درخت حوزه‌های تخصصی

تاریخ و سیره اهل بیت(ع)

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
تاریخ و سیره شناسی کلیات
تاریخ اسلام تاریخ اسلام و ایران تاریخ اسلام و عرب تاریخ تشیع تاریخ سیاسی مسلمین تاریخ کربلا تاریخ و سیره اهل بیت(ع) تاریخ و سیره پیامبران تاریخ و سیره‌ حضرت محمد(ص) سایر
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۲۸۱ تا ۲٬۳۰۰ مورد از کل ۲٬۳۵۳ مورد.
۲۲۸۱.

معنویت عاشورایی در آموزه های حسینی (مبانی، شرایط و کارکردها)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 7 - 30

کلید واژه ها: امام حسین (ع) معنویت عاشورایی توحیدی - عبودی جهادی بودن آرامش و آسایش اجتماعی بودن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۲۴۵
معنویت عاشورایی، آن گاه که در منظومه معرفتی و دستگاه معارفی _ رفتاری اباعبدالله الحسین(ع) معنا شده و مبنا یابد، دارای مراتب تشکیکی و ساحات (ابعاد عرضی) و سطوح (اعماق طولی) فراوانی خواهد بود. در سلوک معنوی متقوم بر آموزه های حسینی دانایی و دارایی پایه توانایی، علم صائب و اخلاق صادق مبنای عمل صالح، سلوک فردی و اجتماعی عامل جامعیت کنشی، با مبانی معرفتی _ توحیدی، عبودیتی _ حبی و با شروطی چون پیراستگی از رذایل و آراستگی به فضایل، قلب سلیم و پارسایی سلوکی تحقق یابنده اند. در هندسه معنویت عاشورایی غیر ازمبانی و شروط به کارکردهای آن نیز اشاره شده است. در نوشتار حاضر، به پرسش «معنویت عاشورایی در آموزه های حسینی دارای چه معنا، مبنا، شروط و کارکردهایی است» پاسخ داده شده است و فرضیه کمال و جامعیت معنویت در منظومه معرفتی امام حسین(ع) به عنوان مصباح هدایت و کشتی نجات تبیین می شود.
۲۲۸۲.

نقد و بررسی ماجرای کشف رأس مخدرات در مقتل شیخ صدوق از منظر علامه سنقری حائری

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال هفتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 24 - 40

کلید واژه ها: العاصمیه علامه سنقری عاشورا کربلا کشف حجاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۱۸۵
علامه سنقری در کتاب العاصمیه دو روایت از منقولات شیخ صدوق پیرامون چهره گشایی از حرم امام حسین(ع) را ذکر و مورد بررسی متنی و سندی قرار داده است. در این پژوهش، پس از بررسی سندی روایات مشتمل بر کشف رأس بنات رسول الله(ص)، ادله عقلی این دسته از روایات، نقادی گردیده سپس معنای لغوی لوازم حجاب و معنای مجازی و کنایی تعابیر مربوط به کشف شَعر و وجه اهل حرم امام حسین(ع)، مورد کند و کاش قرار گرفته است که در نتیجه آن با بررسی سندی این روایات، ضعف سندی آنها آشکار و در بررسی متنی آنها بر مبنای ادله عقلی دانسته می شود که کشف شعور بنات الرسول9 محال و با غیرت و حکمت الهی و همچنین عصمت حضرت زینب کبری(س) تعارض دارد. در نتیجه، به جهت ضعف سندی روایات مورد استناد شیخ صدوق در کشف رأس مخدرات و تعارض آن دو با غیرت و حکمت الهی، نظریه علامه سنقری حائری، مبنی بر عدم امکان کشف رأس بنات الرسول، مورد تأیید قرار می گیرد.
۲۲۸۳.

مطالعه بینامتنی شخصیت حبیب بن مظاهر در سخنان امام حسین(ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 61 - 78

کلید واژه ها: امام حسین (ع) بینامتنی شخصیت ها حبیب بن مظاهر سخنان امام حسین (ع) عاشورا کربلا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۰۶
مطالعه بینامتنی شخصیت ها، یکی از اقسام پدیده نوظهور بینامتنیت است. در این مطالعه بسامد نام اشخاص در یک متن استخراج می شود تا از این طریق شناختی عمیق از نقش و جایگاه آن شخص در منظومه فکری نویسندگان و گویندگان متون به دست آید. حبیب بن مظاهر، امام حسین(ع) را یاری و خون عزیز خویش را برای نهضت الهی او نثار کرد. او به سبب جایگاه والا نزد اهل بیت: از جهت قوت ایمان و تقوا، وسعت علم، مجاهدت، وثاقت، عبادت، شجاعت، سخاوت، عزت و نهایتا شهادت، سهم بسزایی در سخنان امام حسین(ع) دارد که احصای آن راه گشای شناخت دقیق تر و عمیق تر از این صحابی شریف اهل بیت(ع) و به تبع آن معرفت صحیح نهضت حسینی خواهد بود. در پژوهش حاضر قصد آن است که بینامتنی شخصیت حبیب بن مظاهر به همراه کشف رابطه بین متون حاضر و غایب، در سخنان اباعبدالله الحسین(ع) در نهضت عاشورا بحث و بررسی شود تا نقش او در حماسه عاشورا با احصای تعابیر امام(ع) خطاب به ایشان تبیین شود.
۲۲۸۵.

نهضت حسینی در دو اثر منظوم اهل سنت: حدیقه الحقیقه و دیوان شمس

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 125 - 142

کلید واژه ها: امام حسین(ع) حدیقه الحقیقه و طریقه الشریعه دیوان شمس سنایی مولوی نهضت حسینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۲۳۰
نهضت حسینی جنبشی مهم در تاریخ اسلام است که بازتاب آن در میان آثار شاعران اهل سنت مهم و قابل تأمل است. در میان این دسته از شاعران، سنایی و مولوی سرآمدن هستند و آثارشان مشحون از اشارات ریز و درشت به قیام الهی امام حسین(ع) است. در حدیقه الحقیقه مثنوی تعلیمی مشهور سنایی، امام اساس دینداری تصویر شده و لعن یزید درون مایه ای رایج در این مثنوی است. مولوی در دیوان شمس امام حسین(ع) را سمبل امر قدسی و انسان کامل دانسته است. در این پژوهش، به روشی توصیفی- تحلیلی نقش امام حسین(ع) در این دو اثر ارزشمند بررسی شده است و جایگاه ایشان به عنوان قهرمان عالم دین و پهلوان عرصه شناخت حق تبیین شده است.
۲۲۸۶.

تحریفات عزاداری امام حسین(ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 109 - 124

کلید واژه ها: امام حسین (ع) انحراف در عزاداری عاشورا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۳۰۲
عزاداری بر مصائب ائمه(ع) به ویژه امام حسین(ع) به سبب نقش سازنده آن در حفظ مکتب تشیع جایگاه ویژه ای دارد؛ لذا ضروری است تا با شناخت این انحرافات، مراسم عزاداری را از گزند بدعت ها در امان نگه داشت. نوشتار حاضر به روش توصیفی به این نتیجه دست یافت که انحرافات در دو دسته محتوایی و رفتاری قرار می گیرد. انحرافات محتوایی شامل نقل مطالب غیرمستند، غلو، وصف بیش از حد ظاهر بنی هاشم و گزارش های ذلت بار است و انحرافات رفتاری به قمه زنی، استفاده از آلات موسیقی، بی نظمی و سوء استفاده های مالی اشاره دارد.
۲۲۸۸.

فلسفه و علّتِ تشویق به عزاداری در سیره معصومین (ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 77-94

کلید واژه ها: امام حسین (ع) سیره معصومین (ع) فلسفه گریه چرایی عزاداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۹۸
دانستن«علّتِ»یک چیز، و«سؤال»کردن و«فهمیدنِ»عمقِ آن، سببِ افزایش اشتیاقِ انسان می شود. و با عشق، علاقه و اعتقاد کامل، قدم به میدان عمل میگذارد. گریه بر امام حسین«ریشه» در«اعتقادات»شیعه، و نیز«احساسات»و «عواطفِ» شیعیان و غیر شیعیان دارد. و اینجاست که نکته«مهمّ»و «اساسیِ»تشویقِ اهل بیت به گریه و عزاداری فهمیده می شود و آن اصل و ریشه، «سؤالِ» از «چراییِ» گریه بر امام حسین است که رهنمونِ انسانها به خیر و صلاح خواهد بود. ما در این نوشتار در پی آن هستیم تا با تکیه بر روایات اهل بیت، «فلسفه»و «علّتِ»تشویق اهل بیت به«عزاداری» را بررسی کنیم. و این موضوع را با روایاتی در مورد فضلیتِ گریه برای امام حسین و واژه شناسی کلمات«عَبَره»و «قَتِیل»، و«عللِ» تشویق ائمّه را دنبال کردیم.
۲۲۸۹.

معرفی کتاب:بلاغه الامام الحسین بن علی (ع): دراسه و تحلیل، البعه الثانیه/ السید حسین الموسوی ابوسعیده

ناقد:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 139-140
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۳۰۲
السید حسین الموسوی ابو سعیدة، بلاغة الامام الحسین بن علی8: دراسة و تحلیل، البعة الثانیة، 3 مجلدات، النجف الاشرف: مکتبة ابو سعیدة، 2018. گردآوری سخنان معصومان سنت علمی _ دینی، مبارک و قابل توجه در فضای تمدن اسلامی و به خصوص شیعی بوده است. این کار فوایدی گوناگون دارد. از این رو، چنین کتاب هایی به صورت با/ بدون ترجمه و توضیح، مختصر و گزینشی / جامع و دیگر صورت ها منتشر می شوند. جمع آوری فرمایشات حضرت امام حسین7 به صورت کتاب فوق، دارای این ویژگی هاست که برای هر کدام از مطالب گفته شده توسط آن حضرت، ابتدا زمینه و سیاق لازم از متون تاریخی استخراج شده است. سپس در ادامه، برخی از واژه های دشوار در پاورقی توضیح داده شده اند. در صورتی که آیه یا آیاتی از قرآن کریم در متن سخن آن حضرت باشد، ارجاع دقیق آن به صورت سوره و آیه نیز درج شده است.
۲۲۹۰.

تأملی به دستاورد های ایثار حسینی در دو شعر عاشورایی از سید عباس شبّر و خوشدل تهرانی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 43 - 64

کلید واژه ها: دستاورد ایثار حسینی شعر عاشورایی سید عباس شبر خوشدل تهرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۵۱
پرداختن به حادثه عظیم عاشورا با تمام ابعاد و زوایای نهان و آشکار آن در ادبیات معاصر با تفاوت هایی محسوس نسبت به دوره های قبل روبه رو بوده است. در دوره حاضر، آن چه بیش از پیش جلوه گری می کند، مرثیه هایی است که با استفاده از آرایه های ادبی شکوهمندانه و عزت مدارانه، این واقعه سترگ را ترسیم می کند و مخاطبان را به تلفیق منطقی شور و شعور حسینی بر می انگیزاند. قیام خونین امام حسین7 شاخص ترین نتایج ایثار حسینی را به همگان معرفی می کند. در این نوشتار با روش تحلیلی _ توصیفی با انتخاب دو قطعه شعر از سید عباس شبر و مرحوم خوشدل تهرانی به بررسی مهم ترین ابعاد واقعه عاشورا از دریچه واژگان این دو ادیب می پردازیم. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که پایمردی و ایثار حسینی، عزت، سرافرازی، شرافت، بزرگواری و... را دیگر بار تجدید کرد.
۲۲۹۱.

محتوای نامه های امام حسین(ع) به مخالفان خود

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 31 - 48

کلید واژه ها: امام حسین (ع) مکاتبات بنی امیه تحلیل محتوا معاویه عاشورا یزید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۵۳
نامه هایی که امام حسین(ع)، به افراد مختلف نوشته از مکاتبات مهم ایشان است. مضامین این نامه ها، حاوی نکات برجسته از نگاه امام(ع) به نظام بنی امیه و تصریح غصبی بودن امارت آنان، هشدار به حکام جور برای عدم انحراف از سنت نبوی، حمایت جدی از صحابی اهل بیت(ع) و بیان اوصاف رذیله آل ابی سفیان بوده است. این پژوهش با روش تحلیل محتوا و با هدف رسیدن به زوایای مختلف دیدگاه امام(ع) در عصر خود نسبت به مخالفان، برشمردن ابعاد مختلف شخصیتی ایشان، معرفی انحرافات دستگاه بنی امیه، چرایی وجوب جهاد و بررسی دلیل مخالفت امام حسین(ع) با بنی امیه انجام شده است.
۲۲۹۲.

ریشه یابی علل ناصبی گری و دشمنی اهالی شام با اهل بیت(ع) و امام حسین(ع)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 49 - 72

کلید واژه ها: امام علی (ع) امام حسین (ع) شام ناصبی یزید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۳۲۴
مردم شام در دشمنی با امام علی(ع) و اولاد ایشان، جزو پیشتازترین گروه های ناصبی بوده اند که نمود بارز آن، در واقعه عاشورا و به شهادت رساندن امام حسین(ع) تجلی یافته است. این دشمنی معلول عوامل متعددی است که برخی از آنها بیرون از محیط شام بر مردم تحمیل شده و برخی نیز جزو روحیات شامیان به حساب می آید. از عوامل خارجی می توان به اصرار امویان بر جدا ماندن مردم شام از دیگر مناطق اسلامی، گسترش عقیده به جبر و سرکوب مخالفان و از عوامل داخلی نیز می توان به سرسختی شدید شامیان بر فرمان بنی امیه و همچنین زودباوری فوق العاده آنان اشاره کرد. نوشتار حاضر با رویکرد تاریخی-تحلیلی به برشماری مؤلفه های ناصبی گری مردم شام پرداخته است.
۲۲۹۳.

امام حسین(ع) مصداق آیه مودت از منظر روایات تفسیری اهل سنت

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 97 - 124

کلید واژه ها: امام حسین(ع) اهل بیت اهل سنت آیه مودّت ذوی القربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۶۹
در آیه مودت خداوند متعال، دوستی اهل بیت: را برای مسلمانان واجب کرده است. در این مقاله مصادیق این آیه در منابع روایی اهل سنت بحث و بررسی خواهد شد. روشن کردن مصادیق ذوی القربی در روایات اهل سنت، از حیث علمی به حل مسئله تاریخی و قرآنی یاری می رساند و از حیث عملی نیز موجب وحدت بین مسلمین و تقریب مذهبی خواهد شد. دوستی مصادیق ذوی القربی، موجب دلبستگی و متابعت از سخنان و سیره آنها خواهد شد. روش تحقیق در این مقاله روش روایی و تحلیلی است. در این روش با تکیه بر روایات تفسیری اهل سنت، روشن شد که مصداق بارز «ذوی القربی» درآیه مودت، اهل بیت پیامبر(ص) و به ویژه حضرت علی(ع) ، فاطمه زهرا(س)، امام حسن(ع)  و امام حسین(ع) است.
۲۲۹۴.

قیام امام حسین(ع) و عاشورا در اندیشه و اشعار اقبال لاهوری

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال هفتم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 27 - 76

کلید واژه ها: اقبال لاهوری امام حسین (ع) نهضت عاشورا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۱۵۹
عاشورای حسینی نهضتی جهانی است که توسطِ عزیزترین فرزند خاندان نبوت، امام حسین(ع) آغاز و به عنوان مکتب فکری نسل اندر نسل توسط آزادی خواهان حفظ شده است. یکی از طلایه داران نهضت عاشورای حسینی، مجاهد بیدارگر علامه اقبال لاهوری از اندیشمندان اهل سنت هند و پاکستان است. اقبال لاهوری دارای منظومه فلسفی و جهان بینی خاصی است، لذا اشاراتی کوتاه به خطوط کلی فلسفه و جهان بینی خود و نسبت آن با جایگاه و منزلت والای امام حسین(ع) و یارانشان کرده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و به صورت کتابخانه ای، جایگاه عاشورای حسینی را از دیدگاه اقبال لاهوری کاویده است. یافته های پژوهش جایگاه حماسه حسینی در منظومه فکری اقبال و تأثیرپذیری او از مزایای ارزشمند حماسه حسینی را نشان می دهد. از نظر اقبال بهترین نسخه علاج مسلمانانی که در انحطاط فکری، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی قرار گرفته اند، عاشورا است. در اندیشه کلان تمدنی اقبال، نهضت عاشورا می تواند به عنوان حلقه وصل ملت ها قرار بگیرد.
۲۲۹۶.

نکته هایی از معارف حسینی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 119 - 122
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۱۵۳
عاشورا و امام حسین(ع) از دیدگاه اندیشمندان غیر مسلمانان
۲۲۹۸.

سیمای امام حسین(ع) در زیارت اربعین

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 103 - 122

کلید واژه ها: امام حسین (ع) معصومین (ع) توسل زیارت زیارت اربعین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۲۲۹
موضوع زیارت حضرات معصومین(ع)، یکی از مصادیق اصلی توسل و تقرّبجویی بندگان برای رسیدن به هدف آفرینش و معرفت الهی است. از میان زیارتهای متعدد منسوب به امام حسین(ع)، زیارت اربعین به عنوان میثاق ولایی شیعیان و نشانه مومنان واقعی مورد عنایت ویژه واقع شدهاست. همچنین در کتب روایی شیعه، زیارتنامهای معتبر برای روز اربعین، از سوی امام صادق(ع) صادر شدهاست که تعمق و بررسی بیشتر محتوای آن، اهداف قیام و صفات و شخصیت جامع امام حسین(ع) را به عنوان خلیفه الله نمایانتر میسازد. 
۲۲۹۹.

اقتباس های قرآنی در اشعار منسوب به امام حسین علیه السلام

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 47-75

کلید واژه ها: اقتباس اقتباس های قرآنی امام حسین (ع) اشعار منسوب به امام حسین (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۲۳۰
اعجاز ادبی قرآن کریم، این کتاب آسمانی را منبع اصلی فصاحت و بلاغت شعر عرب قرار داده است، تا جایی که رفعت کلام ادبای عرب به میزان بهره مندی از قرآن بستگی دارد و آیات الهی از گسترده ترین بسامد در صنعت بدیعی اقتباس برخوردار است؛ در این میان سخن معصومان (ع)، به واسطه اتصال لدنی به خزانه علم الهی، آینه تمام نمای قرآن کریم در متون ادبی به شمار می رود؛ لذا می توان اقتباس از قرآن را از ویژگی های اشعار امام حسین (ع) دانست که این پژوهش به مصادیق آن در گونه های کامل، جزئی، متغیر، اشاره ای و استنباطی می پردازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان