درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: آگاهی از میزان رضایت کاربران نرم افزار کتابخانه دیجیتال پیام در کتابخانه­های استفاده کننده از این نرم افزار است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی . ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه جداگانه است که 83 کتابدار شاغل در کتابخانه­های استفاده­کننده از نرم­افزار و 79 کاربر نهایی به آن پاسخ داده­اند. یافته­ها: میانگین رضایت کتابداران از نرم افزار دیجیتال پیام 23/4 و میانگین رضایت کاربران نهایی 99/3 است. بیشترین رضایت کتابداران مربوط به ابعاد کنترل دسترسی و امنیت (مدیریت کاربران نهایی) و سازماندهی و ورود اطلاعات، و بیشترین رضایت کاربران نهایی از امانت­دهی و کمترین رضایت از مشخصات کلی نرم­افزار است. نتیجه­گیری: رضایت هر دو گروه کتابداران و کاربران نهایی کتابخانه­های استفاده­کننده از نرم­افزار پیام درحد بالاتر از متوسط است و رضایت کتابداران به­نحو معنی­داری بیش از رضایت کاربران نهایی می­باشد.

استفاده از سیستمهای اطلاعاتی در سازمان و مدیریت، مستلزم صرف هزینه هایی است که باید با برآورد منافع آنها، توجیه شوند. توجیه این سیستمها در ابتدا که تمرکز آنها بر داده ها و خودکارسازی عملیات دستی بود، به آسانی انجام میگرفت اما با محور شدن اطلاعات در آنها، کار توجیه سرمایه گذاری لازم نیز به پیچیدگی گرایید. به همین دلیل، تحلیل هزینه ـ منفعت به یکی از مراحل توسعه سیستمهای اطلاعاتی مبدل گردید. این تحلیل بویژه درباره سیستمهای پشتیبان تصمیم، با دشواریهای بیشتری روبه روست. پیچیدگی و تعامل منافع و ناممکن بودن کمّی کردن بسیاری از آنها به علاوه مشکل تعیین ارزش اقتصادی برای اطلاعات به عنوان خروجی اصلی این سیستمها، اصلیترین این دشواریها به شمار میروند. در این مقاله، پس از بررسی سیر تحول سیستمهای اطلاعاتی و ماهیت متغیر منافع آنها، توصیف سیستمهای پشتیبان تصمیم و منافع آنها، مشکل تعیین ارزش اقتصادی برای اطلاعات مطرح و سپس با بررسی مفهوم ارزش در علم اقتصاد، مشکلات تعیین ارزش اطلاعات از دیدگاه اقتصاد اطلاعات بیان میشوند. در پایان نیز با ارائة مدل فضای اطلاعاتی، کاربرد آن در تعیین ارزش اطلاعات ارائه میگردد.

ارزیابی میزان کارایی یا ناکارآمدی برنامه­های آموزشی نسبت به فلسفه آنها، نیازها، شرایط اجتماعی، مسائل اقتصادی، فناوری روز و بازار کار در تمامی حوزه های دانش، امری بدیهی و جاافتاده است. بازنگری در برنامه آموزشی کتابداری و علم اطلاعات نیز به دلیل ارتباط تنگاتنگ آن با مسائل، موضوعات و فناوری روز، اهمیت بسیاری دارد. بررسی نوشتارهای حوزه کتابداری و علم اطلاعات در ایران نشان می­دهد تمامی صاحب نظران و پژوهشگران، برنامه­های آموزشی این حوزه را با تحولات جاری و نیازهای جامعه ناهماهنگ دانسته و خواستار بازنگری در این برنامه­ها شده­اند؛ به طوری که ضرورت بازنگری در نظام آموزشی کتابداری و علم اطلاعات به صورت یک مفهوم کلیشه­ای درآمده است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی موانع و مشکلات آموزشی کتابداری و علم اطلاعات در ایران و ارائه راهکارهایی به منظور بهینه سازی نظام آموزشی کنونی در این حوزه است. در این نوشتار، ده مورد از مهم ترین موانع آموزشی کتابداری و علم اطلاعات و راهکارهای غلبه بر آنها ارائه و تحلیل شده است. مقاله حاضر، بخشی از یک برنامه پژوهشی وسیع و مقدمه ای برای حرکت در مسیر تدوین چارچوبی برای آموزش کتابداری و علم اطلاعات در ایران به شمار میآید. با بررسی و تحلیل موانع و ارائه راهکارهای غلبه بر آنها، دیدگاه کلی و جدیدی شکل میگیرد که ما را به سوی یک نگرش جدید و نظام مند نسبت به آموزش در این حوزه، هدایت میکند

در این مقاله با بهره گیری از روش کتاب سنجی به بررسی وضعیت مجلات کشورهای مسلمان در پایگاه اطلاعاتی JCR از زیر مجموعه های پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی پرداخته شده است. براساس یافته ها 37 عنوان مجله مربوط به 12 کشور مسلمان در این پایگاه نمایه شده است. کشور ترکیه با داشتن 9 مجله نمایه شده در این پایگاه در رتبه اول در بین کشورهای مسلمان قرار دارد. بیشترین زمینه موضوعی مجلات کشورهای مسلمان را علوم میان رشته ای با 6 عنوان مجله به خود اختصاص داده است. شرکت انتشاراتی علوم بنتهام با چاپ 7 مجله فعالترین ناشر مجلات کشورهای مسلمان است. ترکیه در بین کشورهای مسلمان تنها کشوری است که 2 عنوان مجله در زمینه علوم اجتماعی دارد و زبان 5/86 درصد این مجلات انگلیسی است. مجله TURK J EARTH SCI با ضریب تاثیر 536/2 در بین مجلات کشورهای مسلمان دارای بالاترین ضریب تاثیر است. بیشترین استنادها با 1047 و بالاترین نیمه عمر با 0/10> به مجله CHEM NAT COMPD+ مربوط به کشور ازبکستان مربوط است

هدف: تعیین میزانبهره گیری از استانداردهای ابرداده ای در پایگاه های نسخه های خطی فارسی و نوع و فراوانی این استاندارها در فرایند دیجیتال سازی این پایگاه ها در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، پایگاه کتابخانه مجلس شورای اسلامی ایران، پایگاه کتابخانه آستان قدس رضوی، پایگاه کتابخانه و موزه ملی ملک روش/رویکرد پژوهش: داده ها با استفاده از سیاههوارسی گردآوری و با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: استانداردهای ابرداده ای متس، دابلین کور و مودس به ترتیب بیشتر در پایگاه های نسخه-های خطی فارسی به کار رفته اند. نتیجه گیری: در بخش های مربوط به توصیف و یادداشتهادر استفاده از استانداردهای ابرداده ای یک دستی وجود ندارد. توجه به یکدستی استانداردهای ابرداده ای در توصیف نسخه ها وجود سازمانی برای تدوین خط مشی یکسان دضرورت دارد

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر جو سازمانی بر خلاقیت از دیدگاه کارکنان سطوح مختلف سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. به صورت چاپی میان Keys روش: پرسشنامه استاندارد سنجش جو سازمانی در زمینه باروری و پشتیبانی از خلاقیت موسوم به تمام مدیران، اعضاء هیئت علمی، و کارکنان بالاتر از فوق دیپلم در سازمان اسناد و کتابخانه ملی توزیع شد.در مجموع 183 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. SPSS پرسشنامه گردآوری شد و با استفاده از نر م افزار یافته ها: نتایج پیمایش نشان داد که کارکنان سازمان معتقدند جو کنونی سازمان آنگونه که باید مشوق و حامی خلاقیت آنان نیست. در میان عناصر مؤثر بر باروری خلاقیت در یک سازمان، مشو قهای مدیریتی، آزادی و مشوقهای سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی در حد مطلوب نیستند. همچنین موانعی در سازمان وجود دارد که مانع از رشد خلاقیت در کارکنان است. از سوی دیگر، کارکنان معتقد بودند که سازمان از بهر هوری در حد قابل قبولی برخوردار است. نگرش کارکنان مرد نسبت به کارکنان زن نسبت به جو سازمانی در رابطه با خلاقیت، مثب تتر بود. همچنین، هر چه سطح تحصیل کارکنان پایین تر باشد، جو سازمان را بیشتر حامی پرورش خلاقیت در خود می دانند. همچنین افرادی که دارای پستهای سازمانی بالاتر مثل مدیریت هستند نگاه مثبت تری نسبت به وجود حمای تهای مدیریتی در سازمان دارند در حالی کارکنان سطوح پایین معتقدند چنین حمایتهایی در سازمان به میزان مطلوب وجود ندارد. همچنین در مجموع، کارکنان معتقد بودند که بیشترین عوامل بازدارنده و نیز مشوق در سازمان مربوط به حوزه روی هها، ساختارها و نگرش های سازمانی است؛ لذا بهتر است مدیریت توجه خود را اصلاح روی هها، ساختارها و نگرش ها معطوف دارد.

هدف اصلی این پژوهش، بررسی موانع بکارگیری فناوری اطلاعات در کتابخانه های عمومی شهر شیراز است که به روش پیمایشی-توصیفی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر را کارکنان کتابخانه های عمومی شهر شیراز (103 نفر) تشکیل داده است. ابزار گردآوری داده ها با پرسش نامه ای که با نرم افزار «اس.پی.اس.اس.» تنظیم شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل یافته ها، از روش آمار استنباطی نظیر ضریب همبستگی پیرسون، آزمون های «تی-تست» مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه برای انجام مقایسه ها استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل یافته ها نشان می دهد که تفاوت معنی داری میان نگرش مدیران و کارشناسان در خصوص بهره مندی از مزیت های بکارگیری فناوری های اطلاعاتی در کتابخانه ها وجود ندارد. تفاوت معنی داری میان نگرش مدیران و کارشناسان در خصوص موانع مدیریتی، فنی، اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی بکارگیری مؤثر فناوری اطلاعاتی وجود ندارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان مشارکت و همکاری علمی دو کشور ایران و مالزی در تولید علم جهانی طی سال های 1975 تا 2008 انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر به روش علم سنجی انجام گرفت و در آن به روند همکاری دو کشور در بازه زمانی مورد نظر، ملیت نویسندگان اول در تولیدات علمی مشترک دو کشور، سایر کشورهای مشارکتکننده در تولید علم مشترک ایران و مالزی، حیطه موضوعی اصلی که دو کشور در آن همکاری داشته اند، و پرتولیدترین نویسندگان و مؤسسه های علمی-پژوهشی ایرانی در همکاری با مؤسسه های مالزیایی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت یافته: نتایج پژوهش نشان داد که نخستین همکاری علمی دو کشور در سال 1975 انجام گرفته و روند این همکاری طی 34 سال مورد بررسی، سیری صعودی را پیموده است. بیش ترین تعداد مشارکت علمی مربوط به سال 2008 بوده است که دو کشور، 87 تولید علم مشترک انجام داده اند. شیمی پرتولیدترین حیطه موضوعی در مشارکت علمی دو کشور بوده است. ضمن اینکه دو دانشگاه مالایا و ساینس مالزی بیش ترین سهم را در تولیدات علمی مشترک دو کشور دارا بوده اند. واژه های کلیدی: همکاری علمی، تولید علم، ایران، مالزی، علم سنجی

این طرح با هدف ارزیابی بخشهای آموزش و اطلاع رسانی مؤسسات و مراکز تحقیقاتی سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی، در زمینه ارتقای سطح علمی پژوهشگران مؤسسات و مراکز یادشده و دستیابی آنها به دانش روز، شیوه های به کار گرفته شده را بررسی نموده است. روش تحقیق از نوع پیمایشی توصیفی بوده و 512 پرسشنامه به صورت مراجعه حضوری و مصاحبه، تکمیل و گردآوری شدند. نتایج به دست آمده نشان داد شیوه های آموزشی و اطلاع رسانی نیروها به طور کلی مورد تأثیر و تابع مستقیم سرمایه گذاری اعتباری و انسانی و نیز توجه مدیران و برنامه ریزان به این دو بخش میباشد. در بررسیهای انجام شده، بودجه و اعتبارهای ناچیز تخصیصی و پرت بالای سرمایه گذاری موجود، ضعف مدیریتی در توجه لازم به اهمیت آموزش و اطلاع رسانی به عنوان بخشهای پشتیبان و پیش برندة تحقیقات، نازل بودن نسبی سطح و دوره های آموزشی، محدودیت برخورداری از دوره های عالی تخصصی و فرصتهای مطالعاتی در کشورهای توسعهیافته، عدم کفایت و استمرار دوره های آموزشی کوتاه مدت، عدم اختصاص بودجه به منظور تأمین اساسیترین نیاز اطلاعاتی اعضای هیئت علمی و پژوهشگران؛ یعنی دسترسی به منابع و دانش علمی روز به صورت تمهید اشتراک آنلاین با کارگزاران و ناشران خارجی برای بهره برداری از بانکهای اطلاعاتی، کتابها، مجله های علمی، پایان نامه ها و گزارشهای پژوهشی به عنوان مشکلات اساسی تشخیص داده شد. در پایان، راهکارها و پیشنهادهایی برای رفع موانع و بهینه نمودن شیوه ها ارائه گردید

عدم تقارن اطلاعاتی در هر بازار، از کارایی اجتماعی بازار میکاهد. در چنین شرایطی، یکی از دو طرف معامله، اطلاعات کافی نسبت به کالای مورد معامله ندارد و از آنجا که کمبود اطلاعات اغلب از سوی خریدار است، وی هیچ گاه حاضر به پرداخت قیمت واقعی کالای مورد معامله نمیشود، چون از کیفیت واقعی کالا اطمینان حاصل نکرده است. از طرف دیگر، عامل دیگری که میتواند به ناکارایی اجتماعی بازار بینجامد، انحصار فروش است. در بازارهای اطلاعاتی، جایی که کالای مورد معامله، اطلاعات و بخصوص نشریه های ادواری است، اثرهای متقابل عدم تقارن اطلاعاتی از یک سو و انحصار اعمال شده از طرف ناشران و کارگزاران فروش نشریات ادواری خارجی از سوی دیگر، ناکارایی مضاعفی را بر بازار خرید نشریه های ادواری تحمیل می کند که در اکثر موارد به زیان کتابخانه ها خواهد بود. این مقاله با پرداختن به اثرهای مضاعف این دو مشکل، در نهایت به ارائه راهکارهایی برای بهبود شرایط فعلی می پردازد

مراکز اطلاع رسانی سازمان هایی هستند که در راستای اهداف و مأموریت های سازمان مادر به تولید دانش می پردازند. در عصر تحول و در دوره انقلاب اطلاعات و ارتباطات و اقتصاد دانش محور، سازمان ها و مؤسساتی که به تولید و خلق دانش می پردازند، جایگاهی مهم در توزیع عنصر دانایی یافته اند، به طوری که کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی از مخزن و عملکرد واسپاری صرف به مکان های دانشی تبدیل شده اند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی وضعیت موجود مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فنّاوری از نظر دارا بودن مشخصه های یک سازمان دانش محور است. راهبرد پژوهش، موردی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل 87 نفر از کارکنان سازمان مورد نظر است که کل جامعه پژوهش را تشکیل می دهد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه و مشاهده و مصاحبه استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که به طور کلی، وضعیت زیرساخت های مدیریت دانش در جامعه مورد پژوهش در وضعیت مناسبی قرار دارد و از این میان، بودجه سازمانی در وضعیت بهتری بوده است. بررسی ها نشان داد از میان فرآیندهای مدیریت دانش، واحد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات و شبکه دانش بیشتر مورد توجه مرکز قرار گرفته است. فرهنگ سازمانی در این سازمان در جایگاه پایین تری نسبت به دیگر زیرساخت ها قرار دارد.

هدف : این پژوهش با هدف بررسی میزان رؤیت ابرنشانه­های زبان نشانه­گذاری فرامتن و عناصر فراداده­ای هسته دوبلین در وبسایت آرشیوهای ملی عضو شورای جهانی آرشیو انجام شده است. روش گردآوری و تحلیل داده­ها : پژوهش حاضر از نوع پیمایشی می­باشد که برای تعیین میزان حضور عناصر ابرداده­ای از روش تحلیل صفحات وب استفاده شده است. در مجموع تعداد 49 صفحه خانگی آرشیوهای ملی عضو شورای جهانی آرشیو مورد بررسی قرار گرفته است و با مشاهده source آنها از طریق مرورگر اینترنت اکسپلورر عناصر ابرداده­ای اچ.تی.ام.ال و عناصر فراداده­ای هسته دوبلین آنها استخراج شده و در سیاهه وارسی منظور گردیده است سپس با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین)داده­ها تجزیه و تحلیل شده­اند. یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان داد از میان عناصر هسته دوبلین تنها شش عنصر از عناصر استاندارد مذکور در صفحات بازیابی شده مشاهده شد که عنصر پدیدآورنده بیشترین فراوانی(4) را داشته است. بررسی صفحات از نظر میزان رؤیت پذیری عناصر اچ.تی.ام.ال نیز حاکی از آن بود که وبسایت آرشیوهای ملی ایران و امارات به ترتیب دربردارنده بیشترین عناصر بوده­اند. از میان عناصر بکارگرفته در وبسایتها نیز به ترتیب عناصر نوع -محتوی ، توصیف و کلیدواژه با فراوانی43،28، و 26 در مقایسه با سایر عناصر بیشترین کاربرد را داشته­اند. رویکرد طراحان صفحات وب نیز با استفاده از جدول انطباق عناصر هسته دوبلین و عناصر اچ.تی.ام.ال انجام شد که جنبه توصیف محتوی در رتبه اول، مالکیت حقوقی و ساختار ظاهری در رتبه­های دوم و سوم قرار گرفته­اند. نتیجه گیری: میزان حضور عناصر هسته دوبلین در وبسایتهای بررسی شده در مقابسه با عناصر ابرداده­ای اچ.تی.ام.ال بسیار کم می­باشد که از جمله علل آن می­توان به پیچیده بودن این عناصر اشاره کرد. نتایج بررسی رویکرد طراحان نیز نشان می­دهد که آنها به جنیه غنی­سازی محتوی بیش از دو جنیه دیگر توجه می­کنند.

مقدمه: وب سایت های کتابخانه های ملی پزشکی، دارای توانمندی هایی هستند که علاوه بر تغییر برنامه ها و روش های کاری، زمینه ی ارایه ی خدمات اطلاعاتی را به قشر وسیعی از دست اندر کاران نظام سلامت جامعه فراهم می کنند. از این رو، پرداختن به ضریب کاربرد پذیری آن ها، حایز اهمیت و ارزش افزوده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی و مقایسه ی مؤلفه های مطرح در کاربرد پذیری وب سایت کتابخانه های ملی پزشکی آمریکا و ایران بوده است تا از این طریق، نیازهای اطلاعاتی کاربران و خدمات درخواستی آنان به بهترین نحو تأمین شود. روش بررسی: پژوهش حاضر، کاربردی و از نوع توصیفی بود. در این مطالعه، با استفاده از شیوه ی ارزیابانه، وب سایت های کتابخانه های ملی پزشکی آمریکا و ایران، از نقطه نظر کاربرد پذیری در سه ماهه ی اول سال 1390 مورد ارزیابی و مقایسه ی تطبیقی قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه ی وارسی مشتمل بر 11 معیار (159 مؤلفه) بود که در نتیجه ی مطالعه ی متون و منابع و پژوهش های مشابه تدوین گردید. روایی صوری و محتوایی این ابزار، با نظر متخصصان تأیید گردید. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) استفاده شد. یافته ها: وب سایت کتابخانه ی ملی پزشکی آمریکا در معیار اعتبار اطلاعات 95 درصد، معیار صحت اطلاعات 100 درصد، معیار روزآمد بودن اطلاعات 87 درصد، معیار سطح پوشش مخاطبان خاص 100 درصد، معیار نماهای تعاملی و تبادلی 74 درصد، معیار عینیت اطلاعات 100 درصد، معیار ناوبری 99 درصد، معیار نماهای غیر متنی 90 درصد، معیار دسترس پذیری 100 درصد، معیار کارآمدی 98 درصد و معیار ویژگی های ظاهری 100 درصد با سیاهه ی ارزیابی همخوانی داشت. وب سایت کتابخانه ی ملی پزشکی ایران در معیار اعتبار اطلاعات 36 درصد، معیار صحت اطلاعات 81 درصد، معیار روزآمد بودن اطلاعات صفر درصد، معیار سطح پوشش مخاطبان خاص 81 درصد، معیار نماهای تعاملی و تبادلی 19 درصد، معیار عینیت اطلاعات 21 درصد، معیار ناوبری 65 درصد، معیار نماهای غیر متنی 27 درصد، معیار دسترس پذیری 85 درصد، معیار کارآمدی 38 درصد و معیار ویژگی های ظاهری 67 درصد با سیاهه ی ارزیابی همخوانی داشت. در کل، کتابخانه ی ملی پزشکی آمریکا در سطحی معادل 96 درصد و کتابخانه ی ملی پزشکی ایران در سطحی معادل 48 درصد، موفق به رعایت مؤلفه های کاربرد پذیری وب سایت شده بودند. نتیجه گیری: ضعف در کارایی و تعامل بهتر با کاربران در وب سایت کتابخانه ی ملی پزشکی ایران به خصوص در معیارهای اعتبار اطلاعات، روزآمدی اطلاعات، نماهای تعاملی و تبادلی، نماهای غیر متنی، عینیت اطلاعات و کارآمدی مشهود است. بنابراین لازم است، نسبت به طراحی وب سایت کتابخانه ی ملی پزشکی ایران توجه بیشتری شود و گام های استوارتری از سوی طراحان آن جهت مرتفع نمودن مشکلات، برداشته شود.