فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۸۱ تا ۵۰۰ مورد از کل ۲۷٬۷۴۵ مورد.
۴۸۱.

استخراج شاخصه های علمی طراحی؛ رهیافتی نظری بر نسبت دیزاین با دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طراحی مطالعات طراحی علم طراحی دانش طراحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۰۶
تلاش های بسیاری تاکنون برای روشن ساختن ارتباط طراحی و علم صورت گرفته، اما امروزه ارتباط آنها گاها در هاله ای از ابهام قرار می گیرد. بنابراین پرداختن به این مسئله می تواند خلاء موجود دراین راستا را تا حدودی پرنماید. پژوهش حاضر با هدف ابهام زدایی از ارتباط طراحی و علم و بیان شاخص ترین ویژگی های طراحی به روش توصیفی تحلیلی با استفاده از نظریه داده بنیاد صورت پذیرفته که به لحاظ رویکرد کیفی بوده و روش گردآوری اطلاعات اسنادی (کتابخانه ای) می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش بدین صورت می باشد که به شیوه کدگذاری باز 51 ویژگی طراحی استخراج گشته، با کدگذاری محوری در 13حوزه مطالعاتی، جایگاه هر یک از این ویژگی ها بررسی شده و با  کدگذاری انتخابی برای کشف روابط بین آنها، تمامی ویژگی ها براساس شباهت و حوزه مطالعاتی آنها در سه گروه شناخت شناسی، ماهیت و دانش طراحی دسته بندی شده اند. پس از مراحل کدگذاری این تئوری ارائه می گردد که نیمی از شاخص ترین ویژگی های طراحی در حوزه دانش طراحی قرار دارند که دربردارنده سه واژه مطرح شده توسط کراس با نام های طراحی علمی، علم طراحی و مطالعات طراحی، به اضافه دو واژه رویکرد طراحی و تحقیقات طراحی می باشد و این موضوع نشان دهنده اهمیت مطالعه در حوزه دانش طراحی و ارتباط عمیق طراحی و علم دارد.
۴۸۳.

تدوین فرایند مدل سازی شناختی- فضایی در معماری با تأکید بر مدل های محاسباتی و مفهومی– فرضی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل مدل سازی شناخت فضایی مدل محاسباتی مدل مفهومی-فرضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۲
پژوهشگران برای مطالعه بازنمایی های ذهنی از محیط و فهم دقیق دستگاه شناختی انسان از مدل و شبیه سازی بهره می برند. در پژوهش های معماری به دلیل پیچیدگی فرایند، به مدل سازی شناختی-فضایی کمتر توجه شده است. از این رو رویکردی علمی و جامع که ویژگی های گوناگون مدل سازی این حوزه را دربرگیرد، وجود ندارد. هدف این پژوهش تدوین مدل فرایند ایجاد دو گونه رایج از مدل های شناختی-فضایی در معماری است. پرسش این است که چگونه می توان برای فرایند مدل سازی در حوزه شناخت فضایی مدلی تدوین کرد که به طور هم زمان چارچوب های انسانی، محیطی و زمانی را مدنظر قرار دهد؟ روش تحقیق استدلال منطقی است که با تحلیل مباحث علمی در دو حوزه علوم شناختی و مدل سازی انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که هنگام ساخت مدل های شناختی-فضایی، در مرحله انتخاب نظریه یا مدل مبنا و یافتن ارتباط بین مفاهیم، پرداختن به چارچوب های زمانی، انسانی و ذهنی-محیطی در اولویت قرار دارد. در مدل سازی محاسباتی، رفتارهای پیچیده فضایی از طریق الگوریتم ها شبیه سازی و امکان بازتولید رفتار بررسی می شود. در مدل سازی مفهومی-فرضی به دلیل اهمیت آگاهی مشترک مردم از محیط، روش های قیاسی-استقرایی رایج در علوم اجتماعی کارایی دارند و استفاده از ابزارهای ترکیبی، می تواند میزان خطای مدل سازی را تقلیل دهد.
۴۸۴.

نقش هنرهای تجسمی در ارتقای کیفیت محیط شهری (نمونه مطالعاتی: محدوده اطراف کاخ گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هنر هنرهای تجسمی کیفیت محیط شهری کاخ گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۷۱
طرح مسئله: نگاهی به تاریخ حضور هنر در فضاهای عمومی نشان می دهد که با تغییر پارادایم هنر عمومی از هنر هنرمند مدار به سوی ایجاد هنر جامعه مدار و هنر مخاطب محور، انتخاب نوع هنر عمومی و کیفیت های محیطی متأثر از آن بیش ازپیش مهم جلوه می نماید. آنچه امروزه فضاهای شهری را تهدید می نماید، ارتباط ضعیف مؤلفه های سازنده یک مکان است که نمی توانند نیازهای شهروندان را به خوبی برطرف نمایند. اهداف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر هنر تجسمی بر کیفیت محیطی سعی دارد که بتواند کیفیت محیطی لازم در طراحی فضاهای شهری آینده توسط متخصصان را ایجاد نماید. روش: این پژوهش ازلحاظ حیث نوع توسعه ای - کاربردی و از جنبه روش دارای ترکیبی لانه به لانه است. برای پاسخ به سؤال تحقیق از روش تحقیق کیفی درکمی لانه به لانه استفاده می شود. جامعه آماری به دو قسمت کمی و کیفی تقسیم شده است. در گروه کیفی جامعه آماری، 14 کارشناسان که به روش گلوله برفی انتخاب شدند. در جامعه آماری تحقیق کمی، حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 1۸۰ نفر و نمونه گیری به صورت تصادفی است. یافته ها: تحلیل نتایج حاکی از آن است که بنا به نتایج رگرسیون چندمتغیره، مؤلفه غنای بصری با مقدار(000/1) بیشترین میزان سهم عاملی، در مرتبه دوم، مؤلفه لذت بردن از محیط با مقدار (920/0) و کمترین مربوط به مؤلفه بهبود احساس فردی تعلق با مقدار(244/0) است. نتیجه گیری: توجه ویژه طراحان شهری در مورد ساختار فضاها و به کارگیری تمهیدات استخراجی از میزان تأثیرگذاری مؤلفه های هنرهای تجسمی در فضاهای شهری در مقیاس های مختلف می تواند موجب افزایش کیفیت محیط های شهری شود.
۴۸۵.

