فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۸ مورد از کل ۱۸ مورد.
۱.

کاربرد آموزه های زبانشناسی نقشگرا در تجزیه و تحلیل متون ادبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات تحلیل متن زبانشناسی نقشگرا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی زبان شناسی پیکره ای
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد زبانشناختی
تعداد بازدید : 893
در این مقاله ، با اتخاذ روش تحلیلی - توصیفی ، سعی شده با تجزیه و تحلیل یکی از غزلیات حافظ به توصیف نظریه نقشی - نظام مند ( سیستمیک ) نقش گرایی ام . ا. کی . هالیدی - که مبتنی بر نقش و معنا است پرداخته شود . پر واضح است که دستیابی به معنا و تحلیل و تفسیر ادبی مضامین و مفاهیم عمیق موجود در شعر حافظ بدون اشراف بر نظام ادبیاتی ، یعنی فنون و صناعات ادبی همچون عروض ، قافیه ، بدیع ، معانی و بیان و آگاهی بر پیشینه فرهنگی و اعتقادی و آموزه های عرفانی و عوامل خیالی حافظ غیر ممکن است . منظور از به کار گیری آموزه های نقشگرایی ، نه این است که بخواهیم با این آموزه ها به معانی پیچیده و پر رمز و راز ادبی غزلیات حافظ پی ببریم یا درک ادبی ایجاد نمائیم ، بلکه مقاله در صدد ...
۲.

انسجام واژگانی در داستانهای کوتاه فارسی برای کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات کودک و نوجوان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی زبان شناسی پیکره ای
تعداد بازدید : 137
بنا بر تعریف هالیدی و حسن (1976) مفهوم انسجام، مفهومی معنایی است و به روابط معنایی که در متن وجود دارد اشاره می کند. انسجام را در جایی می توان یافت که درک و تفسیر برخی از عناصر گفتمان وابسته و نیازمند به عناصر دیگری در درون آن باشد؛ یعنی یک عنصر، پیش انگاره عنصر دیگر باشد. به این معنا که عنصر دوم را نمی توان بدون عنصر اول کشف و درک کرد. به دیگر سخن، انسجام عبارت است از رابطه میان عنصر اول، یعنی پیش انگارنده و عنصر دوم، یعنی پیش انگاشته. در این مقاله پس از معرفی انسجام و انواع آن، نظریه انسجام واژگانی را در ده داستان کوتاه فارسی بررسی کردیم و با بررسیهای آماری به نتایج شناختی و کاربردی در این زمینه رسیدیم.
۳.

در غیاب متن : تحلیلی بینا متنی از داستان قلعه ذات الصور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بنیا متنیت متن ظاهری متن زایشی امر نهادین امرایمایی داستان قلعه ذات الصور

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی زبان شناسی پیکره ای
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی بینامتنیت
تعداد بازدید : 110
در این مقاله، با استفاده از مفاهیم متن ظاهری/ متن زایشی و امر نهادین/ امرنشانه ای – آن گونه که توسط کریستوا بسط یافته است – تحلیلی بینا متنی از داستان (قلعه ذات الصور) ارائه شده است. این تحلیل، در پی وضوح بخشیدن به (دیگر بودگی) متن و حضور نیرویی مخربی است که معنا و دلالت بر ساخته متن را با چالش مواجه می کند...
۴.

بررسی و توصیف طنین معنایی و معنی ضمنی واژه در نظام معنایی واژگان و همنشینی ها در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هم نشینی تحلیل گفتمان معنای ضمنی طنین معنایی زبانشناسی پیکره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 253 تعداد دانلود : 761
پیوند مطالعات تحلیل گفتمان با زبانشناسی پیکره، زمینه های جدیدی را در مطالعات زبانی فراهم آورده است که قبلاً کمتر مورد توجه قرار می گرفت. یکی از این زمینه های جدید، مطالعه طنین معنایی حاصل از همنشینی های مکرر یک واژه با مجموعه ای از واژه های دیگر است. طنین معنایی به بار مثبت، منفی و یا خنثایی اشاره می کند که یک واژه به ظاهر خنثی پس از هم نشینی مکرر با کلمات مثبت، منفی یا خنثی به خود می گیرد. این مفهوم یکی از مفاهیم بسیار مهم در زبانشناسی پیکره است که اخیراً مورد علاقه زبان شناسان واقع و به آن پرداخته شده است. این مقاله، برای نخستین بار به معرفی طنین معنایی در زبان فارسی، بیان تعاریف و کاربردهای آن و نیز ارائه مثال هایی در یک پیکره از متون فارسی می پردازد. چارچوب نظری این پژوهش، مبتنی بر دیدگاه های سینکلر (1987) و بیل لو (1993) است. بر این اساس با جست و-جوی تعدادی از ترکیب های فعلی در محیط اینترنت، پیکره ای از جمله های فارسی حاوی این ترکیب ها به همراه همایند های آنها استخراج گردید. نتایج این بررسی به لحاظ آماری نشان می دهد که واژه ها و عبارت-های مترادف در زبان فارسی می توانند طنین معنایی متفاوتی داشته باشند.
۵.

پژوهشی درباره ی زبان ارمنی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری بررسی‌های تاریخی تطبیقی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی زبان شناسی پیکره ای
تعداد بازدید : 109 تعداد دانلود : 96
این مقاله بحثی است درباره زبان ارمنی و اینکه به چه گروهی از زبان ها تعلق دارد، و چه نظریه هایی در مورد آن ارائه شده است.در ادامه، دوره های اصلی و فرعی زبان ارمنی در سده های گوناگون، با ذکر ویژگی های هر دوره و تحول آنها، معرفی شده است.شرحی نیز پیرامون رسم الخط زبان ارمنی، تعداد حروف الفبای این زبان و تغییراتی که بعدها در آن پیدا شد، و ابداع الفبای ارمنی و تأثیر آن در زبان نوشتاری و ترجمه آمده است.
۷.

ساختار صرفی و نحوی متون فنی روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان فارسی اصطلاحات فنی زبان روسی سبک علمی متون فنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 782
بررسی در زمینه متون فنی ، هم در بعد واژگان و هم در بعد دستوری ، می تواند کمک شایانی برای دانشجویان زبان روسی ، مترجمین و پژوهشگران باشد . در این مقاله ، سعی شده است سبک علمی مورد استفاده در متون فنی ، بخصوص متون سدسازی و بدنبال آن ساختار صرفی و نحوی آن به اختصار مورد بررسی قرار گیرد .
۹.

نگاهی به کاربرد پیکره ها در برخی حوزه های زبان شناسی

کلید واژه ها: مطالعات ترجمه زبان شناسی پیکره ای رویکرد پیکره بنیاد کاربردشناسی پیکره ای واژه دستور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 793 تعداد دانلود : 279
زبان شناسی پیکره ای یکی از شاخه های نو در زبان شناسی است که به رغم عمر کوتاهش توانسته به پیشرفتی چشمگیر و جایگاهی برجسته در پژوهش های زبان شناختی دست یابد و این را بیش از همه مدیون پیشرفت شتابنده فناوری اطلاعات و ابزارهای رایانه ای است. با توجه به نقش کارساز پیکره ها در زبان شناسی امروز و نوپا بودن زبان شناسی پیکره ای در ایران، آشنایی با کاربرد پیکره ها در حوزه های گوناگون پژوهشی رشته زبان شناسی نیازی تردیدناپذیر است. از این رو، هدف از پژوهش پیش رو آن است که نقش و کاربرد پیکره ها را در چهار حوزه پژوهشی زبان شناسی مورد مطالعه قرار دهد. این چهار حوزه عبارتند از: واژگان، دستور زبان، کاربردشناسی و مطالعات ترجمه. یافته های پژوهش گویای آن است که کاربرد پیکره ها در این چهار حوزه از زبان شناسی، کاربردی بنیادین و تحول آفرین است و تأییدی است بر سخن کسانی همچون تاگنینی بونلی (2010) و هانکس (2012) که از ’انقلاب پیکره ای‘ نام برده اند.
۱۰.

