درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی نظری

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
آواشناسی بررسی‌های تاریخی تطبیقی رده شناسی زبان ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان معنی شناسی نحو واج شناسی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹۰۱ تا ۹۲۰ مورد از کل ۱٬۵۱۹ مورد.
۹۰۱.

بررسی تاریخی نظام آوایی گویش کرمانجی خراسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۶ شماره۴

کلید واژه ها: آوا زبان کردی گویش کرمانجی زبان ایرانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری آواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی گویش شناسی
تعداد بازدید : ۱۹۶۳ تعداد دانلود : ۹۰۳
با توجه به اینکه زبان کردی جزء زبانهای ایرانی محسوب می شود، بررسی تاریخی نظام آوایی گویش کرمانجی خراسان می تواند نزدیکی و میزان تاثیرپذیری آن را از زبانهای ایرانی، به خصوص زبان فارسی، نشان دهد. در این مقاله نشان داده می شود که آواهای گویش کرمانجی خراسان از کدام زبان گرفته شده است؛ در صورتی که از زبانهای ایرانی باشد، نمونه های فارسی باستان و اوستایی آن ذکر شده است.
۹۰۳.

میراث صوت شناسی ابن سینا و مقایسة آن با مفاهیم و حوزه های مشابه در زبان شناسی ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۸۶ شماره ۶

کلید واژه ها: ابن سینا آواشناسی مخارج الحروف تاریخ علم زبان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۴ تعداد دانلود : ۳۶۶
ارزش و اهمیت مطالعه و تحقیق دربارة مطالعات دانشمندان گذشته که به بررسی زبان پرداخته اند بر کسی پوشیده نیست. از آنجا که زبان شناسان غربی ارزش چندانی برای تحقیقات و مطالعات دانشمندان قدیم ایرانی در این زمینه قائل نیستند، به عقیدة نگارنده با بررسی و مطالعة آثار محققان گذشته در کشورهای اسلامی از جمله ایران شاید بتوان تاریخ علم زبان شناسی را مورد بازنگری قرار داد. در این مقاله با بررسی رسالة مخارج الحروف ابن سینا و مقایسة مطالب آن با دستاوردهای جدید زبان شناسی ساختاری، سعی بر این است تا گامی نو در جهت شناخت زبان شناسی قدیم ایران برداشته شود.
۹۰۴.

نقل قولهای مستتر: بررسی درج دو عبارت پروستی در رمان «زندگی طرف مصرف» نوشته ژرژ پرک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قلم ۱۳۸۶ شماره ۵
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۸
"همانطور که می دانیم رمان معروف ژرژ پرک با عنوان «زندگی طرز مصرف» آکنده است از عبارت و جملاتی که به نویسندگان دیگر تعلق دارند. این مقاله با عنوان «نقل قولهای مستتر :بررسی درج دو عبارت پروستی در رمان پرک» با اتکا بر نظریه زاویه دید، به تحلیل شیوه ها و راهبردهای پرک برای درج دو عبارت از پروست در رمان خویش و مخفی کردن آن در توده رمانی خود می پردازد، بی آنکه خواننده معمولی بتواند متوجه حضور این جملات گردد. آنچه مورد توجه ماست، بررسی تغییرات بیانی دو متن و شیوه های انتقال متن اول به متن دوم است .اینکه چگونه قطعاتی از رمان «در جستجوی زمان از دست رفته» که یک رمان به صیغه اول شخص مفرد است می توانند در رمان «زندگی طرز مصرف» که یک رمان سوم شخص است درج گردند.
۹۰۵.

انسجام درونی و مستحکم آثار موریس بارس زیر قالبی متناقض نما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قلم ۱۳۸۵ شماره ۳
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۶
"روی برچسب هایی که بر اطلاعات ما چسبانده شده اند، در کتب برگزیده های ادبی، گاهی از بارس به عنوان فردگرای خودستا سخن به میان می آید، و گاهی از او در مقام استاد مکتب گرا، نویسنده و فعال سیاسی یاد می شود. هر کارتحلیلی یا هر نقدی که به آثار وی ارتباط می یابد با چنین تصورهای نسنجیده و نادرستی سرو کار پیدا می کند. در این مقاله برآنیم تا به ویژه به وحدت عمیق و ریشه دار میان نوشته های گوناگون او بپردازیم و تعیین کنیم چگونه و در چه قسمت هایی، زندگی و درون نویسنده به علاوه کلیه تاملاتش با فعالیت های سیاسی وی می آمیزند و با مسوولیت هایش به عنوان یک هنرمند متعهد سازگاری می یابند. برای اثبات این مدعا، بیشتر بر نظریات خود بارس تکیه خواهیم کرد. عقاید و اظهارات یک استاد صاحب فن در آینه آثارش: متونی که حکم خودتفسیری را به عهده دارند تا روند دوگانه نوشتار و افکارش، و دل گسستگی ها و دل مشغولی های متعهدانه وی را از طریق «هنر کامل و جامع» نمایان سازند"
۹۰۶.

ویژگی‌های آکوستیکی و گفتاری مخارج صوتی زبان روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۵

کلید واژه ها: هجا آکوستیک مخارج صوتی صوت ریتم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹۶ تعداد دانلود : ۱۱۴۶
ویژگی های آکوستیکی گفتاری مخارج صوتی زبان روسی برای فارسی، به علت متفاوت بودن مخارج صوتی اهمیت بسیاری دارد. دانشجویان رشته های زبان خارجی، با ورود به محیط آموزشی دانشگاه، به مرحله مهمی در شکل دادن زندگی تخصصی خود قدم می گذارند. یادگیری اصول اولیه تلفظ اصوات زبان روسی از جنبه های مختلف در دوره های پایه و میانه حایز اهمیت است. نکته مهمی که دانشجویان کمتر به آن توجه دارند، عدم توجه کافی به اصل و ماهیت زبان که همانا گفتار است. دانشجویان به تفاوت هایی در اصوات روسی و فارسی پی می برند و هر یک به فراخور استعداد خود سعی بر فراگیری تلفظ صحیح زبان روسی دارند. اما تجربه نشان داده است که بی توجه به بعد نظریه شناخت اصوات، به جریان یادگیری عملی آن لطمه می زند، به ویژه آن که برخی اصوات که به نظر در هر دو زبان یکی اند مخارج صوتی یکسانی از نظر محل تولید ندارند. بنابراین ضرورت دارد برای کسب شایسته این مهارت مهم، ماهیت آن، که همانا صوت و گفتار است، در یک برنامه منسجم و به ترتیبی منطقی با برنامه ریزی های مناسب، تحقق و استمرار یابد. در این مقاله سعی شده است ترتیبی منطقی برای پروسه آموزش این موضوع ارایه شود و مراحل این ترتیب منطقی و نحوه وارد کردن دانشجو در برهه یادگیری به تفصیل مورد توجه قرار گرفته است. تجربه نشان داده است که مهارت گفتار و شنیدار نسبت به دو مهارت دیگر زبانی، یعنی نوشتن و خواندن، در نظام آموزشی ایران کمتر مورد توجه قرار می گیرد، در صورتی که اهمیت دو مهارت ذکر شده، به مراتب بیشتر و تسلط بر آن ها دارای پیچیدگی مضاعفی است.
۹۰۸.

گونه شناسی تبیین واژگان دینی در روایات معصومان (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مقالات و بررسی ها ۱۳۸۵ شماره ۷۹

کلید واژه ها: توصیف تمثیل معانی کلام بیان تفسیری توسعه¬معانی بیان غایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث شرح الحدیث
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۸۶ تعداد دانلود : ۷۲۰
درصد قابل توجهی از روایات معصومان(ع) در تبیین و توضیح واژگان وارد شده است. با بررسی این روایات روشن می¬شود که توضیحات معصومان از واژگان، چه واژگان قرآن یا واژه¬های دیگر روایات، از یک نوع نبوده، بلکه از تنوع خاصی برخوردار است. پاره¬ای از توضیحات از سنخ معناشناسی لغوی، پاره¬ای از مقوله تبیین و تفسیر، در مواردی نیز از نوع بیان تأویلی و گونه¬های دیگر است. این مقاله درصدد شناسایی گونه¬های مختلف تبیین واژگان در روایات معصومان و در کنار آن، توجه به توسعه معانی کلمات در این روایات است.
۹۰۹.

زایایی و استثنا در قواعد دستوری ( بررسی صفت نسبی )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۵ شماره۲

کلید واژه ها: قواعد نازایا سترون استثنا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی دستور زبان زبانشناختی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
تعداد بازدید : ۲۶۷۵
در دستورهای زبان فارسی دو اشکال مهم است : یکی اینکه بررسی نمی شود که قواعد دستوری زایاست یا نیمه زایا یا سترون ؛ دیگر اینکه در قواعد زبانی معمولا دارای استثنا هستند ، نه تنها استثناها آورده نمی شود بلکه حتی نامی از وجود استثنا نمی برند . در این گفتار ،‌ نمونه تکواژهای نسبی ساز و استثناهای آنها بررسی شده است .
۹۱۰.

بازیابی واژگانی زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۵ شماره۳

کلید واژه ها: زبان فارسی واژه سازی بازیابی واژگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰۱
در این مقاله ، هدف ورود به مباحث فنی و گاه پیچیده زبان شناسی نیست بلکه بیان یک واقعیت بسیار ساده و در عین حال ، قابل استفاده در امر واژه سازی زبان فارسی است . بدین معنا که با توجه به عملکرد طبیعی زبان برای بی نیاز کردن آن از خیل لغات و تعبیرات و اصطلاحات بیگانه ، طریقی بسیار ساده و در دسترس ، اما تقریبا فراموش شده در اختیار ماست که با شناسایی محققانه آن ، مقداری از مشکل واژه سازی و معادل گزینی برطرف می شود و آن عبارت است از به کارگیری مجدد واژگان کهنتر زبان ، که به دلیل تحولات آوایی و فرآیندهای واجی ، شکل جدیدتری از آنها در زبان پدید آمده است که ...
۹۱۱.

بررسی شکل دستوری و مفاهیم معنایی افعال زمان گذشته در زبان روسی و مقایسه اجمالی آن با زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۵ شماره۳

کلید واژه ها: زبان فارسی زبان روسی گونه مطلق زمان گذشته افعال گونه استمراری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
تعداد بازدید : ۲۱۳۵
زمان گذشته افعال در هر دو زبان روسی و فارسی ، بیانگر انجام عملی است که در زمان گذشته اتفاق افتاده است ، با این حال با توجه به بررسیهای صورت گرفته تفاوت فراوانی میان کاربرد شکل و معنای آن در هر دو زبان موجود است . در دستور زبان روسی ، مقوله ای دستوری وجود دارد به نام گونه (نمود) فعل که به نحو گسترده ای بر معانی دستوری و لغوی افعال و بخصوص معانی زمان گذشته افعال تاثیر می گذارد ، به عبارت دیگر ، چون اکثر افعال دارای دو مصدر استمرار و مطلق هستند ، معانی زمان گذشته در تقابل این دو مصدر آشکار می گردند ...
۹۱۲.

بررسی مقایسه‌ای مقولة ”جهت“ فعل در زبان‌های روسی و فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۵

کلید واژه ها: وجه فعل صفت مفعولی مجهول معلوم متعدی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری رده شناسی زبان
تعداد بازدید : ۱۷۷۰ تعداد دانلود : ۹۳۱
"جهت“ فعل(?????) مقوله ای در دستور زبان است، که رابطه گوینده را با فاعل و مفعول فعل نشان می دهد. ”جهت“ فعل به دو گونه است، که در زبان فارسی آن ها را معلوم (?????????????? ?????) و مجهول (????????????? ?????) می نامند. این گونه افعال، هم در شکل ظاهری و هم از نظر نحوی از یکدیگر متمایزند. افعال مجهول در زبان های روسی و فارسی از شکل معلوم افعال متعدی ساخته می شوند. در زبان روسی افزودن ادات «??» به افعال متعدی ??? و همچنین، شکل کوتاه صفت های مفعولی (????????????? ?????????)، معنای مجهول می دهند. جملاتی که تنها ”جهت“ فعل آن ها از یکدیگر متمایزند، هر دو بیانگر یک قضیه اند. با این تفاوت که گوینده با به کار بردن هر یک، گاهی روی فاعل و زمانی به مفعول فعل مورد نظر تمرکز بیشتری دارد. در زبان فارسی، برای ساختن افعال مجهول، به صفت مفعولی یکی از افعال کمکی گشتن، گردیدن و شدن را می افزایند. در این مقاله، وجوه تشابه و تمایز ”جهت“ فعل در زبان های روسی و فارسی، بررسی و تحلیل شده و در پایان نیز، نتایج این بررسی و یافته های نگارندگان این مقاله بازتابانده شده است."
۹۱۳.

نحوه منفی در زبان فارسی و انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۲

کلید واژه ها: نحو دستور جهانی فرافکن صرف ، فرافکن زمان نشانه استمراری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری رده شناسی زبان
تعداد بازدید : ۳۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۳۵۲
در این مقاله ویژگی های نحو منفی در زبان فارسی و انگلیسی مورد مقایسه و مقابله قرار می گیرد و وجود دستور جهانی در مراحل فراگیری ساختارهای منفی در زبان اول و دوم بحث می شود. شواهد نشان می دهد که ساختار نحو منفی در زبان فارسی در جایگاه فرافکن منفی معین می شود و نیازی به انتقال افعال زماندار و غیر زماندار به جایگاه فرافکن زمان ندارد این در حالی است که در زبان انگلیسی جهت منفی کردن، افعال زماندار باید به جایگاه فرافکن زمان منتقل شوند. برای اثبات این موضوع در زبان فارسی وجود و عدم وجود نشانه منفی با نشانه استمراری "داشتن" بررسی می شود.
۹۱۴.

تحلیل متن و بیانگونه شعری در ترجمه: بررسی مقابله ای گفتمان فارسی و انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۵ شماره ۴۶

کلید واژه ها: شفاف سازی عادی سازی آسان سازی اسم گرایی متعدی گرایی فرایند ارتباطی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری کاربرد شناسی و تحلیل گفتمان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط ترجمه شناسی
تعداد بازدید : ۳۹۱۹
" تحقیق حاضر تلاشی در جهت تجزیه و تحلیل ویژگی های بین زبانی در گونه نظم فارسی و ترجمه انگلیسی آن می باشد. بدین منظور هر یک از اشعار ""آواز نی"" ""شاه و خدمتکار"" و ""موسی و شبان"" برگرفته از مثنوی معنوی مولانا جلال الدین رومی بلخی با سه ترجمه انگلیسی مقایسه خواهد شد. برای مقایسه این اشعار از جدیدترین شیوه تجزیه و تحلیل متن استفاده می شود. در این شیوه پنج فرضیه مربوط به ویژگی های ترجمه مورد بررسی قرار می گیرد. فرضیه های مذکور عبارتند از: ساده سازی (simplification)، عادی سازی (normalization)، شفاف سازی (explicitation)، اسم سازی (nominalization)، ساخت تعدی (transitivity). سه فرضیه اول از پیشنهادات بیکر (1995) برگرفته شده است. فرضیه چهارم با اسم سازی ملهم از نظر بداوی (1973) است که برای اولین بار عربی کلاسیک و عربی جدید را بر این اساس مورد مقایسه قرار داد. فرضیه پنجم بر اساس الگوی هالیدی (1985) می باشد و کارکرد اندیشگانی مهم را بدنبال دارد. تجزیه و تحلیل داده ها براساس این فرضیه ها، حاکی از وجود تفاوت های فرازبانی و کارکرد اندیشگانی قابل ملاحظه بین اشعار فارسی و ترجمه انگلیسی آنها می باشد. "
۹۱۵.

بررسی نقش و تأثیر مفاهیم قرآنی و شرقی در پیدایش شعر تأسی از قرآن پوشکین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۵ شماره ۳۰

کلید واژه ها: قرآن کریم الهام سوره عبس تاسی از قرآن پوشکین نویسندگان بزرگ روسیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸۶ تعداد دانلود : ۷۸۹
مقاله حاضر تلاشی است برای معرفی و بررسی قطعه سوم از مجموعه اشعار تاسی از قرآن الکساندر سرگییویچ پوشکین که با الهام از مفاهیم قرآن کریم سروده شده است. نویسندگان بزرگ روسیه با بهره گیری از مفاهیم قرآن کریم‘ آثار جاودانی ازخود به یادگار گذاشته اند که این آثار‘ در عین جذابیت برای خوانندگان مشرق زمین‘ متاسفانه به دلایلی نامشخص‘ کمتر مورد توجه مترجمان و محققان ایرانی قرار گرفته اند. قطعه سوم مجموعه اشعار تاسی از قرآن پوشکین یکی از بارزترین و زیباترین آنهاست که با الهام از مفاهیم آیات مختلف سوره عبس سروده شده است. در این مقاله‘ ضمن تحلیل و بررسی قطعه سوم ازمجموعه 9 قسمتی تاسی از قرآن وی ‘ سعی شده تا آیاتی از قرآن کریم را که منبع الهام و پیدایش این قطعه اند‘ نشان داده شود. این اشعار بازتاب شرایط روحی و روانی پوشکین در دوران سخت تبعید در شمال روسیه در روستای میخائیلوفسکویه است. او با بهره گیری ا زمفاهیم قرآنی و با سرودن این اشعار‘ روحیه و امید به آزادی را در خود تقویت می کرد.
۹۱۶.

معرفی آواشناسی قانونی و برخی کاربردهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۵ شماره ۴

کلید واژه ها: آوانگاری طیف نگاشت صوتی آواشناسی قانونی تشخیص صدا تشخیص زبان و لهجه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری آواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان‌شناسی قانونی
تعداد بازدید : ۱۲۵۱ تعداد دانلود : ۶۸۷
مقالة حاضر به معرفی آواشناسی قانونی و برخی کاربردهای آن می پردازد. منظور از آواشناسی قانونی، به کارگیری یافته های علم آواشناسی در حل مسائل حقوقی و قانونی است. در این مقاله نشان داده می شود چگونه آواشناسان می توانند در تشخیص هویت سخنگویان، تشخیص زبان و لهجه و آوانگاری (تبدیل گفتار به نوشتار) به مراجع اجرای قانون کمک کنند.
۹۱۷.

تحلیلی کمینه گرا از اشتقاق جمله های استفهامی ساده در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۵ شماره۲

کلید واژه ها: قواعد نازایا سترون استثنا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی دستور زبان زبانشناختی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
تعداد بازدید : ۱۹۹۶
این مقاله ، شیوه اشتقاق جمله های استفهامی ساده را در زبان فارسی بر اساس نظریه برنامه کمینه گرا ( minimalist program ) مبتنی بر دیدگاه چامسکی مورد بررسی قرار میدهد . در چارچوب این نظریه زبان شناختی ، اشتقاق جمله های استفهامی در زبانهای مختلف تابع مطلق فقط یکی از مشخصه های دوگانه است . لذا ، طرح اعمال اختیاری حرکت پرسشواژه در زبانها جایگاه و موضوعیتی ندارد . اما ، بررسی جمله های استفهامی زبان فارسی نشان میدهد که این جمله ها به دو طریق مشتق می شود ...
۹۱۸.

ابعاد کاربرد شناختی گذشته دستوری در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز ۱۳۸۵ شماره ۴۶

کلید واژه ها: الزام ذهنیت آینده کاربرد شناسی اشارات گذشته دستوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۲
"مفهوم ’اشاره‘ (deixis) موضوعی بسیار مهم در کاربرد شناسی زبان محسوب می شود که توجه محققین فراوانی را در حوزه های مختلف از جمله فلسفه، مردم شناسی، و زبان شناسی بخود معطوف داشته است. با این وجود، باب پژوهش درباره آن همچنان گشوده مانده است. مهمتر اینکه تاکنون مطالعه جدی پیرامون پدیده ’اشاره‘ در زبان فارسی انجام نگرفته است. از آنجایی که زمان های دستوری مطلق (absolute tense) یکی از مقوله های ’اشاره‘ محسوب می گردند، مطالعه حاضر سعی دارد با تمرکز بر روی دو کاربرد نشاندار زمان دستوری گذشته زبان فارسی (یعنی کاربرد گذشته برای بیان آینده متقن و کاربرد گذشته برای بیان الزام و هشدار) ابعاد اشاره ای و ذهنی آنها را تشریح و تحلیل نماید. به عبارت روشن تر، استدلال مقاله حاضر این است که تنها براساس دو اصل کابرد شناسی زبان یعنی پدیده ’اشاره‘ و ’ذهنیت‘ می توان کاربرد زمان گذشته را برای بیان مفهوم آینده حتمی و الزام توجیه نمود. نویسنده این مقاله علاوه بر استدلال های معناشناختی و کاربرد شناختی، گاهی اوقات از تحلیل های اجتماعی و فرهنگی نیز کمک گرفته است. "
۹۲۰.

واژه ها برای پیوند با گذشته در سه نوشته زویا پیرزاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قلم ۱۳۸۵ شماره ۴
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۸
"در ادبیات معاصر، بازگشت به گذشته مضمونی ست که به توالی به آن بر می خوریم، مخصوصا در کتاب های نویسندگان زن که در آنها خوشبختی در زندگی روزمره و حال به ندرت به چشم می خورد. این مضمون مربوط به حسرت گذشته و زاده پیوستگی چهره ها و مکان های معرف گذشته، زمانی که هنوز آرزوها بر باد نرفته بودند، می شود. در این مقاله، پیوستگی مضمون پدر و خانه کودکی - یا ساختمانی قدیمی که یادآور پدر و خوشبختی از دست رفته باشد - در سه نوشته زویا پیرزاد بررسی می شود. زندگی شخصیت اصلی این سه داستان، زنی ست با تجربه ای ناموفق از زندگی مشترک، غرق در فراموشی خود برای راحتی کسانی که او را نادیده می انگارند. هویت او بر مکان هایی که خاطرات پدر را زنده نگه می دارد و زمانی که پدر او را دوست می داشت و حمایت می کرد، حک شده است."

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان