درخت حوزه‌های تخصصی

ابن ابى الحدید به عنوان شارح نهج البلاغه، بخش عمده اى از کتاب خویش را به مباحث تاریخى اختصاص داده است. او در دوره اى از تاریخ اسلام مى زیست که جامعه اسلامى به دلیل تهاجم مغول، بخشى از میراث علمى خویش را از دست داد و کتاب شرح نهج البلاغه عملا منتقل کننده داده هاى تاریخى پیشینیان به صورت روشمند به ادوار بعدى است; از این رو بررسى ابعاد مختلف تاریخ نگارى او به عنوان اثرى به یادگار مانده از آخرین حلقه عقلگرایان جهان اسلام، پیش از حمله مغول حائز اهمیت است. این پژوهش بر این اساس به اندیشه تاریخى او روى کرده، بینش و روش تاریخى ابن ابى الحدید را از ابعاد و زوایاى مختلف بررسى مى کند.

این مقاله به مناسبت سالروز ارتحال بانوی کرامت، حضرت فاطمه معصومه گزارشیکوتاه از زندگانی، عظمت و منزلت خدایی دخت والاگهر حضرت موسی بن جعفر(علیهما السلام) تقدیم مینماید. آن چه سبب تأسف است آن که خفقان حکومت سیاه هارون امکان تجلی وشکوفایی انوار طیبه فرزندان امام کاظم علیه السلام را چنانکه باید، نداد و آنان همواره تحت مراقبت نظام ننگین عباسی بوده اند و نتوانستند فضایل خود را در جامعه مسلمانان آشکار کرده، انسانیت تشنه را از سرچشمه های دانش و معنویت خود سیراب سازند. از این رو گستره حیات طیبه این بزرگان در هاله ای از ابهام فروماند و تاریخ نتوانست عرصه های بیشتری را در شرح حال آنان بنگارد. تنها راه ورود به شبستان عظمت وجودی آنان و تنها دروازه برای راه یافتن به گلستان حیات آنان روایاتی است که از سویامامان شیعه به یادگار مانده است. اینک با استفاده از آن سخنان، رهیافت هایی را برایشناسایی قدر و منزلت بانوی آب و آینه در اختیار شیفتگان و ارادتمندان ملکه بزرگ عصمت و طهارت قرار میدهیم.