درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله برای بررسی نظریه معرفت شناسی تکاملی پوپر و امکان کاربرد آن در آموزش و پرورش نوشته شده است. نظریه مذکور که بر بنیاد نظریه تکامل داروین و معرفت شناسی کانت استوار گردیده، توسط پوپر بسط و گسترش یافته است. بر اساس نظر پوپر دانش آدمی از انتظارات یا فرضیه های او آغاز می گردد، نه مشاهده یا تجربه حسی محض. آدمی نمی تواند بدون انتظاراتی به مشاهده چیزی بپردازد. نظریه معرفت پوپرنقطه مقابل دیدگاه رایجی قرار دارد که آدمی از طریق مشاهدات یا تجربه حسی خویش می اموزد. در عوض، او معتقد است که ما از طریق فرایند کوشش و حذف خطا می آموزیم، یعنی این که، یادگیری ما از دانش ذاتی و درونی ما آغاز می شود نه از خارج. به نظر می رسد که ما بتوانیم نظریه پوپر را در آموزش و پرورش رسمی بکارگیریم. برای نمونه، بر اساس نظر او ما می توانیم از روش تدریس قیاسی به جای روش استقرایی استفاده کنیم. همچنین ما می توانیم تا در کلاس درس برنامه درسی را به عنوان چیزی برای بحث و گفت و گو بدانیم و آنرا محصول ازمایشی و احتمالی کوشش های آدمی برای فهم و جهان و جامعه خویش قلمداد نماییم نه چیزی که باید به حفظ کردن صرف آن پرداخت. برای مطالعه دیدگاههای معرفت شناسانه او ما همه کتابها، مقالات و سخنرانی های در دسترس را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ایم.

پژوهش حاضر برای پیش بینی قضاوت اخلاقی دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی عادی و تیزهوش بر اساس ارزش های شخصی - خانوادگی و خودپنداره انجام شد. روش پژوهش همبستگی است. 50 دانش آموز از مدارس ابتدایی عادی به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و 50 دانش آموز از مدارس ابتدایی تیزهوش به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های ارزش های شخصی - خانوادگی، خودپنداره و قضاوت اخلاقی، جمع آوری و با ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و zفیشر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که ارزش های شخصی - خانوادگی و خودپنداره، قضاوت اخلاقی دانش آموزان مدارس تیزهوش و ارزش های مذهبی، مردمی، اقتصادی و دانش می توانند قضاوت اخلاقی دانش آموزان تیزهوش را به طور معناداری پیش بینی کنند (01/0>P). ارزش های شخصی - خانوادگی و خودپنداره نمی توانند قضاوت اخلاقی دانش آموزان مدارس عادی را به طور معناداری پیش بینی کنند. همچنین نتایج نشان داد که همبستگی ارزش های شخصی - خانوادگی و خودپنداره با قضاوت اخلاقی بین دانش آموزان مدارس تیزهوش و عادی متفاوت است. نتایج، شواهدی را پیشنهاد می کند که ارزش های شخصی - خانوادگی در قضاوت اخلاقی دانش آموزان تیزهوش تأثیر دارند. بنابراین برای تغییر و اصلاح قضاوت اخلاقی و بهبود فرایند تحوّل استدلال اخلاقی در دانش آموزان 12 تا 13 سال، لازم است به کارآمدسازی عملکرد خانواده به ویژه ارزش ها توجّه شود.

پژوهش پیش رو با هدف ساخت و اعتبار یابی پرسشنامه سبک های مقابله ای در رویارویی با اپیدمی کرونا به انجام رسیده است. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمامی افراد ساکن در استان لرستان بود که در سال 1398 با اثرات اپیدمی کروناویروس روبرو شدند. نمونه موردپژوهش بر اساس فرمول کوکران 384 نفر بود که به صورت نسبتا یکسان از میان زنان و مردان به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول استفاده شد. در بخش یافته ها، پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ تأیید شد. میزان همبستگی میان اضطراب با سبک های مقابله ای رویاروگر، گریز (اجتناب)، انکار و مسئولیت پذیری به ترتیب برابر با 62/0، 57/0 38/ - و 52/0- به دست آمد که نشان گر روایی ملاکی پرسشنامه بود. نتایج تحلیل اکتشافی نشان داد که کفایت نمونه گیری مناسب و هشت عاملی بودن پرسشنامه تأیید شد. همچنین، این هشت عامل توانستند 66 درصد از واریانس کل متغیر سبک های مقابله ای را تبیین نمایند. تحلیل عاملی تاییدی، نتایج حاصل از روایی محتوایی و تحلیل اکتشافی را مبنی بر هشت عاملی بودن پرسشنامه سبک های مقابله ای در رویارویی با اپیدمی کرونا تأیید کرد. بر این اساس، نتایج گویای این است که پرسشنامه موردبررسی در این مطالعه با اندازه گیری انواع سبک های مقابله ای افراد در رویارویی با بیماری کرونا، ابزاری مناسب برای تعیین نوع واکنش های فردی در بحران بیماری های اپیدمیک مانند کرونا است.

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه رویکردهای آموزشی پداگوژی، آندراگوژی و هیوتاگوژی در توسعه حرفه ای معلمان مدارس متوسطه خوزستان است. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها آمیخته از نوع اکتشافی است. روش پژوهش در بخش کیفی از نوع مرور سیستماتیک و در بخش کمی در زمره تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار دارد. در بخش کیفی شاخص های محتوا، هدف، راهبردهای یادگیری و ارزشیابی سه رویکرد مورد نظر استخراج و در ادامه داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته گرداوری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام معلمان استان خوزستان است که تعداد 380 نفر با استفاده از جدول مورگان به روش تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. برای بررسی روایی از روایی محتوایی و ظاهری و برای پایایی این ابزار از آلفای کرونباخ استفاده شد. داده های این پژوهش به وسیله آزمون های توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های حاصل از مرور سیستماتیک اسناد و مدارک مؤلفه های عناصر محتوا، هدف، راهبردهای یاددهی- یادگیری و ارزشیابی در سه رویکرد پداگوژی، آندراگوژی و هیوتاگوژی مشخص کرده است. از بین رویکردهای مختلف جایگاه رویکرد پداگوژی در توسعه حرفه ای معلمان مطلوب است و توجه به رویکردهای آندراگوژی و هیوتاگوژی در سطح مطلوبی قرار ندارد. توسعه حرفه ای معلمان نیازمند تدوین برنامه های منعطف تر و با تمرکز بر نیازهای آموزشی معلمان است که این مهم از طریق مشارکت بیشتر معلمان در تدوین عناصر محتوا، هدف، راهبردهای یاددهی- یادگیری و نوع ارزشیابی است.

زمینه: آموزش مبتنی بر وب، یکی از فن آوری های نوین آموزشی است که با کاربرد رویکردهای اکتساب دانش مبتنی بر سازنده گرایی و عینیت گرایی و با بهره گیری از رایانه و اینترنت، می تواند محیطی مناسب را برای آموزش ایجاد کند. از آنجایی که کودکان بانیازهای ویژه عموماً نسبت به کودکان عادی، دارای محدودیت هایی در یادگیری می باشند به نظر می رسد آموزش مبتنی بر وب بتواند نقش مهمی در جبران محدودیت های یادگیری این کودکان ایفا نماید. مقاله حاضر با مرور پژوهش های مربوط به حوزه ی آموزش مبتنی بر وب، سعی نموده است تا مبانی نظری و مفروضه ها، دستورالعمل ها و گام های طراحی و ارزیابی، نمونه ای از مدل های آموزشی، اثربخشی، مزایا و معایب آموزش مبتنی بر وب برای دانش آموزان بانیازهای ویژه را معرفی نماید. نتیجه گیری: نتایج گویای آن است که آموزش مبتنی بر وب با ارائه ی محتوای جذاب، درگیرنمودن یادگیرنده در فرایند یاددهی- یادگیری و نیز فراهم نمودن آموزش از راه دور، امکان یادگیری را در هر زمینه، در هر زمان و در هر مکان برای دانش آموزان با نیازهای ویژه فراهم می آورد. البته با توجه به مشکلاتی که درباره ی آموزش از راه دور وجود دارد نیاز است تا عناصر برنامه های آموزشی مبتنی بر وب برای دانش آموزان با نیازهای ویژه با در نظر گرفتن این مشکلات، طراحی یا بهبود یابند.

هدف اساسی پژوهش حاضر بررسی مدیریت دانش مناطق مختلف دانشگاه آزاد اسلامی است. جامعه آماری این پژوهش را تمام کارکنان اداری واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی تشکیل می دهند. با روش نمونه گیری تصادفی مرحله ای و طبقه بندی تعداد 1590 نفر از کارکنان واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب شدند. ابزار سنجش عبارت است از پرسشنامه مدیریت دانش که دارای ابعاد (مدیریت و رهبری،کار سیستمی و جوامع یادگیرنده، تقسیم دانش، خلق دانش، عدالت دیجیتالی، ایده ها و ماموریت، استراتژی، فرهنگ سازمانی، سرمایه عقلانی و سازمان یادگیرنده) است و (97/0 = α) است که روی کارکنان اجرا شد. با توجه به F محاسبه شده (39/11) و سطح معنی داری (000/0) می توان قضاوت کرد که بین میانگین نمره مدیریت دانش به تفکیک مناطق مختلف دانشگاه آزاد اسلامی تفاوت معنی داری وجود دارد. و نتایج حاصل از آزمون تعقیبی L.S.D. نشان داد که نمره مدیریت دانش منطقه 3 دانشگاه آزاد اسلامی از بقیه مناطق بیشتر است. میانگین نمره مدیریت دانش به تفکیک منطقه نشان می دهد منطقه 3 در مقایسه با سایر مناطق از مدیریت دانش بیشتری برخوردارند.

روان شناسی و آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان استثنایی، مانند سایر رشته های علوم انسانی، بر نوع معینی از فلسفه زندگی و فلسفه علم بنا می شود. بنابراین، لازم است توجه کنیم که نظام تعلیم و تربیتی و نظام آموزش و پرورش استثنایی کشور ما بر کدام رویکرد فلسفی استوار است. این مقاله، که رویکردی فراگیر و رهایی بخش را مورد نظر دارد، بر ""فلسفه خردگرایی مینوی و علمی"" و بر ""رویکرد درمان زندگی ایرانی"" بنا شده است. تمام افرادی که در سنین مدرسه هستند، با وجود شباهت های انسانی خود، همگی از نظر زیستی و روان شناختی متفاوت از یکدیگرند به گونه ای که می توان گفت هر کودک یا نوجوان یک فرد استثنایی است و هرچه سن او بالاتر می رود استثنایی تر می شود و نیازهای آموزشی و پرورشی خاص خود را دارد. همچنین، هر کودک و نوجوانی که در خانواده و جامعه و فرهنگ و دوره تاریخی معین رشد می کند، در مقایسه با کودکان و نوجوانان سایر خانواده ها و جامعه ها و فرهنگ ها و دوره های تاریخی گوناگون، فردی استثنایی است. حتی اگر کودکان و نوجوانان استثنایی کشور را مطابق با آمارهای جهانی، 12 درصد از کل افراد این دوره های سنی بدانیم، آموزش و پرورش استثنایی کشور که با مشکلات اساسی در بنیادهای فلسفی و جوانب کیفی مواجه است از نظر کمّی نیز فقط کمتر از 7 درصد از کودکان و نوجوانان استثنایی کشور را زیر پوشش دارد. نگاه آموزش و پرورش استثنایی کشور به مفهوم کودک و نوجوان استثنایی، یک نگاه سنتی و کاستن گرای است و چندان توجهی به استثنایی بودن مضاعف، کم توانی های درست اندیشیدن، اغتشاش هویت و شخصیت، درماندگی آموخته شده اجتماعی و فرهنگی، و روحیات سایکوپاتیک و فقر ویژگی های سالم شهروندی، که بسیاری از افراد دچار آنها هستند، ندارد. نگرش سنتی و کاستن گرای را وقتی می توان تغییر داد که شأن و ارزش انسانی کودکان و نوجوانان در مفهوم رهایی بخشی آن و متناسب با فلسفه زندگی و فلسفه علوم انسانی متناسب با عصر حاضر، که آن را فلسفه خردگرایی مینوی و علمی نامیده ایم، مورد نظر قرار گیرد.

مقدمه: پرسش نامه ابزاری علمی برای اندازه گیری و جمع آوری نوع خاصی از اطلاعات است. اگر مراحل منطقی تحقیق را به سه مرحله تجسس، توصیف و اثبات یا تفسیر تقسیم کنیم، پرسش نامه در مرحله تجسس قرار می گیرد. پرسش نامه یکی از رایج ترین تکنیک های جمع آوری داده است. پرسش نامه های الکترونیکی به دو صورت «مبتنی بر وب» یا «مبتنی بر پست الکترونیکی» قابل اجرا هستند. مهم ترین مشکل این گونه پرسش نامه ها، دست یابی به تعداد نمونه مناسب از جامعه پژوهش و نمونه گیری به روش صحیح است. با توجه به گسترش فناوری اطلاعات و به ویژه اینترنت این مطالعه به مرور انواع پرسش نامه های الکترونیکی و ویژگی های آنها پرداخته است. نتیجه گیری: سرعت، وسعت، سهولت، هزینه کم، ویرایش پذیری و داده پردازی بهینه از مزایای پرسش نامه های الکترونیکی نسبت به شیوه های چاپی سنتی هستند. با این وجود، عدم دسترسی گروه هایی از پاسخ گویان بالقوه به اینترنت یا کم بودن سواد و مهارت های رایانه ای آنان می تواند نقطه ضعف پرسش نامه های الکترونیکی باشد.