درخت حوزه‌های تخصصی

در مفهوم عام و گسترده ، خصوصی سازی (Plivatization) در صنایع دولتی « کاهش فعالیتهای اقتصادی دولت و یا از میان برداشتن همه فعالیتهای اقتصادی دولت » است . در مفهوم خاص و محدود ، خصوصی سازی به معنی « واگذاری مالکیت صنایع دوتی به بخش خصوصی » است . عموماً دو دلیل و یا دو هدف برای واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی ارائه می گردد: 1- کاهش مسئولیتهای دولت و خارج سازی صنایع دولتی از حیطه مدیریت دولت . 2- کاهش بار مالی صنایع دولتی بر بودجه کشور. برای تحقق هدف اول ، انتقال مدیریت صنایع دولتی به بخش خصوصی در صورتی میسر است که بیش از پنجاه درصد سهام این صنایع به بخش خصوصی فروخته شود و برای عملی نمودن هدف دوم کافی است که تمام صنایع دولتی بدون سود و همراه با ضرر سالیانه به بخش خصوصی عرضه گردد. طبعاً در صورتی که بخشی از سهام و یا تمام سهام صنایع دولتی همراه با ضرر سالیانه به بخش خصوصی فروخته شود ، مدیریت آنها هم در دست بخش خصوصی واقع خواهد شد. به زبان دیگر ، برای خصوصی سازی مدیریت صنایع دولتی ، فروش تمام سهام آنها به بخش خصوصی ضرورت ندارد، بلکه تامین تغییر مدیریت از دولتی به خصوصی هم از انواع خصوصی سازی صنایع دولتی است. بدیهی است که خصوصی سازی در مفهوم عام تأثیرات و پیامدهای بیشتری را در اقتصاد به دنبال دارد و در صورتی که در ارتباط با تولید درچارچوب مفهوم عام و گسترده عمل شود ، تولید خدمات و یا کالاها غیر دولتی خواهد بود. به عبارت دیگر ، خصوصی سازی گسترده به معنی خصوصی شدن تولید و خدمات از قبیل آموزشی و بهداشتی است.

این مقاله برنامه واگذاری شرکت های دولتی به بخش خصوصی که به عنوان یکی از رئوس برنامه پنجساله دوم کشور مطرح شده است را به بحث می گذارد و براین نظر است که بدون توانمند سازی سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی جامعه، نه فقط این برنامه در زمینه اقتصادی ناموفق خواهد ماند بلکه به فساد نیز دامن خواهد زد. خصوصی سازی زمانی موفق خواهد بود که با مشارکت وسیع مردم، به طور سازمان یافته، نهادینه، شفاف و قانونی صورت پذیرد.

1- در این بررسی سعی شده که تعریف مختصری از ویژگیهای عمده سازمانها و نهادهای دولتی که در 12 مورد عمده خلاصه می شود ، ارائه گردد. 2- تبیین نظری و مقدماتی مشکلات کلان و راه حل های خرد در موارد زیر ارائه گردیده است : - وضعیتهای کلان و خرد سیستم مدیریت . - چارچوب و ارتکاذات ذهنی فرهنگی – قومی . - اسلام به عنوان تفکر مجرد منطبق بر وحی . - تحمیلات و واردات ساختار آموزشی و روش شناسی صرفاً عقلانی که از خارج به کشورهای اسلامی در کل و به ایران در جزء سرایت کرده و ادامه دارد. 3- روندهای کلان جهان صنعتی در موارد زیر بررسی قرار گرفته است: ( ده مورد ) 1- روند جامعه صنعتی به جامعه اطلاعات 2- روند تکنولوژی اجباری به تکنولوژی فوق مدرن 3- روند دموکراسی اشعاری به دموکراسی مشارکتی 4- روند سلسله مراتب به روند شبکه 5- روند این یا آن به انتخابهای چندگانه 6- روند اقتصاد ملی – کشوری به اقتصاد جهانی 7- کوتاه مدت نگری به بلند مدت نگری 8- روند تمرکزگرائی به تمرکز زدائی 9- روند کمکهای نهادی به خود کمکی 10 - روند شرق – غرب به شمال – جنوب 4- مشکلات کلان مدیریت ساختارهای اداری جمهوری اسلامی ایران ، ( 1- میراث تاریخی توأم با ترس 2- ناسیونالیزم یا جزمیتهای ایدئولوژیک 3- عدم ثبات منطقه ای 4- نفت و اقتصاد تک محصولی ). 5- راه حلهای خرد و بخش خصوصی در مقابل مشکلات و بخش دولتی . 1-5-مخالفتهای بوروکراتیک 2-5-مقاومتهای سیاسی 3-5- نبود بازارهای سرمایه ای داخلی 4-5- فقدان رقابت مثبت و زاینده 6- راه حلهای بسیار خرد و بهبود بخشی به کارآیی سازمانهای دولتی : مدیریت مؤثر و مسئولانه قدرت در حد سلولی و رفتاری آن با اموری که مدیر در رفتار روزانه باید مدّ نظر داشته باشد. 7- منابع و مأخذ.