درخت حوزه‌های تخصصی

در این مقاله کاربرد مدیریت کیفیت جامع در سازمانهای عمومی شرح داده شده است. بررسی ویژگیهای کاربردی ده بعد مدیریت کیفیت جامع (در مثل، روابط با عرضه کننده و مدیریت نیروی کار) در این سازمانها انجام شده است که مولفان با استفاده از شیوه نگارش دانشگاهی به شرح آن پرداخته اند. از بررسی مدیریت کیفیت جامع در می یابیم که به کارگیری این مفهوم در سازمانهای عمومی سودمند است. اما ویژگیهای خاص کاربست آن به ویژه نبود درک درباره چگونگی تامین نیاز مشتری چگونگی رضایت مدیران و کارمندان از کار طبق قوانین و مقررات و مشاهده عملکرد پیشینیان و نبود حرکت درونی و انگیزه بهبود فرایندها به کارگیری مدیریت کیفیت جامع را دشوار می کند......

در سال های اخیر افزایش آگاهی های مصرف کنندگان از یکسو و رقابتی شدن بازارها از سوی دیگر مدیران سازمان ها را به سوی ارتقاء کیفیت و استفاده از سیستم های مدیریت کیفیت در راستای بدست آوردن بازار بر اساس رضایت مشتری رهنمون ساخته است. در ضمن با آزاد شدن تجارت جهانی و علاقمندی کشورها به عضویت در سازمان تجارت جهانی این باور در کشورمان شکل گرفته است که به محض رفع موانع تعرفه ای در کشور صنایع داخلی باید توانایی رقابت با کالاهای مشابه خارجی را در یک شرایط کاملا برابر یعنی بدون حمایت دولت داشته باشند (وزارت صنایع 1376) با علم به این واقعیت باید عزم همه تولید کنندگان جهت حرکت به سوی ارتقای کیفیت و تولید محصولاتی با کیفیت بالاتر راسخ تر شود. لا هدف از این مقاله را می توان به شرح زیر برشمرد: 1- تعیین و تشریح جنبه های مختلف سیستم های مدیریت کیفیت 2- شناسایی قسمت ها و اجزاء تشکیل دهنده سیستم های مدیریت کیفیت 3- بررسی و ارزیابی میزان تاثیر هر یک از اجزاء فوق بر تاثیر سیستم های مدیریت کیفیت در شرکت های ایرانی 4- اندازه گیری و سنجش میزان تاثیرات حاصل از اجرای سیستم های مدیریت کیفیت؛ ISO 9000 و مدل سازی آن این مقاله در پی آن است تا با توجه به اقدامات شرکت های ایرانی در زمینه اجرای استاندارد های ISO/TA 16949، QS-9000، ISO 14000، ISO 9000 و ... با استفاده از یک مدل پیشنهادی؛ دستاوردهای آنها را در زمینه سیستم های مدیریت کیفیت شناسایی و تعیین نماید. لازم به یادآوری است که در این مقاله کلیه مثال ها و نمونه های مودر بحث بر اساس ارائه نمونه هایی از استانداردهای ISO 9000 پایه گذاری شده است.

بیش از یک دهه است که "مدیریت کیفیت جامع" به عنوان بینشی منحصر بفرد برای افزایش اثربخشی سازمانی مورد بحث محافل و مجامع مدیریت است و دامنه رسوخ این نهضت از سازمان های صنعتی و تولیدی بخش خصوصی به سازمان ها و بوروکراسی های دولتی و حتی سازمان های غیر انتفاعی کشیده شده است. این مقاله به نقد و بررسی دیدگاه های بنیانگذاران این فلسفه مدیریت اهتمام دارد و مفروضات و اصولی را که آنان برای تغییر و تحول سازمانی پیشنهاد می کنند تحلیل و ارزشیابی می کنند.همچنین کاربست برنامه های مدیریت کیفیت جامع در سازمان هایی که فنون آن را به اجرا در آورده اند و تأثیر این برنامه ها مدیریت بر فرایندهای رفتار سازمانی مورد مطالعه قرار می گیرد. و سرانجام با اشاره به موفقیت ها و شکست های برنا مه های مدیریت کیفیت جامع شرایط لازم برای کامیابی این فلسفه مدیریت در آینده بیان می شود.

در « جنگ سرد این عصر » که به حق ، آن را عصر ابرقدرتهای اقتصادی نامیده اند ، تولید و عرضه هر چه بیشتر و با کیفیت محصولات و خدمات ، نقش سلاحهای استراتژیک و سرنوشت ساز را در حیات سیاسی – اجتماعی ملتها ایفا می کند . مسلح شدن بدین سلاح کارساز ، جز در پرتو مدیریتی مؤثر و کارآرا ، کهنقش رهبری را در این امر خطیر به عهده دارد ، میسر نیست و غفلت از آن مستلزم پرداخت بهایی سنگینتر از هر غفلت و تأخیر دیگری است . در میان شیوه های مختلف « مدیریت کیفیت » ، « نظام کیفیت جامع » ( TQC) شیوه های است که توانسته در میدان عمل کارآیی خود را به اثبات برساند . این نظام با مفهومی به نام « کایزن » ( بهبود مستمر و مشارکتی ) مترادف است که مهمترین مفهوم در مدیریت ژاپنی است و توانایی شگرف خود را در بهبود بخشیدن به کارآیی مدیریت در تمامی سطوح به خوبی نشان داده و موجب نیک فرجامی این کشور در صحنه رقابت جهانی گریده است . از طرف دیگر « نظام کیفیت جامع » دستاورد حرکتی بسیار اصیل و جهانی است که می رود تا دیریا زود همه اندیشه ها و ذهنها را تحت سلطه خود درآورد . این حرکت در سیر علوم و معارف بشری به سمت نوعی جهان بینی است که در ان میان احساسات ، دراک ، اندیشه ها ، شناختها و ارزشهای انسانی و شعبه های مختلف علوم و معرفت همنوایی و وحدتی ایجاد شده باشد . این حرکت قهری و طبیعی تحول در علوم ، که از اوایل قرن بیستم کاملاً آشکار گردیده ، خود ، یکی از بهترین دلایل اصالت ، کارآیی و اثر بخشی نظام کیفیت جامع است . کشورهایی که فکر خودکفایی و شکوفایی اقتصادی را در سر می پرورانند، از جمله کشور انقلابی و از بند رسته ما ، که به برکت « اسلام » توانسته از زیر یوغ اسارت و بندگی استکبار جهانی رهایی یابد ، نیازمند شیوه هایی است که ضمن سازگاری هر چه بیشتر با فطرت الهی انسانها و با وضعیت فرهنگی و اقتصادی جامعه ، کارآیی و توانایی خود را در عمل به اثبات رسانده باشد. بنابراین با توجه به اینکه « فرهنگ کیفیت جامع » وجوه تشابه زیادی با « فرهنگ اسلامی » دارد ، می توان با بارور کردن آن به وسیله ارزشهای الهی اسلام و هماهنگ و سازگار نمودن آن با اوضاع فرهنگی و اقتصادی کشورمان ب سیستمی مطلوب برای مدیریت ، تولید ، آموزش ، بهبود مستمر و در نهایت خودکفایی و شکوفایی اقتصادی دست یافت . این تحقیقی که با توجه به ضرورت حیاتی مذکور انجام گردید ، برای رسیدن به هدف خود ، یک بررسی عمیق و همه جانبه را برای معرفی « نظام کیفیت جامع » و ریشه یابی تفاوتهای آن با فرهنگ مدیریتی غرب از یک سو و تجزیه و تحلیل علل و عوامل کامیابی و ناکامی آن در شرکتهای ایرانی از سوی دیگر انجام داده و سعی کرده است که ضمن بارور کردن آن ، الگوی اجرایی آن را نیز در کشورمان ارائه دهد.