درخت حوزه‌های تخصصی

تفکر سیاسى مدرن در ذیل تفکر مدرن قرار مى‏گیرد و از نتایج آن تاثیر مى‏پذیرد . آنچه فلسفه سیاسى مدرن خوانده مى‏شود، در واقع از بسیارى از جنبه‏ها، شکل بازسازى شده بینش مدرن در قلمرو سیاست است . به همین دلیل، نمى‏توان از سیاست مدرن سخن گفت، بدون آنکه ابعاد فلسفى امر مدرن را در نظر گرفت . در مقاله حاضر یکى از جنبه‏هاى تفکر مدرن، یعنى میل به بازسازى مداوم نظم و دغدغه جانشین کردن نظم جدید به جاى نظم قبلى براى رفع بحران مورد بحث قرار مى‏گیرد . فقدان این انگاره در نزد اندیشمندان پست مدرن یکى از عوامل مهم در این چرخش فلسفى پست مدرنیسم مى‏باشد . در گفتمان پست مدرنیسم، دائمى بودن و چاره ناپذیرى بحران به عنوان یک اصل پذیرفته مى‏شود و تدبیر سیاسى براى نظم بخشى و استقرار نظم جدید مغفول مى‏ماند . این موضوع رویکرد پست مدرن به سیاست را از رویکرد مدرن متمایز مى‏کند . در مقاله حاضر تبعات این طرز تلقى براى اندیشه سیاسى پست مدرن بررسى و مشارکت‏سیاسى به عنوان مصداقى براى این موضوع مورد بحث قرار مى‏گیرد .

کى یرکگور [Sorn] Kierkegaardفیلسوف و متفکر مشهور دانمارک و پدر اگزیستانسیالیسم (1855-1813) معتقد است، نمى‏توان به کمک دلایل عقلانى، مسائل ایمانى را اثبات نمود، از این رو عقل نمى‏تواند معبرى براى ایمان باشد و مؤمن باید به کمک عزم به وادى ایمان بجهد. ایمان باز بسته تصمیم است، و با اندیشه و عقل بى ارتباط، از این رو نه له دین و نه علیه آن نمى‏توان دلیلى عقلى اقامه کرد. آیا با تأکیدات کى‏یرکگور، بر نقش عزم و تصمیم در ایمان، ما مجاز هستیم او را یک اراده‏گرا بنامیم؟ اصولاً اراده گرایى چیست؟ و طرفداران و مخالفان آن چه مى‏گویند؟ این مقاله عهده‏دار بحث از این موضوع است و نظرات و دلایل برخى از معروفترین موافقان و مخالفان اراده گرایى و دیدگاه آنان، در مورد اراده گرایى کى یرکگور را مورد بحث قرار مى‏دهد.

کیرکگور بین دو گونه فیلسوف تمایز می نهد: یکی فیلسوفی که مجرد از وجودش می اندیشد؛ یعنی نوع اندیشه و طرز زندگی او بستگی چندانی به هم ندارند به طوریکه حتی آسیب دیدن ساختمان فلسفی او به وجودش صدمه ای وارد نمی آورد و دیگر فیلسوفی که وجودی (existentiell) می اندیشد؛ یعنی فلسفه او پاسخ به سوالات زندگیش می باشد (Stegmuller, S.149) در این تقسیم بندی، هایدگر در دسته اخیر قرار دارد؛ یعنی فلسفه وجودی او از زندگیش جدا نیست. هایدگر همان گونه فلسفید که زیست و همان گونه زیست که فلسفید و طی حیاتش کوشید تا دریابد و نشان دهد که طرز زندگی واقعی یا اصیل چیست. ما در این مجال یافته های فلسفی و زندگی او را نقادانه بررسی می کنیم.