فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۶۸۱ تا ۴٬۷۰۰ مورد از کل ۵۱٬۷۰۲ مورد.
۴۶۸۱.

Trauma and Narrating World War I: A Psychoanalytical Reading of Pat Barker’s Another World(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Latency post-traumatic stress disorders traumatic memory trauma of fratricide Trans-Generational Trauma

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۱ تعداد دانلود : ۱۹۶
The present paper addresses Pat Barker’s Another World in the light of Cathy Caruth’s psychoanalytical notions concerning the traumatic experiences of the subjects. This analysis attempts to trace the concepts of latency, post-traumatic stress disorders, trauma of fratricide, and domestic trauma in Barker’s novel in order to explore how trauma and history are interrelated in the narrative of history and, particularly, in what manners trauma is transmittable trans-generationally. The present paper also demonstrates how Barker’s novel Another World acts as the narrative of trauma that vocalizes the silenced history of shell-shocked soldiers of World War I to affect the domestic and national arenas of British society, the history that has been concealed due to social and individual factors. The study thus investigates the dissociative disorders, which are experienced by traumatized survivors of World War I as the aftermath of traumatic experiences of wartime. In addition, it argues how time moves for the traumatized victim and how the notion of latency in terms of Caruth’s theory is traceable in Barker’s novel. In Another World, the traumatized survivor is haunted with traumatic memory of his past history, that constantly disrupts his present and the victim is in continuous shift from present time to past time. Time thus loses its linearity in the narrative of traumatized survivor.
۴۶۸۲.

Gender and Eventfulness in Zoya Pirzad’s I Turn off the Lights: Towards a Comparative Narrative Theory(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: Feminist Narrative Theory Eventfulness Comparative Narratology Gender Zoya Pirzad

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۳۰۰
The present paper proposes to consider eventfulness as a category for developing feminist narratology. Feminist/gender-conscious models of narrative theory have already taken into account a few narratological categories for their project including narrative closure, engaging narrator, and narrative authority. Studying the relationship between narrative eventfulness and women’s writing can be of great help for furthering the feminist narratology’s agenda. Eventfulness is a scalar feature of narrative, attributed to the degree of existence of a change of state. An event can occur in story-world, narration, or in the reader’s mind. The canonicity-breach aspect of an event, that is, the success or failure in transgressing boundaries, makes eventfulness ideologically significant. To show the applicability of gendering narrative eventfulness, Zoya Pirzad’s I Turn off the Lights is used as an illustrative example. I Turn off the Lights (Persian: Cheraq-ha ra Man Khamush Mikonam 2001; English translation: Things We Left Unsaid 2012) is a contemporary Iranian novel which has been received very well by the readers. Choosing I Turn off the Lights as an example is expected to give my appropriation of feminist narrative theory a comparative quality. By situating I Turn off the Lights in the literary context of Iran, it is argued that the reduced form of eventfulness in the novel can be read as a sign of ossified normative orders that make border crossing for the main female character (Clarisse) almost impossible.
۴۶۸۳.

بررسی مختصاتِ زبانیِ قصایدِ فریدون توللی

کلید واژه ها: مختصات زبانی قصاید شعر فریدون توللی ترکیبات بدیع باستان گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۴۰۳
فریدون توللی از پیشگامان شعر نو فارسی و از زمره شاعران تأثیرگذار معاصر ایران به شمار می رود که علاوه بر طبع آزمایی در قالب های نوین، چندین قطعه شعر زیبا و دل نشین در قالب های کهن از جمله قصیده نیز از وی به جای مانده است. تعداد قصاید او اندک و کمتر از بیست و پنج قصیده است که مضامین گوناگونی از قبیل وصف طبیعت، مدح و ستایش، مسائل سیاسی و اجتماعی و... را شامل می شود. جامعه آماری این تحقیق را مجموعه قصاید او که اغلب در مجموعه «بازگشت» به چاپ رسیده، تشکیل می دهد. هدف از این پژوهش، بررسی و شناخت شاخص ترین ویژگی های زبانی فریدون توللی در مجموعه قصاید وی از منظر واژگان، ترکیبات، نحو جملات، افعال پیشوندی، باستان گرایی لغوی و نحوی و...  با روش توصیفی – تحلیلی و مطالعه کتابخانه ای است تا از این طریق بتوان سیمای عناصر زبانی حاکم بر قصاید توللی را ترسیم نمود. یافته های این مطالعه نشان می دهد که زبان شعری توللی در مجموع ساده، سلیس و پخته است. وی با ساختن ترکیبات بدیع و جدید، به کار بردن واژگان امروزین (بخاری و ارز دلاری) در کنار واژگان کهن (هودج و خراج)، استفاده از کلمات عامیانه، کاربرد جملاتی که دارای ساختار نحوی خطی و مستقیم هستند و موارد متعدّد دیگر در مجموعه قصاید، دایره و شمول لفظی و معنایی واژگان زبان فارسی را  غنی تر و پربارتر کرده است.
۴۶۸۴.

پیشنهادی برای تصحیح و معنای چند بیت از داستان «رستم و سهراب»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تصحیح شاهنامه رستم و سهراب بداندیش خنبیدن آهون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۲۶۴
تصحیح شاهنامه جلال خالقی مطلق و همکارانش محمود امیدسالار و ابوالفضل خطیبی یکی از تصحیح های درخور اعتماد و استنادِ شاهنامه پژوهان است. در تصحیح های گذشته اشکالاتی دیده می شود که خالقی مطلق و همکارانش با در نظر گرفتن آنها کوشیده اند تصحیح دقیق تری از شاهنامه در اختیار خوانندگان قرار دهند؛ البته تصحیح خالقی مطلق نیز کاستی هایی دارد که می توان با اشاره به این کاستی ها و اصلاح آنها، متن ویرایش شده بهتری از شاهنامه ارائه کرد. ازاین رو در اینجا این پرسش مطرح می شود که با دقت در معنای برخی از واژگانِ شاهنامه و ضبط دست نویس های متعدد و معتبر این کتاب، تصحیح چه بیت هایی از داستان رستم و سهراب را می توان پیشنهاد کرد. بر همین اساس در این مقاله با توجه به دست نویس های معتبر و چاپ های عکسی دست نویس های شاهنامه و ویرایش هایی که از این کتاب ارائه شده است و همچنین پژوهش هایی که شاهنامه شناسان در کتاب ها و مقاله های خود ارائه کرده اند، کوشش شد پیشنهادهایی برای تصحیح و معنای برخی از بیت های داستان «رستم و سهراب» مطرح شود؛ از این رو با توجه به شواهدی که در شاهنامه آمده است، بهتر است در تصحیحِ بیت هایی از این داستان «بداندیش» به معنی «بیمناک و نگران»، «خَنبیدن» به معنی «خم شدن» و «آهون» به معنی «رخنه و نَقب» در نظر گرفته شود.
۴۶۸۵.

مقایسه خروج بند موصولی در سفرنامه های زبان فارسی (با تمرکز بر سه سفرنامه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بندموصولی خروج بند موصولی وزن دستوری سفرنامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۲۴۴
خروج بند موصولی یک فرایند نحوی اختیاری است که تحت تأثیر عوامل سبکی و گفتمانی رخ می دهد. این پژوهش وضعیت بندهای خروج یافته در سه سفرنامه منتخب از سه دوره تاریخیِ زبان فارسی را مطالعه و بررسی می کند. پژوهندگان می کوشند این بندها را براساس جایگاه موصولی سازی، شیوه نحوی نمایش ارتباط بند موصولی با هسته آن و همچنین مقایسه بندهای خروج یافته براساس عوامل گفتمانی مانند ساخت اطلاعی، وزن دستوری و فراوانی خروج بند موصولی بررسی کنند؛ البته با تمرکز بر میزان همگرایی/ واگرایی نتایج حاصل از خروج بند موصولی به عنوان یک فرایند نحوی سبکی و ویژگی های سبک شناختی این آثار. بدین منظور سه سفرنامه انتخاب شد: سفرنامه ناصرخسرو (ناصرخسرو قبادیانی مروزی)، سفرنامه خطای نامه (علی اکبر خطایی)، کارنامه سفر به چین (محمدعلی اسلامی ندوشن). با نمونه گیری نظام مند از متن سفرنامه های منتخب، تعداد 645 بند موصولی استخراج شد و سپس این بندهای موصولی براساس پنج شاخص خروج یا خارج نشدن بند، جایگاه موصولی سازی، شیوه نحوی ارتباط بند موصولی با هسته اسمی، ساخت اطلاعی فعل و وزن دستوری بررسی شد. نتایج مطالعه نشان دهنده فراوانی نسبتاً بالای خروج بند موصولی در دو کتاب سفرنامه ناصرخسرو قبادیانی (63 درصد) و کارنامه سفر به چین (45 درصد) و وقوع بسیار پایین آن در خطای نامه (22 درصد) است. همچنین میزان ظهور گروه اسمی مرجع در جایگاه افزوده بندهای پیرو در دو کتاب ذکرشده پایین تر (28 درصد) و در سفرنامه خطای نامه بالاتر (36 درصد) است. همچنین براساس ملاک وزن دستوری بندهای خروج یافته، بین دو کتاب سفرنامه ناصرخسرو و کارنامه سفر به چین ازسویی و کتاب خطای نامه از دیگر سو، تفاوت معناداری مشاهده می شود. براساس مجموع تفاوت های ذکرشده و با در نظر گرفتن اثر پردازشی خروج بندهای موصولی بر درک بهتر متن توسط مخاطب، این پژوهش شیوه دو کتاب سفرنامه ناصرخسرو (متعلق به نثر مرسل فارسی) و کارنامه سفر به چین (نثر ساده معاصر) را در زمینه خروج بند موصولی مشابه و برای پردازش هرچه بهتر متن در نظر می گیرد؛ درحالی که کتاب خطای نامه که به متون متکلف و مصنوع دوره صفویه تعلق دارد، با دو کتاب دیگر متفاوت است و در آن، در مقایسه با دو اثر پیشین، وقوع فرایندهایی کم بسامد تلقی می شود که به پردازش بهتر متن کمک می کند.
۴۶۸۶.

نقد و بررسی تصحیح حدیقهالحقیقه به اهتمام محمدجعفر یاحقی و سیّد مهدی زرقانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سنایی غزنوی تصحیح حدیقهالحقیقه نقد و بررسی حدیقهالحقیقه محمدجعفر یاحقی سید مهدی زرقانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۳۸
جایگاه والای حد یقه الحقیقه در ادب فارسی موجب شده است تا پژوهش های فراوانی درباره آن انجام گیرد؛ با وجودِ این، مسائلی مانندِ پیچیدگی های زبانی، کاربرد اصطلاحات سایرِ دانش ها، کهنگی زبان، اشارات تاریخی و مذهبی و ساختار نامنظمِ منظومه موجب شده است گرهِ پاره ای از ابهاماتِ این اثر ناگشوده باقی بماند. در این میان نباید از نبودِ یک تصحیحِ مطلوب از حدیقه غافل بود؛ تصحیحی که می تواند با در نظر گرفتنِ تمام ساحت های این کتاب و هندسه ذهنی سنایی، نزدیک ترین متن به متنِ زمان او را در اختیارِ جامعه ادبی قرار دهد. این مسئله ای است که توجه پژوهشگران معاصر زبان فارسی را به خود جلب کرده است و از همین روست که در سده اخیر، پژوهش های چشمگیری در حوزه تصحیح یا شرح مشکلاتِ این منظومه انجام گرفته است. در این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام می گیرد، جدیدترین تصحیحِ حدیقه بررسی و کاستی های آن برجسته خواهد شد. بایستگیِ پرداختن به سنایی و آثار او در ادب فارسی و همچنین اهمیت نقد و بررسیِ تصحیح های انجام گرفته از ضرورت های این پژوهش است. به نظر می رسد در تصحیحِ یاحقی و زرقانی، اتّخاذِ شیوه تصحیح به صورت نسخه اساس و همچنین انتخاب نسخه منچستر به عنوان نسخه اساس، موجبِ راه یافتنِ کاستی هایی در متن مصحَّح شده است که در این پژوهش، در چهار قالب کلی به آنها پرداخته خواهد شد. افزون بر این، مفهوم برخی از واژگان، عبارات، تعابیر و ابیات حد یقه الحقیقه نیز مشخص خواهد شد.
۴۶۸۷.

Écrit dialogique musical d’Enfance de Nathalie Sarraute(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: tropisme Enfance Sarraute Inconscient dialogue

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۲۴۹
Nathalie Sarraute rassemble, dans Enfance, des souvenirs de ses onze premières années dont le dialogisme, comme l’une des originalités du récit, est l’aboutissement des mouvements intérieurs qui glissent très rapidement aux limites de sa conscience. Il importe de savoir comment Enfance s’inscrit dans les canons d’un genre littéraire en rêvant un caractère neuf par un geste d’écriture poétique qui permet à un surmoi d’ouvrir le texte sur un dialogue théâtral. Dans cet article, on étudie comment cet écrivain vieilli avec une méfiance se penche sur son passé en faisant résonner une voix double narrative d’ami imprudent et pour étudier les procédés utilisés dans l’élaboration de cette œuvre nous aurons recours aux théories de Philippe Lejeune et aux commentaires de Monique Gosselin. On va aussi découvrir par la méthode de lecture analytique vers la psychanalytique, en référer à Freud, les techniques et les motifs correspondant à écrire ce livre. Nous voudrions montrer quelle est l’importance de l’écrit dialogique musical par lequel Sarraute assemble les souvenirs en fragments comme un collage d’images autonomes par des chapitres discontinus.
۴۶۸۸.

Du Désir du Personnage au Désir du Lecteur : une Étude Esthétique de l’Effet de Lecture Romanesque à Travers Désert de Le Clézio(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: désir effet-prétexte Le Clézio personnage Réception

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۲۴۴
L’élément de personnage a souvent fait l’objet d’études littéraires. Pourtant, rares sont les études qui scrutent l’effet esthétique de cet élément sur la réception du lecteur. Les recherches de Vincent Jouve sur l’effet-personnage pallient ce manque théorique. Dans L’effet-personnage dans le roman (2001), il explique que le personnage peut produire trois types d’effet sur le lecteur : l’effet-personne, l’effet-personnel et l’effet-prétexte. Dans cet article, nous nous pencherons sur l’étude de ce dernier effet à travers Désert (1980), roman de J.M.G. Le Clézio. Cet effet s’exerce sur le lecteur lorsque celui-ci projette ses désirs dans le personnage. Mais par quel mécanisme le lecteur entre en interaction avec le personnage-prétexte et comment cette interaction donne lieu à l’abréaction des pulsions du lecteur pour provoquer le plaisir lectoral ? Quels sont les procédés narratifs qui préparent l’effet-prétexte ? Pour répondre à ces questions et afin de mieux connaître le processus de l’activité lectoriale et son effet sur le lecteur, nous étudierons les trois désirs pulsionnels parcourant notre corpus, à savoir le voyeurisme, l’aspiration à l’inhumain et au non-humain et l’affirmation du Moi. Nous examinerons également, les modalités de la préparation narrative de l’œuvre en vue de susciter l’effet-prétexte à la réception du personnage.
۴۶۸۹.

The Reflection and Function of Geographic Names in Persian Poetry(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Persian poetry geographical names poetic theme literary geography collocation

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۲۷
The relation between geographic knowledge (particularly geographic names) and Persian poetry is one of the important literary categories which is studied in this article. This category has been talked about less up to now and has been rarely under research and evaluation. There is no doubt that a noticeable part of the poetry themes and Persian poets' witticism is about the names which are mentioned. The familiar appendices which are regulated and published under the title of "list of places" on the final pages of most of the Persian poetry Diwans are briefly clear confirmation of this claim. In this article, there will be an endeavor to familiarize and introduce different forms of reflection of "geographic names" in Persian poetry including a various spectrum of poetic themes, figurative speech, inspiring symbolic and mystical meanings, melodious compounds, proverbial quotations, and wisdom, description, praise, expressing erudition, and developing geographic knowledge. Keywords: Persian poetry, geographical names, poetic theme, literary geography, collocation
۴۶۹۰.

نقد شعر در جُنگ لطایف الخیال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنگ لطایف الخیال محمدصالح رضوی نقد شعر عصر صفوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷
عصر صفوی از مهم ترین ادوار تاریخی در سنت جُنگ پردازی و تذکره نویسی است . در این دوره در تدوین جنگ ها که مجموعه های ادبی منظوم و منثور به شمار می آید ، تغییرات مطلوبی شکل گرفت ؛ از مهم ترین آنها ، اتخاذ رویکرد انتقادی در نقل اشعار است که این مقوله متأثر از رواج نقد ادبی در عصر صفوی است . یکی از نمونه های چنین رویکردی در جنگ پردازی فارسی ، مجموعه ارزشمند لطایف الخیال است که دارای تغییرات اشاره شده در سنت تدوین مجموعه های ادب فارسی و از ارزشمندترین جنگ های روزگار صفویه است که هم از جهت تعدد شاعران و هم از منظر عدد ابیات از جایگاه ویژ ه ای در میان جنگ ها برخوردار است و یکی از دلایل اهمیت آن ، ذکر شاعران نویافته است که نامی از آنان در هیچ تذکر ه ای نیامده است و نکته مهم دیگر در این جنگ، نقد ابیات و فنون شعری بیان شده است که با علائم اختصاری به توضیح این مطالب پرداخته است. در پژوهش حاضر ، ضمن معرفی جنگ و شرح حال گردآورنده آن ، به معرفی نسخه های لطایف الخیال پرداخته شده و سپس علائم نقدی و فنون قافیه و بحور در سرتاسر این اثر بررسی شده است . 
۴۶۹۱.

ارزیابی ترجمه دشتی و شیروانی از افعال خطبه شقشقیه نهج البلاغه مبتنی بر نظریه تعادل واژگانی نایدا

کلید واژه ها: تعادل واژگانی یوجین نایدا خطبه شقشقیه دشتی شیروانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۳۶۶
در حوزه ترجمه، نایدا نظریه تعادل را ارایه نموده و آن را فرآیندی می داند که به دنبال یافتن نزدیک ترین معادل طبیعی در زبان مقصد است. البته نظریه نایدا طی چند مرحله به این بلوغ رسیده است. حضرت علی (ع) در خطبه شقشقیه، با استدلال هایی، به بیان حق خلافت خود اشاره می نماید که با توجه به سبک ادبی خطبه، بررسی ترجمه آن می تواند مترجمان را در فعالیت های آتی یاری نماید. در خطبه، 70 فعل وجود دارد که نویسندگان با روش توصیفی-تحلیلی و کمک از معاجم و فضای حاکم بر خطبه، به دنبال معادل یابی صحیح آن ها هستند. در گام بعد معادل های صحیح با معادل های دو مترجم مقایسه گشت و مشخص شد هر دو مترجم در تعدادی از افعال فرآیند معادل یابی را به درستی انجام داده اند. هم چنین افعالی دیده می شود که هر دو مترجم یا یکی از آن ها در معادل یابی دچار خطا شده اند. در روند پژوهش آشکار شد که هر دو مترجم بیش از نصف افعال را صحیح معادل یابی نموده اند. تعداد معادل های طبیعی تر افعال در ترجمه شیروانی 45 و در ترجمه دشتی 37 فعل است که این نزدیکی (یعنی تفاوت 11.42 درصدی) با توجه به همعصر بودن دو مترجم، قابل توجیه است.
۴۶۹۲.

معمای یمن در بخش ساسانی شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شاهنامه فردوسی جغرافیای تاریخی ساسانیان یمن هاماوران حیره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۲۲۳
یمن امروز در روزگار باستان چنین نامی نداشت و اگر دولت «حِمیَر» از حبشه شکست نمی خورد چه بسا این کشور را با نامی می شناختیم که از نام این دولت سرچشمه گرفته بود، همچنان که هاماوران در شاهنامه برگرفته از حمیر است. از سوی دیگر در شاهنامه یمن بارها به جایی اطلاق شده که ربطی به یمن امروزی ندارد؛ بررسی پادشاهی یزدگرد یکم در شاهنامه فردوسی نشان می دهد که دست کم در مقطعی از دوره ساسانی قلمروی حیره را یمن می نامیدند. برای توضیح این تناقض باید گفت که برخلاف انتظار واژه یمن در اصل یک واژه عربی نیست بلکه ریشه عبری دارد و در کاربردش به عنوان جاینام به معنی جنوب است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که منشأ اطلاق این جاینام به حیره و یمن امروزی وجود جامعه پرشمار و بانفوذ یهودیان در دو منطقه میانرودان و شبه جزیره عربستان بوده است. ضمن اینکه در هر دو منطقه یهودیان موفق به کسب نفوذ سیاسی شده بودند و در ایران یزدگرد یکم دختر پیشوای یهودیان ایران را به همسری برگزید. در این دوره نفوذ یهودیان در دربار ایران به حداکثر خود رسید که یکی از پیامدهای آن اقتباس اطلاق یمن به حیره در دیوان ساسانی و ورود آن به خداینامه بود.
۴۶۹۳.

پیوند اسب و قهرمان در روایتهای اساطیری و حماسی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اسطوره حماسه اسب قهرمان رستم رخش بهزاد شبدیز گلگون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۲۳۹
آشنایان و شیفتگان ادبیات حماسی اساطیری ایران، به قطع و یقین متوجه پیوستگی راز آمیز قهرمانان این نوع ادبی با اسب شان شده اند. در نگاه نخست چنان می نماید که اسب قهرمانان حماسی و اساطیری برای تناسب یابی با سواران و صاحبان خود توانایی های متفاوت با دیگر نمونه های نوع خویش دارند. این اسبها با شعور استثنایی خود موفق به برقراری ارتباط عاطفی و فکری با سوار خود شده اند و گاه چنان وانمود شده است که در پیش بینی شرایط مخاطره آمیز، از صاحبان انسانی خود پیش و بیش افتاده اند. نویسنده این مقاله با کنار هم نهادن تمام شواهد مربوط به نحوه پیوستگی قهرمانان حماسی و اساطیری با اسب شان، رابطه ژرفتری در این پیوستگی که بر بنیاد باورها و اعتقادات فرهنگی اقوام سازنده آن داستان و روایتها شکل گرفته، یافته است. به نظر می رسد در این پهنه از ادبیات، اسب هر قهرمان تجسد و تجسم نام آن قهرمان است
۴۶۹۴.

تبیین جایگاه قابوس نامه در تاریخ اندرزنامه نویسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: قابوس نامه اندرزنامه نویسی ایران باستان دوره اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۹ تعداد دانلود : ۳۵۲
اندرزنامه نویسی و تعلیم در ادبیات، سنتی است که سابقه آن به ایران باستان می رسد. نقل تجارب عملی و حِکَم در قالب کلمات قصار، ضرب المثل و حکایات، در آن دوره به صورت گسترده رایج بوده است. این میراث گسترده به صورت های مختلف به دوره اسلامی منتقل شد و رفته رفته با عناصر اسلامی درآمیخت و بنا بر اقتضائات این دوران دچار تحولاتی شد. قابوس نامه یکی از اولین و مهم ترین متون اندرزنامه ای در ادبیات فارسی است که در مسیر این انتقال و تحولات قرار دارد. این مقاله در پی آن است تا با بررسی سبک و درون مایه قابوس نامه و مقایسه آن با اندرزنامه های پیشین و برخی اندرزنامه های معاصرش، آشکار کند این اثر چه نسبتی با سنت اندرزنامه نویسیِ پیش و پس از خود دارد. بررسی ها نشان داد بر اساس تعلق خاطر آل زیار و نویسنده قابوس نامه به ایران باستان و آشنایی این نویسنده با زبان پهلوی، این اثر در سبک و محتوا، قرابت بسیاری به سنت اندرزنامه نویسی پیشین دارد. برخلاف این امر صبغه اسلامی آن در مقایسه با اندرزنامه های معاصرش اندک و دور از انتظار است. ازاین رو قابوس نامه حامل میراث اندرزنامه ای پیشینیان در ادبیات فارسی است و مؤلفه ها و عناصر آن را در دوران اسلامی نمایندگی می کند.
۴۶۹۵.

هویّت اسطوره گونه سمک عیّار؛ بررسی تطبیقی سمک عیّار با دو اسطوره هندو ایرانی، ایندرا و مهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سمک عیار خدایان اسطوره ای پیکرگردانی ایندرا مهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۳۱۸
بسیاری از خدایان اساطیری، از جهان اسطوره ها بیرون آمده و در حماسه ها به صورت پهلوانانی نامی و یا شاهانی بزرگ نشان داده شده اند. یکی از آن پهلوانان حماسی، سمک، در داستان منثور حماسی پهلوانی سمکِ عیّار است. این پهلوان با داشتن برخی ویژگی های اساطیری، همچون ایزدان اسطوره ای، ایندرا و مهر، پنداشته می شود. از جمله ویژگی های اساطیری سمک، می توان به این موارد اشاره کرد: آزاد ساختن مادینگان شهریاران از چنگال ربایندگان اهریمنی، داشتن پیوندی ناگسستنی با خورشیدشاه، نابودکننده دیوان و پریان و همراهیِ مداوم با مادینه ای که تجلی گر خدای بانوان است. بر اساس این فرضیه، نگارندگان این جستار با رویکردی تحلیلی تطبیقی و با توجّه به متون مقدس هند و ایرانی، ریگ ودا و اوستا ، و اندیشه های اسطوره پژوهانی همچون مهرداد بهار کوشیده اند خویشکاری های این دو ایزد را با کارکردهای این پهلوان حماسی مقایسه و تطبیق دهند و این فرضیه را به اثبات برسانند. حاصل پژوهش حاضر نشان می دهد که سَمَک، پهلوان برجسته حماسه منثور سمک عیّار ، برآیند و ادغامی از دو فرهنگ اسطوره ای هندو ایرانی است که در ریختی نو پیکرگردانی شده است.   
۴۶۹۶.

تأثیر مبانی فکری ابوالعلاء معری و خیّام بر سبک زندگی متعارض آن ها (با رویکرد فلسفه و اسطوره شناسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فلسفه اسطوره خیام معری کاسیرر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۲۹۷
ابوالعلاء معری و عمر خیام از شاعران برجسته زبان و ادبیات عربی و فارسی هستند که زمینه های تشابه فکری این دو شاعر نامی، بستر پژوهش های بسیاری بوده است. در این مقاله از تأثیر فلسفه، شعر و اسطوره بر سبک زندگی و زیست متعارض ابوالعلاء معری و عمر خیام سخن رفته است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی تطبیقی ، در پی پاسخ به این پرسش است که با توجه به اشتراکات فراوان میان معری و خیام، چرا این دو شاعر سبک زیست کاملاً متفاوتی را برگزیده اند؟ علت و یا علل این تفاوت سبک زندگی در چیست؟ آیا می توان گفت این تفاوت برایند تغذیه تفکر این دو شاعر از خاستگاه و آبشخورهای متمایز فکری ایشان است؟ همچنین تلاش شده است تا با استناد به نظر افلاطون و کاسیرر، خاستگاه بدبینی های معری و خوش بینی های خیام بررسی شود. حاصل نتایج به دست آمده حاکی از آن است که به رغم اشتراکات فراوان میان معری و خیام، بدبینی و ناشاد زیستن معری، برخاسته از هویت شاعرانه و تفکر اسطوره ای این شاعر است؛ در حالی که منشأ خوش بینی، زندگی شاد و امیدوارانه عمر خیام نشأت گرفته از جهان بینی فلسفی و حکیمانه وی می باشد.
۴۶۹۷.

بررسی مفاهیم انسان شناسی زبان در داستان «رکسانا»(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: انسان شناسی زبان رکسانا ادبیات داستانی اصطلاحات خویشاوندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۳۵۴
زبان، سامانه مرتب و منظمی است که در هر شرایطی می توان از آن بهره برد و انسان را قادر می سازد تا علاقه ها، عقاید و ادراکش را با نشانه ها توجیه کند. زبان در جامعه دارای کارکردهای متفاوتی است که این کارکردها بستگی به نوع جامعه دارد. همه مسائل مربوط به زبان و فرهنگ در شاخه بزرگ و جدیدی به نام «انسان شناسی زبان» که از انسان شناسی، زبان شناسی توصیفی و زبان شناسی تاریخی سرچشمه گرفته، مورد بررسی قرار می گیرد. انسان شناسی زبان به رابطه زبان با جامعه، فرهنگ و رفتار انسان می پردازد و تطور زبان را مورد مطالعه و پژوهش قرار می دهد. در این مقاله تلاش شده است تا آن دسته از مقولاتی که در حوزه انسان شناسی زبان قرار می گیرد و مؤدب پور در نگارش داستان «رکسانا» از آن ها بهره گرفته، مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر بیانگر آن است که: در نگارش این داستان به سبب لحن محاوره ای نویسنده در دیالوگ نویسی کلمات تابو و اصطلاحات خویشاوندی به صورت نابرابر مورد استفاده قرار گرفته و از لهجه های اجتماعی استفاده نشده که نمودار نیز مؤید همین مطلب است. کلمات تابو در این داستان در دو موقعیت عصبیت و پرخاشگری و طنزگونه به کار رفته است.
۴۶۹۸.

سفر حجمی درخط زمان؛ نقش حافظه رخدادی در شاعرانگی شاعران؛ بر اساس تقسیم بندی حافظه از دیدگاه برگسون(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: برگسون حافظه خالص و رخدادی خودآگاهی شعر نو معاصر فروغ فرخزاد ادبیات روان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰
هدف این نوشتار که پژوهشی کتابخانه ای و اسنادی است، بررسی نقش حافظه رخدادی در اعتلای خودآگاهی با بهره بردن از غنای تصویری و احساسی موجود در آثار فروغ فرخزاد بر اساس نقد روان شناختی و بازنمود این دو در شعر است. در این راستا، ابتدا مقوله تفاوت روح وجسم از دیدگاه برگسون مطرح می شود؛ که از نظر وی "روح" و "جسم" تنها تفاوت زمانی دارند و روح و به تبع آن خودآگاهی به نوعی همواره در گذشته حضور دارند و به وقایع زمان حال از دید گذشته می نگرند. بنابراین تقویت "حافظه رخدادی" که یک حافظه سیال و سه بعدی است نقش مؤثری در اعتلای خودآگاهی خواهد داشت. در این مطالعه که توصیفی و از نوع تحلیل محتواست قصد داریم تا از طریق هدایت خواننده به سمت به کارگیری هر چه بیشتر حافظه رخدادی، سطح خودآگاهی او را ارتقا بخشیده تا به این ترتیب تأثیر چشمگیر آن را در سیر روان درمانی و رهایی از مشکلات روحی - روانی شاهد باشیم.
۴۶۹۹.

سنتی باستانی در نظام خانقاه (ریشه یابی قاعده «لا سلام علی الأکل»)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: لا سلام علی الأکل مزدیسنا فتوت تصوف خانقاه ابوسعید ابوالخیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۸۸
تصوف مجموعه ای از اصول عقیدتی و آداب ظاهری است. بی شک هر دوی این ساحت ها با آیین هایی خارج از مرزهای تصوف در ارتباط بوده و از آنها تأثیر پذیرفته است؛ برای مثال، بسیاری از آداب ظاهری تصوف از آیین فتوت متأثر است. در این پژوهش به یکی از آداب ظاهری و رسوم خانقاهی پرداخته می شود که احتمالاً با آیین فتوت از مجموعه آداب ایران باستان به مجموعه آداب تصوف اسلامی وارد و در مراحل بعدی، حتی حدیث نبوی تصور شده است. براساس این سنت کهن، فرد از سخن گفتن در زمان غذاخوردن منع می شود. گرچه برخی از محققین ابوسعید ابوالخیر را مبدع احتمالی این سنت برشمرده اند، چنین سنتی در اساطیر و آموزه های مزدیسنایی، آداب ملوک ساسانی و آیین فتوت سابقه داشته است و به نظر می رسد پس از ظهور اسلام، با آیین فتوت به نظام خانقاه راه یافته است. با بررسی منابع زردشتی، فتوت نامه ها، متون صوفیه و غیره می توان سیر انتقال این سنت را از آداب ایران باستان به تصوف اسلامی پیگیری کرد. ریشه یابی چنین سنت هایی در میان آیین های دیگر، ما را در ترسیم تصویری روشن تر از شیوه شکل گیری نظام خانقاه یاری می کند.
۴۷۰۰.

ارزیابی انتقادی کتاب موسوعه الشعراء العرب المعاصرین نجیب بعینی

نویسنده:

کلید واژه ها: شعر معاصر عرب متن آموزشی نجیب بعینی موسوعه الشعراء المعاصرین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۲۹۳
گردآوری متن آموزشی مناسب از شعر معاصر عرب کار طاقت فرسائی است، زیرا باید گرایش های گوناگون شعری، گستردگی جغرافیایی و تاریخی، کثرت رخدادهای شعری و فراوانی شاعران بزرگ را در شعر معاصر عرب نشان دهد. همچنین، باتوجه به نقش تربیتی رشته های ادبیات، لازم است که جنبه تربیتی این متون هم مد نظر باشد. کتاب «موسوعه الشعراء العرب المعاصرین(دراسات و مختارات)» نوشته «نجیب بعینی» پژوهشگرلبنانی، یکی ازاین مجموعه گزیده های شعر معاصر عرب است که گاهی آن را به عنوان یکی منابع درسی متون نظم معاصر، معرفی می نمایند. برای شناخت ویژگی های خوب وبد این کتاب، می توان با روش توصیفی وتحلیلی نقد محتوای کمی وکیفی آن، دریافت که ویژگی بارز این کتاب، گزینش نمونه شعرهایی از شعر معاصر عرب است که واکنشی به مسائل سیاسی روز به شمار می رود ونوعی تعهد ادبی را در حوزه سیاست واخلاق نشان می دهد. ضمن اینکه به شعر شاعرانی از حوزه کشورهای خلیج فارس توجه کرده است که معمولا دیگر گزیده های شعر معاصر عرب، آنان را نادیده انگاشته اند. این امر نشان دهنده پوشش گستره جغرافیایی بیشتری است، اما با این وجود فاقد شیوه علمی نگارش متن آموزشی است، نه اخلاق علمی را در استناد دهی رعایت نموده ونه ازتحلیل هنری ونقد ادبی، بهره برده است. معیار موضوعی هم ندارد، لذا نمی توان آن را شایسته یک متن آموزشی دانشگاهی در مقاطع تحصیلات تکمیلی دانست. اگرچه تدریس آن در دوره کارشناسی تا حدودی قابل قبول می نماید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان