درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از انجام این پژوهش توسعه و ارزیابی مدل عمومی تبادل اطلاعات علمی کتابخانه دیجیتال در بستر اینترنت اشیاست. برای این منظور، عناصر اصلی و فرعی و خصیصه ها شناسایی شدند. این پژوهش از نوع توسعه ای بوده و ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی محقق ساخته است. این مطالعه با استفاده از رویکرد آمیخته و با روش های مطالعه اسنادی، گروه کانونی، مدل سازی داده و ارزیابی مدل برای دستیابی به اهداف انجام شده است. جامعه مورد مطالعه پژوهش در روش اسنادی منابع بازیابی شده در حوزه اینترنت اشیا، اشیای فیزیکی و مجازی، و در روش گروه کانونی، متخصصان حوزه های اینترنت اشیا و کتابخانه دیجیتال بود. در این بخش ۹ نفر به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این بخش ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه بود و روش تحلیل، کلیدواژه در بافت بود. ابزار تجزیه و تحلیل در روش گروه کانونی به صورت دستی، در بخش مدل سازی نرم افزار «پروتژه» و «تری دی مکس»، در بخش ارزیابی مدل، پلاگین ارزیابی نرم افزار «پروتژه» بود. بر اساس یافته های روش اسنادی (بررسی ۱۰ مدل و هستان شناسی هسته در حوزه اینترنت اشیا، اشیای فیزیکی و مجازی)، ۴۴ عنصر اصلی، ۱۰۸ عنصر فرعی، و ۶۲ خصیصه، به عنوان هسته اولیه تشکیل دهنده عناصر اصلی، فرعی، و خصیصه های مدل عمومی تبادل اطلاعات علمی در کتابخانه دیجیتال در بستر اینترنت اشیا استخراج گردید. بر اساس یافته های گروه کانونی، ۹ عنصر اصلی، شامل کاربر اطلاعاتی، دستگاه کاربر، سرور کتابخانه دیجیتال، خدمات اطلاعاتی خودکار، منابع فیزیکی، منابع مجازی ، کلیه منابع اطلاعاتی در وب، منابع اطلاعاتی موجود در سرور کتابخانه دیجیتال، و امنیت و حفاظت از داده ها شناسایی و تعیین گردید. همچنین، ۲۷ عنصر فرعی و ۳۸ خصیصه برای عناصر اصلی شناسایی شد. سرانجام، مدل عمومی تبادل اطلاعات علمی کتابخانه دیجیتال در بستر اینترنت اشیا توسعه داده شد. در این مدل چگونگی ارتباط و تعامل عناصر با یکدیگر ترسیم گردید. ارزیابی مدل نشان داد که ساختار سلسله مراتبی عناصر متراکم نیست و به برخی از انواع ویژگی ها و محدودیت های ویژگی توجه نشده است. به طور کلی، برای بهره گیری از اینترنت اشیا در کتابخانه ها باید با استفاده از روش های مدل سازی تمامی عناصر و خصیصه های اساسی در اینترنت اشیا در مدلی که ساختار منطقی پایگاه داده سیستم اطلاعاتی تبادل اطلاعات علمی کتابخانه دیجیتال را تشکیل می دهد، دخالت داده شود و بر آن منطبق گردد. این مدل می تواند به عنوان نقشه پایگاه داده برای متخصصان و طراحان پایگاه داده عمل کند.

  هدف از این پژوهش، مطالعه روند پژوهش ها پیرامون مفهوم مدیریت دانش و ارتباط مفهومی آن با حوزه آموزش، با استفاده از روش تحلیل و نقشه برداری علم سنجی است. توصیف علم سنجی و تحلیل شبکه های اجتماعی در پایگاه داده هایWeb of Science ، طی سال های 2000 تا 2019 انجام شده است. ساختار و الگوهای اطلاعات مبادله شده در زمینه پژوهش های مدیریت دانش و ارتباط مفهومی آن با حوزه آموزش و نیز تفسیر رابطه بین کلمات کلیدی به کاررفته در پژوهش ها، با بهره گیری از نرم افزار VOSviewer استخراج و تحلیل گردید. جامعه آماری شامل 25.029  مقاله، که اغلب مقالات با میزان استناد بالا بودند، بررسی گردید. یافته های این پژوهش نشان می دهد تعداد مقالات مدیریت دانش و ارتباط مفهومی آن با حوزه آموزش از سال 2000 تا 2018 روندی افزایشی داشته است. مقالات بیشتر در قالب مقالات مروری و مقالات پژوهشی بودند. پراستنادترین نشریات به ترتیب، نشریات کشورهای آمریکا، انگلستان و دانشگاه های کاونتری، دانشگاه تورین، دانشگاه لیورپول و دانشگاه آزاد اسلامی بودند. بیشترین همکاری های بین المللی در انتشار مقالات به ترتیب میان کشورها و پژوهشگران آمریکا، انگلستان، چین و ایران بوده است. در هم نشینی یا Co-occurrence حاکم در کلمات کلیدی به کاررفته در پژوهش ها، مفهوم مدیریت دانش و ارتباط مفهومی آن با حوزه آموزش بیشتر با مفاهیم فناوری، مدیریت، مدیریت کیفیت جامع و نوآوری، سازمان دهی، کلمه دانش و رهبری همراه بوده است. از مجموع داده های ارائه شده می توان دریافت که  توجه به مفهوم مدیریت دانش و ارتباط مفهومی آن با حوزه آموزش در طول زمان افزایش یافته است.

هدف: داده محور شدن پژوهش ها، با توجه به ارزش نهفته و حیاتی داده های پژوهشی، پارادایم نوظهوری است که به دنبال آن نیاز به مدیریت مؤثر و صحیح داده های پژوهشی ایجاد شده است. هدف این پژوهش شناسایی ابعاد توسعه مدیریت داده های پژوهشی با تأکید بر روش های ارائه خدمات مدیریت داده های پژوهشی است که در محیط های علمی و پژوهشی جهان اجرا شده اند.                                                                                                                                                            روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع مروری نظام مند با رویکرد کیفی است که با استفاده از نرم افزار مکس. کیو.دی. ای. 10 به تحلیل محتوای منابع و مستندات علمی پرداخته است. بر همین اساس مرحله گردآوری مدارک و مستندات با استفاده از روش کتابخانه ای و جستجوی پایگاه های معتبر علمی تا رسیدن به نقطه اشباع نظری ادامه یافته است.                                                                                                                                                          یافته ها: پژوهش حاضر نشان داد که اجرای صحیح مدیریت داده های پژوهشی در مراکز علمی به پنج مؤلفه اساسی وابسته است: سیاست، برنامه ریزی، خدمات، ذی نفعان و فناوری که هریک ابعاد گسترده و فرآیندهای متعددی را در برمی گیرند که شناخت نیازها، آگاهی از چالش های موجود، توسعه دانش و مهارت های لازم، استفاده از شبکه ها و زیرساخت های فنی مناسب منجر به برنامه ریزی و سیاستگذاری صحیح برای اجرای بهترین روش های ارائه خدمات مدیریت داده های پژوهشی می شود. نتیجه گیری: در این پژوهش ضمن ارائه مقوله های اساسی مدیریت داده های پژوهشی، ابعاد و روش های نوین در این حوزه به روشنی مشخص شده اند و انتظار می رود دانشگاه ها و مراکز پژوهشی ایران به صورت یکپارچه در راستای سیاستگذاری های جدید و برنامه ریزی های لازم برای ارائه و توسعه خدمات مدیریت داده های پژوهشی اقدام نمایند تا در فرآیند پژوهش از دوباره کاری و صرف هزینه های اضافی پیشگیری شود.   

مقدمه: نرم افزارهای کاربردی فهرست نویسی اجتماعی یک فناوری نوین هستند که پذیرششان می تواند از جنبه های متعددی بر حوزه ی علمی، پژوهشی، کاربردی و تجاری تأثیر گذارد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری مذکور توسط دانشجویان تحصیلات تکمیلی به عنوان قشری پژوهشگر، بر اساس مدل ثانویه نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری (یوتی ای یوتی 2) انجام شده است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش مدل سازی نقش میانجی انجام گرفته است. نمونه پژوهش، شامل 184 نفر از دانشجویان رشته های زبان و ادبیات انگلیسی، علم اطلاعات و دانش شناسی و مهندسی کامپیوتر، گرایش فناوری اطلاعات دانشگاه اصفهان بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی و به دلیل داشتن اطلاعات به ترتیب در سه زمینه انگلیسی، فهرست نویسی و فناوری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه پذیرش فناوری نرم افزارهای کاربردی ونکاتش بود که بعد از بومی سازی[1] و تعیین روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. فرضیه ها و سؤالات بر اساس روابط موجود در مدل مفهومی پژوهش طراحی شدند. مدل مفهومی پژوهش، مدل یوتی ای یو تی 2 به اضافه سه متغیر تعدیلگر افزوده تخصص، آمادگی برای فناوری و آشنایی با زبان انگلیسی بود. فرضیه های پژوهش با بکارگیری مدل رگرسیون بلوکی، مدل رگرسیون پروبیت و مدل مسیر مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که از میان هفت عامل موجود در مدل اصلی، انتظار عملکرد و انگیزه ی لذتی بیشترین تأثیر مثبت و معنادار را بر قصد رفتاری داشتند. بعد از آن به ترتیب اثر اجتماعی، ارزش قیمتی و انتظار تلاش، از زیاد به کم بر قصد رفتاری تأثیر داشته اند. سن، تعدیلگر رابطه ارزش قیمتی و انگیزه ی لذتی بر قصد رفتاری بود. تخصص، تعدیلگر رابطه انتظار تلاش بر قصد رفتاری بود و تجربه، تعدیلگر رابطه قصد رفتاری بر رفتار استفاده بود. قصد رفتاری رابطه مثبت و معنادار بسیار قوی ای را بر رفتار استفاده نشان داد. لازم به ذکر است که سه تعدیلگر آشنایی با زبان انگلیسی، آمادگی برای فناوری و جنسیت هیچ تأثیری بر روابط مدل نداشتند. نتیجه : به نظر می رسد برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی، آنچه بیشتر از همه در استفاده از فناوری نرم افزارهای کاربردی فهرست نویسی اجتماعی اهمیت دارد، سودمندی و لذت بخش بودن استفاده از آن می باشد. هرچه سن دانشجویان بیشتر باشد، به همان میزان، بیشتر به هزینه ای که در ازای کارکرد این نرم افزار می پردازند بها می دهند. درک آسانی استفاده از این فناوری در دانشجویانی که دارای تخصص در فهرست نویسی هستند بیشتر پیش بینی کننده قصد رفتاری در استفاده از این قبیل نرم افزارها می باشد.   [1]. منظور از بومی سازی، تطبیق اصطلاحات پرسشنامه با فرهنگ و شرایط جامعه می باشد.

کلمات کلیدی زیر مجموعه ای از کلمات یا عبارات یک سند هستند که می توانند معنای سند را توصیف کنند و در فرایند بازیابی اطلاعات نقش مهمی ایفا کنند. از آنجا که عملیات استخراج کلیدواژه یا عبارات کلیدی از متون تخصصی و علمی کاری تخصصی و زمان بر بوده و حجم اسناد علمی که نیاز به کلیدواژه دارند روزافزون است، الگوریتم های مختلفی برای استخراج تخصصی و خودکار کلیدواژه و عبارات کلیدی به اسناد طراحی و پیاده سازی شده اند. RAKE یک الگوریتم پرکاربرد برای استخراج کلمات کلیدی از متون است. اساس کار الگوریتم RAKE ، کلمات کلیدی و عموماً حاوی چندین کلمه (یعنی عبارت کلیدی) هستند، ولی علائم نگارشی یا کلمات بی معنا یا ایست واژه ها را شامل نمی شوند. در این الگوریتم از برچسب گذاری دستوری کلمات به عنوان ابزاری برای تعیین ضریب اهمیت آن ها در جملات استفاده می شود. کلید واژه ها مجموعه ای از توالی های چندکلمه ای یا تک کلمه ای هستند که طبق معیار های خاصی امتیاز دهی می شوند. در این پژوهش، یک نسخه بهبود یافته از الگوریتم استخراج خودکار کلیدواژه ( RAKE ) ارائه شده است. در نسخه بهبودیافته سعی شده با ایجاد تغییراتی در معیارهای امتیازدهی عبارات کاندید، دقت و بازخوانی عبارات کلیدی استخراج شده افزایش یابد. راهکار ارائه شده برای بهبود الگوریتم RAKE با در نظر گرفتن ضعف های موجود در رویکرد های وزن دهی دراین الگوریتم به ویژه برای زبان فارسی و مستندات علمی پیشنهاد شده است. برای بررسی نقاط ضعف الگوریتم RAKE و ارائه راهکار پیشنهادی از مجموعه ای از فراداده های پایان نامه و رساله های فارسی استفاده شده است. راهکار پیشنهادی روی این داده ها آزمایش و ارزیابی شده و باعث افزایش دقت، بازخوانی و معیار F شده است.

پژوهش حاضر با هدف شناخت جنبه های دسترسی آزاد مورد توجه کاربران شبکه اجتماعی «توییتر» و تحلیل عقاید آنان در این باره انجام شد. نمونه ای از توییت های انگلیسی درباره دسترسی آزاد شناسایی و به روش تحلیل محتوای کمی با رویکرد تحلیل عقاید مطالعه شد. بدین منظور، نخست جنبه های مختلف دسترسی آزاد با مرور ادبیات حوزه شناسایی و در قالب فرمول های جست وجو تدوین شد. این گام به بازیابی ۸۷۴۲۷۰ توییت انجامید. داده ها با کمک جست وجوی انطباق دقیق در «اکسل» پاکسازی و نمونه ای مشتمل بر ۱۶۵۳۲۰ توییت مرتبط به دست آمد و سپس، نمونه به چهار گروه موضوعی «هزینه و منابع مالی»، «نشر و منابع»، «مدل ها» و «اعتبار و کیفیت» دسترسی آزاد دسته بندی شد. پردازش متن و محاسبه نمره عقیده توییت ها به ترتیب با نرم افزار «نایم» و «سنتی استرینگث» انجام شد. تحلیل داده ها با آمار توصیفی و استنباطی در «اکسل» و «اس پی اس اس» صورت گرفت. نتایج نشان داد که مفاهیم مرتبط با «نشر و انواع منابع دسترسی آزاد» از بیشترین توییت برخوردارند. چنانچه این گروه به دلیل کلیت و عمومیت آن نادیده گرفته شود، «اعتبار و کیفیت» و «هزینه ها و منابع مالی» دو موضوع اصلی مورد توجه کاربران «توییتر» است. بر اساس نتایح عقیده کاوی، بیش از نیمی از توییت ها خنثی بوده و فراوانی عقاید مثبت با اختلاف کمی از عقاید منفی بیشتر است. با این حال، دو موضوع «اعتبار و کیفیت» و «هزینه ها و منابع مالی» بیش از همه توییت های منفی گرفته اند. به این ترتیب، همسو با نتایج پیمایش های پیشین، که با هدف کشف دغدغه های محققان و ذی نفعان دسترسی آزاد انجام شده، پژوهش حاضر تصویری کم وبیش یکسان را برای فضای اجتماعی به دست داد. از آنجا که دسترسی آزاد به اطلاعات علمی در جهت توسعه جوامع دانش بنیان یک ضرورت محسوب می شود، نتایج تحقیق حاضر لزوم برداشتن گام هایی جدی برای تقویت نقاط مثبت و اندیشیدن راهکارهایی برای رفع مسائل و چالش هایی که به عقاید منفی منجر شده است، برجسته می سازد.

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی امکان ارائه خدمات مؤثر بر توسعه اقتصادی در کتابخانه های عمومی شهر مشهد بود. روش:این پژوهش، از نظر هدف کاربردی بود که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی نهادی در شهر مشهد و مدیران و کارشناسان در اداره کل کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی و اداره کتابخانه های عمومی شهرستان مشهد بودند (112 نفر). نمونه مورد نظر (86 نفر) بر اساس جدول حجم نمونه کرجسی و مورگان، با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. داده های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری گردید و با استفاده از آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار و همچنین آمار استنباطی مانند آزمون تی یک نمونه ای به کمک نرم افزار اس. پی. اس. اس. مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در کل از نظر کتابداران و مدیران، امکان و ضرورت ارائه خدمات مؤثر بر توسعه اقتصادی (شامل خدمات سوادآموزی، آموزش و توسعه مهارت های سرمایه انسانی، اطلاع رسانی، مشاوره ای و مرجع و فعالیت های تحقیقاتی و مطالعاتی کتابخانه) در کتابخانه های عمومی شهر مشهد بیش از حد متوسط بود. همچنین، وضعیت زیرساخت های فضا و تجهیزات، امکانات مرتبط با کتابداری و اطلاع رسانی و فناوری به منظور ارائه خدمات مؤثر بر توسعه اقتصادی در کتابخانه های عمومی شهر مشهد بیشتر از حد متوسط و وضعیت زیرساخت های نیروی انسانی و بودجه کمتر از حد متوسط ارزیابی شد. اصالت/ ارزش: پژوهش حاضر از معدود پژوهش های داخلی است که به خدمات مؤثر بر توسعه اقتصادی در کتابخانه های عمومی پرداخته و دیدگاه تصمیم گیران و عاملان این خدمات که با مشکلات و مسائل ارائه آن در کتابخانه ها مواجه اند، را بررسی کرده است. با بهره گیری از نتایج پژوهش حاضر، مسئولان نهاد کتابخانه های عمومی می توانند در جهت ایفای یکی از نقش های مهم کتابخانه های عمومی که همان کمک به توسعه اقتصادی جامعه است، برنامه ریزی های لازم را انجام دهند.

در جهان کنونی که اطلاعات از هر طرف انسان ها را در برگرفته آنچه بیش از همه اهمیت پیدا می کند، بازیابی صحیح اطلاعات است. بازیابی اطلاعات همواره از دغدغه های بشر بوده به همین دلیل به طور مداوم دستخوش تغییرات بسیاری شده است. یکی از مسائلی که متخصصان حوزه بازیابی اطلاعات همواره به آن اندیشه اند، طراحی یک نظام بازیابی اطلاعات کارا است. از این رو با شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر آینده بازیابی اطلاعات می توان در طراحی این چنین نظامی موفق تر عمل کرد و سهم بیشتری در آینده بازیابی اطلاعات داشت. پژوهش حاضر کاربردی و با استفاده از روش های مرور منابع و تحلیل تأثیرات متقابل انجام شد و برای تحلیل تأثیرات متقابل و شناسایی عوامل کلیدی از نرم افزار میک مک بهره گرفته شد. پژوهش حاضر منجر به شناسایی 13 عامل کلیدی: 1. تبدیل کتابخانه های سنتی به دیجیتال، 2. توسعه و ارتقاء موتورهای جستجو، 3. قالب های جدید محتوا، 4. هوشمند شدن روش های جمع آوری اطلاعات، 5. همگرایی رسانه ها، 6. افزایش تولید محتوا، 7. نسل جدید وب، 8. خودکار شدن فرآیندهای بازیابی اطلاعات، 9. ظهور منابع ترکیبی، 10. داده های عظیم، 11. پردازش ابری، 12. افزایش منابع اینترنتی و 13. استفاده از هوش مصنوعی و پردازش زبان طبیعی در بازیابی اطلاعات مؤثر؛ بر آینده بازیابی اطلاعات شد. که حاکی از سهم زیاد فناوری در آینده نظام های بازیابی اطلاعات متنی است. از این رو ضروری می نماید در عصر انقلاب صنعتی پنجم متخصصان علم اطلاعات بیش از گذشته به ابزار فناوری مجهز شوند

هدف : هدف از پژوهش حاضر " طراحی مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه های دانشگاهی ایران " است. روش شناسی : در این پژوهش با استفاده از روش کیفی به تدوین مدل ارزیابی پاسخگویی خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی کشور پرداخته شد. جامعه مورد مطالعه شامل 15 نفر ازمدیران کتابخانه های دانشگاهی و خبرگان کتابداری است که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. جهت جمع آوری داده ها در این پژوهش از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است. یافته ها : با توجه به وزن بدست آمده در مراحل کدگذاری، شاخص های رضایت کاربران، سواد اطلاعاتی کارکنان، استفاده از نوآوریهای خدماتی، کاربرد فناوری، ارائه خدمات به عنوان فرایند زیر بنایی، دسترسی به اطلاعات، برگزاری دوره های آموزشی در راستای اهداف و سنجش مداوم و منظم کیفیت خدمات توانستند بیشترین وزن را به خود اختصاص دهند. در راستای طراحی مدل مربوطه 9 مؤلفه شناسایی شدند که 1- رهبری2- خط مشی3- نتایج کارکنان 4- نتایج کاربران 5- کارکنان 6- فرایندها 7- نتایج جامعه 8-نتایج کلیدی عملکرد و 9- شراکت و منابع می باشند. نتیجه گیری : با توجه به مدل طراحی شده به نظر می رسد مؤلفه های رهبری، خط مشی و استراتژی و همچنین فرایندها بر کارکنان و شراکت و منابع تأثیر خواهد داشت و از این طریق بر نتایج کارکنان و کاربران تأثیرگذار می باشند. نتایج مدل همچنین نشان می دهد نتایج کارکنان و کاربران بر نتایج جامعه و در نهایت بر نتایج کلیدی عملکرد تأثیرگذار است.این مدل برای مقایسه کیفیت پاسخگویی خدمات یک کتابخانه با دیگر کتابخانه های دانشگاهی مفید است.

هدف: بررسی کاربرد فناوری های وب معنایی در مدل سازی و بازنمون معنایی انتشارات علمی (مانند مقالات، کتاب ها، پایان نامه ها و ...) که با عنوان «انتشار معنایی» شناخته می شود. روش: پژوهش، توصیفی و به روش اسنادی انجام شده است. «هستی نگاری های اسپار» (مجموعه هستی نگاری های ایجاد شده برای انتشار و ارجاع دهی معنایی) برای توصیف همه جنبه های عرصه نشر طراحی شده اند. برای انجام پژوهش، وب سایت مربوط به هریک از هستی نگاری های اسپار و برخی منابع مرتبط دیگر مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: هستی نگاری های اسپار، مجموعه ای از هستی نگاری های مکمل یکدیگرند که امکان توصیف اطلاعات کتابشناختی انواع منابع و اجزای مختلف آن ها ، انواع استنادات و ارجاعات کتابشناختی منابع علمی، مراحل گردش کاری نشر (مانند نقش های عامل های مشارکت کننده در فرآیند نشر، انواع همکاری های علمی، وضعیت های مختلف مدرک، و ...)، و همچنین سنجه ها و داده های آماری منابع کتابشناختی (مانند ضریب تأثیر، شاخص هیرش و ...) را در قالب جملات فراداده ای ماشین خوان در زبان آر.دی.اف فراهم می کنند. مجموعه هستی نگاری های اسپار در چهارگروه قابل دسته بندی است: هستی نگاری های مربوط به توصیف اطلاعات کتابشناختی انواع منابع و بخش های آن ها (DoCO، DataCite، FaBiO، DEO، و FRBR-DL)، هستی نگاری های مربوط به توصیف استنادات منابع علمی (BiRO، CiTO و C4O )، هستی نگاری های مربوط به توصیف گردش کاری نشر (PSO، PRO، SCoRO، PWO، FRAPO و FR)، و هستی نگاری های مربوط به توصیف سنجه ها و داده های آماری منابع کتابشناختی (BiDO و FiveStars). نتیجه گیری: تحولات چشمگیر بحث انتشار معنایی در زمینه تغییر شیوه انتشار و به اشتراک گذاری داده های پژوهشی، ارتقای قابلیت جستجو، امکان تعامل بیشتر با کاربران، ایجاد رابط های هوشمند و استنتاج گرهای وب معنایی و ...، ضرورت توجه بیشتر به این عرصه را از سوی مراکز کتابشناختی و مؤسسات علمی و پژوهشی آشکار می سازد. استفاده از زبان های وب معنایی مانند «آر.دی.اف.»، «آر.دی.اف.اس.»، «اُ.دبلیو.ال.» و «اسپارکل» برای کمک به تجزیه و تحلیل، پردازش، و تفسیر آسان تر داده های علمی، می تواند سبب افزایش رؤیت پذیری، کشف پیوندهای ناشناخته بین آثار، یافتن پژوهش های مرتبط، و ... شود. هستی نگاری های اسپار ضمن ایجاد ساختار برای اطلاعات مرتبط با انتشارات علمی، امکان توصیف و بازنمون معنایی ابعاد مختلف نشر را فراهم می کنند. ارتباط بحث انتشار معنایی با مطالعات علم سنجی، مدیریت داده های پژوهشی، ارزیابی و رتبه بندی نشریات، فرآیند داوری مقالات و ... افق های جدیدی را در پژوهش های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی می گشاید و تحقق این امر با تکیه بر فناوری های وب معنایی می تواند راهگشای برخی از چالش ها و مشکلات کنونی باشد. فقدان توجه به مبحث انتشار معنایی در پژوهش های داخلی و همچنین نبود پژوهش هایی که هستی نگاری های اسپار را برای مدل سازی و بازنمون معنایی انتشارات علمی در زبان فارسی استفاده کنند، ضرورت توجه و تمرکز بیشتر به این عرصه را می طلبد.

هدف: علم اطلاعات و دانش شناسی یک حوزه میان رشته ای است که برای تبیین برخی از مفاهیم مطرح در حوزه های موضوعی خود از مفاهیم، الگوها و نظریه های علوم دیگر بهره گرفته است. یکی از علومی شباهت زیادی به علم اطلاعات دارد، علم نشانه شناسی است روش شناسی: این پژوهش یک مطالعه تحلیلی از پژوهش های مرتبط با مفهوم اطلاعات بر اساس علم نشانه شناسی در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی و همچنین مرور پژوهش هایی است که به تعریف اطلاعات در بافت نظام های اطلاعاتی پرداخته اند. یافته ها: مطالعه تحلیلی متونی که از نظریه های علم نشانه شناسی در حوزه های مختلف علم اطلاعات و دانش شناسی استفاده کرده اند، نشان داد که از میان مفاهیم، الگوها و نظریه های مطرح در علم نشانه شناسی، «الگوی دووجهی سوسور و الگوی سه وجهی نشانه پرس» پرکاربردترین نظریه های نشانه شناسی در این حوزه علمی هستند. از بین این دو الگو نیز، الگوی سه وجهی پرس نسبت به الگوی دو وجهی سوسور کاربرد بیشتری در پژوهش های علم اطلاعات و دانش شناسی دارد. نتیجه گیری: چنانچه اطلاعات نشانه در نظر گرفته شود، می توان بر اساس ویژگی های نشانه تبیین بهتری از اطلاعات ارائه نمود؛ چون اطلاعات با انواع نشانه ها حمل می شوند. از طرف دیگر، تعریف اطلاعات از لنز نشانه شناسی به ویژه الگوی سه وجهی پرس از نشانه، اطلاعات را به دو نوع «اطلاعات منفعل» و «اطلاعات فعال» تقسیم بندی می کند و از این طریق دو وجه «هستی شناسی» و «معرفت شناسی» اطلاعات را در نظر گرفته و می تواند دوگانه انگاری رایج در علم اطلاعات و دانش شناسی یعنی «اطلاعات در برابر دانش» و «عینیت در برابر ذهنیت» را حل نماید. اصالت اثر: اولین پژوهشی است که اطلاعات را در علم اطلاعات و دانش شناسی از دیدگاه نشانه شناسی بررسی کرده است

هدف: هدف این پژوهش ارزیابی بلوغ مدیریت دانش با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی تحت مجموعه فازی نوع دو است. روش پژوهش: پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی است. ابعاد بلوغ مدیریت دانش توسط هفت نفر از خبرگان رتبه بندی شد. گروه خبرگان شامل اعضای هیئت علمی بخش مدیریت دانشگاه ها می شود که دارای تألیفات کتاب و مقاله در حوزه مدیریت دانش هستند. برای شفاف سازی فرایند ارزیابی، یک شرکت فعال حوزه فناوری اطلاعات به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب گردید و از مدل مرکز بهره وری و کیفیت آمریکا (APQC) استفاده شد. سطوح بلوغ مدیریت دانش مرکز بهره وری و بلوغ آمریکا نقشه راهی برای حرکت از وضعیت نابالغ و فعالیت های ناسازگار مدیریت دانش به سمت بلوغ و فعالیت های ساختارمند هم راستا با راهبردهای کسب و کار ترسیم می کند. جامعه آماری شامل 273 نفر از مدیران و کارکنان یک شرکت فعال در حوزه فناوری اطلاعات بود. یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، فرایند مدیریت دانش (24/0)، فناوری (23/0)، ارزیابی (20/0)، فرهنگ (18/0) و رهبری (15/0) از مهمترین ابعاد بلوغ مدیریت دانش هستند. همچنین یافته ها نشان داد نمونه مطالعاتی در سطح سوم بلوغ مدیریت دانش (استانداردسازی)  قرار دارد. نتیجه گیری: به کارگیری تحلیل سلسله مراتبی تحت مجموعه فازی نوع دو در ارزیابی بلوغ مدیریت دانش و اهمیت بالای ابعاد فناوری و فرایندها در بلوغ مدیریت دانش از بخش های مهم یافته های پژوهش هستند. تمرکز اصلی در سطح سوم بلوغ شرکت مورد مطالعه، مدیریت راهبرد، فرایندها و رویکردهای مدیریت دانش که در سطح دوم تعریف شده، می باشد.

هدف: تبادلات علمی و دسترسی راحت به اطلاعات موردنیاز لازمه رشد و پویایی علمی جامعه است. شبکه های اجتماعی علمی به عنوان بستری برای تبادلات علمی می توانند نقش بسیار در رشد و توسعه جامعه داشته باشند. با گسترش کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی روزمره شاهد شکل گیری نسل جدید ابزارهای اینترنتی هستیم که امکانات بی شمار برای ارتباط دوسویه فراهم آورده است. شبکه های اجتماعی علمی نیز محیطی برای معرفی و ارتقای فعالیت های علمی هستند و هرگاه بتوانند اطلاعات مرتبط فراهم کنند، با استقبال بیشتر متخصصان روبه رو خواهند شد. گردهم آمدن متخصصان بیشتر در این شبکه ها به معنای پویایی علمی بیشتر است. مطالعه حاضر به توصیف تجربه متخصصان علم اطلاعات در مورد ربط اطلاعات در شبکه علمی ریسرچ گیت پرداخته است. روش: انتخاب روش کیفی با طرح پدیدارنگاری تفسیری در این پژوهش از آن رو است که ما به تجارب افراد از یک پدیده پرداخته ایم و می کوشیم توصیفی عمیق از یک پدیده معین نزد گروهی خاص از افراد داشته باشیم. یکی از زمینه های مناسب برای انجام پژوهش های با پارادایم تفسیری از نوع روش پدیدارنگاری، پژوهش های بازیابی اطلاعات است که در علم اطلاعات و دانش شناسی اهمیت زیاد دارد. پژوهش حاضر در پی شناخت و توصیف تجربه متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی از عضویت در شبکه ی اجتماعی علمی ریسرچ گیت است. مشارکت کنندگان را 22 متخصص علم اطلاعات دارای مدرک دکتری و اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های پیام نور کشور تشکیل داده اند که در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت عضو هستند . مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و سپس با استفاده از روش دیکلمن کدگذاری و تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل مصاحبه ها منجر به استخراج 551 کد اولیه و چهار مقوله شامل ربط مدرک، ربط جانشین مدرک، ربط درخواست ها و پرسش ها و نبود بازخورد ربط شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر ضمن تأکید بر اهمیت ربط اطلاعات نشان می دهد که شبکه ریسرچ گیت نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی کاربران دارد و همچنین این شبکه سامانه اطلاعاتی نمی باشد، اما رفع نیازهای علمی و ارتقای علم را از اهداف مهم خود می داند.

هدف: تبیین کاربرد روش برچسب گذاری پیکره متنی در رفع ابهام معنایی از هم نویسه های تخصصی از نظر میزان دقت در بازیابی متون علمی حاوی این گونه هم نویسه ها. روش: این پژوهش از حیث هدف کاربردی است که به روش تجربی انجام شد و در رفع ابهام معنایی، روشی با نظارت محسوب می شود. جامعه پژوهش را 442 مقاله علمی در قالب دو گروه گواه و آزمون تشکیل دادند. گروه گواه دارای 221 متن کامل مقاله بدون برچسب و گروه تجربی دارای همان 221 مقاله اما این بار برچسب گذاری شده، بود که در نظام بازیابی اطلاعات برای سنجش کارآیی برچسب ها در رفع ابهام معنایی از هم نویسه های تخصصی مورد آزمون قرار گرفتند. یافته ها : سطح معنی داری آزمون رتبه های علامت دار ویلکاکسون (0001/0 = P، 909/5- = Z) نشان می دهد که میزان دقت نتایج بازیابی هم نویسه های تخصصی بعد از به کارگیری پیکره تخصصی برچسب گذاری شده در نظام بازیابی اطلاعات نسبت به قبل از آن تفاوت معنی داری دارد. بررسی رتبه های منفی و مثبت نشان می دهد میزان دقت نتایج بعد از به کارگیری پیکره تخصصی برچسب گذاری شده به میزان معنی داری افزایش یافته و به حد بیشینه آن یعنی 1 رسیده است. نتیجه گیری: اگر طراحان سیستم های بازیابی بر بهینه سازی فرمول های بازیابی متمرکز شوند و نظام های بازیابی را برای جستجوی اسناد مرتبط توانمند سازند، پژوهشگران با هر ویژگی فیزیولوژیکی، تجربی و دانشی قادرند به اسناد مرتبط با نیاز اطلاعاتی خود با صرف زمانی اندک دسترسی یابند. در این پژوهش، ارزش پیکره متنی به عنوان گنجینه غنی دانش محور، در ایجاد تمایز نقش معنایی هم نویسه های تخصصی، آشکار شد.

در پژوهش حاضر، بررسی شده که عوامل اجتماعی وقوع پدیده سرقت علمی با چه نظمی رخ می دهند و به چه شیوه معتبری می توان آن را توضیح داد. برای این کار از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. سه مدل مفهومی مستند (مدل ساختاری، مدل پارادایمی، و مدل سیستمی) ترسیم شده که هفت سازه مشترک دارند. داده ها با پرسشنامه اعتباریابی شده ای که با استفاده از این هفت سازه ساخته شده، از ۵۴۰ نفر دانشجوی ارشد و دکتری ۳۶ دانشگاه جامع کشور که با نمونه گیری خوشه ای و سپس سیستماتیک انتخاب شده بودند، گردآوری گردید و داده ها با نرم افزار «پی ال اس» نسخه ۳-۳-۳ تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل سیستمی نظم رخداد را بهتر از بقیه نشان می دهد و فرض یک رد شد. با توجه به این مدل، نظم وقوع بدین ترتیب است که سرمایه داری دولتی (اقتصاد رانتی، تخصص زدودگی و کالایی شدن دانش) و رسوبات فرهنگی (گفتمان های سنتی و علم ایدئولوژیک) به عنوان ورودی های سیستم اجتماعی-تکنیکی دانشگاه، منجر به فرایندهایی چون صورت گرایی پژوهشی (پژوهش ماشینی و غلبه وجه خطابی) و آموزش غیرانتقادی (نگاه آموزشی به پژوهش) می شود، و خروجی آن ورودی ها و این فرایندها، بی تفاوتی (مبادله فاسد) و دانشگاه دیوان سالار (ارزیابی ایستا و ضعف کنترل) است. فرض دو تأیید شد و نشان داده شد که متغیرهای اقتصادی، اثر بیشتری نسبت به بقیه متغیرها دارند. فرض سه نیز رد شد و معلوم گردید که عامل «عادت واره مَدرَسی» (اشرافیت علمی و تک افتادگی» متغیر میانجی مهم تری است.

ارزش، که در مدیریت ارزش استفاده می شود، این روش را از روش های مرسوم بررسی هزینه متمایز می کند. تحقیق با هدف بررسی رابطه مدیریت ارزش با خلق ارزش در مدیریت کتابخانه های عمومی شهر کرمان انجام شده است. روش: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی و از نوع هم بستگی است. جامعه آماری، مدیران و کارکنان کتابخانه های عمومی شهر کرمان بودند. به دلیل محدودبودن جامعه آماری پژوهش، از روش سرشماری کل استفاده شد. تعداد مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی کرمان ۷۰ نفر بودند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه های 26 سؤالی مدیریت ارزش با روایی قابل قبول و پایایی 764/0 و پرسش نامه دوازده سؤالی مدیریت کتابخانه با روایی قابل قبول و پایایی 788/0 استفاده شد. مؤلفه های اصلی پرسش نامه مدیریت ارزش، شامل کیفیت و مشتری مداری، تخصص گرایی، استقلال عمل، مدیریت و تسهیل کنندگان، و ساختار حرفه ای بود. داده های پرسش نامه با استفاده از آزمون های هم بستگی پیرسون نرم افزار اس.پی.اس.اس نسخه 21 تجزیه وتحلیل شد. یافته ها : بررسی و نتایج حاصله نشان می دهد که مؤلفه های تخصص گرایی در میان کارکنان با میانگین= 6/3 و میانه= 4؛ کیفیت و مشتری مداری با میانگین=2/3 و میانه= 5/3 وضعیت بالاتر از حد متوسط و مؤلفه های مهارت مدیریت و تسهیل کنندگان با میانگین= 6/2 و میانه= 7/2؛ ساختار حرفه ای با میانگین=2/2 و میانه= 3/ 2 وضعیت پایین تر از حد متوسط را داشته اند. مؤلفه های تخصص گرایی، استقلال عمل و مهارت مدیریت و تسهیل کنندگان، اثر پیش بینی کنندگی معناداری در مدیریت کتابخانه ها دارند. همچنین بر طبق شاخص ضریب هم بستگی جزئی، در میان مؤلفه های مدیریت ارزش، مؤلفه تخصص گرایی و استقلال عمل، بیشترین رابطه را با مدیریت ارزش دارد. به طور کلی، یافته های این پژوهش نشان داده اند که مؤلفه های مدیریت ارزش به غیر از مؤلفه ساختار حرفه ای با مدیریت کتابخانه های عمومی شهر کرمان رابطه معنی داری دارند. نتیجه گیری : ایجاد ارزش با شرایط فعلی کتابخانه های عمومی شهر کرمان دور از انتظار است. به مؤلفه تخصص گرایی و استقلال عمل بیشتر توجه شده است. با کاربردی کردن مؤلفه های مدیریت ارزش در ساختار مدیریتی کتابخانه های عمومی و سایر کتابخانه ها، می توان ایجاد ارزش کرد و باعث ارزش افزوده خدمات کتابخانه ای شد. نتایج نشان داد که به کارگیری مؤلفه های مدیریت ارزش می تواند باعث بهبود روند کاری در این کتابخانه ها شود. همچنین سبب جذب بهتر کاربران می شود. توانمندی های فنی، آشنایی با فناوری های اطلاعاتی، رایانشی، شناخت بهتر دستگاه ها و تجهیزات کتابخانه سبب حفظ ارزش های کتابخانه می شود. افزایش کیفیت خدمات اطلاعاتی، تأمین مشتری مداری، توجه به تخصص گرایی، گروه بندی دقیق تخصص و استقلال عمل، تقویت مهارت های مدیریتی و تمرکز بر حرفه گرایی با توجه به مؤلفه های مدیریت ارزش از زمره پیشنهادهای پژوهش است.

امروزه گستردگی و تنوع اطلاعات متنی باعث پیچیدگی فرایند یافتن دانش و الگو های مورد نظر از میان آن ها گردیده است. یکی از گام های موثر برای کاهش این مشکل خلاصه سازی متون می باشد. در چند دهه گذشته، مسئله خلاصه سازی با توجه به نمونه های گوناگون از جهات و ابعاد مختلف بررسی شده است. خلاصه سازی فرآیندی هوشمند است که انجام آن حتی برای انسان ها ساده نمی باشد و هر فردی با توجه به دیدگاهش می تواند نتیجه متفاوتی ارائه دهد. یک خلاصه مناسب باید دارای سه ویژگی پوشش، تنک بودن و تنوع باشد. بدین منظور در این پژوهش برای در نظر گرفتن این ویژگی ها یک روش بر مبنای کدگذاری تنک ارائه می گردد. با استفاده از این روش جملاتی به عنوان خلاصه نهایی انتخاب می گردند که حداقل خطا را در بازسازی جملات متن ورودی داشته باشند. سپس با استفاده از روش های عصبی در بازنمایی معنایی کلمات و همچنین متون به بهبود روش پیشنهادی پرداخته می شود. برای ارزیابی روش پیشنهادی از مجموعه دادگان پاسخ استفاده شده است و نشان داده می شود که روش پیشنهادی عملکرد بهتری نسبت به سایر پژوهش های انجام شده بر روی این دادگان در زبان فارسی دارد. مدل پیشنهادی توانسته است به میزان 10.02% و 8.65% به ترتیب در معیار F روژ-1[1] و روژ-2[2] بهبود حاصل نماید. [1] Rouge-1 [2] Rouge-2

هدف: هدف این پژوهش تعیین وضعیت مؤلفه های مدیریت دانش با استفاده از مطالعه پژوهش های پیشین است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع طرح های پژوهش آمیخته اکتشافی است و با روش تحلیل محتوا، پرسشنامه ای و سیاهه وارسی 122 مقاله چاپ شده فارسی و انگلیسی بین سال های 2000 تا 2020 در حوزه مدیریت دانش در منابع و برنامه های درسی آموزش عالی بررسی شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که اشتراک دانش 67/26 درصد بیشترین و حفاظت از دانش 43/4 درصد کمترین سهم را کسب کرده اند. کاربست دانش 85/15 درصد، خلق دانش 17/14 درصد، تغییر دانش 63/10 درصد، سازماندهی دانش 65/9 درصد، شناسایی دانش 68/7 درصد، توسعه دانش 91/5 درصد، ارائه دانش 02/5 درصد را اتخاذ کرد. نتیجه گیری: آموزش عالی یکی از مهمترین خاستگاه های اشتراک دانش است و می تواند با ارائه الگوهای جدید دانش و سنجش و ارزیابی دانش که پیش شرط لازم برای کاربست موفق دانش است، مؤثر باشد. خلق و توسعه دانش نیز یکی از رسالت های اساسی آموزش عالی محسوب می شود و موجب کاربردی سازی دانش تئوری و به روزرسانی آن می شوند. تغییر دانش نیز فرآیندی متقابل بین دانش صریح و ضمنی است که منجر ایجاد دانش جدید می شود. حفاظت از دانش یکی از خلاءهای آموزش عالی است که عدم توجه به آن موفقیت مدیریت دانش را مختل می کند زیرا موفقیت مدیریت دانش محصول اتخاذ و اجرای استراتژی مناسب و یکپارچه در آموزش عالی است.

هدف: هدف این پژوهش شناسایی راهکارهای تأمین مالی در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. روش: این پژوهش ازنظر روش اجرا ابتدا کتابخانه ای، سپس پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها مطالعه متون و سپس پرسش نامه ی محقق ساخته است. ابتدا به وضعیت موجود کتابخانه ها به لحاظ تأمین مالی از دیدگاه رؤسا یا معاونین و یا نماینده ی آن ها(11 دانشگاه دولتی ) پرداخته شده است. سپس به منظور آگاهی از دیدگاه مدیران و کتابداران نسبت به راهکارهای تأمین مالی پرسش نامه به شیوه ی سرشماری (156 نفر) در بین آن ها توزیع شد. تحلیل یافته های این پژوهش از طریق نرم افزار اس.پی.اس.اس. و پی.ال.اس. انجام گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در حال حاضر راهکارهای به کاررفته برای تأمین مالی در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران با توجه به وضع موجود مناسب نیست. به علاوه مشخص شد که بین متغیر اصلی پژوهش، یعنی راهکارهای تأمین مالی و ابعاد آن رابطه معناداری وجود دارد و فعالیت های درآمدزا، روش های تأمین منابع مالی و آموزش در جهت تأمین مالی به ترتیب بیشترین تأثیر را بر راهکارهای تأمین مالی در کتابخانه های مرکزی دانشگاهی دارند. اصالت اثر: این پژوهش برای نخستین بار به بررسی نحوه ی تامین مالی کتابخانه های دانشگاهی دولتی شهر تهران پرداخته و علاوه بر آن با استفاده از دیدگاه مدیران و کتابداران راهکارهایی را جهت تامین مالی در کتابخانه های دانشگاهی ارائه داده است.