سطوح و وجوه نگاه به متون ادبی با تاکید بر تفسیر متون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: متون ادبی آموزش مهارتها سر فصل دروس تمرینهای نگارشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 380
در این مقاله ابتدا به جایگاه متون ادبی و اهمیت آشنا ساختن آحاد ملت با این رکن مهم میراث فرهنگی هر کشور ، و سپس به وجوه نگاه به این متون در سطوح مختلف نظام آموزشی کشور اشاره شده است . ضرورت رعایت تسلسل آموزش مهارتهای گوناگون آشنای و شناخت متون ادبی طی سرفصلهای خاص و جداگانه ، مقایسه اجمالی سرفصلهای موجود در این زمینه در برنامه های آموزشی سه گرایش ادبی فارسی ، فرانسه و انگلیسی در دانشگاههای کشور ، تاکید بر ضرورت توجه بیشتر به تقویت مهارت نگارشی دانشجویان در گرایش ادبی به عنوان مهمترین مهارت ادبی ، اشاره به عناوین و تمرینهای تقویت مهارت نگارشی در نظام آموزشی فرانسه وتحولات انجام گرفته ، تعریف و مقایسه اجمالی مهمترین شیوه های تقویت مهارت ادبی دانشجویان در سرفصلهای درسی رشته ادبیات فرانسه در دانشگاههای ایران و فرانسه از جمله مباحث بعدی این سخن خواهد بود
۱۱.

نخستین پیکره نقش های معنایی زبان فارسی

کلید واژه ها: نقش های معنایی پیکره گزاره های معنایی اسم گزاره ای صفت گزاره ای الگوی وابستگیCoNLL

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 510 تعداد دانلود : 749
نخستین پیکره نقش های معنایی زبان فارسی که حدود 30.000 جمله از زبان فارسی معاصررا شامل می شود، به صورت دستی برچسب گذاری شده است. این پیکره بر اساس مفهوم نقش هایمعنایی فیلمور، لایه ای از اطلاعات مربوط به رابطهمحمول موضوعرا به ساخت نحوی پیکره وابستگی اضافه می کند. دراین مجموعه، افعال، اسم های گزاره ای و صفت های گزاره ای به عنوان محمول های جملهدر نظر گرفته شده و بنا بر نوع رویدادشان، در جمله تعیین ظرفیت شده اند. خروجی این پیکره بر اساس الگویهمایش زبان شناسی رایانه ای و پردازش زبان طبیعی(CoNLL) آماده شده است. نقش های معناییمورد استفاده در برچسب زنی معنایی شامل دو گروه برچسب های موضوعی و برچسب های نقشیهستند. برچسب های موضوعی ساخت ظرفیتی محمول های جمله را به دست می دهند و برچسب هاینقشی، افزوده های توصیف گر فعل یا کل جمله را شامل می شوند. تعداد نقش های معنایی27 مورد و تعداد موضوع های نقشی 15 مورد است. دو برچسب وجه نما و نفی هم به عنوانبرچسب نقشی مورد استفاده قرار گرفته است.
۱۲.

رویکردی پیکره محور بر افعال وجهی شش متن قرن ششم(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 946 تعداد دانلود : 126
در این مطالعه، کاربرد افعال وجهی در پیکرة شش متن از قرن ششم هجری (عتبه الکتبه، اسرارالتوحید، تذکره الاولیا، مقامات حمیدی، کلیله و دمنه و راحه الصدور) بررسی می شود. نتایج نشان می دهد که میزان استفاده از این نوع افعال در کنار دیگر انواع فعل چشمگیر است. در ساخت های وجهی علاوه بر فعل، صفت ها و قیدهای وجهی نیز به تقویت معانی لزوم، احتمال، توانمندی و خواستن کمک کرده اند. با توجه به معانی بافتی و کارکردی، در اثری همچون عتبه الکتبه، مفاهیم تعهد، ضرورت و... نسبت به پنج متن دیگر برجسته تر می نماید. بینش سیاسی، روایی و عرفانی، شخصیت، قدرت و جایگاه اجتماعی، عواملی هستند که در میزان به کارگیری و درجة عناصر وجهی تأثیرگذارند. این تحقیق نشان می دهد که تفاوت ژانرها به اختلاف هایی هر چند اندک کشیده می شود. ترسیم ویژگی های عمومی سبک دوره و تجربه های فردی هر نویسنده با موضوعی ارتباط دارد که به آن پرداخته است.
۱۳.

به سوی طراحی شبکة واژگانیِ صفاتِ زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: صفت تقابل معنایی هم معنایی شبکة واژگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 725 تعداد دانلود : 473
ظهور و گسترش ابزارهای الکترونیکی مربوط به گردآوری، ذخیره سازی و پردازش داده های زبانی و همچنین موفقیت چشم گیر شبکه های واژگانی، نگارندگان را بر آن داشت که به طراحی شبکة واژگانی صفات زبان فارسی اقدام کنند. مقالة حاضر ضمن بیان تاریخچه و مبانی کلی شبکة واژگانی، چگونگی شکل گیری شبکة حاضر را شرح می دهد. از آنجا که قصد طراحی شبکة واژگانی صفات فارسی را داریم، به طبقه بندی معنایی مقولة صفت می پردازیم. در این طبقه بندی 15 طبقة اصلی و بیش از 70 طبقة فرعی شناسایی شده است. برای استخراج صفات و تعیین حوزه های معنایی و نیز هم معناها، متقابل ها و بسامد آن ها از سه فرهنگ واژگانی و یک دادگان زبان فارسی استفاده شده است. شبکة واژگانی، نوعی پایگاه داده هاست و از این رو ضمن آشنایی مقدماتی با مفاهیم بنیادی و روش شناسی دادگان با فرآیند طراحی منطقی و فیزیکی شبکة واژگانی صفات فارسی آشنا می شویم.
۱۴.

استخراج خودکار معادل های واژگانی از پیکره های دو زبانه موازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ترجمه خودکار مطابقه دو زبانه بازیافت اطلاعات استخراج معادل های واژگانی پیکره موازی انگلیسی-فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 67 تعداد دانلود : 536
امروزه به مدد ظهور انواع فناوری های رایانه ای، پیکره های زبانی نقش بسیار مهمی در حل انواع مختلف مسائل زبانشناختی ایفا می کنند. پیکره های دو زبانه موازی در سطح جمله و در سطح واژه می توانند برای بازیابی واحدهای تک واژه ای و یا حتی چند واژه ای براحتی مورد استفاده قرار گیرند که این امر کاربردهای مفیدی در حوزه های مختلف رایانه و زبان خواهد داشت. هدف این مقاله به کارگیری یک پیکره موازی انگلیسی– فارسی از قبل طراحی شده در جهت ساخت یک مطابقه[1] (کشف اللغات) دو زبانه کارآمد با استفاده از آماره اطلاعات متقابل است. در اینجا از آماره اطلاعات متقابل استفاده می شود تا همترازی در سطح واژه بین جملات انگلیسی و فارسی پیکره مورد نظر صورت گیرد. یک پیکره زبانی همتراز شده در سطح واژه مسلماً کاربردهای زیادی از جمله در تهیه نرم افزار حافظه ترجمه، مدیریت مجموعه اصطلاحات، بازیابی اطلاعات دوزبانه، سیستم ترجمه ماشینی مبتنی بر آمار و مانند آن دارد. با استفاده از یک الگوریتم ابتکاری آزمایشی ترتیب داده شده و مقایسه ای بین برونداد همترازسازی خودکار با جملات همتراز شده توسط مترجم انسانی صورت گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که برنامه مطابقه گزارش شده در این تحقیق می تواند صحتی معادل 75 درصد را به دست آورد.
۱۵.

Do We Need Discipline-Specific Academic Word Lists? Linguistics Academic Word List (LAWL)(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 131 تعداد دانلود : 989
This corpus-based study aimed at exploring the most frequently-used academic words in linguistics and compare the wordlist with the distribution of high frequency words in Coxhead’s Academic Word List (AWL) and West’s General Service List (GSL) to examine their coverage within the linguistics corpus. To this end, a corpus of 700 linguistics research articles (LRAC), consisting of approximately 4 million words from four main linguistics sub-disciplines (phonology, morphology, semantics and syntax) was compiled and analyzed based on two criteria; frequency and range. Based on the analysis, a list consisting of 1263 academic word families was produced to provide a useful linguistics academic word list for native and non- native English speakers. Results showed that AWL words account for 10.18 % of the entire LRAC, and GSL words account for 72.48% of the entire LRAC. The findings suggested that of 570 word families in Coxhead’s AWL, 381 (66.84%) word families correspond with the word selections criteria which provide 29.88% of the word families in Linguistics Academic Word List (LAWL). Furthermore, 224 word families that were frequently used in linguistic research article corpus (LRAC) were not listed in GSL and AWL. They accounted for 18.51% of the word families in LAWL with coverage of 5.07% over LRAC, and compared with the 2000 GSL, 658 word families were identified. The results have pedagogical implications for linguistics practitioners and EAP practitioners, researchers, and material designers.
۱۶.

راه اندازی شبکة هم نت: شبکه ای برای تبیین باهمایی واژگانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: استعاره مجاز معناشناسی قالبی قالب نت باهمایی واژگانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی زبان شناسی پیکره ای
تعداد بازدید : 948 تعداد دانلود : 715
در این مقاله برای نخستین بار شبکه ای با جست وجوی تحت وب برای تبیین «باهمایی واژگانی» بر پایة معناشناسی قالبی پیشنهاد داده و آن را «هم نت» می نامیم و با قالب نت که شبکه ای برای تبیین قالبی واژگان است، پیوند می دهیم. این شبکه نه تنها به درک ما از باهمایی واژگانی یاری می رساند، بلکه می تواند مقدمه ای برای پژوهش های رایانشی در مورد ماهیت ترکیبات واژگانی باشد. برای توصیف چگونگی کارکرد این شبکه، به عنوان نمونه باهمایی با واژة «دست» در نظر گرفته شد و داده ها از منابع مختلف از جمله دو پیکرة بی جن خان و پایگاه دادگان زبان فارسی استخراج شد. روشی که برای بررسی باهمایی در این پژوهش به کار رفته، عبارت است از مقایسة قالب های اجزای ترکیب واژگانی با قالبی که کل ترکیب در آن تعریف می شود. نتیجه این که از طریق مقایسة این قالب ها و شیوة ارتباط آن ها با یکدیگر، نه تنها نوع ترکیب (از جمله ساده، استعاری و مجازی) دست یافتنی است، بلکه می توان به اطلاعاتی در مورد انگیزه های فرهنگی و تاریخی که در پس ترکیب های هم آیند قرار گرفته اند، دست یافت.
۱۷.

Concordance-Based Data-Driven Learning Activities and Learning English Phrasal Verbs in EFL Classrooms فعالیت های مبتنی بر فهرست های واژگانی در بافت جمله و یادگیری افعال دو کلمه ای در کلاس های زبان انگلیسی به عنوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیکره زبانی زبان شناسی پیکره ای یادگیری مبتنی بر فهرست های واژگانی در متن جمله فهرست سازی افعال دو کلمه ای data-driven Learning (DDL) corpus linguistics corpus concordancing phrasal verbs (PV)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی زبان شناسی پیکره ای
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : 20 تعداد دانلود : 601
In spite of the highly beneficial applications of corpus linguistics in language pedagogy, it has not found its way into mainstream EFL. The major reasons seem to be the teachers’ lack of training and the unavailability of resources, especially computers in language classes. Phrasal verbs have been shown to be a problematic area of learning English as a foreign language due to their semantic opacity and structural differences between English and learners’ first languages. To examine the pedagogic potentiality of the use of corpus linguistics in the context of EFL, the present study aimed at comparing the effect of paper-based data-driven learning (DDL) activities, as a substitute for online DDL activities, with the activities designed based on dictionary entries in terms of their effect on learning phrasal verbs in both short and long run. To this end, the study adopted a quasi-experimental pretest posttest control group design. The analysis of the data collected through an immediate posttest as well as a delayed posttest showed that the DDL activities led to greater improvements by the participants. Based on the results of the study, it is argued that paper-based DDL activities can be used effectively in EFL classes to enhance learning and help learners to become more autonomous in their learning efforts.
۱۸.

A Corpus-driven Food Science and Technology Academic Word List(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: academic words Food Science and Technology Food Science and Technology Academic Word list Range

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 837 تعداد دانلود : 775
The overarching goal of this study was to create a list of the most frequently occurring academic words in Food Science and Technology (FST). To this end, a 4,652,444-word corpus called Food Science and Technology Research Articles (FSTRA), which included 1,421 research articles (RAs) randomly selected from 38 journals across five sub-disciplines in FST, was developed. Frequency and range-based criteria were used to develop Food Science and Technology Academic Word list (FSTAWL). Word families had to occur in more than 19 journals, and they had to recur at least 134 times in the whole corpus. The computer programme RANGE was used to analyse the data. The results of frequency and range-based analysis showed that 1,090 academic words met the criteria of the study and constituted FSTAWL. The results also revealed that these words accounted for 13% of the coverage in the FSTRA.  FSTAWL provides food science and technology non-native English learners who need to read a large number of RAs and to publish FST RAs in the English journals with a useful list of the most frequently used academic words, helping them to strengthen their academic reading and writing proficiency. The findings echo calls for creating more discipline-specific word lists to cater for the needs of specialized learner populations, providing implications for materials producers  as well as explicit teaching of academic words.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان