فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۹۸۱ تا ۳٬۰۰۰ مورد از کل ۸٬۹۳۷ مورد.
۲۹۸۱.

باز زنده سازی منظر رودهای شهری با رویکرد تعامل سازنده بین انسان و محیط طبیعی؛ (مورد واکاوی نهر "شهررود" آمل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باز زنده سازی استخوان بندی تاریخی شهر منظر رودهای شهری نهر «شهررود» آمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۳۸۸
باز زنده سازی فضای شهری و استخوان بندی اصلی آن فراهم کننده زمینه رشد و به مثابه اهرمی برای توسعه شهر است. عناصر طبیعی بخشی از منظر طبیعی هستند که در نتیجه ی همپوشانی و تعامل میان انسان و طبیعت پدید می آیند. از آنجایی که عناصر طبیعی کارکردی چندگانه از جمله ایجاد فضاهای جمعی، غنای بصری و زیست محیطی، ایجاد حس تعلق به مکان، مطبوعیت محیطی  و نظایر این را دارند، لذا احیاء و باز زنده سازی مناظر طبیعی در شهر از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد. اهمیت این موضوع در خصوص رودهای شهری واقع در مناطق شمالی کشور به دلیل نقش و کارکردهای ویژه آن دوچندان می باشد. نهر شهررود آمل که از دل محلات تاریخی شهر آمل می گذرد یکی از بارزترین منابع طبیعی شهر تاریخی آمل است که نقش مؤثری بر شکل گیری شهر تاریخی آمل و محلات ایفا می کند. هدف اصلی این تحقیق دستیابی به اصول، راهبردها و راهکارهایی جهت باز زنده سازی منظر طبیعی رودهای شهری به ویژه در خصوص مورد مطالعاتی یعنی نهر شهررود آمل است، به گونه ای که بتواند در ابعاد کالبدی، عملکردی و محیط زیستی تعاملی سازنده را بین استفاده کنندگان و محیط طبیعی برقرار سازد. تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی به انجام رسیده است که در آن برای جمع آوری اطلاعات از اسناد کتابخانه ای و برداشت از محدوده به روش میدانی (بهره برداری از عکس ها و تصاویر ماهواره ای و غیره) شده و ارزیابی و بهره گیری از تجارب موفق داخلی و خارجی نیز در روند پژوهش مورد توجه بوده است. نتایج حاصل نشان می دهد در صورتی که بتوان با باز زنده سازی فضاهای غیرقابل استفاده مسیر و جداره های نهر شهررود آمل را به عنوان کمیتی مؤثر بر کیفیت منظر شهری بدان نقش داد، می توان از این محوری که از شمال به جنوب شهر گسترده است برای پاسخگویی به فعالیت ها و نیازهای مردم شهر بهره مند گردید.
۲۹۸۲.

الگوهای کالبدی همسایگی در بافت تاریخی یزد؛ شاخصه ها، ابزارهای معمارانه و اصول معماری همسایگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همسایگی الگوهای کالبدی همسایگی معماری همسایگی بافت تاریخی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۳۴۴
بیان مسئله: همسایگی و تعامل همسایه ها از ویژگی های جامعه ساکن در شهرهای تاریخی ایران بوده است که در زندگی شهری امروز کمرنگ شده و تبعات و مخاطرات اجتماعی جدی ای را به همراه داشته است. موضوع مورد توجه در مقاله حاضر این است که چگونه کالبد معماری مجموعه های همسایگی شهرهای تاریخی، برخلاف شهرهای جدید، امکان برقراری روابط همسایگی را فراهم می آورده است. هدف پژوهش: این مقاله بر آن است که، با شناسایی عرصه های همسایگی و تجزیه و تحلیل کالبدی آنها، ضمن گونه شناسی الگوهای کالبدی همسایگی، به شناسایی شاخصه های معماری آن و ابزارها و اصول معمارانه به کارگرفته شده برای ظهور و بروز این رفتار اجتماعی در بافت تاریخی یزد بپردازد. روش پژوهش: به منظور دستیابی به هدف پژوهش، از روش تحقیق نظریه داده مبنا بهره گرفته شده است. پس از شناسایی و مشاهده میدانی نمونه های متنوع عرصه های همسایگی در بافت تاریخی یزد از طریق نمونه گیری نظری، نمونه ها توصیف و تحلیل شدند. عمده فرآیند تحلیل از طریق عکس برداری مکرر و ترسیم دیاگرام های فضایی و پلان های شماتیک و درج یادداشت های تصویری و نوشتاری و سپس کدگذاری مراتبی آن ها صورت گرفته است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که، با بهره گرفتن از ابزارهای معمارانه ای چون تغییر مصالح کف و جداره ها (ازاره ها)، مسقف کردن، ایجاد اختلاف سطح، ایجاد امکان نشستن موقت، تغییر تناسبات، تزیینات و تغییر نور و سایه، سه الگوی پایه همسایگی در عرصه نیمه عمومی بافت تاریخی شکل گرفته اند که شامل الگوهای ورودی محور، دربندمحور و ساباط محور هستند. این الگوها با رعایت دو اصل «مجاورت مکانی» و «کیفیت بخشی فضایی»، از طریق شاخص های معماری همسایگی چون مردم واری، آسایش اقلیمی، خلوت، حریم، آسایش عملکردی و امنیت در معابر با افزایش حضورپذیری آنها، در برقراری روابط همسایگی تأثیرگذار بوده اند.
۲۹۸۳.

بهینه سازی فاصله تونلهای دوقولو در خاک های ماسه ای با رویکرد کاهش اثرات ناشی از انفجارهای سطحی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انفجار آنالیز دینامیکی تفاضل محدود هندسه مقطع فاصله بهینه تونل دوقولو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۴۴
ساخت سازه های زیرزمینی با توانایی مقاومت در برابر حملات موشکی و هوایی میتواند به عنوان یک استراتژی دفاعی در مقابل تهدیدهای مستمر دشمنان کشورها وکاهش خسارات ناشی از بلایای طبیعی، موردتوجه قرار گیرد. در راستای کاهش اثرات مخرب علاوه بر ملاحظات مربوط به مصالح به کار گرفته شده در این سازه ها، هندسه سازه نیز تاثیر چشمگیری بر سطح تاثیرپذیری سازه از محرکهای بیرونی خواهد داشت. در این مقاله عملکرد سه شکل مختلف از سطح مقطع های متعارف تونل در طول تحریک ناشی از انفجار زیرسطحی ارزیابی می شود. در این راستا ضمن استفاده از تیوریهای موجود در ادبیات فنی، به تحلیل مسئله با استفاده از نرمافزار تفاضل محدود و کدنویسی پرداخته می شود. در ادامه با توجه به توسعه تونلهای دوقولو در شبکه حمل و نقل شهری، به ارزیابی فاصله بهینه بین دو تونل جهت به حداقل رساندن اثرات انفجار پرداخته می شود. بر اساس نتایج مشاهده می گردد که حضور دو تونل در نزدیکی هم سبب هم افزایی پارامترهای مبتنی بر نیرو در لاینینگ تونل تا 40 درصد می گردد. از طرف دیگر ملاحظه می شود که چنانچه فاصله مرکز به مرکز دو تونل بیشتر از دو برابر قطر تونل در نظر گرفته شود، اثرات ناشی از هم افزایی به حداقل رسیده و می توان دو تونل را بصورت مستقل تحلیل نمود.
۲۹۸۴.

تکوین اندیشه میراث ملّی معماری ایران در خوانش تجددخواهانه متفکران ایرانی از تاریخ در عصر مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجدد تجددخواهان تاریخ مشروطه میراث ملی معماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۳
تجدد و روشنفکری، یکی از رویش های مهم فکری دوران مشروطه در ایران است که منجر به بازخوانی بسیاری از مفاهیم موجود از گذشته و بازتعریف آن ها براساس نگرش های نوی آن زمان می شود. این مقاله، ازطریق بررسی متون آن دوران و منابع مرتبط دیگر و با استفاده از روش تفسیری-تاریخی و تحلیل محتوا، برای پاسخ گویی به این سؤالات، که خوانش جدید از تاریخ توسط تجددخواهان چه نقشی در تکوین اندیشه میراث ملّی ایران داشت؟ و آثار معماری گذشتگان در این موضوع چه جایگاه و اثری داشتند؟ به بررسی مفهوم تجدد و مفاهیم مرتبط دیگر در این موضوع می پردازد. سپس مضمون تازه ای از مفهوم تاریخ از نگاه متجددان را که می توان آن را «خوانش تجددخواهانه از تاریخ» نام نهاد، مورد مداقه قرار می دهد. بررسی زمینه های "تکوین اندیشه میراث ملّی معماری ایران" ناشی از پیامد این خوانش از اهداف این پژوهش است، که بر معماری باقی مانده از گذشته ایران به عنوان رکنی مهم از تاریخ که هویت ساز و در فهم هستی و چیستی تاریخی ما اهمیت فراوانی دارد استوار شده است. آثاری که متجددان قصد دارند تا آن را به عنوان میراث ملّی ایرانیان به تایید، ثبت و ضبط رسانده همه را به اهمیت آن واقف ساخته و بر حفاظت از آن تاکید ورزند.
۲۹۸۵.

ارزیابی عوامل آسیب پذیری روددره های شهر تهران در مقابل سیلاب و ارائه ی راهکارهای معمارانه در احیا و ساماندهی آنها (نمونه ی موردی: روددره ی کن در محدوده ی بوستان جوانمردان ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیلاب روددره ی کن راهکار معمارانه بوستان جوانمردان ایران ساماندهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۰
خطرات و خسارات وسیع ناشی از پدیده ی سیلاب، باعث شده تا احیا و ساماندهی روددره ها و مسیل های شهری اهمیت بیشتری یابد و در دستور کار مدیریت شهری تهران قرار گیرد. عمده اهداف این طرح، هدایت آب های سطحی و انتقال سیلاب های احتمالی از طریق این روددره ها و مسیل ها می باشد. از این رو تدوین اصول و معیارهای طراحی و ارایه ی روش های عملی در احیا و ساماندهی روددره ها، با هدف کنترل و کاهش سیلاب از ضرورتهای مطالعاتی است. هدف از پژوهش حاضر،شناسایی و ارزیابی راهکارها و تمهیدات انجام گرفته در کنترل و کاهش سیلاب در بخشی از بستر روددره ی کن، پس از احیا و ساماندهی آن در محدوده ی بوستان جوانمردان ایران است. همچنین علل و عوامل بروز سیلاب های اخیر و عدم کارایی این روددره در کاهش و انتقال سیلاب مطالعه و تحلیل گشته و راهکارهایی معمارانه در راستای ممانعت و پیشگیری از مخاطرات ناشی از سیلاب ارایه شده است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد و داده ها از منابع اسنادی، کتابخانه ای و مشاهدات میدانی به دست آمده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که کنترل و انتقال سیلاب در برنامه های ساماندهی این منطقه کمتر مورد توجه بوده است و باید برای پیشگیری و کاهش خطرات و خسارات ناشی از سیل، اصول طراحی و راهکارهای بهبود وضعیت، مورد توجه قرار گیرد.
۲۹۸۶.

پژوهشی در تبلور و شکوفایی مضامین و مبانی هنر شیعی در معماری دوران تیموری و صفوی (نمونه موردی: مسجدگوهرشاد و مسجد شیخ لطف الله)

کلید واژه ها: عقاید شیعه مفاهیم قرانی هنر و معماری اسلامی دوره تیموری دوره صفوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۴
هویت معماری اسلامی در همه جهان با وجود تنوعات زبانی و تمدنی یکسان است و این تنوعات از چین تا اقیانوس اطلس با وجود تعدد فرهنگ ها دیده می شود. اگر چه رومی ها و دیگر اقوام نیز دارای معماری بودند، اما معماری اسلامی ویژگی خاص خود را داشت. هنر و معماری اسلامی- ایرانی متاثر از جهان بینی اسلامی، هنری مفهومی است. اشتراک در مبانی فکری و تلاش برای حفظ و انتقال اصول و معیارهای هویت ایرانی- اسلامی به زبان و بیان هر دوره موجب پیوستگی هویتی در آثار دوران گذشته شده است. هنر شیعی سعی بر این دارد تا احادیث و آیات قران را لا به لای رنگ ها ، نقش ها و نورها متجلی سازد یا به مفهوم دیگر سعی در نمایاندن معنا تا جای ممکن در صورت دارد. هرچه تاثیر معنا به صورت بیشتر و نمایان تر باشد، صورت از تاثیر آن لطیف تر، شفاف تر و در عین حال همچون معنا راز آمیزی و انتزاع در آن متمایل تر خواهد بود. معماران اسلامی با استفاده از سه عنصر رنگ، نور و نقش،کوشیدند تا زیبایی ها و جلوه حضور حق را تداعی کنند که در همین راستا، یافته های پژوهش نشان می دهد این سه شاخص در دو دوره تیموری و صفوی نقش پررنگی ایفا نموده اند با این تفسیر که در دوره صفوی به تکاملی بیشتری رسیده است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد ، بکارگیری اندیشه ها و فرامین معنوی هنر شیعی با تمرکز بر سه باور این مذهب یعنی عدل، عصمت و اعداد مقدس و بر اساس سه عنصر پیام رسانی از جمله رنگ، نور و نقش به استناد آیات قرانی در آثار دوران تیموریان و صفویان، چگونه بوده و تاثیر پذیری و پیشرفت این مضامین در کدام دوره بیشتر بوده است.
۲۹۸۷.

مناسبت سنجی رهیافت نظری پویش مختلط به عنوان رهیافت جایگزین در برنامه ریزی شهرها

کلید واژه ها: برنامه ریزی رهیافت نظری جامع عقلایی اندک افزا پویش مختلط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۵۰۰
استراتژی مورد استفاده در برنامه ریزی شهری تاثیر مستقیمی بر کارایی طرح و دستیابی هرچه بیشتر به اهداف دارد و اگر عدم کفایت برنامه های شهری به دلیل انتخاب نادرست رهیافت در مرحله تصمیم سازی باشد، با وجود دقت کافی در مراحل اجرای طرح، ناگزیر به تغییر رویکرد برای رسیدن به کارایی لازم هستیم. تحقق پذیری پائین برنامه های شهری مبتنی بر رهیافت های سنتی جامع و روی آوردن تصمیم گیرندگان به رهیافت عملیاتی اندک افزا ضرورت سنجش دیدگاه های نظری برنامه ریزی با نیت رفع نقایص این دو رهیافت را آشکار ساخته است. به عقیده بسیاری از صاحب نظران مبن ی ب ر کامل نبودن هیچ یک از رهیافت های برنامه ریزی به تنهایی، در دنی ای واقعی بیشتر از ترکیب شیوه های مختلف برنامه ریزی، ش امل عناصری از برنامه ریزی جام ع_عقلانی، اندک افزا و وکالتی استفاده می شود تا تنها یک شیوه. اختلاط متوازن میان رهیافت اندک افزا و عقل گرا حاصلی به نام پویش مختلط دارد، اختلاطی که در حیقت مصالحه ای بین دو رویکرد قبلی است که با ترکیب عناصری از آن دو رهیافت در پی همپوشانی نقایص است. در این پژوهش با بهره جویی از شیوه توصیفی تحلیلی و هدف آشکار ساختن ضرورت بازنگری در رهیافت های پیشین و همچنین پاسخ به مناسبت رهیافت پویش مختلط به عنوان رهیافتی جایگزین برای برنامه ریزی توسعه شهرها به شرح ابعاد مختلف این رویکردها پرداخته شده است. در انتها بررسی الزامات و امکانات اجرای صحیح رهیافت پویش مختلط، گویای مناسبت این رهیافت جهت جایگزینی و استفاده در برنامه ریزی شهرهاست.
۲۹۸۸.

از اتوپیای خیالی تا دستوپیای واقعی سینمای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اتوپیا دستوپیا سینمای ایران بدبینی تقدیرگرایی ناباوری بی اعتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵ تعداد دانلود : ۴۲۴
بیان مسئله: تاریخ سینما نمونه هایی را آشکار می سازد که نشان از آن دارد، فیلم سازان با خلق آثار خود در گونه های مختلف، در جهت نقد و تغییر جامعه کنونی و رسیدن به اتوپیا (آرمان شهر)ی مفروضشان در تلاش بوده اند، اما در رسیدن به این مسیر، ناپایدار و متزلزل بوده و شهر آرمانی شان را به دستوپیا (ویران شهر) تبدیل کرده و به تصویر کشیده اند. سینمای ایران نیز بر همین منوال رفتار نموده و تولیدات فراوانی را تجربه کرده است. تخیل و توهم زدگی، بدبینی، تقدیرگرایی، ناباوری و بی اعتقادی عناصر اصلی دستوپیاست و سینمای با شهرت جهانی ایران مملو از سوژه هایی بوده که بن مایه اش از این مضامین تشکیل شده است. مسئله اصلی پژوهش واکاوی چگونگی و چرایی دورشدن فیلم سازان سینمای ایران از اهداف آرمان شهر مورد علاقه خود و مخاطبانشان، و رسیدن به ویران شهر ناخواسته واقعی در دوره های گوناگون تاریخی است. هدف: این پژوهش با هدفی کاربردی بررسی آرمان خواهی سینمای ایران را مورد مطالعه قرار داده است. روش تحقیق: روش تحقیق کیفی و با رویکردی تاریخی-تحلیلی، به مرور منابع کتابخانه ای، مشاهده فیلم و مقایسه تاریخی سینمای ایران و مصاحبه می پردازد. نتیجه گیری: نتیجه حاصله نشان از آن دارد که سینمای ایران در تمام دوره های تاریخی به سوی دستوپیا گرایش پیدا کرده است.
۲۹۸۹.

ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺗﺨﻠﺨﻞ در ﺧﻮدﺳﺎیﻪاﻧﺪازی و ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺮژی دریﺎﻓﺘﯽ ﺟﺪارهﻫﺎ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی اﻗﻠﯿﻢ ﮔﺮم و ﻣﺮﻃﻮب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تخلخل انرژی خود سایه اندازی تابش ساختمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۸۵
اﻫﺪاف: اﻣﺮوزه ﻣﺼﺮف ﺑﯽرویﻪ اﻧﺮژی ﺑﻪ یﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮیﻦ دﻏﺪﻏﻪﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺸﺮی ﺗﺒﺪیﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮی راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺮاواﻧﯽ یﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. یﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮیﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﻣﯿﺰان اﻧﺮژی دریﺎﻓﺘﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن، ﻓﺮم و ﺷﮑﻞ ﮐﻠﯽ ﺑﺪﻧﻪ و ﻣﯿﺰان ﺗﺨﻠﺨﻞ ﺣﺠﻤﯽ آن اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ایﻨﮑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻮدﺳﺎیﻪاﻧﺪازی در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮم و ﻣﺮﻃﻮب روﺷﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮای ﺧﻨﮏﺳﺎزی ﺑﻨﺎ اﺳﺖ، ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺨﻠﺨﻞ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ در ﻣﯿﺰان ﺧﻮدﺳﺎیﻪاﻧﺪازی آن و ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺮژی دریﺎﻓﺘﯽ ﺑﺪﻧﻪﻫﺎ ﺑﭙﺮدازد. اﺑﺰار و روشﻫﺎ: ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻮع ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻧﺮماﻓﺰار ۲۰۱۱ Ecotect ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی ﻓﺮم ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺧﻮدﺳﺎیﻪاﻧﺪازی ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺨﻠﺨﻞ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان اﻧﺮژی دریﺎﻓﺘﯽ ﺟﺪارهﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﯽﭘﺮدازد. یﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻋﻤﻖ ﺗﺮاس ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪای ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺳﻄﻮح ﺗﺤﺖ ﺳﺎیﻪ ﻧﺪارد و داﻣﻨﻪ اﻧﺮژی ﺗﺎﺑﺸﯽ دریﺎﻓﺘﯽ در ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻋﻤﻖ ﺗﺮاس ﻧﯿﺴﺖ. ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﻧﺘﺎیﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ ﺑﺎ ﻣﺪل ﺻﻠﺐ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﯽ ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ داﻧﻪای ﺑﻬﺘﺮیﻦ و ﻣﺪلﻫﺎی ﻣﺘﺨﻠﺨﻞ ردیﻔﯽ ﺑﺪﺗﺮیﻦ رﻓﺘﺎر از ﻣﻨﻈﺮ ﺳﺎیﻪاﻧﺪازی و اﻧﺮژی ﺗﺎﺑﺸﯽ دریﺎﻓﺘﯽ را دارﻧﺪ. ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: ایﺠﺎد ﺗﺨﻠﺨﻞ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎیﻪاﻧﺪازی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻤﯽﺷﻮد و ﺗﻼش ﺑﺮای ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزی ﺳﺎیﻪاﻧﺪازی ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ایﺠﺎد ﺗﺨﻠﺨﻞ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزیﻫﺎی دﻗﯿﻖ ﻗﺒﻞ از ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺖ.
۲۹۹۰.

جستاری پیرامون مفهوم و جایگاه سرزندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کیفیت فضای شهری سرزندگی آشفتگی آرامش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲ تعداد دانلود : ۳۷۶
تقریباً تمام نظریه پردازان به نام غربی، کم و بیش گوشه چشمی به بحث سرزندگی داشته و در کتب و مقالات خود به آن اشاره کرده اند. در ایران از سویی به جز طراحان شهری و برخی برنامه ریزان و جغرافی دانان نیرویی از آن استقبال چندانی نکرده است و از سوی دیگر هنوز تفاهم و توافق چندانی بر معنای این مفهوم حکم فرما نشده است و بسیاری از متخصصان آن را شعارگونه و به دلیل عقب نماندن از مد روز به کار می برند. البته این استقبال از موضوع ناشناخته چندان غیر قابل درک نیست و نمونه های مشابه بسیاری به آن در طول سال های مواجهه با غرب و مدرنیسم در ایران تجربه شده است و اغلب راه به افراط و تفریط نیز برده است. در طرفداری از سرزندگی نیز به تبع از بزرگان خارجی حرفه و بدون آنکه به مفهوم و جایگاه آن توجه کافی شود و اینکه برای کی و کجا چنین حسی مناسب است، شعار سر داده می شود. در مطالعه حاضر، معنی و جایگاه سرزندگی شهری و سوء برداشت از این مفهوم در بافت های شهری ایران مورد بحث قرار گرفته است.
۲۹۹۱.

تاریخ نویسی معماری ایران در خلال تجربه های مرمتیِ نیمه نخست سده چهاردهم شمسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاریخ نویسی معماری ایران مرمت بناهای تاریخی سده چهاردهم شمسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۴۷
تاریخ نویسی معماری در ایران از راه های گوناگونی که امکان تقرب به آثار و اسناد معماری وجود داشته، فراهم آمده است. در این تحقیق مرمت یکی از این راه ها فرض شده است. زیرا در سیر تجربه های حفاظت و مرمت ایرانیان با پیشینه نزدیک به یک سده، به سبب سروکار داشتن با آثار معماری و اقدامات اجرایی، اسناد و داده هایی فراهم آمده که از نگاه تاریخ نگاری معماری قابل تأمل است. نیمه نخست سده چهاردهم شمسی به سبب نخستین توجهات و اقدامات سازمان یافته به آثار معماری مورد توجه این تحقیق است. تحقیق با این پرسش طرح ریزی شده است که از تجربه های مرمت نیمه نخست سده چهاردهم شمسی ایران چه منابع و اسنادی در ارتباط با مطالعه آثار معماری برجای مانده و جایگاه این مکتوبات در تاریخ نویسی معماری چیست؟ به سبب اینکه موضوع مربوط گذشته است، روش تحقیق توصیفی تاریخی و با اتکا به مطالعات کتابخانه ای پی گیری می شود. با این هدف که جایگاه مرمت در پیوند با تاریخ نویسی در مقطع یادشده تبیین شود. تحقیقاتی که از راه مرمت در مقطع زمانی مورد نظر فراهم شده، یا در تدوین تاریخ نامه های معماری همچون آثار ایران به کار آمده، یا خود تحقیقات مستقلی بوده که در قالب مقاله هایی انتشار می یافت. نحوه دوم تاریخ نویسی را محققان ایرانی که سرپرستان مرمت بوده اند، به سرانجام می رساندند. نتیجه اینکه گوشه هایی از کار مرمت در نیمه نخست سده چهاردهم شمسی نه فقط اقدامی اجرایی که در خدمت مطالعه بناهای تاریخی و گاه تاریخ نویسی معماری ایران بود.
۲۹۹۲.

نسبت عکاسی با منظر شهر، نقش آفرینی عکس شهدا در زندگی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عکس های شهدا عکاسی حرفه ای و غیرحرفه ای زندگی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۶۲۹
آن چه برای نسل باقی مانده از دفاع مقدس و مدافع ارزش های انقلاب اسلامی در جنگ تحمیلی و برای نسل بعد از جنگ و نسل حاضر دارای اهمیت بسیار است، شناخت دقیق ابعاد دفاع مقدس و ارزش های نشئت گرفته از آن و همچنین استمرار و حفظ این دستاوردها و ارزش هاست که می بایست به خوبی تبیین و بازتعریف شود. هدف پژوهش حاضر بررسی اهمیت نحوه استفاده و کاربرد عکس های رزمندگان در دوران جنگ و پس از آن در فضاهای شهری به ویژه در جریان زندگی شهری شهروندان با تأکید بر عکس های غیررسمی جنگ و شهدا است. به منظور دستیابی به این هدف، تصاویر به کار گرفته شده در محله شهدای شهرستان آران در بیدگل کاشان به عنوان نمونه مورد مطالعه پژوهش برگزیده شد. در پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد پیمایشی بهره گرفته شده است و ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه ساختاریافته به همراه بررسی مستندات کتابخانه ای و اینترنتی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که اهل محل دل بستگی خاصی به محله خود داشته و با استفاده از عکس، سعی در ایجاد همدلی و پیوند نسل ها دارند. عکس های فضاهای عمومی بیشتر از روایت رسمی دولتی پیروی می کند که در آن نگاهی ریاضی وار به جنگ حکم فرماست. در مقابل روایت مردمی از جنگ بیشتر در فضاهای شخصی وجود دارد که در بعضی مواقع هماهنگ با روایت رسمی نیست.
۲۹۹۳.

مشارکت پذیری یا مشارکت گریزی مردم و برنامه ریزان؟ پژوهشی کیفی در محیط برنامه ریزی شهری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت عمومی تجربه مشارکت مشارکت گریزی مردم مشارکت گریزی برنامه ریزان محیط برنامه ریزی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۲۳
مشارکت، مفهومی محلی، متنوع، پیچیده و پویا است. از این رو نظریه ها و دیدگاه های موجود در زمینه مشارکت در برنامه ریزی شهری که اغلب در ساختار کشورهای غربی ارائه شده اند، در سایر کشورها اثربخشی لازم را ندارند. این در حالی است که تأکید اغلب پژوهش های انجام شده در این حوزه در محیط برنامه ریزی شهری کشور، بر سنجش نظریه های موجود معطوف و هدف آن ها تعیین سهم متغیرهای شناسایی شده از مشارکت و ارزیابی فرایند های مشارکتی بوده است. اما با توجه به ماهیت ذهنی و تعاملی این پدیده، ادراک آن توسط کنشگران مختلف می تواند با دیدگاه های نظریِ جهانی، متفاوت باشد. بنابراین محدود کردن آن در ساختار نظریه های موجود، تأمل برانگیز است. هدف این پژوهش، شناخت ادراک مردم و برنامه ریزان از فرایند مشارکت در محیط برنامه ریزی شهری است. چراکه تحقق مشارکت تنها مستلزم به کارگیری فرایند و شیوه های مناسب مشارکتی نیست، بلکه نیازمند شرایطی است که صرفاً عینی و متأثر از ساختارهای رسمی محیط برنامه ریزی نیستند و لازمه کشف آن ها، درک تجربه و معنای تجربه کنشگران از فرایند مشارکت است. این پژوهش در دسته پارادایم تفسیرگرایی قرار می گیرد. در این پژوهش از تحلیل محتوای کیفیِ استقراییِ آشکار به منظور تفسیر داده ها استفاده شده است. یافته ها بیانگر آن است که مهم ترین مفهوم در حوزه ادراک برنامه ریزان و مردم از مشارکت در محیط برنامه ریزی شهری، مشارکت گریزی مردم و برنامه ریزان است.  
۲۹۹۴.

نمای خورشیدی مدولار با مقاومت حرارتی بالا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تلفیق گردآور خورشیدی در ساختمان گردآور لوله ای نمای خورشیدی عایق خلأ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۰
پیشگیری از اتلاف حرارت و استفاده از پتانسیلهای محیط، دو راهبرد اصولی در طراحی ساختمان با رویکرد صرفه جویی در مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر است. با افزایش تراکم ساختمانی و کاهش نسبت سطوح بام و محوطه به سطح زیربنای ساختمان، امکان استحصال انرژی خورشیدی با روشهای متداول محدود شده است. درحالیکه مساحت نما، متناسب با سطح زیربنا و به تبع آن تقاضای انرژی میباشد. ضمن آنکه نصب تجهیزات خورشیدی روی سطوح افقی با پتانسیل عملکردی بالا، مداخله ای نامطلوب در معماری محسوب میشود. در پژوهش حاضر، تعبیه تیغه های آلومینیومی جاذب پرتوهای خورشید، به شکل یک سایبان کرکره ای، درون یک محفظه شفافِ تحت خلأ با پوسته ی موجدار پیشنهاد میشود. خلأ، مقاومت حرارتی را تامین میکند. پوسته موجدار، تحمل نیروهای ناشی از خلأ را ممکن میسازد و برخلاف فرم مسطح، وابستگی بازدهی گردآور را به زاویه ارتفاع خورشید میکاهد. انتقال حرارت با فناوری لوله گرمایی، از عبور سیال از نما جلوگیری و نیاز به مراقبتهای تأسیساتی را برطرف میکند. جدار حاصل عایق حرارت بوده، امکان استحصال انرژی خورشیدی را در تمام سال برای گرمایش و سرمایش جذبی فراهم آورده و ضمن تأمین شفافیت و روشنایی ، سایه اندازی کامل دارد. شبیه سازی نرم افزاری حاکی از کارایی مطلوب جدار پیشنهادی میباشد.
۲۹۹۵.

ارزیابی عوامل محیطی مؤثر بر سلامت روان در مجموعه های مسکونی (نمونه موردی: مجموعه های 512 و 600 دستگاه شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سلامت روان مجموعه مسکونی محیط کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۲۵
تحقیق حاضر بر پایه سنجش میزان تأثیر عوامل محیطی بر سلامت روان انجام گرفته تا نتایج آن راهگشایی برای طراحی محیط های مسکونی سالم باشد. جهت سنجش سلامت روان افراد از پرسشنامه GHQ-12 استفاده شد و ابزار بررسی کیفیت های محیطی شامل سه مؤلفه: محیط کالبدی، محیط اجتماعی و محیط زیست است. جامعه آماری شامل ساکنان دو مجموعه مسکونی 600 دستگاه و 512 دستگاه مشهد است که از بین آن ها نمونه ای 351 نفره موردبررسی قرار گرفت. جهت انجام محاسبات و پردازش اطلاعات از دو نرم افزار spss و LISREL استفاده شده است. یافته های مطالعه حاضر نشان می دهد که از میان تمام عوامل محیطی مؤثر بر سلامت روان، محیط کالبدی دارای بیشترین نارضایتی و درنتیجه بیشترین تأثیر منفی بر سلامت ساکنان است؛ بنابراین لازم است تا با اصلاح کیفیت فیزیکی محیط مسکونی، سطح رضایت افراد را از محل زندگی بالا برده تا زمینه بهبود کیفیت روابط اجتماعی ساکنان فراهم شود.
۲۹۹۶.

الگوهای هندسی معماری ایران و بررسی این الگوها از پیدایش اولین تمدن ها تا دوران معاصر

کلید واژه ها: هندسه الگوهای هندسی اشکال هندسی نظم هندسی دوره تاریخی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳۴ تعداد دانلود : ۱۵۹۲
با بررسی آثار معماری ایران باستان تا به امروز متوجه می شویم که هندسه نقش مهمی در خلق فضاها معماری داشته است.در معماری ایران اصول و الگوهای هندسی خاصی بکار برده شده است.که این الگوها را می توان در پلان،نما و نیارش بناها دید.الگوهای هندسی در معماری ایران بر پایه نظم پلان ، نظم نما ، درک ایستایی ، تناسبات طلایی ، مدول و پیمون ، کل به جزء ، اعداد خاص و هندسه پنهان مورد بررسی قرار می گیرند که در هر یک از آنها اشکال هندسی بکار برده شده است.در این مقاله به بررسی الگوهای هندسی همه دوره های تاریخی در این 8 بخش پرداخته شد و مشخص شد که الگوهای هندسی هر دوره تاریخی به چه شکل بوده است. دستاورد های این تحقیق نشان می دهد که استفاده از عدد 4 در هندسه معماری ایران نقش مهمی داشته است زیرا با اینکه هندسه در اولین تمدن های ایران،پیدایش خانه هایی به شکل دایره بوده اما از تمدن عیلام پلان چهارگوش نقش مهمی در هندسه ایران گذاشت که ریشه در باورهای مذهبی ایرانیان باستان داشت و در تمام دوران ها مربع و مستطیل بیشترین کاربرد را در هندسه معماری ایران داشتند. استفاده از 4 فقط به استفاده مربع و مستطیل معطوف نشد، بلکه این عدد به عنوان یک الگو هندسی آشکار یا پنهان نیز مورد استفاده قرار گرفت و باعث بوجود آمدن فضاهایی مانند: چهار ایوانی،چهار صفه،چهار طاق و چهار سو شد.از طرفی به تناسبات طلایی،درک ایستایی ، مدول و پیمون و ایجاد توازن و تعادل بصری در هندسه معماری ایران توجه زیادی صورت گرفته است.
۲۹۹۷.

الگوبرداری ایلخانان مغول از عناصرکالبدی شهرهای ایرانی در شهرسازی (با نگاهی به ساختار فضایی سلطانیه، نمونه ای از اولین شهرهای ایلخانی)

کلید واژه ها: شهر شهرسازی ایلخانان مغول عناصر کالبدی سلطانیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۳۸۳
نظر به اینکه پس از حمله ی قوم مغول و در سالهای اولیه ی استقرارشان در ایران، ویرانیهای بسیار عظیمی بر پیکره شهرهاو ساختار آنها وارد آوردند و از آنجا که آنان کمترین اهمیتی برای شهرها و بناهایش قائل نبودند،و با توجه به اینکه که مغولان چادرنشین هیچگونه شناختی از مقوله ی شهر و شهرسازی نداشتند این سئوالات پیش می آید: 1-آیاشناختشان از الگوی شهرسازی و شناخت عناصر شهری ایرانی نقشی در پی ریزی ساختار شهرهایشان داشت؟ 2-کالبد فضایی شهرهایی که پس از استقرار در ایران ساختند چگونه بود؟ پاسخی که در پی یافتن این پرسشها حاصل شد بیان کننده این است که،ساخت و به عین در آوردن هر پدیده ای توسط سازنده یا سازندگان بی تأثیر از پدیده های پیشین و اطراف نیست و شهر نیز از این قاعده مستثنی نبوده.براساس مطالعات و بررسی ها صورت گرفته،الگوبرداری از شهرهای هم دوره در شهرسازیِ عصر مورد مطالعه کاملا مشهود است.
۲۹۹۸.

جستاری در باب معماری مبتنی بر حکمت متعالیه

کلید واژه ها: معماری ایرانی اسلامی حکمت متعالیه ملاصدرا الگوهای چهارگانه شناخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۱۰۷۹
کم توجهی به ریشه های بنیادین معماری ایرانی اسلامی، موجب بیگانگی معماری کنونی با بنیادهای مفهومی آن شده است. با تعمق در معماری ایرانی اسلامی، اصول و تفکر ویژه ی مستتر در حکمت اسلامی ایران هویدا می گردد. با شناخت و تلفیق این اصول با ضرورت های زندگی امروز، علاوه بر حفظ ارزش های معماری ایرانی، می توان به رویکردی نو برای طرح معماری دست یافت. این امر طبعاً در سایه شناخت حکمت متعالیه که عالی ترین و کامل ترین درجه را در سیر حکمت اسلام دارد، و همچنین استنباط از آن و سپس تجلی در قالب کالبد معماری میسر می گردد. شناخت کامل این امر، با بیان مراتب آگاهی و شناخت آدمی نسبت به جهان هستی که بر پایه الگوهای چهارگانه شناخت استوار است به مرحله ظهور می رسد، لذا هدف در پژوهش حاضر، شناخت معماری ایرانی اسلامی، مبتنی بر حکمت متعالیه بر طبق الگوهای چهارگانه شناخت و در قالب مفاهیم، مبانی، الگو و مصداق می باشد. روش در پژوهش حاضر، تحلیلی تاریخی است که در چارچوب حکمت متعالیه و معماری ایرانی اسلامی صورت پذیرفته و با تکیه بر جمع آوری اطلاعات اسنادی و در زمره تحقیقات کیفی قرار می گیرد. نتایج حاصل از این پژوهش به صورت دو مفوم عام بر پایه حکمت متعالیه و مفهوم خاص بر پایه معماری ایرانی اسلامی و مبانی متعدد مستخرج شده از این دو مفهوم، در قالب جدول تنظیم گردیده است. این نتایج بیانگر این موضوع است که، با بازشناسی مفاهیم معماری ایرانی اسلامی و توصیف و تحلیل آن از منظر حکمت متعالیه می توان بر مبنای الگوهای چهارگانه شناخت، به الگوها و در نهایت مصداق هایی دست یافت، که می تواند در تداوم مفاهیم معماری ایرانی اسلامی بر اساس سنت فکری و حکمی تاثیر گذار باشد.
۲۹۹۹.

نقدی بر کتاب «تحقیق در معماری منظر: روش ها و روش شناسی»، مصادره کردن مفاهیم به نفع موضعی عملگرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روش تحقیق معماری منظر عملگرایی رهایی بخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۵۸۹
در این کتاب، معماری منظر با تعابیر مختلفی همچون حوزه، اینتر ، مولتی و ترنس دیسیپلینی، در مرز میان سه امپراتوری علوم طبیعی، اجتماعی و هنر عنوان شده است. از طرفی با تفکیک «تحقیق [برای] پروژه » از «پروژه تحقیقاتی »، تحقیق آکادمیک را تعریف و از غیرآکادمیک جدا می کند. تحقیقی که به ضرورت باید شاهدپایه، دقیق و خلاقانه باشد. ازاین رو ویژگی مرزی معماری منظر یک تیغ دو لبه عنوان شده است. چراکه تفاوت تعاریف فنی و زاویه نگاه های سه امپراتوری دخیل در آن ممکن است آشوب ایجاد کند. آشوبی که هم می تواند به خلاقیت، هم می تواند به کم توانی منجر شود. برای این مشکل، پیشنهاد کتاب یک رویکرد روندی است. درواقع در این کتاب برای ویژگی های متمایز تحقیق در معماری منظر و مشکل های خاص آن -که به خوبی به برخی از مهم ترین آن ها اشاره شده- موضعی عملگرا اتخاذ و پیشنهاد شده، که محور نقد حاضر است.
۳۰۰۰.

کاربرد روش تحلیل تماتیک در شناسایی قابلیت های معنایی تجربه شده حین حرکت روزمره در محیط انسان ساخته(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل تماتیک معنا محیط انسان ساخت حرکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۲ تعداد دانلود : ۵۶۹
تحلیل تماتیک، به عنوان روشی کیفی در تحلیل داده ها مورد استفاده پژوهشگران حوزه های مختلف، به ویژه روانشناسی و جامعه شناسی بوده است. این روش کمتر مورد توجه پژوهشگران حوزه معماری و شهرسازی قرار گرفته است. این در حالی است که روش هایی نظیر تحلیل تماتیک با دسته بندی الگوهای معنا از دل مجموعه داده ها، به شناخت درک کاربران از محیط، که شکل دهنده رابطه ایشان با محیط است کمک می کند. مقاله پیش رو با ارائه پژوهشی انجام شده با روش تحلیل تماتیک، ضمن معرفی آن بعنوان روشی انعطاف پذیر، نحوه کاربرد آن را در پژوهش های حوزه محیط ساخته شده تبیین می نماید. پژوهش مذکور، در جستجوی قابلیت های معنایی تجربه شده توسط باشندگان در فضا، به این پرسش پاسخ می دهد که «هنگام حرکت در محیط ساخته شده چه ابعادی از معنا دریافت می شود؟ پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی با رویکرد مردم نگاری پدیدارشناسانه است که در آن دانشجویان و کارکنان یک مجموعه دانشگاهی حین حرکت در مسیرهای روزانه خود در دانشگاه، به پرسش های یک مصاحبه عمیق پاسخ داده اند. حاصل تحلیل تماتیک محتوای مصاحبه ها، هشت زیر-مقوله قابل جمع بندی ذیل سه مقوله: آسودگی، جذبه و معناداری (قابل فهم بودن) است که معانی که افراد هنگام حرکت بین و درون ساختمان ها تجربه می کنند توضیح می دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان