درخت حوزه‌های تخصصی

منطق

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
توضیحی درباره چارت حکمت و فلسفه شرق فلسفه غرب گروه های ویژه منطق
صوری غیر صوری فرامنطق فلسفه منطق گروه های ویژه
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۰۱ تا ۴۲۰ مورد از کل ۵۵۶ مورد.
۴۰۳.

سمانتیک اسامی خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه مفید ۱۳۸۴ شماره ۴۷

کلید واژه ها: معنی اسم خاص سمانتیک مدلول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲۰ تعداد دانلود : ۱۹۶۲
سمانتیک اسامی خاص، یکی از موضوعات مهم فلسفه منطق است. این مقاله به بررسی و نقد بعضی از مشهور ترین نظریه ها در این باب می پردازد و مزایا و معایب آرای میل، فرگه، راسل و کریپکی را ارزیابی خواهد کرد. در این میان اگر چه تا حدی از نظریه کریپکی جانبداری شده، اما آن را در تبیین و توضیح عملکرد منطقی اسم خاص کافی ندانسته و با تجدید نظر در آن و انضمام بعضی شرایط از این دیدگاه دفاع شده که در دلالت اسم خاص بر مدلولش به ناچار باید از بعضی اوصاف استفاده کرد. این اوصاف، درست یا غلط، به کمک عقیده کار بر اسم خاص مدلول را معین می سازد، اگر چه ارائه دهنده معنای آن اسم نمی باشد. البته این تحلیل یک تحلیل سمانتیکی محض نیست و مولفه های پراگماتیکی هم در آن وجود دارد.
۴۰۷.

چالش های پیش روی نظریه کریپکی در باب سمانتیک اسم خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه مفید ۱۳۸۴ شماره ۵۰

کلید واژه ها: معنا اسم خاص سمانتیک توصیف معین اسم تهی ارزش شناختی (آگاهی بخشی) اسنادهای گرایشی پراگماتیک مدلول(مرجع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶۷ تعداد دانلود : ۱۴۲۲
در زبان طبیعی به کلماتی، از قبیل «احمد»، «سقراط» و ... اسم خاص می گوییم. اگر کلمه های موجود در زبان را مجموعه ای از نمادها بدانیم، آن گاه یک نظریه سمانتیکی طرح می گردد، تا منظور از این نمادها را روشن سازد. در برخورد با مساله سمانتیک اسم خاص، دو (رهیافت توصیفی و غیر توصیفی) وجود دارد.در نظریه های توصیفی اسم خاص، که فرگه، راسل و سرل، از جمله طرفداران آن می باشند، محتوای سمانتیکی یک اسم خاص، با یک توصیف معین، یا دسته ای از توصیف ها، معادل است. اما از نظر میل، یک اسم خاص، هیچ گونه محتوای ضمنی (وصفی) نداشته و معنای آن همان شیئی است که آن اسم به آن اشاره می کند. همچنین کریپکی نظریه های توصیفی را نقد و رد می کند. از نظر او معنای یک اسم خاص به هیچ وجه شامل محتوای توصیفی، نمی باشد. با کمی تسامح می توان کریپکی را نیز طرفدار نظریه میل دانست. نظریه غیر توصیفی اسم خاص با مشکلاتی روبرو است. از جمله آنکه: تفاوت آگاهی بخشی برخی اینهمانی ها چگونه توجیه می شود؟ و شرایط صدق جمله های شامل اسنادی گرایشی، به چه صورت است؟ همچنین معناداری اسامی تهی چگونه توجیه می شود؟سعی میل گرایانی چون کریپکی، سمن و براون بر آن است تا راه حلی برای این مسایل بیابند. در این مقاله این راه حل ها، تشریح و مورد نقد و ارزیابی قرار خواهند گرفت.
۴۰۹.

جهانهای ممکن؛ بررسی دیدگاه سول کریپکی، الوین پلنتینگا و دیوید لوئیس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه مفید ۱۳۸۳ شماره ۴۱

کلید واژه ها: جهانهای ممکن محقق گرایی انتزاع گرایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی متافیزیک
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق منطق فلسفه منطق مبانی فلسفی موجهات
تعداد بازدید : ۱۰۹۸۶
سول‌ کریپکی‌ (Saul Kripke) برای‌ ارائه‌ معناشناسی‌ صوری‌ منطق‌ موجهات‌، از مفهوم‌ جهانهای‌ ممکن‌ استفاده ‌کرد، اما امروزه‌ کاربرد مفهوم‌ جهانهای‌ ممکن‌ در معناشناسی‌ موجهات‌ خلاصه‌ نمی‌شود، بلکه‌این‌ مفهوم‌ در پاره‌ای‌ نظریه‌های‌ مربوط‌ به‌ حوزه‌ فلسفه‌ زبان‌ یا فلسفه‌ منطق‌ ـ مانند برخی‌ نظریه‌ها در باره‌ ماهیت‌ گزاره‌ ـ نیز مورد استفاده‌ قرار گرفته‌ است‌. با توجه‌ به‌ اهمیت‌ روزافزون‌ مفهوم‌ جهانهای‌ ممکن‌، مقاله‌ حاضر به‌ بررسی‌ فشرده‌ دیدگاه‌ پاره‌ای ‌از فیلسوفان‌ تحلیلی‌ معاصر در باره‌ هویت‌ این‌ جهانها و ویژگیهای‌ آنها می‌پردازد. برای‌ این‌ منظور، ابتدا توضیح‌ فشرده‌ای‌ از دیدگاههای‌ متافیزیکی‌ کریپکی‌ درباره‌ هویت‌ جهانهای‌ ممکن‌ ارائه ‌می‌شود و سپس‌ دو رویکرد عمده‌ به‌ مسأله‌ جهانهای‌ ممکن‌ تحت‌ عنوان‌ «محقَّق‌گرایی‌» و«انتزاع‌گرایی‌» طرح‌ می‌گردد. برای‌ تأمین‌ این‌ هدف‌، دیدگاه‌ دیوید لوئیس‌ (David Levis) به‌ عنوان‌ نافذترین‌ نماینده‌ محقَّق‌گرایی‌ و دیدگاه ‌الوین‌ پلنتینگا (Alvin Plantinga) به‌ عنوان‌ یکی‌ از نمایندگان‌ شاخص‌ انتزاع‌گرایی‌ مورد بررسی‌ قرار خواهد گرفت‌.
۴۱۰.

بحث در ماهیت پارادوکس دروغگو

منبع: فصلنامه فلسفه دانشگاه تهران ۱۳۸۳ شماره ۹
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۹
این نظریه که قضیه یا تصدیق لفظ مرکب تام خبری است که قابلیت صدق و کذب دارد تقریبا مورد اعتقاد همه منطق دانان است قابلیت صدق و کذب ذاتی قضیه است و به همین دلیل است که ارزش هر قضیه در قالب منفصله حقیقیه که مبین نفی تناقض است در می آید یعنی هر قضیه ای یا صادق است یا کاذب و حالت سومی قابل فرض نیست این ملاک در همه انواع قضایای خبری صدق می کند و هیچ استثنایی ندارد اما از همان آغاز تدوین اندیشه و خصوصا در میان متفکرین یونان قضایا و جملاتی مطرح شد که این ملاک را زیر سوال می برد این شبهات به پارادوکس (تناقض نما) مشهور شدند اگر چه پارادوکسها انواع متفاوتی دارند ولی برخی از سایر موارد مشهورتر پیچیده تر و شاید کاربردی تراند جمله دروغگو به نوعی از همه پارادوکسها مشهور ت است و چون همه این نوع جملات ماهیت واحدی دارند حل آن منجر به حال دیگر شبهات خواهد گردید مقاله حاضر بحث مختصری است راجع به ماهیت خاستگاه و آراء متفاوتی که در حل پارادوکسها ارائه شده است.
۴۱۲.

بررسی و تحلیل نظریه مطابقت صدق در فلسفه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه مفید ۱۳۸۳ شماره ۴۱

کلید واژه ها: صدق مطابقت واقع نفس الامر شیء مفهوم نسبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۱۵
فیلسوفان مسلمان نظریة مطابقت صدق را بر تحلیل سازمان جمله استوار نموده، جمله را به عنوان «حامل صدق»(truth bearer) و واقع یا نفس الامر را به عنوان «سازندة صدق»(truth -maker) تلقی کرده­اند. دراین مقاله, پس از بحث دربارة موارد کاربرد این نظریه در فلسفة اسلامی و شناسایی اصول و مبانی آن، توانایی این نظریه را در مقایسه با نظر منطق جدید در تحلیل سازمان قضیه ارزیابی نموده، با عنایت به مغایرت واقعیت با اندیشه, به شناسایی عناصر اصلی تئوری مطابقت می پردازیم. براساس این تحلیل، جمله «حامل صدق» و «صدق» محمولی تک موضعی است که احراز آن تابعی از احراز نسبت «مطابقت» است. اما « مطابقت » محمولی دو موضعی است که از نسبت بین وضعیت ترسیم شده توسط آن جمله و وضعیتی که در واقع اتفاق افتاده است حکایت می­کند. بنابراین سازنده صدق نه واقع و نفس الامر, بلکه نسبت مذکور است. به علاوه, احراز مطابقت تابع احراز دست­رسی به واقع یا نفس الامر می باشد
۴۱۷.

منطق و عقلانیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۳ شماره ۷۵

کلید واژه ها: عقلانیت منطق سازگاری برهان خلف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶۱ تعداد دانلود : ۱۴۷۴
عقلانیت به معنای سازگاری، ارتباطی مستقیم با استنتاج منطقی دارد. این ارتباط که جنبة صوری منطق را در بر می گیرد، اندیشة پنهان در برهان خلف است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان