درخت حوزه‌های تخصصی

با توجه به نقش انکارناپذیر رسانه ملی در شکل دهی و جهت دهی به باورها، نگرش ها و افکار جامعه و همچنین فراهم آوردن بستر مناسب برای پرداختن به ورزش؛ مقاله حاضر در صدد پاسخ به این سؤال است: آیا بین زیرمؤلفه های مؤثر نقش های اطلاع رسانی، مشارکت اجتماعی، آموزش و فرهنگ سازی رسانه ملی در ورزش همگانی تفاوت معنادار وجود دارد ؟ در این پژوهش روش تحقیق، توصیفی مقایسه ای، نوع تحقیق، کاربردی، روش اجرا، پیمایشی و گردآوری داده ها، به صورت میدانی بوده است. جامعه آماری تحقیق؛ کارشناسان ورزشی و رسانه ای را در بر می گیرد و روش نمونه گیری غیرتصادفی (در دسترس) و تعداد نمونه 120 نفر بوده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد بین زیر مؤلفه های مؤثر نقش چهارگانه رسانه ملی در ورزش همگانی، تفاوت معناداری وجود دارد. به نظر می رسد رسانه ملی میتواند با به کارگیری نیروهای متخصص و متعهد در راه اعتلای ورزش همگانی و همچنین افزایش آگاهی افراد جامعه گام های مؤثری بردارد.

هدف این پژوهش بررسی حضور زنان در پروژه های محله محور شهرداری تهران و تأثیر آن بر میزان ارتقای احساس توانمندی اجتماعی -روانی آنان است. چارچوب نظری پژوهش بر مبنای نظریات فمینیسم رادیکال، کنش متقابل نمادین و نظریه بوردیو [1] و هابرماس [2] است. به منظور بررسی پرسش های پژوهش تعداد 163 نفر از زنانی که در این پروژه ها شرکت کرده بودند با 164 زن که در این پروژه ها شرکت نکرده بودند به روش شبه آزمایشی مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان می دهد که بیش از 70 درصد زنان گروه مورد مطالعه به میزان زیادی در پروژه ها شرکت کرده بودند و بالای 60 درصد میزان موفقیت اجرای پروژه ها را زیاد ارزیابی کرده اند. در بخش آزمون فرضیات، شواهد پژوهش بیانگر تفاوت امتیاز پاسخگویان در گروه مداخله و کنترل است به گونه ای که فرضیات پژوهش در سطح ۹۹ درصد اطمینان تأیید شدند. نتایج پژوهش بیانگر آن است اجرای این پروژه ها بر روی ارتقای میزان توانمندی اجتماعی- روانی زنان مؤثر بوده است که ضرورت تداوم اجرای این پروژه ها در سطح گسترده تر در شهر تهران و سایر شهرها را نشان می دهد.

"تلویزیون را باید عامل مذهبی برای بخش وسیعی از جمعیت استرالیایی دانست. این فرض به سه شکل بررسی می‌شود که عبارتند از: شکل اجرای اعمال یا نظام عبادت یا مناسک؛ شکل جامعه‌شناختی یا نظام روابط اجتماعی و شکل نظری یا نظام اعتقادات یا فلسفی. از نظر بیان عملی و شکل اجرای اعمال یا نظام مناسک و عبادت، مناسک زیادی وجود دارد که با کاربرد رسانه‌ها پیوند دارند، اما ماهیت مناسکی تلویزیون در جامعة مدرن بیشتر از دیگران شناخته شده است و این شکلی از وفاداری است که تلویزیون توانسته است از طرفداران خود طلب کند و شاید فراگیرتر از هر پدیده اجتماعی دیگری در تاریخ انسان باشد. در بیان جامعه‌شناختی یا نظام روابط اجتماعی و شکل نظری یا نظام اعتقادات و مربوط‌سازی معناداری با محیط (شکل فلسفی) نیز رسانه‌‌ها حافظ وضع موجودند. عملکرد سنتی مذهب ایجاد نظامی از کنش‌های متقابل اجتماعی معنادار، به ویژه در زمینة تعریف تابوها و تقویت رسومی است که بدون آنها سازمان اجتماعی متلاشی می‌شود. رسانه‌ها و تلویزیون به ویژه، می‌کوشند با ایجاد بنیانی برای اعتقاد مشترک همچون ایمان و مذهب سنتی عمل کنند. به این ترتیب، رسانه‌های جمعی با کاربری‌ها و محتواهای مشخص به جزیی مهم از نظام‌های عقیدتی تبدیل می‌شوند. "

مساله اخلاق و حقوق و رابطه آنها از مسائل مهمی است که همواره و خصوصاً در دوران مدرن ذهن اندیشمندان را به خود مشغول کرده است. در مدرنیته با توجه به تغییر بنیادین که در بینش و گرایش انسان رخ داد، اخلاق و حقوق و رابطه آنها مانند همه جنبه های زندگی انسان بر اساس دو مؤلفه اصلی مدرنیته یعنی سکولاریسم و اومانیسم تبیین گردید. در این مقاله علاوه تبیین رابطه مطرح میان اخلاق و حقوق در مدرنیته به نقد اجمالی آن می پردازیم.

اشاعه تکنولوژی اطلاعاتی مدرن در تمام جوامع جهانی، بدون شک بر شیوه زندگی روزمره مردم دنیا تأثیرگذار بوده و الگوهای رفتاری جوانان ایرانی نیز متأثر از اشاعه سریع فرهنگ مدرن سایر ملل و جوامع غربی است. فرهنگ پذیری صرفاً در محیط های فیزیکی و محسوس اطراف ما نیست، بلکه به موازات آن افراد از محیط فرهنگ مجازی نیز بهره مند و با آن همانند می شوند. ورود عناصر فرهنگ جدید به واسطه جذابیت فضای مجازی اینترنت و تجربه و حضور مستمر قشر دانشجو در آن محیط با نیازها و انگیزه های مختلف (علمی، آموزشی، سرگرمی و خبری)  منجر به بازتولید سلیقه های مجازی شده است.  شناخت تأثیر فضای مجازی اینترنت بر مدگرایی دانشجویان دانشگاه آزاد همدان، با استفاده از روش پیمایشی و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته، با حجم نمونه 381، به روش نمونه گیری طبقه ای مورد بررسی قرار گرفت و نتایج یافته ها نشان داد، بین فضای مجازی و تمایل به مد گرایی رابطه معناداری وجود دارد بطوریکه دانشجویان بطور متوسط 64 درصد گرایش به مد دارند. بنابراین یکی از کارکردهای اینترنت، تولید و بازتولید معنا و اشاعه نماد و الگوهای رفتاری در بین جوانان ایرانی محسوب می شود.

اهمیت نظارت اجتماعی به منظور جلو گیری از انحراف افراد و گروه ها در جامعه اسلامی است و با توجه به توصیه های موجود در متون دینی و تنوع طرق آن، اعم از نظارت الهی، فردی، سازمانی و همگانی روشن می گردد. نظارت همگانی که برخاسته از مسئولیت آحاد جامعه در قبال یکدیگر می باشد، در قالب دو فریضه «امر به معروف و نهی از منکر» تبلور یافته است. به رغم اهمیت بحث و تلاش فراوان در این زمینه، به نظر می رسد منحصر بودن امر و نهی به روش سنتی تأثیر لازم به خصوص در میان نسل جوان را ندارد؛ از این رو پژوهش حاضر به دنبال یافتن شیوه هایی بدیع و کارآمد، با توجه به آموزه های نهج البلاغه است. با واکاوی در نهج البلاغه درمی یابیم افزون بر امر و نهی مستقیم به عنوان یکی از شیوه های نظارت اجتماعی، امام(ع) به شکل غیرمستقیم، افراد را به خوبی ها دعوت و از بدی ها منع می کند. روش غیرمستقیم براساس زمان، مکان، و مخاطب، به گونه های مختلف ترغیب، توبیخ، دعا، نفرین، ابراز شگفتی، بیان پرسش، موعظه و... توسط امام علی(ع) مورد استفاده قرار گرفته است. این پژوهش به روش توصیفی−تحلیلی و بر مبنای تجزیه و تحلیل اطلاعات، شیوه های مختلف نظارت اجتماعی را در نهج البلاغه مورد بررسی قرار داده است.

در مواجهه با افزایش جمعیت سالمندان، مددکاری اجتماعی سالمندی ظهور و گسترش پیدا کرده است. به زیستن، رضایت از زندگی و عوامل تعیین کننده آن در میان سالمندان از موضوعات مهم و قابل توجه در مددکاری اجتماعی سالمندی است. هدف از مقاله پیش رو، بررسی میزان رضایت از زندگی سالمندان و شناخت عوامل مؤثر بر آن است. داده ها با استفاده از اجرای پیمایش به شیوه نمونه گیری احتمالی چندمرحله ای در میان 600 سالمند 60 ساله و بالاتر ساکن در مناطق 22 گانه شهر تهران گردآوری شد. میانگین سنی سالمندان مورد بررسی حدود 70 سال بود، 17 درصد سالمندان بی سواد و 16 درصد تنها زندگی می کردند. نتایج بیانگر کاهش رضایت از زندگی در سالمندان همراه با افزایش سن است. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که متغیرهای وضعیت سلامت، حمایت اجتماعی، سن، وضعیت اشتغال، تحصیلات، و پایگاه اقتصادی- اجتماعی تأثیر معناداری بر میزان رضایت از زندگی سالمندان داشته و 37 درصد تغییرات آن را تبیین کرده اند. ازاین رو، وضعیت سلامتی نامناسب، کمبود حمایت اجتماعی و فقر منابع مالی تأثیری منفی بر رضایت از زندگی سالمندان دارند. به طورکلی، حمایت اجتماعی خانواده و برنامه ها حمایتی و رفاهی دولت می تواند نقش مهمی در افزایش نشاط و رضایت از زندگی در دوران سالمندی داشته باشد.   

تولید مستند های تبلیغاتی از سوی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در طول برگزاری انتخابات و پخش آن از صداوسیما، به منزله تأثیرگذارترین رسانه تبلیغی در برانگیختن حس مشارکت هرچه بیشتر مردم و شناخت اولویت های اصلی هر یک از نامزدها، در طول ایام تبلیغات نامزدها بسیار مهم و اساسی است. این پژوهش باهدف شناخت تصویری که هریک از نامزدهای اصلی دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری (سال 1396) در مستندهای تبلیغاتی شان از خود ارائه داده اند، انجام شده است. به همین منظور از نظریه هایی همچون نشانه شناسی و بازنمایی رسانه ای استفاده شده است. روش بکاررفته در این مقاله، روش نشانه شناسی تصویر مدل سلبی و کاودری و مستندهای موردمطالعه، مستندهای پخش شده آقایان سیدابراهیم رئیسی و مصطفی میرسلیم و تک مستند آقایان حسن روحانی و سیدمصطفی هاشمی طبا در رسانه ملی است که یافته های پژوهش پس از بررسی هریک از مستندها بر اساس برآیند جدول های توصیف نشانه شناسیِ دسته بندی شده بر اساس محورهای موضوعی فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و رمزگان میزانسن و فنی، جمع بندی و تحلیل شده است. درنتیجه، در قسمت برآیند جدول توصیف نشانه شناسی مشخص شد، اولویت اول هر نامزد انتخابات ریاست جمهوری در مستند تبلیغاتی خود اغلب، پرداختن به موضوعات اجتماعی در کشور بوده است و در قسمت برآیند جدول های رمزگان میزانسن و فنی شاهد نتایج متفاوت مربوط به هر نامزد بوده است.

اوائل هر سال و هنگام انتشار فصلنامة بهارِ نشریه پژوهش و سنجش انتظار می‎رود رویش دوباره‎ای آغاز و گام‎های استوارتری بر مبنای تجربیات گذشته برداشته شود. بحمدا… انتشار به موقع چهار شماره در مورد مباحث فرهنگی ـ رسانه‎ای مطرح و مورد نیاز که بنا به اظهار نظرهای کارشناسان، در سال گذشته کمال یافته‎تر از سال‎های پیش عرضه شد، همین نوید را می‎دهد. در این شماره نیز که اولین فصلنامه سال جاری است، با پرداختن به موضوع مهم و در خور توجه «تبلیغات بازرگانی در رسانه» و با یاری گرفتن از همکاری صمیمانة اعضاء محترم شورای علمی نشریه، استادان و نویسندگان گرامی و تلاش بی‎وقفة همکاران اداره کل همکاری با مراکز علمی و هماهنگی پژوهش‎های صدا و سیما، ویژه نامه‎ای پر بار و ارزشمند، حاصل شده است. تبلیغات بازرگانی با هر مفهومی که از آن اراده شود و با هر رویکردی که با آن برخورد شود به علت ناشناختگی و پیچیدگی‎های انسان که هدف این فرایند است و نیز به دلیل گستردگی ابعاد گوناگون اقتصادی، فرهنگی و رسانه‎ای آن، موضوعی مهم و پیچیده به شمار می‎رود که آراء و اندیشة صاحبنظران دربارة آن یکسان نیست. تبلیغات بازرگانی امروزه بر مناسبات و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی مردم از قبیل انتخاب مسکن، خوراک، پوشاک، وسایل زندگی و در ابعاد کلان‎تر، ساختار تولید و توزیع اثر می‎گذارد. مجموع تحقیقات و بررسی‎های به عمل آمده در این حوزه، حول سه محور قابل تفکیک و تمایز است. اول مجموع نظریه‎ها و دیدگاه‎هایی که در چهارچوب مکاتب اصلی علوم اقتصادی، اجتماعی و ارتباطات در تایید، رد، نقد و یا پذیرش مشروط تبلیغات بازرگانی ارائه شده است. مباحث مربوط به سازوکارها و ابزارهای نظارتی در سطح ملی، منطقه‎ای و بین‎المللی و مسائلی از این دست نیز از آنجا که نقد و پذیرش مشروط تبلیغات بازرگانی به شمار می‎آیند، در این بخش قرار می‎گیرند. محور دوم مطالعات مربوط به تأثیرات تبلیغات بازرگانی بر مخاطبان به ویژه گروه‎های خردسال، کودکان، نوجوانان و طبقات مختلف اجتماعی است که شامل انواعی از پژوهش‎های پیمایشی و میدانی می‎شود که علاوه بر آن که بازخوردهای پخش تبلیغات بازرگانی از رسانه را ارائه می‎کند خود نیز مبنای مطالعات بیشتر در سایر حوزه‎ها قرار می‎گیرد. محور سوم که تداوم طبیعی و منطقی محور دوم است، به فنون تبلیغ و چگونگی استفاده از فناوری‎های نوین در جهت اثربخشی بیشتر تبلیغات و تنظیم رفتار مصرف‎کننده اختصاص می‎یابد. انواعی از مباحث مربوط به ساز و کارهای تبلیغ، روش‎های جلب توجه و اقناع مخاطبان، جهت‎دهی و تنظیم رفتار خریداران، زمان و شرایط مناسب تبلیغ، تکرار و استفاده از ابزارهای هنری از قبیل نمایش، موسیقی، گرافیک و مانند آنها در این بخش جای می‎گیرد. علی‎رغم وجود این ادبیات نظری و کاربردی در حوزة تبلیغات بازرگانی و با وجود سابقه طولانی مفهوم تبلیغ در حوزه معارف اسلامی، متأسفانه نظریه‎پردازی و پژوهش در زمینه تبلیغات بازرگانی با لحاظ کردن ویژگی‎های فرهنگی، بومی، ایرانی و اسلامی نادر و فقر مفرط در این زمینه مشهود است. منابع حوزوی موجود در این زمینه بیشتر متوجه تبلیغ مذهبی و مسلکی و منابع دانشگاهی موجود بیشتر شامل ترجمه آثار، تحقیقات و مطالعات خارجی است و این در حالی است که ویژگی‎های فرهنگی جامعه ما، ماهیت و ساختار نظام ما، ورود رسانة ملی صدا و سیما به این عرصه و حجم عظیم تبلیغات بازرگانی که هر روزه از این رسانه عرضه می‎شود همگی، لزوم دستیابی به مبانی نظری و سبک و سیاقی مستقل و مبتنی بر ویژگی‎های فرهنگ اسلامی ـ ایرانی را ایجاب می‎کند. با درک این نیاز جدّی و به امید دستیابی به نظریات و دیدگاه‎های اساتید و کارشناسان و نیز ارائه آخرین دستاوردهای فکری در حوزه تبلیغات بازرگانی در آثار خارجی بود که این شماره به مبحث «تبلیغات بازرگانی و رسانه» اختصاص یافت. خوشبختانه فراخوان فصلنامه با استقبال گسترده اندیشمندان و صاحبنظران این حوزه مواجه و مقالات فراوانی دریافت شد که تعدادی از آنها پس از ارزیابی و گزینش توسط شورای علمی فصلنامه در سه محور «نقد و نظارت»، «مخاطب‎شناسی و تأثیرسنجی» و «فن و فناوری» تنظیم و ارائه شده است. هم چنین در این شماره، برای اولین بار، بخش ضمائم شامل «گزارش همایش»، «نمایه کتاب‎ها و مقالات موجود در حوزه تبلیغات بازرگانی» و «نمایه مقالات منتشره در شماره‎های سال گذشته» نیز به تنظیم رسید که امید است مورد استفاده پژوهشگران، دست‎اندرکاران و همة علاقه‎مندان قرار گیرد.

زمینه و هدف: در بسیاری از نوجوانان، میل شدیدی برای برقراری ارتباط ثمربخش وجود دارد، ولی اغلب در برخوردها و ارتباطات با دیگران، ناتوان هستند و این ناتوانی ناشی از کمبود مهارت جرأت ورزی در بین نوجوانان است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مهارت جرأت ورزی بر آسیب های اجتماعی در بین نوجوانان می باشد. روش شناسی: به منظور پاسخ دهی به سوال اصلی پژوهش از روش تحقیق آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. به همین منظور، جهت شناسایی نوجوانان دارای رفتارهای پرخطر در ابتدا سه خرده مقیاس از مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی تهیه شده توسط زاده محمدی، احمدآبادی، حیدری(1390) در بین نوجوانان اجرا شد. پس از مشخص شدن نوجوانان دارای رفتارهای پرخطر از بین آنان 60 نفر که دارای بالاترین میانگین رفتارهای پرخطر هستند انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه 30 نفره تقسیم شوند. پس از اجرای پیش آزمون 8 جلسه آموزشی برگزار و در یک زمان پس آزمون بر روی گروه آزمایش و کنترل اجرا گردید. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره پس از بررسی مفروضه های این آزمون نشان داد تفاوت معنی داری در ترکیب خطی متغیرهای وابسته بین دو گروه آزمایش و کنترل وجود دارد و 74% از تغییرات آسیب های اجتماعی(عوامل خطرساز رفتارهای پرخطر) توسط مداخله آموزشی مهارت جرأت ورزی قابل تبین است.

امنیت یکی از مؤلفه های اساسی رفاه اجتماعی می باشد. احساس امنیت، پیشنیاز هرگونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب شده و با سطح پیشرفت جوامع در ارتباط است. آگاهی از وضعیت احساس امنیت ساکنان یک اجتماع نقش موثری در شناخت چالش ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته و در جهت تقویت زیرساخت های آن عمل می نماید. هدف مقاله حاضر بررسی رابطه بین اعتماد اجتماعی (اعتماد بین شخصی، اعتماد تعمیم یافته، اعتماد نهادی) با احساس امنیت اجتماعی در بین جمعیت ساکن روستاییان دهستان جرگلان از توابع بخش جرگلان شهرستان رازوجرگلان در استان خراسان شمالی بوده است. مطالعه حاضر با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. نمونه آماری این پژوهش 350 نفر از خانوارهای روستایی دهستان جرگلان، به شیوه نمونه گیری تصادفی برای مطالعه انتخاب شده اند. نتایج تحلیل آماری با استفاده ضریب همبستگی پیرسون، بیانگر رابطه معنادار بین دو متغیر اعتماد اجتماعی با احساس امنیت اجتماعی در بین روستاییان دهستان جرگلان می باشد.