سازگاری حرارتی با توجه به آرای واقعی در مسکن بومی جزیره کیش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه سازگاری دمای خنثی محدوده آسایش میانگین آرای واقعی صرفه جویی مصرف انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۲۲
احساس انسان نسبت به محیط اطرافش ازطریق بررسی هم زمان عوامل اقلیمی چون دما، رطوبت نسبی یا جریان هوا ممکن است. این متغیرها که موجودیت خود را از شرایط محیطی می گیرند بر آسایش تأثیرگذار بوده و پاسخ های حرارتی انسانی تحت تأثیر آن ها شکل می گیرد؛ لذا ترکیب این عوامل، تأثیر روانی و فیزیکی اجتناب ناپذیری بر شرایط آسایش انسان دارد. لذا هدف اصلی پژوهش، بررسی شرایط حرارتی محیط است که در همبستگی با پاسخ های انسانی بوده و می تواند پیش بینی قابل اعتمادی از شرایط راحتی داشته باشد. سازگاری حرارتی نیز به عنوان الگوی نظری ارزیابی پژوهش انتخاب و میزان اعتبار آن موردبررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر، هماهنگ با پروژه اشری-884، به تخمین دمای خنثی و حدود آسایش حرارتی ساکنین ساختمان های مسکونی جزیره کیش، در طول دو دوره فصلی معتدل رو به گرم و گرم می پردازد. داده های به دست آمده حاصل از مطالعات میدانی پژوهش در اقلیم گرم و مرطوب، برای پیش بینی آسایش حرارتی به کمک ترکیبی از متغیرها با استفاده از روش آماری به نام تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون، ازطریق نرم افزار اکسل، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. بنا بر نتایج بر اساس آرای واقعی، ساکنین در دمای بالاتری نسبت به آنچه در استانداردهای بین المللی بیان شده است، احساس راحتی می کنند. همچنین مشاهده می شود که متوسط دمای داخل در همتایی با دمای آسایش بوده است و از آن مهم تر، همبستگی قابل قبولی بین دمای خنثی و متوسط دمای ماهیانه خارجی ساختمان برقرار است که این مسئله شاهدی بر نظریه سازگاری است. ازآنجایی که در پژوهش حاضر حدود 4 درجه اختلاف بین دمای خنثی بر اساس آرای واقعی با دمای خنثی بر اساس آرای پیش بینی شده وجود دارد، و بر اساس مطالعات نیکل به ازای هر 1 درجه اختلاف در دمای خنثی، 7 درصد اختلاف در مصرف انرژی در همان فضا ایجاد می کند، لذا با کاربست نتایج به 28 درصد صرفه جویی مصرف انرژی بخش مسکونی نائل می شویم. از این رو معماران به سمت طراحی منطقی هدایت و وزارتخانه های مربوطه بر اصول علمی مصرف انرژی یاری می شوند. در مطالعه حاضر ساختمان های معاصر به صورت شاهد مطالعه مطرح هستند.
۴۸۶.

ارائه مدل ارزیاب ی خطر سیل در استان همدان به منظور رده بندی آسیب پذیری و پیامدهای محتمل در مراکز جمعیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی خطر آسیب پذیری پیامد سیلاب شهری همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۳
امروزه مدیریت بحران، ارزیابی ریسک سوانح و تحلیل مؤلفه های آن (خطر و تهدید، آسیب پذیری و پیامد) به منظور تعریف اقدامات پیشگیری، کاهش آثار و حتی آمادگی جهت پاسخ بهنگام در مواجهه با انواع سوانح بیش از قبل موردتوجه است. در حال حاضر هرچند محققین و سازمان های بین المللی ذی ربط با توجه به پیچیدگی مدیریت ریسک، سعی در ارائه روش هایی برای ارزیابی ریسک، تحلیل آسیب پذیری و رده بندی پیامدهای مؤثر در یک سیستم در مواجهه با سوانح نموده اند، لیکن اکثر روش ها بر مبنای اهداف محققین و شاید به صورت سلیقه ای (بر حسب دقت و راحتی کار) انتخاب می گردد. بر این اساس، این تحقیق با نگاه تطبیقی به برخی از روش های موجود و انتخاب روشی مناسب، با هدف ارائه مدل ارزیابی خطر سیل در استان همدان به منظور رده بندی آسیب پذیری و پیامدهای محتمل در مراکز جمعیتی انجام گرفته است. لذا ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای و تجزیه وتحلیل یافته های مطالعات موجود و بررسی تطبیقی آن ها، روش مناسب برای استان همدان به صورت ترکیبی از روش توزیع گمبل، مدل K میانگین و خوشه بندی فازی پارامترهای تأثیرگذار، است. در این روش با پیاده سازی و ترکیب لایه های استاندارد پارامترهای تأثیرگذار ازطریق AHP فازی و لایه خطر سیل که ازطریق ماتریس استانداردشده نظرات کارشناسان در نرم افزار GIS به دست آمده، نقشه خطر سیل تهیه و سپس مراکز جمعیتی (شهرها) طبقه بندی می شوند. در ادامه با اجرای روش، رده بندی مراکز در معرض خطر استان همدان به ترتیب شهرهای همدان، ملایر، تویسرکان، نهاوند، اسدآباد، کبودرآهنگ، رزن، بهار، فامنین و قروه درگزین به دست آمد. لذا شهر همدان به عنوان مرکز استان همدان در پهنه ریسک نسبی زیاد تا خیلی زیاد قرار گرفته و با توجه به تراکم جمعیت بالا نسبت به سایر شهرهای استان، در اولویت برآورد دقیق ریسک، تحلیل آسیب پذیری و اقدامات کاهشی قرار دارد.
۴۸۷.

سبک شناسی نسخه خطی ضوابط عظیمیه در تطبیق با سبک نوشتاری کتیبه های فارسی حجاری های هند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ضوابط عظیمیه محمدعظیم قریشی ویژگی های سبکی بلاغت شبه قاره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۶۲
«ضوابط عظیمیه» به سال 1130 (قرن دوازدهم ه.ق)، در فنّ لغت و بلاغت و دستور زبان، به دست محمّدعظیم قریشی تألیف شده است. موضوع این اثر «زبان پارسی در منطقه شبه قاره» است. این نسخه در 414 صفحه با حاشیه نویسی و هامش نویسی نوشته شده است. نکات و خصائص این نسخه خطی از قبیل رسم الخط نسخه، خصوصیات آوایی، واژگانی، دستوری و بلاغی این اثر مستخرج و با تفصیل و توضیح نشان داده شده اند. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار گرد آوری کتابخانه ای به صورت سندپژوهی و روش داده کاوی تحلیل محتواست. در سطح آوا و واژگان آوردن کلمات به شکل و کاربردی خاص از شگردهای این مؤلف بوده است. این متن از برخی ویژگی های نحوی عربی نیز بهره برده است که در زبان فارسی امروز کاربرد کم تر و مختصرتری دارند. آرایه های ادبی در این متن سبک و کم تکرار بوده اند و در عوض آوردن شعر و مثل پربسامد و فراوان است. آوردن حروف ابجد و توجه به علم الاعداد نیز از ویژگی های برجسته این کتاب به شمار می رود.  با بررسی و تصحیح این اثر به این نتیجه رسیدیم که زبان پارسی و گسترش و آموزش آن در دوره حکومت گورکانیان در هندوستان دغدغه ادیبان و حکمرانان محسوب می شده و نگارش این کتاب و کتب مشابه و تهیه نسخه های خطی بعدی از روی آن ضرورت این تعلیم و گسترش را به اثبات می رساند. با اینکه این کتاب متعلق به حدود سه قرن پیش است، اما چون کتابی تعلیمی است تا حد امکان سهولت فهم در آن رعایت شده است. در کتیبه های فارسی هندی نیز می توان سادگی و روانی بلاغی را مشاهده کرد.اهداف پژوهش:معرفی یک نسخه خطّی جدید در حوزه بلاغت و لغت و فنون ادبی دیگر در زبان فارسی حوزه شبه قاره.بررسی و شرح ویژگی های سبکی نسخه خطّی ضوابط عظیمیه.سؤالات پژوهش:آیا در حوزه شبه قاره آنقدر زبان فارسی گسترش داشته است که زمینه ساز نگارش اثری فارسی و سلیس و روان در زمینه بلاغت و لغت و فنون ادبی شود؟باتوجه به وجود نسخه خطی «ضوابط عظیمیه» از محمدعظیم قریشی در قرن دوازدهم در شبه قاره، این متن دربردارنده کدام فنون ادبی است؟
۴۸۸.

کاربست طراحی احساس گرا در محصولات با تاکید بر درک کیفی کاربران: مطالعه موردی آسیاب خانگی زعفران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طراحی احساس گرا تجربه ارزشمندی شخصیت محصول ارزیابی شاخصه های حسی درک کیفی محصول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۸۶
در دنیای امروز رویکرد طراحی احساس گرا با پاسخ به نیازهای حسی و عاطفی کاربران در طراحی محصولات خانگی، از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی آسیاب های خانگی زعفران درصدد یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا با ترکیب شاخصه های حسی نظیر آرزو، علاقه، فریبندگی، خوشایندی و لذت بخشی می توان تجربه ارزشمندی را برای کاربران خلق کرد. این پژوهش از نظر هدف، یک مطالعه کاربردی است که در سه گام اصلی با تلفیق دو روش کیفی و کمی و از نوع توصیفی- همبستگی، نیازهای حسی مختلفی را از طریق ابزار مشاهده، مصاحبه های نردبانی و پرسشنامه استخراج کرده و به ارزیابی آنها با استفاده از روش Pr-EMO می پردازد و از نظر روش گردآوری داده ها، در دسته مطالعات میدانی قرار می گیرد. جامعه آماری به صورت هدفمند از بین افرادی انتخاب شده است که به آشپزی علاقه زیادی داشته و از زعفران بیشتری در غذاهایشان استفاده می کنند.  نتایج پژوهش پیش رو نشان دهنده ی آن است که با تمرکز بر نیازهای حسی کاربران و ترکیب این احساسات با یکدیگر، نه تنها می توان شخصیت منحصر به فردی را برای محصول خلق کرد بلکه می توان تجربه ای غنی، مطلوب و بادوام تری را برای کاربران رقم زد.
۴۸۹.

انگاره نگارگری معاصر ایرانی در مجلات فرهنگی-هنری پساانقلاب اسلامی (1392- 1360)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگارگری معاصریت مجلات هنری سنت گرایی نوگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۶۵
  با پیروزی انقلاب اسلامی به هنرهای اصیل ایرانی از جمله نگارگری توجه و تاکید شد و به عنوان مبنایی برای ارجاع به هویت ایرانی در هنر معاصر ایران در نظر آورده شد. با هدف بازجست تصویر امروز هنر نگارگری معاصر، سوال این است که انگارهِ نگارگری معاصر ایرانی در مجلات فرهنگی-هنری در سه دهه پس از انقلاب چگونه برساخته شده است؟ بدین منظور با مطالعه اسنادی، موضوع پژوهش، از طریق تحلیل مضامین شکل داده شده در خصوص نگارگری در 12 مجله: فصلنامه هنر، کیهان فرهنگی، سوره، هنر معاصر، هنرهای تجسمی، بیناب، تندیس، گلستان هنر، ادبستان فرهنگ و هنر، کِلک، آدینه و دنیای سخن، در سه دهه پس از انقلاب اسلامی واکاوی شده است. نتایج نشان دادند که، در جریان اندیشه ورزی مجلات مذکور، انگاره های متفاوتی از نگارگری معاصر ایران در میانه سه پارادایم «سنت گرایی، نوسنت گرایی و نوگرایی»، برساخته شده که متاثر از نگاه به زبان جهانی هنر و عصر و زمان، در هر پارادایم متفاوت می نماید.  
۴۹۰.

بررسی روابط بینامتنی اشعار عطار نیشابوری با داستان های قرانی انعکاس یافته در نگارگری صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم عطار نیشابوری بینامتنی شعر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۶۸
نظریه بینامتنی پدیده ای جدید در غرب، اما قدیمی و ریشه دار در ادبیات اسلامی است.  به کارگیری واژگان، مضامین و مفاهیم آیات  قرآن کریم در آثار ادبی یکی از جذاب ترین مباحث نقد ادبی به شمار می رود. اشعار عطار از جهت تأثیرپذیری از مفاهیم آیات قرآن دارای مناسبت های بینامتنی بسیاری است که باتوجه به رویکرد بینامتنی قابل مطالعه می باشند. از سوی دیگر، بخش زیادی از داستان های قرآنی که دارای زیبایی شناسی منحصربه فردی است در نگارگری دوره صفویه به کاررفته است. بررسی چگونگی انعکاس این مقوله در نگارگری صفویه حائز اهمیت است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی – مقایسه ای به بررسی وجوه تأثیرپذیری اشعار عطار نیشابوری از واژه ها، ترکیبات، تعبیرات، مفاهیم و مضامین آیات قرآن در سطوح اثرپذیری تلمیحی، گزاره ای، واژگانی به این نتایج رسیده ایم که از میان انواع روابط بینامتنی اشعار عطار با آیات قرآن، اثرپذیری تلمیحی و واژگانی از بسامد بیشتری برخوردار هستند. همچنین داستان های زیبایی قرآنی باتوجه به تأثیرگذاری در حوزه هنر به عنوان یکی از مضامین اصلی در نگارگری دوره صفویه در نظر گرفته شده است.اهداف پژوهش:بررسی روابط بینامتنی اشعار عطار نیشابوری با آیات قرآن.بررسی داستان های قرآنی در نگارگری صفویه.سؤالات پژوهش:از روابط بینامتنی کدام نوع در اشعار عطار نیشابوری بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است؟داستان های قرآنی در نگارگری صفویه چه بازتابی یافته است؟
۴۹۱.

بررسی تأثیر فضای نیمه باز و سطوح بازشو در تناسبات بصری و زیبایی شناسی گونه های مختلف خانه های بومی گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Guilan architecture openings semi-open spaces Proportions indigenous housing معماری گیلان بازشو فضای نیمه باز تناسبات مسکن بومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۱۲
معماری بومی گیلان مجموعه ای از الگوهای متنوعی ست که با توجه به نیازهای ساکنین، آسایش حرارتی و اقلیم شکل گرفته است. در این معماری، سطوح بازشو و فضاهای نیمه باز از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و تا حد زیادی بر تنوع گونه های آن تأثیر گذاشته است. به نظر می رسد به جز مسائل اقلیمی، این عناصر بر تناسبات و زیبایی شناسی مسکن بومی گیلان تأثیرگذار بوده اند.  در این مقاله، به بررسی ارتباط بین این عناصر با تناسبات بصری و زیبایی شناسی از دید متخصصان در الگو خانه های گیلان مبتنی بر سه تقسیم بندی اقلیمی متفاوت شامل جلگه، کوهستان- کوهپایه و ساحلی می پردازیم. تناسبات به وسیله تحلیل سیستم های تناسباتی، مدول پایه، چندگانه و تناسبات طلائی و زیبایی شناسی براساس پنج متغیر تعادل، زیبایی، شفافیت، یکنواختی و وحدت، مورد بررسی قرارمی گیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد که نمونه های اقلیم کوهستانی-کوهپایه ای بالاترین امتیاز را ازنظر متغیرهای زیبایی شناسی و همچنین سیستم ارزیابی تناسبات کسب کرده است.  همچنین خانه های منتخب هر دسته بندی شامل خانه مرادی (بخش جلگه)، بهزادی (بخش کوهپایه) و خانه موسوی (بخش ساحلی) است که هر دو امتیاز ارزیابی را کسب کرده اند.
۴۹۲.

مطالعه گفتمان دینی قالی های تصویر ی دوره قاجار موزه فرش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان دینی قالی های تصویری تعلیمی قاجاریه موزه فرش ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۳۴
 قالی ایرانی نمودی از هویت ایرانی- اسلامی بوده که در شکل گیری گفتمان فرهنگ و هنر دینی موثر واقع شده است. گفتمان قالی های تصویری دینی دوره قاجار برگرفته از شرایط اجتماعی، دینی این دوران است. این قالی ها روایتی تصویری از مفاهیم دینی بوده اند که به زبان تصویر با هدف تعلیم و انتقال مفاهیم و آموزه های دینی در میان عموم مردم رواج یافته اند. هدف از این پژوهش، مطالعه نمونه های موجود از قالی های تصویری با موضوعات دینی موزه فرش ایران در جهت شناخت گفتما ن های دینی رایج در قالی ایرانی است. در این راستا قالی های تصویری دینی موجود در موزه فرش ایران مورد مطالعه قرار گرفته اند. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش بوده که عناصر و مولفه های تصویری موجود و تاثیر گذار بر قالی های تصویری دینی به عنوان گفتمان دینی دوران قاجاری کدام موارد هستند؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که، این قالی ها زبان گویا و روایتی تصویری در جهت بیان گفتمان و اندیشه های عرفانی، دینی و هنری مردمان این دوران می باشند. مولفه هایی چون اهمیت مضامین و داستان های قرآنی، تصویری بودن و روایت تصویری، بیان مضامین و مفاهیم دینی به زبان تصویر (ویژگی هنرهای دوران قاجاریه)، تاثیرپذیری از سایر هنرهای این دوران چون نقاشی قهوه خانه ای، کاربرد متنوع مضامین دینی، کاربرد هم زمان عناصر زیبایی شناختی سنتی، نقش مایه های سنتی و تصویری در ساختار این قالی ها دیده می شود. از آن جا که بر جنبه تعلیمی بودن قالی های تصویری قاجاری تاکید شده، این قالی ها همانند داستانی روایی، تصویری از اعتقادات و سلایق مردمان دوران قاجاریه ارائه می نمایند. استفاده از ساختار سنتی چون محرابی و عناصر نمادین، به همراه تصویر و کاربرد ویژه پیکره های انسانی (با عنوان شمایل ها) جهت تصویرسازی روایت ها و داستان های قرآنی و دینی حایز اهمیت است.   
۴۹۳.

تدوین الگوی انتقال فناوری در صنعت نفت و گاز پارس جنوبی از منظر یادگیری تکنولوژیک با تأکید بر تداوم کارکرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگو انتقال فناوری یادگیری تکنولوژیک مدل داده بنیاد معادلات ساختاری تداوم کارکرد صنعت نفت و گاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۶۰
این تحقیق باهدف تبیین الگویی اثربخش در زمینه عملیاتی سازی انتقال فنّاوری در صنعت نفت و گاز پارس جنوبی با رویکرد یادگیری فناوری های پیشرفته و با تأکید بر تداوم کارکردهای اساسی صنایع نفت و گاز پارس جنوبی انجام شده است. مطالعه تجربیات اجرای فازهای 24 گانه پارس جنوبی در دو بخش تقسیم می گردد که در بخش اول بخشی از فازها توسط پیمانکاران صاحب تکنولوژی خارجی تا قبل از تحریم ها به بهره برداری رسیده و مابقی فازها توسط سازمان های پروژه محور داخلی انجام شده است که در این مطالعه مدل اجرایی و بومی مبتنی بر یادگیری تکنولوژیک استخراج گردیده است. انجام جامعه آماری این پژوهش شامل اساتید منتخب دانشگاه، خبرگان و متخصصان تکنولوژی، معاونین، مشاورین، مدیران، رئیس قسمت ها در شرکت های نفتی و حوزه پدافند غیرعامل با حجم جامعه آماری 380 نفر است. مطالعه در زمره تحقیقات کاربردی و از جمله تحقیق های آمیخته اکتشافی است که در دو مرحله کمی و کیفی انجام می پذیرد. نخست محقق بر اساس روش های کیفی داده بنیاد (گراندد تئوری) به شناسایی شاخص ها در حوزه انتقال فناوری صنعت نفت می پردازد، پس از احصاء شاخص ها، با استفاده از روش های کمی معادلات ساختاری به اولویت بندی و انتخاب معیارهای مؤثر بر مدل طراحی شده می پردازد که نتیجه این پژوهش معرفی الگوی مؤثر انتقال فناوری در راستای بومی سازی، انتقال و یادگیری تکنولوژی باتوجه به تجربیات اجرای فازهای پارس جنوبی در حوزه های طراحی، تأمین کالا، ساخت و راه اندازی زیرساخت های تأمین انرژی برای تداوم کارکرد زنجیره خدمات رسانی زیرساخت های صنعت نفت و گاز به عنوان یکی از مفاهیم اساسی پدافند غیرعامل، به عنوان خروجی تحقیق ارائه می گردد.
۴۹۴.

مطالعه تطبیقی روایت و معماری: نقش روایت در افزایش تعاملات اجتماعی مخاطبان در موزه های شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: موزه روایت تفسیر تجربه بدنمند تعاملات اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۹۳
براساس نگرش کارتزینی و دوگانه انگارى تقدم ذهن بر بدن، موزه ها از زمان به کار آغاز آن ها در قرن هفدهم، تحت تأثیر مفاهیم بصری بوده اند و نمایش به عنوان تجربه ای کاملاً بصری در نظر گرفته می شد. با اهمیت یافتن نقش مخاطب در قرن بیستم میلادی به تدریج ظرفیت حافظ بدن در عمل به خاطر سپردن و همدلی مورد توجه قرار گرفت. هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی روایت و فضا و تحلیل نقش روایت در افزایش تعاملات اجتماعی مخاطبان در موزه های شهر تهران است. تهران به عنوان پایتخت تاریخی و فرهنگی کشور، روایت های متعددی از فضاهای شهری ارائه می دهد. این مطالعه از نوع کاربردی است و براساس نظریه داده بنیاد صورت گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از این است که حضور مخاطبان در فضا فرصت تعاملات اجتماعی را افزایش می دهد. در فرآیند ادراک بدنمند از موزه ها، مخاطب در رویدادهای گذشته با پیشینیان همدردی می کند، با دیگر بازدیدکنندگان تعامل داشته و در نهایت روایت خود را از فضا می سازد.اهداف پژوهش:شناسایی مؤلفه هایی که روایت از طریق آن کیفیت فضای موزه را بهبود می بخشد.شناخت چگونگی ارتباط مخاطبان با موزه در روند ادراک فضا.سؤالات پژوهش:روایت از طریق چه مؤلفه هایی کیفیت فضای موزه را بهبود می بخشد؟ارتباط موزه و مخاطبان در روند ادراک فضا چگونه است؟
۴۹۵.

شناسایی چالش ها و موانع ادراک ذهنی دانشجویان معماری در فرایند طراحی معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش معماری ادراک ذهنی تصاویر ذهنی طراحی معماری ATLAS TI

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۹۶
بیان مسئله: آشفتگی فضاهای آموزش معماری در ایران و عدم وجود روندی تقریباً پاسخ ده به نیازهای آموزشی دانشجویان و عدم هدفمندکردن ذهن دانشجو در جهت یادگیری طراحی معماری از مسائل اساسی و ضعف های آموزش معماری ما است؛ متأسفانه در دانشگاه ها، استادان کم تر به موضوع «درک فضا» توجه می کنند و مسئله این است که چگونه می توان بدون درک روشنی از ماهیت فضا، خلق آن را به دانشجو آموزش داد؟ و از طرفی انتقال مفاهیم از حالت قابل دید به فضایی، بسیار ساده تر از انتقال آن از حالت ذهنی، گفتاری یا نوشتاری به فضایی است. هدف پژوهش: شناخت چالش ها و مشکلات آموزش طراحی معماری با تأکید بر ادراک ذهنی دانشجویان هدف اصلی تحقیق حاضر است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری، تجزیه و تحلیل داده ها در گروه تحقیقات کیفی به شمار می آید. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان و اساتید گروه معماری در دانشگاه های آزاد تهران و کرج است، ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته است و برای کدگذاری داده ها از نرم افزار ATLAS TI بهره گرفته شد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده به شناسایی چهل وشش کد محوری، هشتاد و چهار شاخص و هفده مقوله نهایی منجر شد که شامل وضعیت فیزیکی محیط های یادگیری، قدیمی بودن روش ها و شیوه های طراحی در دانشگاه های ایران، میزان آشنایی اساتید معماری با روش های نوین، عدم اجتماع پارادایمی، یک سویه بودن آموزش طراحی معماری، خلق فضایی بصرمحور و ... است؛ لذا می توان گفت که در سیستم آموزشی و پژوهشی گروه معماری دانشگاه های ایران، کم تر به موضوع «ادراک ذهنی» توجه می شود و دانشجویان معماری با بهره گیری از روش های گذشته مانند ابزارهای ساده دستی، کاغذ و ماکت نمی توانند درک از محیط را به طور دقیق پیاده کنند و مخاطب را نسبت به مؤفقیت پروژه شان مجاب کند و درک محیط و مکانیزم آن، واجد نقش کلیدی در بیان محیط به شمار می آید.
۴۹۶.

تحلیلی بر مراجع سبکیِ معماریِ مذهبیِ زرتشتیانِ ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: Iranian Zoroastrians Fire Temples Archaism Religious architecture Religious Minorities زرتشتیان ایران آتشکده ها باستان گرایی معماری مذهبی اقلیت های مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۱۴
معماری مذهبی زرتشتیان از دوره ساسانی تا دوره متأخر مراجع سبکی متمایزی داشته و تحت تأثیر عوامل متعدد درونی و بیرونی، اعم از سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بوده است. پژوهشگران متعددی به معماری مذهبی دوره ساسانیان پرداخته اند اما ادوار پس از آن به دلایلی کمتر مورد توجه قرارگرفته است. معماری زرتشتیان پیش از اسلام سبک مشخص و متمایزی داشته است. این سبک که مبتنی بر پلان چهارتاقی و سقف گنبدی بود با مصالح سنگی اجرا می شد. اما زرتشتیان تا پیش از دوره ناصری به دلیل وجود محدودیت های که قانون اهل ذمه در شهرهای اسلامی فراهم می کرد با محدودیت هایی در ساخت اماکن مذهبی مواجه بودند و حتی تمایلی برای رؤیت پذیرکردن این اماکن در بافت شهرهای اسلامی نداشتند. بناهای مذهبی این دوره تا حد زیادی متأثر از معماری و بافت مسکونی در شهرهایی مانند یزد است. انقلاب مشروطه و شرایطی اجتماعی و سیاسی پس از آن همراه با حمایت های مادی و معنوی پارسیان هند چه در دوره مشروطه و چه در دوره رضا شاه، زرتشتیان را برای ساخت بناهای مذهبی با شکوه و رویت پذیر در شهرهای تهران و یزد ترغیب کرد. گفتنی ست، شرایط اجتماعی و سیاسی این دوره تأثیر مستقیمی بر ساخت آتشکده ها داشت و نوع جدیدی از این اماکن را با تأثیر ویژه از شرایط زمانه و وجود نشانه هایی از باستان گرایی ایجاد کرد. پژوهش حاضر که به روش میدانی و کتابخانه ای جمع آوری و به روش توصیفی- تحلیلی پرداخته شده، به دنبال شناخت ویژگی معماری مذهبی زرتشتیان در دوران بعداز ساسانی و عوامل تأثیرگذار بر آن است.      
۴۹۷.

خوانش وجوه بصری هنر گروتسک در آثارجنی ساویل بر اساس آرای میخائیل باختین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: میخائیل باختین گروتسک نقاشی جنی ساویل کارناوال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۲۸
جنی ساویل یک نقاش فیگوراتیو از تصاویر بسیار بزرگ و توصیفات کوبنده در مورد بدن گروتسکی زنان و اغلب خودش است.  نقاشی های او با اصطلاحات مختلفی مانند ناخوشایند، بی رحمانه و منزجرکننده توصیف می شود. رئالیسم گروتسک به عنوان یک جریان دارای نفوذ و قدرت در نقاشی فیگوراتیو تا به امروز زنده مانده است. در بدنی تحریف شده به عنوان ابزاری برای با هم ادغام نمودن واقعیت و تخیل. شکاف ها و برآمدگی های این بدن مشترک انسانی ممکن است ناخوشایند یا منزجرکننده به نظر برسند اما باختین این تصاویر احشایی را در چارچوبی بلندنظرانه و مثبت قرار می دهد. این پژوهش با طرح این پرسش اصلی که «چگونه می توان بر مبنای آرای باختین وجوه بصری هنر گروتسک را در آثار جنی ساویل خوانش نمود؟» شکل گرفته و از نظر هدف توسعه ای و از نظر نوع و روش، کیفی و توصیفی-تحلیلی می باشد. یافته های تحقیق آشکار کننده این واقعیت است که این هنرمند با بکارگیری هنر خود هر آنچه در جامعه امروزی فاخر و بلندمرتبه تلقی می شود به زیر کشیده و آن را از مرکز به حاشیه رانده است و این گونه با درهم شکستن روابط سلسله مراتبی و تقدس زدایی از امر مقدس و آرمانی، اعتراض خود را به بی عدالتی و نابرابری در جامعه ابراز نموده است.
۴۹۸.

بازشناسی طراحی فرهنگ محور در منسوجات عصر آل بویه (با تأکید بر سه نمونه از پارچه های تدفینی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طراحی فرهنگ محور آل بویه هنر آل بویه منسوجات تدفینی پارچه تابوت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۲۲
آل بویه از دیلمیان شیعه زیدی، مدعی میراث داری ساسانیان بودند. دوره ایشان، به واسطه برخورداری از فرهنگی شیعی-ایرانی از مهمترین اعصار تمدن اسلامی بود. آثار هنری آنها نمایانگر بازگشتی به هویت ملی-ایرانی در عین بهره گیری از مفاهیم اسلامی است. از شاخص ترین مصنوعات این دوره منسوجات اند که در تزئین آنها، نقوش برگرفته از ایران باستان در قالب مفاهیم دینی همراه آیات و نوشته های اسلامی استفاده شده و می توان به کاربرد خاص بعضی از نمونه ها در مراسم تدفین اشاره کرد که تا پیش از این کمتر بدان توجه شده است. این مقاله ضمن مطالعه فرهنگ و عقاید حاکمِ مؤثر در دوره آل بویه، با هدف تبیین زمینه ها و عوامل مؤثر بر چگونگی طراحی نقوش منسوجات این عصر، به مطالعه تزئینات سه نمونه از پارچه های تدفینی محفوظ در موزه های کلیولند و ویکتوریا-آلبرت با استفاده از رویکرد طراحی فرهنگ محور پرداخته و به این سوال پاسخ می دهد که عوامل موثر بر طراحی نقوش منسوجات تدفینی آل بویه کدام اند. روش پژوهشِ مقاله تفسیری-تاریخی بوده است. اطلاعات از منابع کتابخانه ای و سایت های معتبر گردآوری و به صورت کیفی تحلیل شده اند. نتایج حاکی از تاثیر هم کناری اعتقادات زرتشتی، اعتقادات شیعی و سنت های هنری دوران های ساسانی و اسلامی در شکل گیری تزئینات منسوجات و نکته مهم، توجه به کاربرد و کاربر در طراحی نوع تزئینات این منسوجات است.
۴۹۹.

چگونگی نقشمایه اسلیمی در حاشیه قالی های سده دهم ه.ق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلیمی کیفیت های بصری حاشیه قالی دوره صفویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۷۸
با آغاز حاکمیت صفویان از قرن دهم ه.ق آفرینش نوآورانه قالی با ساختاری (طراحی و بافت) متفاوت از گذشته در صدسال نخست رقم خورد؛ نظام های تزئینی حاکم بر ساختار(زمینه و حاشیه) قالی های صفویه، مطالعه حاشیه آن ها را ضرورت بخشیده است. اسلیمی ها از پرتکرارترین نگاره ها در قالی های صفویه و حاشیه آن ها هستند. آگاهی و تأمل بر چگونگی بهره گیری هنرمندان عصر صفویه از این نقش در حاشیه قالی های منطقه ای و تأکید بر الگوهای اصیل در طراحی حاشیه قالی ها، هدف مقاله است و به این پرسش ها پاسخ می دهد: 1. نقشمایه اسلیمی در حاشیه قالی های سده دهم ه.ق از دیدگاه طراحی سنتی قالی در انواع، ساختارهای تزئینی و جای گیری چگونه است؟ 2. وجه ممیزه کاربست نقش اسلیمی در حاشیه قالی های مناطق بافندگی(پنج گانه) قرن دهم ه.ق بر چه اساسی است؟ روش تحقیق تطبیقی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است. 22 نمونه قالی سده دهم ه.ق با محوریت کاربرد اسلیمی در حاشیه بررسی شد و در پاسخ به پرسش نخست، با تحلیل تصاویر خطی حاشیه ها انواع پنج گانه اسلیمی ساده، گل دار، ماری و دهان اژدری و نظام های شش گانه تزئینی مشتمل بر بازوبندی(قلمدانی)، مداخل، اسلیمی گل دار، بند اسلیمی پیچان، قاب اسلیمی یا ترکیب های متقارن، اسلیمی ماری با ترکیب بندی آزاد و کاربست آن ها در سه بخش مجزای حاشیه اصلی و فرعی، حاشیه اصلی و حاشیه فرعی مسجل گردید. در پاسخ به پرسش دوم، بیشترین کاربست انواع اسلیمی به قالی های تبریز و هرات تعلق داشت. نمونه های تبریز، هرات و قره باغ در بهره مندی از انواع ساختارهای تزئینی و قالی های تبریز، قره باغ و کاشان به لحاظ کاربست اسلیمی ها در هر سه بخش حاشیه سرآمد گردیدند؛ بنابراین حاشیه قالی های تبریز و هرات در بهره مندی از وجوه سه گانه مذکور پیشتاز بودند.
۵۰۰.

مقایسه دیدگاه آنه ماری شیمل و شیلا بلر درباره خوشنویسی اسلامی

نویسنده:

کلید واژه ها: هنر قدسی خوشنویسی اسلامی پدیدارشناسی آنه ماری شیمل تاریخ نگاری شیلا بلر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۰۸
در میان هنرهای سنتی اسلامی، خوشنویسی یکی از مهم ترین هنرها است؛ تا جایی که برخی از جریان های فکری مانند سنت گرایان آن را هنر قدسی یا هنر مقدس می دانند. از یک سو، می توان خوشنویسی اسلامی را هنری همگام با حکمت و عرفان دانست و از سوی دیگر، ممکن است آن را صرفا هنری برخاسته و برگرفته از تمدن اسلامی بدانیم. در هر صورت، نمی توان جایگاه بی بدیل و ارزنده این شاخه هنر سنتی میان هنرهای اسلامی را نادیده انگاشت. در بررسی هر موضوع و از جمله آثار یا شاخه های هنر اسلامی، انتخاب روش و رویکرد متفاوت ما را به نتایج متفاوتی می رساند. این امر در زمینه مطالعات هنر اسلامی نتایج بسیار متفاوتی به همراه دارد. با در نظر گرفتن همین امر، اندیشمندان و پژوهش گران مختلفی در زمینه خوشنویسی اسلامی پژوهش انجام داده اند. آنه ماری شیمل و شیلا اس. بلر از جمله پژوهش گران مهمی هستند که در زمینه هنر اسلامی و خوشنویسی اسلامی پژوهش کرده اند. با توجه به این نکات، هدف اصلی در این پژوهش، بررسی دیدگاه شیمل و بلر در زمینه خوشنویسی اسلامی است. بر همین اساس، پرسش اصلی در این پژوهش عبارت است از این که مولفه های خوشنویسی اسلامی در دیدگاه شیمل و بلر چیست؟ در این پژوهش، پس از بیان مبانی نظری و تعریف مفاهیم مورد نیاز، دیدگاه شیمل و بلر در زمینه خوشنویسی اسلامی بررسی و تحلیل می شود. این پژوهش ماهیت کاربردی دارد و از نوع توصیفی - تحلیلی به شمار می رود. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است. روش تحلیل، کیفی است. این پژوهش نشان می دهد که شیمل در بررسی خوشنویسی اسلامی، از رویکرد پدیدارشناسی و بلر از تاریخ نگاری بهره می برند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان