of the concept of the ideology for understanding social media critically. This study based on Althusser's definition of ideology and Habermas's theory about the public sphere creates consultative democracy led it to evaluate new media, their behavior and practices. The paper was developed based on a qualitative approach and descriptive-analytical method. As a result, new media owners are looking to create a two-tier Internet in which commercial content is more important than public content. Commercial content is managed by the ruling power and is governed by an ideology, which is the ideology of the ruling class. On the contrary, public content is controlled by media owners and contains a variety of ideologies that carry different ideas and meanings. The contemporary media system, through its ownership has divided media audiences into smaller groups (specific audiences), and has severely restricted fair access and participation in the public sphere, so that the ideological aspect of new media remains unchanged, but it emerges in the new shapes.
۲۸۷۷.

مطالعه موردی نحوه بازنمایی ظرفیت های کشاورزی ایران ( گزارش های بخش خبری 21 شبکه اول سیما)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ارتباطات سال دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶ 43-65

کلید واژه ها: کشاورزی گزارش خبری بازنمایی تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۹۵
بسیاری از صاحب نظران ارتباطات و رسانه و جامعه شناسان، رسانه ها را عامل تغییر اجتماعی می دانند و بر این باورند که رسانه ها در بازنمایی چشم انداز مناسب برای هدف گذاری، پیشرو بودن در شناسایی فرصت ها وتهدیدها نقش مهمی در نیازسنجی توسعه ای در فرآیند توسعه، ضمن جهت دهی به تصمیمات سیاست گذاران برای اتخاذ استراتژی مناسب، در تحقق توسعه همه جانبه در حوزه کشاورزی نقش اساسی می توانند ایفا نمایند. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناخت" تحوه بازنمایی ظرفیت های کشاورزی ایران درگزارش های خبری 21 سیما " انجام شده است. این پژوهش به روش تحلیل محتوا و با جامعه آماری گزارش های خبری پخش شده در بخش خبری 21 سیما با موضوعات کشاورزی در4 ماهه(خرداد، تیر، مرداد و شهریور1399) و به روش نمونه گیری احتمالی و به شیوه نظامند انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان داد موضوعات حوزه "زراعت" با 5/21 درصد بیشترین و شیلات و آبزیان با 8/3 درصد کمترین میزان بازنمایی ظرفیت های بالقوه و بالفعل کشاورزی بود. 57 درصد ازگزارش های پخش شده در مورد ظرفیت های کشاورزی مرتبط با شعار سال (جهش تولید ) بود. رویکرد "مسئله محوری" با 8/60 درصد بیشترین میزان رویکردگزارش های خبری برحسب مخاطب هدف بود. همچنین"ادعای موفقیت برنامه های" حوزه کشاورزی با 6/26 درصد بیشترین میزان بهره گیری از معیار اخبار توسعه در بازنمایی ظرفیت های کشاورزی در بازه زمانی درگزارش های خبری 21 سیما بود.
۲۸۷۸.

تحلیل مضمون هویت فرهنگی در اندیشه آیت الله سید علی خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 155 - 176

کلید واژه ها: هویت فرهنگی تحلیل مضمون شبکه مضامین روش کیفی رهبر جمهوری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۲۶
پژوهش حاضر با هدف شناخت هویت فرهنگی براساس دیدگاه آیت الله خامنه ای انجام شده است؛ زیرا شناخت هویت فرهنگی از موضوعاتی است که در انسجام فرهنگی و اجتماعی یک جامعه نقش بسزایی ایفا می کند. بدین منظور با تحلیل سخنان و بیانات رهبر جمهوری اسلامی تلاش شده است تا این مفهوم استخراج شود. این پژوهش از حیث روش، کیفی و از نوع توصیفی-اکتشافی است. روش تحقیق تحلیل مضمون با تکنیک شبکه مضامین است و داده های مورد تحلیل با استفاده از تکنیک تحلیل اسناد جمع آوری شده اند. نمونه گیری از نوع نمونه گیری هدفمند است. هم چنین تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم افزار تحقیق کیفی NVivo 10 انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که هویت فرهنگی مبتنی بر دیدگاه رهبر جمهوری اسلامی را می توان در مضامین فراگیر در بُعد چرایی (دیانت، ارزش های اخلاقی و ارزش های دینی اسلامی)، همچنین بُعد چیستی (حمایت از مستضعفان، ایدئولوژی محوریت اسلام) و در بُعد چگونگی (تکلیف گرایی، استقلال، نخبگان و حفظ و محافظت از ماهیت انقلاب) خلاصه کرد.
۲۸۷۹.

اصول حاکم بر ارتباطات میان فرهنگی در اندیشه آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 35 - 56

کلید واژه ها: خامنه ای ارتباطات میان فرهنگی دعوت تقیه مداراتی اسلام مشترکات استقلال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۶۷
مهم ترین ویژگی عصر حاضر پررنگ شدن ارتباطات میان فرهنگی در کنار ارتباطات درون فرهنگی و فرافرهنگی است. رشد و گسترش روزافزون فناوی های ارتباطی زمینه های فشردگی ارتباطات و رقیق شدن مرزهای جغرافیایی را فراهم ساخته و مردمان اقصی نقاط جهان را به گونه ای به هم نزدیک ساخته که ارتباط با افراد متعلق به فرهنگ های مختلف گریز ناپذیر گشته است. همین امر، مسائل فراوانی را به دنبال خود آورده است؛ از جمله این که آیا ارتباط با افرادی که از نظر فرهنگی ممکن است تفاوت های جدی با ما(مسلمانان) داشته باشند، نیازمند رعایت چارچوب های هنجاری خاص است؟ پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مساله مذکور و با روش توصیفی تحلیلی، اندیشه های حضرت آیت الله خامنه ای مدظله العالی را بررسی کرده و به این نتیجه نایل شده است که رعایت دست کم 5 اصل شامل: دعوت، عدالت، حفظ استقلال و عزتمندی، تمسک به مشترکات و تقیه مداراتی در ارتباطات میان فرهنگی توصیه می شود.
۲۸۸۰.

مهار قدرت سیاسی از دیدگاه غزالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 129 - 156

کلید واژه ها: نصیحه الملوک غزالی مهار قدرت درونی مهار قدرت بیرونی خودسازی فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۱۹
ابوحامد محمد غزالی مثل برخی متفکران اسلامی برای مهار قدرت حاکمان تلاش کرده و نصیحه الملوک را نگارش نموده است. برای بررسی ادبیات مهار قدرت غزالی، اهدافی مانند، شناخت کمی و کیفی این نصایح، میزان بهره گیری از اعتقادات مذهبی برای خودسازی صاحبان قدرت، تفاوت نصایح خاص پادشاهان، وزیران و دبیران و شناخت بیشترین مقوله های دارای فراوانی مورد توجه قرار گرفته است. این نوع رفتار تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر در قرآن، سنت پیامبر و پیشوایان دیگر اسلامی به صورتهای عملی و نظری مطرح بوده و در اندیشه های متفکران اسلامی از جمله غزالی هم نمودهای مشخص یافته است. روش بررسی، نوعی تحلیل محتوای کمی و کیفی نصایح، تلخیص و مقوله بندی موارد در جداول و تعیین فراوانی مطلق و نسبی آنها بوده است. نتایج نشان می دهد که غزالی راههای بسیار کاربردی و قابل اجرا را برای مهار قدرت عملی حاکمان ارائه نموده که چهار نوع مختلف را در بر می گیرند. دو نوع از نصایح خطاب به پادشاهان است که 22 مورد اول بیشتر جنبه خودسازی فردی از طریق بهره گیری از اعتقادات مذهبی را دارند تا بتوانند مهار قدرت درونی در پادشاه ایجاد نمایند. 52 مورد بعدی بیشتر توصیه های اجرایی و کاربردی برای مهار قدرت پادشاهان هستند. در نصایح به وزیران در 16 مورد بیشتر روی شایستگی های فردی وزیران، صلح دوستی، عدالت طلبی و مانع ستم و افراط گرایی بودن آنان تاکید شده است. توصیه ها به دبیران 4 مورد است که بیشتر جنبه تخصصی دارند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان