درخت حوزه‌های تخصصی

جهانی شدن حوزه انتشار رسانه های نوین، چهره جدیدی از قدرت را به وجود آورده است که می توان آن را چهره نامحسوس قدرت دانست. قدرت رسانه ها خلاف قدرت فیزیکی، دارای آثار درازمدت و تدریجی است. دسترسی بیشتر به رسانه ها، دسترسی به قدرت بیشتر و اقناع را نیز به همراه دارد و دیپلماسی رسانه ای از این قدرت نامحسوس بهره می گیرد. کم کاری در این زمینه و عدم انعکاس سیاست های داخلی و خارجی کشورمان به ملل جهان با استفاده از ابزارهای مناسب، باعث شده است زمینه برای سوء استفاده بسیاری از رسانه های توجیه شده کشورها و سازمان های جهانی فراهم شود که به هر شکلی که مایل باشند در ساختن افکار عمومی جهان علیه ما وارد عمل شوند. از این رو توجه به اهمیت و نقش دیپلماسی رسانه ای در بازتعریف و نحوه دستیابی به منافع ملی کشور در عصر رسانه ها ضروری به نظر می رسد.

"جهانی شدن کسب و کار و دسترسی گسترده به رسانه‌ها به واسطه فناوری‌های جدید، وضعیت سازمان‌ها را بیش از پیش شفاف کرده است. با توجه به اینکه آشنا نبودن سازمان‌ها با نحوه مدیریت رسانه‌ها در زمان بحران ممکن است خسارت ناشی از آن را افزایش دهد، آگاهی از نحوه ارتباط با رسانه‌ها در همه اوقات برای سازمان‌ها امری ضروری است. بنابراین هدف این مقاله دستیابی به درکی عمیق‌تر از نحوه ارتباط سازمان با رسانه‌ها در زمان‌های بحرانی است که در این خصوص سعی شده است از تمامی نظریات مربوط به این امر برای ارائه یک مدل پیشنهادی اقتضایی کمک گرفته شود. بدین منظور پس از بررسی و تجزیه تحلیل نظریات چندین صاحبنظر، استراتژی‌های ارتباط با رسانه‌ها در طول بحران در قالب مدل پیشنهادی ارائه شده است. از نکات قابل توجهی که در این مقاله می‌توان به آن اشاره کرد، ضرورت حفظ ارتباط با رسانه‌ها در طول بحران است که باید تلاش کرد همواره حفظ شده و ادامه یابد. لزوم تدوین برنامه ارتباطی بحران و تعیین یک شخص سخنگو برای برقرار کردن ارتباط با رسانه‌ها، مشخص کردن مخاطبان هدف و در نهایت علاقه‌مندی مدیران و کارکنان سازمان به حل بحران در مرحله پس آن از دیگر نکات نکات مورد توجه در این مقاله است. " "استراتژی‌ ارتباطی، رسانه‌های ارتباطی، مدیریت بحران، ارتباط بحرانی و برنامه ارتباطی "

«کیفیت» در رادیو و تلویزیون چیست؟ «کیفیت بالا» به چه معناست؟ دراین مقاله به تعریف این مفاهیم می‌پردازیم. این مفاهیم بر مبنای استاندارد ارزشی انتخاب می‌شوند و تغییر می‌کنند. آن‌گونه که گرین برگ می‌نویسد، کیفیت تاحدودی قراردادی است و معیارهای آن برحسب عصر و یا فرهنگ مورد بررسی، می‌تواند تغییر کند؛ اما اگر مبنای بحثمان را به جامعه دموکراتیک امروزی محدود کنیم، می‌توانیم عوامل تعیین کننده مشترک برای انواع خاصی از معیارهای ارزشی را مشخص کنیم. این امر با درنظرگرفتن نقشهایی که رادیو و تلویزیون باید در جامعه‌‌ای دموکراتیک ایفا کند، امکان‌پذیراست.

فرایند نمایش را به اعتبار نحوه نگرش بدان، از دو دیدگاه اجرایی یا نوشتاری می توان مورد بررسی قرار داد و درباره جنبه های گوناگون و عوامل مختلف هر یک، جداگانه به تفحص و تتبع پرداخت. آنچه از پی خواهد آمد، بیشتر تاملی در باب عناصر تشکیل دهنده متون نمایشی است که صرف نظر از اشراف بر متن نمای شهای صحن های، اصول اساسی آن م یتواند ناظر بر متون نمایشی در سایر رسان هها همچون سینما، تلویزیون و رادیو نیز باشد. درباره ثمربخش بودن اصولی که عنوان خواهد شد یا کارآیی نداشتن آنها در یاری دادن به علاقه مندان باید گفت؛ فراگرفتن این اصول حتی اگر ایشان را در خلق اثری نمایشی یاری نکند، به دلیل شی و های تحلیلی که در نحوه ارایه مطالب آن به کار رفته است، بی گمان در رفع معایب آثاری که به وجود آو رد هاند موثر خواهد بود. در همین خصوص لازم است خاطرنشان شود که صرف به کار گرفتن اصول و قوانین درام نویسی، الزاماً منجر به خلق آثار نمایشی با ارزش نخواهد شد. رعایت این اصول، تنها می تواند از نظر تکنیکی شرایطی فراهم آورد که اثر نوشته شده قادر باشد بر پای خود بایستد و از نظر ظاهر، توجه تماشاگر را به خود جلب کند. اینکه ضمن جلب توجه تماشاگر، چه مطالبی باید به او داده شود که بر عمق بینش و صحت قضاوت وی بیفزاید نیز دارای اهمیت بسزایی م یباشد یعنی از طریق متن سریال ها، دس تاندرکاران تولید قادر خواهند بود ارزش های فرهنگی و اجتماعی را به مخاطبان خود ارایه نموده و در حفظ ارزش های فرهنگی جامعه کوشا باشند.

در سال های اخیر، در جمهوری اسلامی ایران نسبت به «قانون جامع نویسی» در حوزة رسانه ها توجه ویژه ای صورت گرفته است؛ به طوری که در مادة 116 قانون برنامة چهارم توسعه و مادة 10 قانون برنامة پنجم توسعه، دولت مکلف به تدوین قانون جامع رسانه های همگانی شده است. این مقاله تلاش دارد در واکاوی تفصیلی نسبت به جایگاه و اهمیت این قانون در جمهوری اسلامی ایران به سه مسئله بپردازد: اول آنکه، آیا تدوین قانون جامع رسانه های همگانی ضروری و مورد نیاز است؟ (ضرورت یابی) دوم آنکه، با فرض ضروری بودن آن، با توجه به گذشت تقریباً هفت سال از تصویب برنامة چهارم توسعه، چرا این قانون تدوین نشده است؟ (امکان سنجی) سوم آنکه با توجه به ضرورت یابی و امکان سنجی قانون، الزام ها، بایسته ها و اقتضاهای قانون چیست؟ (الزام های قانون) این مقاله، ضمن پاسخگویی مثبت به سؤال اول و بیان علل عدم تدوین قانون در پاسخ به سؤال دوم، به عنوان جمع بندی و جهت ترسیم جایگاه قانون جامع رسانه های همگانی، اقتضاهای برآمده از ضرورت های تدوین قانون (نیازسنجی) و موانع پیش روی آن (امکان سنجی)، مطرح و پیشنهادهایی برای تدوین یک قانون کارآمد و مفید ارائه می شود

"پیچیده شدن جوامع انسانی آثار متعددی در‌پی داشته است که از آن‌جمله می‌توان به افزایش احتمال وقوع بحران‌های مختلف اشاره کرد. همین امر موجب شده است پرسش از الگوی مطلوب مدیریت بحران به دغدغه‌ای جدی برای تمام نظام‌های سیاسی تبدیل شود. بر این اساس، پژوهش در باب نقش عوامل مختلف در بحران، موضوعیت می‌یابد و به‌طور مسلم «رسانه» یکی از مهم‌ترین این عوامل است. در این مقاله، نویسنده با عطف توجه به ماهیت رسانه‌های نوین که امکان انحصار آنها را در شأن ابزاری متعارف‌ منتفی می‌سازد، به بررسی جایگاه «رسانه» در مقام مدیریت بحران پرداخته است. برای این‌ منظور، نظریه‌ای سه‌وجهی و جامع مبتنی بر «رسانه ‌ـ‌‌ بحران ‌ـ‌ سرمایه اجتماعی» طراحی و عرضه و بر مبنای آن الگویی عملیاتی‌ طراحی شده است که سیر تکوین، تحول و فعالیت بحران را شامل می‌شود. در پایان نیز شش گزاره راهبردی که بایسته‌های فعالیت‌ رسانه‌ای را در مقام مدیریت بحران‌ها دربر می‌گیرد، ارائه شده است. " "افکار عمومی، بحران، رسانه، مدیریت رسانه‌ای، نظام سیاسی "

دراین مقاله ساندرز فرایند تحقیق در جامعه شناسی را با تحقیقات کارآگاهی مقایسه می‌کند. او پس از بیان اهمیت و جایگاه نظریه در فرایند تحقیق، وجوه اشتراک نظریه برای کارآگاه و جامعه شناسی را بر می‌شمارد و در ادامه به اهمیت وجود آثار و نشانه‌ها برای کارآگاه اشاره می‌کند و به بررسی همین امر درباره جامعه‌شناس می‌پردازد. آنگاه مسائل موجود در فرایند تحقیق را بیان می‌دارد؛ که مواردی مانند روایی و اعتبار از آن جمله‌اند. در پایان ساندرز به مبحث اخلاق، به عنوان یکی از مسائل تحقیق اشاره می‌کند، اینکه جامعه‌شناس و کارآگاه تا چه حد مجازند وارد حیطه زندگی خصوصی افراد شوند.

تجزیه و تحلیل محتوا، وسیله و ابزار پژوهش علمی است که باتوجه به ویژگیها و اهداف آن، در رسانه‌های مختلف، به شکلهای گوناگون کارایی دارد همچنین از این فن در علوم مختلف به اشکال مختلفی و به منظور تامین اهداف گوناگون استفاده شده است، مثلا در روانشناسی، برای بررسی و تاثیر شیوه نگارش اسناد تاریخی بر خوانندگان(بیل،1944)، سنجیدن و آزمون ویژگیهای شخصیتی افراد (چادویک و دیگران، 1984) و بررسی ارزشهای مذهبی افراد باتوجه به نقاشی آنان(اتکینسونو دیگران،1969)، ودر علوم رسانه‌ای برای شناسایی روشهای بهتر طرح پیام، مقایسه سطح پوشش خبری رسانه و در مبارزات انتخاباتی (سیگمن و پولاک، 1990«م»)، از این فن استفاده شده است. «تحلیل محتوا فنی پژوهشی است که هدفش اندازه‌گیری موضوعهایی(از قبیل خشونت، تصاویر منفی از زن، و یا هرچیز دیگری) است،که یا از درون رسانه‌ای هنری و تصویری و... انتخاب کرده‌ایم و یا می‌تواند به بررسی محتوای پدیده‌ای بپردازد که صرفا جزء رسانه‌های ارتباط جمعی نیست، برای نمونه تحلیل محتوای نامه های شخصی، گفتگوهای تلفنی و سخنرانیهای کلاس درس».

رسانه ها تولیدات خود را براساس الگوهای هنجاری تعریف شده ای که در تشکیلات سازمان ها بروز و ظهور دارد، تولید می کنند. این الگوها در طول زمان تبدیل به کلیشه های قدرتمندی می شوند که خلاصی از آن ها چندان میسر نیست. از این رو یافتن الگویی متفاوت برای ارائه محتوای متفاوت همواره یکی از دغدغه های مهم سازمان های رسانه ای می باشد. این مهم فقط بر نوع محتوا تأثیر ندارد بلکه بر ابعاد مختلف سازمان رسانه اعم از چگونگی فرایند تولید و نحوه چینش ساختار سازمانی و الگوی نیروی انسانی نیز تأثیرگذار است. بر این اساس در این مقاله سعی شده با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از مقوله بندی، ضمن معرفی الگوهای فعلی و رایج دسته بندی تولید محتوا، بر اساس تجربه حدود بیست ساله مدیریت در بخش های صف و ستاد در رسانه ملی الگوی هنجاری متفاوتی برای تولید محتوای رسانه ها ارائه شود. هرچند این الگوها از جهت مقوله بندی متفاوت است اما با تساهل می تواند در مقوله های کلی محتوا مانند اجتماعی یا سیاسی و نظایر آن نیز قرار گیرد. مبنای این الگوی هنجاری مقوله بندی محتوا براساس امور زندگی روزانه مردم و رویدادهای پیرامون آن است که قابلیت استفاده در تولید محتوا برای انواع رسانه ها را دارد. رسانه ها تولیدات خود را براساس الگوهای هنجاری تعریف شده ای که در تشکیلات سازمان ها بروز و ظهور دارد، تولید می کنند. این الگوها در طول زمان تبدیل به کلیشه های قدرتمندی می شوند که خلاصی از آن ها چندان میسر نیست. از این جهت یافتن الگویی متفاوت برای ارائه محتوای متفاوت همواره یکی از دغدغه های مهم سازمان های رسانه ای می باشد. این مهم فقط بر نوع محتوا تأثیر ندارد بلکه بر ابعاد مختلف سازمان رسانه اعم از چگونگی فرایند تولید و نحوه چینش ساختار سازمانی و الگوی نیروی انسانی نیز تأثیرگذار است. بر این اساس در این مقاله سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از مقوله بندی، ضمن معرفی الگوهای فعلی و رایج دسته بندی تولید محتوا، بر اساس تجربه حدود بیست ساله مدیریت در بخش های صف و ستاد در رسانه ملی الگوی هنجاری متفاوتی برای تولید محتوای رسانه ها ارائه شود. هرچند این الگوها از جهت مقوله بندی متفاوت است اما با تساهل می تواند در مقوله های کلی محتوا مانند اجتماعی یا سیاسی و نظایر آن نیز قرارگیرد. مبنای این الگوی هنجاری مقوله بندی محتوا براساس امور زندگی روزانه مردم و رویدادهای پیرامون آن است که قابلیت استفاده در تولید محتوا برای انواع رسانه ها را دارد.

مقاله پیش رو مروری بر سیر تحول مفهوم ارتباطات در ایران بر پایه آموزش های جدید دانشگاهی دارد. مطالعات نخستین در این حوزه، بر دو واژه ""وسایل ارتباط جمعی"" و ""رسانه"" مبتنی است که واژه نخست، مورد تأکید مرحوم دکتر معتمدنژاد و واژه دوم، مورد تأکید روانشاد دکتر مجید تهرانیان بود. این تمایز در نامگذاری تنها از اختلاف بر سر دامنه سخت افزارها و فناوری های ارتباطی نشئت نمی گیرد، بلکه ناظر بر وجوه اجتماعی زبان ومعنا یافتن واژگان در این حوزه نیز هست؛ چنانکه بر واژه ""رسانه"" در این میان معانی جدیدی بار شد که پیش از این، در زبان فارسی به چشم نمی خورد. مقاله با مطالعه تاریخی و با روش اسنادی روند پیدایش و تحول این مفاهیم را از میان آثار و نوشته های معتمدنژاد و تهرانیان که هر دو نقش مؤسس در آموزش و پژوهش ارتباطات در ایران دارند، واکاویده و به اعتبار تأسیس دانشکده علوم ارتباطات و راه اندازی فصلنامه ""مطالعات رسانه های نوین""، انتظار های جدید از دانش ارتباطات و رسانه های نوین را مطرح کرده است. نویسنده در این مقاله بر اساس مطالعه ای تاریخی و تطبیقی نتیجه می گیرد که در ""مطالعات رسانه های نوین باید هر دو وجه سخت افزاری و نرم افزاری تحولات جدید را در تمامی سطوح رسانه ای و ارتباطی مد نظر قرار داد.