درخت حوزه‌های تخصصی

بررسی نظام آموزش علم اقتصاد در دورة اخیر نشان میدهد که پس از انقلاب اسلامی، دیدگاه های متفاوتی دربارة نحوة تعامل با علوم متعارف از جمله اقتصاد به نحوی که بتواند پاسخگوی نیازهای کشور اسلامی ما باشد، مطرح شد. به دلایل مختلف، در نهایت آنچه اتفاق افتاد، اتخاذ رویکردی تفکیکی در تدریس اقتصاد متعارف بود. این رویکرد که هنوز با تغییرات مختصری ادامه دارد، به این معنی است که درس های اقتصاد متعارف بدون تغییری اساسی ارائه شوند و درس های دیگری که به اقتصاد اسلامی مرتبط هستند، به صورت کاملاً مستقل از درس های متعارف، به واحدهای درسی دانشجویان اضافه شوند. این مقاله به بررسی و نقد «رویکرد تفکیکی» در آموزش اقتصاد میپردازد و نشان میدهد این رویکرد، هم به لحاظ نظری و روش شناختی و فلسفی، و هم به لحاظ عملی و با در نظر گرفتن تجربة سه دهة اخیر، با چالش هایی جدی مواجه شده است. پس از آن «رویکرد تلفیقی» را به عنوان الگویی جایگزین در دو نسخة حد اکثری و حد اقلی ارائه میکند و نشان میدهد که رویکرد تلفیقی، نسبت به دیدگاه فعلی مزیت هایی دارد. در واقع، در این رویکرد دیگر اقتصاد اسلامی تنها به چند درس خاص محدود نمیشود، بلکه به بسیار توسعه یافته، درس های اصلی رشتة اقتصاد را دربر میگیرد.

"کتاب درسی، که یکی از مهم ترین مراجع و منابع یادگیری دانش آموزان در نظام های آموزشی محسوب می شود، در نظام آموزشی کشور ما نیز نقش مهمی دارد. به لحاظ این اهمیت و همچنین به سبب نقش محتوای کتب درسی در برانگیختن و تأمین نیازها و نیز تسهیل امر یادگیری دانش آموزان، در این پژوهش که مبنای نگارش مقاله حاضر است، محتوای کتب درسی دوره ابتدایی، از نظر پرداختن به ""سازه انگیزه پیشرفت"" و مولفه های آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در ابتدای مقاله پیشینه نظری و تجربی موضوع ارائه شده است. ابزار پژوهش دارای 5 مؤلفه اصلی و 125 مولفه فرعی است و پایایی آن براساس نسبت مولفه های مورد توافق به کل مولفه ها برابر 0.93 به دست آمده است. با توجه به یافته ها و براساس داده های حاصل از فرم های تحلیل محتوا در پژوهش حاضر و نیز با عنایت به پژوهش هایی که قبلا در این زمینه انجام گرفته است، می توان چنین نتیجه گرفت که کتاب های ریاضی و علوم تجربی بیش از سایر کتب درسی به سازه انگیزه پیشرفت توجه نموده اند، کتاب های فارسی و دینی و قرآن تا حدودی به آن پرداخته اند، و کتاب های تعلیمات اجتماعی در توجه به این سازه ضعیف بوده اند. همچنین، در بین پایه ای تحصیلی دوره ابتدایی، می توان گفت کتاب های پایه های پنجم و چهارم در حد زیاد و کتاب های پایه های اول و دوم کم تر به سازه انگیزه پیشرفت توجه نموده اند. علاوه بر این، در بین کتاب های دوره ابتدایی، بیش ترین توجه به سازه مذکور در کتاب های علوم تجربی پنجم، علوم تجربی سوم، تعلیمات اجتماعی چهارم، تعلیمات دینی و قرآن سوم، و ریاضی پنجم دیده شده است. و سرانجام، کتاب های آموزش قرآن اول، تعلیمات اجتماعی سوم، علوم تجربی اول، تعلیمات دینی و قرآن پنجم، و فارسی چهارم، در مقایسه با سایر کتاب های این دوره، کم ترین توجه را به سازه انگیزه پیشرفت نموده اند. "

توسعه پایدار، مشارکت همه جانبه نیروی انسانی را می طلبد. به زعم بسیاری از صاحبنظران علم مدیریت، مشارکت منابع انسانی نقش بسزایی در اثربخشی و کارایی سازمان دارد. هدف این پژوهش، شناسایی آن دسته از عوامل (عوامل سازمانی و مدیریتی، اجتماعی، فرهنگی، انگیزشی و بیولوژیکی) است که پذیرش مسوولیت های مدیریتی و ستادی زنان شاغل در سازمان آموزش و پرورش استان لرستان را با مشکل و مخاطره مواجهه کرده است. برای این کار از میان 13169 نفر از زنان شاغل در جامعه مورد مطالعه، تعداد 375 نفر به روش نمونه گیری تصادفی-طبقه ای انتخاب گردید. با انجام روش تحقیق پیمایشی و استفاده از پرسشنامه ای مرکب از 30 سوال باز و بسته پاسخ، داده های مورد نیاز جمع آوری گردید. نتایج تحلیل نشان داد عامل سازمانی و مدیریتی، عمده ترین مشکل در پذیرش مسوولیت های مدیریتی و ستادی است که این موضوع در بین افراد با سطوح تحصیلی بالا، بیش تر خود را نشان می دهد. عوامل اجتماعی، فرهنگی و انگیزشی به ترتیب در مرتبه های بعدی اولویت قرار داشته و زنان مجرد تمایل کم تری به پذیرش مسوولیت های مدیریتی و ستادی نشان داده اند. کم ترین مشکل مربوط به عامل جسمانی است که تنها در میان افراد با سنوات کاری بالا مطرح است. از نظر سایر متغیرهای سن، محل کار (از نظر جغرافیایی و مقطع تحصیلی) و مسوولیت یا عدم مسوولیت در مدیریت مدرسه نیز تفاوت معناداری مشاهده نگردید.

موضوع این مقاله بررسی تحلیلی جایگاه بازی در تعلیم و تربیت کودکان از نظر مکاتب غربی و اسلام به روش کتابخانه ای(توصیفی-تحلیلی) است. که به علت گستردگی و هم پوشانی مکاتب غربی فقط به بیان دیدگاه پیاژه و فروید پرداختیم. از نظر اسلام بازی در تعلیم و تربیت کودک تأثیر بسیاری دارد و باعث رشد همه جانبه ابعاد شخصیت او می شود. پیاژه معتقد است که فعالیت ها و بازی های کودک تحت تأثیر رشد ذهنی اوست و متناسب با رشد ذهنی او فعالیت ها و بازی هایش پیچیده تر می شود. فروید نیز بازی کودک را وسیله ای برای کسب لذت می داند که متناسب با رشد جنسی کودک بازی هایش تغییر می کند. به طور کلی هر سه دیدگاه بر این باورند که بازی باعث رشد همه جانبه کودک می شود و در تعلیم وتربیت کودک مؤثر است. زیرا کودک در بازی مهارت هایی را فرامی گیرد که با آنها می تواند با محیط سازگار شود و در آینده هنگام برخورد با مشکلات رفتار مناسبی از خود نشان دهند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و تبیین الگوی جامعة یادگیرندة حرفه ای در نظام آموزش عالی و با روش همبستگی و اجرا با پرسش نامه های رهبری تحولی، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی و جامعة یادگیرندة حرفه ای بر 226 عضو هیئت علمی (از بین 351 عضو) دانشکده های مدیریت دانشگاه های دولتی تهران در سال 94-1393 که به روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای و سپس نمونه گیری هدفمند در دسترس انتخاب شدند، انجام شد. تحلیل ها، پایایی و روایی مطلوبی را برای ابزارها نشان داد. روش معادلات ساختاری در پژوهش شامل یک سازة نهفتة برون زای رهبری تحولی و سه سازة نهفتة درون زای فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی و جامعة یادگیرندة حرفه ای است. یافته ها حاکی از تأثیر معنادار و مستقیم رهبری تحولی بر فرهنگ سازمانی (61/0γ=) بر ساختار سازمانی (82/0γ=)، بر جامعة یادگیرندة حرفه ای (39/0γ=)، تأثیر معنادار و غیرمستقیم فرهنگ سازمانی بر ساختار سازمانی (08/0-=β)، تأثیر معنادار و مستقیم فرهنگ بر جامعة یادگیرندة حرفه ای (72/0β=)، تأثیر غیرمعنادار ساختار سازمانی بر جامعة یادگیرندة حرفه ای در الگو است. نتایج بیانگر تأثیر مستقیم رهبری تحولی با مضامین تأثیر ایده آل رفتاری و اسنادی، انگیزش الهام بخش و ملاحظه فردی بر فرهنگ سازمانی یعنی انسجام و تعلق خاطر و الگوهای ارتباطی و بر ساختار سازمانی با وضعیت های ارگانیکی و صراحت سلسله مراتب سازمانی و نظارت حداکثر و بر جامعة یادگیرندة حرفه ای با مضمون مسئولیت پذیری جمعی برای یادگیری، مشارکت با تمرکز بر یادگیری حرفه ای و نیز تأثیر مستقیم فرهنگ سازمانی بر جامعة یادگیرندة حرفه ای و تأثیر دو سازه در شکل گیری دانشگاه به عنوان جامعة یادگیرندة حرفه ای است.

یکی از چالش های اصلی که نظام آموزشی همواره با آن مواجه است، پاسخ گویی به نیازهای محیط کار است. در این مقاله چهار الگوی برنامه درسی معلم محور، شاگرد محور، برنامه محور و بازار محور با تاکید بر آموزش فنی و حرفه ای و صنعت را مورد بررسی قرار می دهد. روش پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان داد برنامه های درسی باید با مقتضیات جامعه و دنیای کار ارتباط پیدا کنند و به تقاضای بخش صنعت و نیروی انسانی ماهر و متخصص پاسخ بدهند.