فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۲٬۳۵۳ مورد.
حوزه های تخصصی:
پیامبر اکرم(ص) احادیث بسیاری را در مدح امام حسین(ع) و فضائل ایشان بیان کرده اند. یکی از معروفترین آن ها، که بر درب ورودی حرم امام حسین (ع) نقش بسته حدیث: «حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاطِ» است . نوشتار پیش رو با روش توصیفی- تحلیلی، و شیوه کتابخانه ای به بررسی اعتبار و دلالت این حدیث پرداخته که حاصل آن چنین شد: این حدیث در منابع معتبر شیعه و اهل تسنن ذکر شده و از نظر محدثان اهل تسنن این حدیث دارای اعتبار بوده و حسن شمرده شده است. مدلول حدیث متضمن سه نکته است: الف: اشاره به وحدت و یگانگی روحی امام حسین(ع) و پیامبر اکرم(ص). ب: محبت به امام حسین(ع) موجب محبوب شدن نزد خداوند است. ج: امام حسین(ع) خود به تنهایی، امتی است و نسل وصایت پیامبر(ص) از ایشان امتداد می یابد.
تاثیرگذاری خواص در واقعه عاشورا
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۳
57 - 80
حوزه های تخصصی:
یکی از برهه های حساس تاریخ، واقعه خونین عاشوراست که خواص طرفدار باطل (امویان) آن را به راه انداختند. در این میان، از سویی، نقش خواصی که به دنیاطلبی،عافیت طلبی و مصلحت اندیشی نابخردانه، روی آوردند و از سویی دیگر، خواصی که شجاعانه به حمایت از امام حق برخاستند و در عرصه دفاع از ولی خدا استقامت کردند، در چگونگی شکل گیری نهضت عاشورا قابل تامل است ، بر این اساس عبرت های عاشورا و از جمله بررسی نقش افرادی که در این واقعه تاریخی تأثیرگذار بوده اند، روشنگر راه آینده خواهد بود ، در این نوشتار که با روش توصیفی – تحلیلی حاصل شد نشان می دهد که خواص و موضع گیری آن ها در حرکت توده مردم موثر بوده است در سیر کلی بحث و نگاه کلی به تاثیر گذاری خواص در واقعه عاشورا پرداخته شده است .
معرفی کتاب: پیاده روی اربعین: تأملات جامعه شناختی/ به کوشش محسن حسام مظاهری
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۳
153 - 156
حوزه های تخصصی:
زیارت کردن نوعی از تجربه دینی است که تقریباً در همه ادیان، خواه الهی و خواه ساختگی، وجود دارد. از این رو، اهداف زیارت و هدفی که زائر به دنبال آن است در تبیین، کارکردها و تأثیرات این عمل و تجربه دینی (زیارت) هم متنوع و هم متکثر است. از آن جا که در مذهب شیعه زیارت اربعین تنها برای حضرت امام حسین7 بر پا می شود، این مراسم در گذر تاریخ از ویژگی هویت سازی <br /> و هویت بخشی برای شیعه برخوردار بوده است. جدا از تأکیدات فراوانی که <br /> در باره استحباب (قریب به وجوب) برای زیارت حضرت امام حسین7 در برخی از روایات شیعه وجود دارد، زیارت اربعین وجوه دیگری هم دارد که از آن جمله آداب روز اربعین است.
راز جاودانگی قیام عاشورا در مقایسه با دیگر قیام ها
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۳
7 - 32
حوزه های تخصصی:
در تاریخ اسلام قیام های بسیاری صورت گرفته که مهم ترین آنها نهضت عاشوراست و پس از قرن ها در عرصه های مختلف همچنان ماندگار و پویاست. در حالی که دیگر قیام ها تنها در لابلای متون و کتب تاریخی باقی مانده و آثار سیاسی و اجتماعی مداوم و مستمری نداشته است. مقاله حاضر در پی بررسی این مسئله است که علل و عوامل این ماندگاری در مقایسه با دیگر قیام ها چیست؟ یافته پژوهش آن است که ویژگی های منحصر به فردی از قیام حسینی مانند منصوص بودن امامت آن حضرت و فاصله رفتارهای او با رهبران دیگر قیام ها موجب جاودانگی آن شده است.
نهضت حسینی، الگویی کامل برای فرهنگ سازی اسلامی
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۳
33 - 56
حوزه های تخصصی:
حماسه ی عظیم عاشورا با ویژگی های خاص خود و خالق آن که سراسر تجلی آموزه های قرآنی و اجرای وحی الهی است، برترین الگو برای هر انسان در ابعاد فردی و اجتماعی زندگی اوست.<br /> گذری بر این حرکت شور و شعورآفرین از مدینه و آغاز حرکت کاروان، تا بازگشت به مدینه و پایان حرکت کاروان، نمایشگاهی از درس ها، عبرت ها و زیبایی هایی را به منصه ی ظهور خواهد رساند که مجموعه ی آن ها، تشکیل دهنده ی الگویی کامل از سبک زندگی اسلامی برای هر عضوی از اجتماع خواهد بود.<br /> الگویی که عمل به آن، سیمای فرد و جامعه را دگرگون کرده و با شکوفایی و تسری فرهنگ اسلامی، زمینه سازی ظهور حضرت حجت عج الله تعالی فرجه الشریف را موجب خواهد شد.<br /> این پژوهش با شیوه ی کتابخانه ای و به صورت توصیفی تحلیلی در قالب دو بُعد فردی و اجتماعی، به بیان و تحلیل برخی از شاخصه های فرهنگ ساز و الگو در سیره ی امام حسین علیه السلام در طول نهضت عاشورا می پردازد.
تأثیرپذیری تاریخ نگاری عاشورا از سیره عاشورایی امام سجاد (ع) (از آغاز تا دوره معاصر)
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۳
103 - 122
حوزه های تخصصی:
در شکل گیری و رونق تاریخ نگاری عاشورا از ابتدا تا دوره معاصر، عوامل زیادی نقش داشته است. تاریخ نگاری عاشورا عامل حفظ و تداوم جریان نهضت حسینی تا دوره معاصر شده است. تأکید و تشویق ائمه (علیهم السلام) بخصوص امام سجاد(ع) در پاسداشت و نگهداری واقعه کربلا، بیشترین تأثیر را بر تاریخ نگاران عاشورا از ابتدا تا عصر حاضر داشته است. در قرون نخستین اسلامی و همچنین پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تاریخ نگاری عاشورا بیشترین تأثیر را از خطبه ها و روایات امام سجاد (علیهم السلام) پذیرفته است. لذا این پژوهش به تأثیرپذیری تاریخ نگاری عاشورا از سیره تبلیغی و سیاسی امام سجاد (علیهم السلام)، از آغاز تا عصر حاضر می پردازد. این پژوهش با دیدی توصیفی تحلیلی به تأثیرپذیری تاریخ نگاری عاشورا از سیره امام سجاد (علیهم السلام) می پردازد.<br />
تبیین شیوه های تبلیغی حضرت زینب(س) مبلغ بزرگ قیام عاشورا
حوزه های تخصصی:
حضرت زینب در واقعه بزرگ کربلا، با کمال صبر و استقامت به تبلیغ و نشر معارف اسلامی وآرمان های الهی پرداختند. اگر استقامت این بانوی بزرگ نبود، حادثه کربلا اثر کافی را نداشت و دشمنان نمی گذاشتند پیام کربلا به نسل های آینده منتقل شود ، نوشتار پیش روبا روش توصیفی – تحلیلی و شیوه کتابخانه ای به تبیین شیوه های تبلیغی حضرت زینب بزرگ مبلغ قیام عاشورا می پردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که یکی از فضایل و خصایص حضرت زینب مقام علمی اوست ایشان زنی دانشمند، سخنور، فصیح و بلیغ بود و با سخنانش ، نهضت عاشورا را به بهترین و نیکوترین وجه ممکن به پایان رساند همچنین خطبه های آگاهانه و حکیمانه او که با استناد به آیات قرآن کریم بوده است، زمینه سقوط حکومت اموی را فراهم و آخرین ضربه را بر پیکر حکومت آنان وارد کرد. بعد از واقعه عاشورا، حضرت زینب به وظیفه خودکه تبلیغ اهداف قیام حسینی و ماهیت قیام ابا عبدا... الحسین بود، عمل نموده بود و با بیان خطبه های شیوا با مضامین و محتوای ارزشمند، رسالت امام حسین را به اتمام رسانید بی شک توفیق آن بزرگوار در حرکت سیاسی، فرهنگی ابلاغ پیام مظلومیت حسین را می باید با ساختار فکری، علمی و نظری عمیق ایشان که در غالب خطبه های آتشین متجلی گردید و همچنین بهره گیری مناسب وی از شیوه های تبلیغی در رساندن پیام واقعه عاشورا مرتبط دانست .
چیستی عزاداری برای امام حسین(ع)
حوزه های تخصصی:
پژوهش و تآمّل در چیستی عزاداری بر سرور و سالار شهیدان؛ امام حسین(ع)، از جمله مسائل مهم برای هر انسان آزاده ای است که می خواهد علل و عوامل قیام حضرت را بداند. لذا با رویکرد دانستن چیستی عزاداری در این جستار به سیره «علمی» و «عملی» معصومین(ع) پرداخته، به این معنا که؛ به صورت خلاصه و علمی به واژه شناسی کلمات«مأتم»، «ألمَنَاحَه»، «عَزَا»، «ألجَزَع» و ««عَوِیل» پرداختیم تا «معرفت افزایی» داشته باشیم و در قسمت بعدی به «سیره عملی» اهل بیت(ع) اشاره کردیم تا وظیفه ما مشخص شود. در پژوهش حاضر مشخص شد که، عزاداری کاملا وجه علمی، دینی، مذهبی و عقلانی داشته و موجب حفظ دین و ولایت الهی می باشد. و از نظر تاریخی نیز چهره درخشانی به خود گرفته است و صفحات سفید و نورانی تاریخ، از عشق و علاقه و محبّت درونی مؤمنین و آزاد مردان جهان نسبت به عزاداری امام حسین(ع) پر است،
نقش شعر وشاعری درماندگاری پیام عاشورا
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۳
123 - 148
حوزه های تخصصی:
شاعران متعهد شیعی، تاریخ سرخ تشیع را در قالب زیباترین عبارات به نظم کشیده اند و با ذوق سلیم و طبع لطیف خویش، همنوایی و همراهی خود را با عاشوراییان اعلان داشته اندو ما در صدد نشان دادن و تبیین این موضوع مهم می باشیم. ادبیات عاشورا از کنار گاهواره حماسه آفرین عاشورا آغاز شد و با خون دل داغدیدگان این ماتم که هیچ گاه کهنه نمی شود تداوم یافت. با توجه اهمیت این بحث در این نوشتار تحلیلی به بررسی مسأله نقش و جایگاه شعر و شاعری در ماندگاری حماسه عاشورا می پردازیم.هدف اصلی در این پروژه راز ماندگاری حماسه حسینی و قیام کربلا در قالب شعر و شاعری می باشد.<br /> روش این مقاله تحلیلی کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر و در هر قمست با تجزیه و تحلیل نویسنده ارائه شده است.به طور کلی سه نتیجه عمده از کل مقاله قابل استخراج است:شاعران حسینی با اشعار خویش باعث ماندگاری قیام کربلا و نهضت عاشورا شدند.اشعار حماسی واقعه کربلا ، عامل مهمی در ماندگاری و جاودانگی نهضت حسینی بوده است.خلوص و اراده باطنی شاعران به ابا عبدالله الحسین(ع) عامل دیگری در ماندگاری واقعه خونین کربلا بوده است.
رویش ها و ریزش ها در قیام امام حسین(ع)
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۶
7 - 22
حوزه های تخصصی:
حادثه عظیم کربلا، صحنه ریزش ها و رویش هایی است . انسان های که با حسن اختیار و همراهی امام حسین (ع) عاقبت بخیر و سعادتمند شدند.در مقابل انسان های که با سوء اختیار و یاری ننمودن ولی خدا دچار سوء عاقبت و زیا نکار شدند. دقت در زندگی هر یک از این افراد از نگاه تربیتی می تواند برای همگان عبرت آموز با شد. مقاله حاضر با روش توصیفی و روش کتابخانه ای به مصادیق این رویش ها و ریزش ها پرداخت که حاصل ن چنین شد: رویش ها شامل افرادی همچون حرّ بن یزید ریاحی , زهیر بن قین , مسلم بن عوسجه و ... و ریزش ها شامل ضحاک بن عبدالله , مالک بن نضر ارحبی , عبیدالله بن حر جعفی و هرثمه بن ابی مسلم می باشد.
تحلیل انتقادی روایات عاشورایی کامل بهایی
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۶
53 - 88
حوزه های تخصصی:
بازتاب مقتل الحسین(ع) در کامل بهایی با وجود مشابهت هایی که با دیگر گزارش های عاشورایی دارد، دارای تفاوت هایی با دیگر مقتل ها است که واکاوی و بازخوانی آن را ضروری می سازد. از آنجا که کامل بهایى جنبه ای ردّیه نویسى دارد، مؤلف مطالب زیادى از خود بیان کرده و مطالب منقول از دیگران را هم چندان مستند نکرده است. برخی روایات این کتاب نیز بن مایه ای قابل توجه را در شخصیت سازی یا داستان پردازی ایفا کرده است که در عصر حاضر همواره جزء روایات مشهور و قابل اتکا به شمار می رود. اخبار منفرد این کتاب درباره عاشورا، در برخی موارد با وقایع حتمی و گزارش های تاریخی ناسازگار است و در مواردی دیگر، گزارش هایی خدشه پذیر درباره شأن امام معصوم(ع)و خاندان ایشان در آن وجود دارد که اساسی برای سخن علمای شیعی و یا سنّی در قرن های بعد شده است. در این مقاله تلاش می شود با روش کتا ب خانه ای و رویکردی تحلیلی انتقادی، پس از ارزیابی شخصیت نویسنده و توضیحاتی درباره کتاب وی، گزارش هایی که نخستین بار در این کتاب آمده است، واکاوی شوند.
نکته هایی از معارف حسینی: زینب (س) غلبه منطق بر احساس
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۶
151 - 154
حوزه های تخصصی:
زینب(س) غلبه منطق بر احساس؛ احساس، عاطفه و هیجان، واکنش طبیعی انسان ها به رویدادهاست؛ ولی گاه آن چنان عاطفه و احساس در زندگی فراگیر می شود که عقل و منطق کنار می رود. بسیاری از رفتارهای سیاسی امروز ما برخاسته از هیجانات و عواطف ماست. اما دختر امیرمؤمنان(ع) در سخت ترین شرایط عاطفی و احساسی، عقلانی می اندیشید و منطقی سخن می گفت. بیهوده نیست که او را «عقیله بنی هاشم» نامیدند و عالِم سُنی قرن هفتم در فضای فکری ضد زن اعراب، زینب را چنین وصف کرد: و کانت زینب امرأه عاقله لبیبه جزله؛ زینب، زنی عاقل، خردمند و کامل بود.
معرفی کتاب: السید علی الموسوی ابوسعیده، کن حسینیا، النجف الاشرف
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۶
155 - 156
حوزه های تخصصی:
کتاب مورد بررسی به قلم یکی از روحانیون حوزه علمیه نجف اشرف نوشته شده و هدف از آن، یادآوری درس هایی اخلاقی از سیره عملی و اخلاقی حضرت امام حسین (ع) است. از آن جا که تربیت اخلاقی، در رفتار ائمه اطهار: جایگاهی ویژه دارد، چنین دستوراتی در کلام حضرت امام حسین(ع) برای بالا بردن سطح اخلاقی همه انسان هاست. از این رو، گستره این گونه دستورات، تنها به مسلمانان محدود نمی شود، بلکه فراگیر و جهانی است.
بررسی شخصیت و اوصاف حضرت زینب (س)
حوزه های تخصصی:
بررسی اوصاف و القاب اهل بیت علیهم السلام به صورت کامل در جامعه امروزى ضرورتى اجتناب ناپذیر است. به ویژه آنکه در طى سالها، همواره سعى دشمنان در تحریف و نابودى آن بوده است. نگاهی به زندگانی، تربیت، اخلاق و صفات عالیه حضرت زینب(س) به خوبی می تواند شأن و عظمت بی نظیر و تحسین برانگیز ایشان را در اذهان زنده ساخته و بویژه برای زنان مسلمانی که قصد پیمودن راه ایشان را در مسیر زندگی و اعمالشان دارند، الگو و درس خوبی است که هزارنکته ی ارزنده در آن یافت شده و مستتر است، که با پرداختن به آن می توان برای جامعه ی مسلمان - بویژه زنان - بابی تازه از فضایل آن حضرت را گشود. این مقاله بر آن است تا با بررسی شخصیت و اوصاف حضرت زینب سلام الله علیها با آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) آن حضرت را معرفی نموده و به اثبات برساند که ایشان تجسم اخلاق راستین انسان کامل بوده و بهترین اسوه برای رهروان راه هدایت به شمار می آید.
مقام حسین بن علی (ع) در تفسیر و تاویل آیات قرآن کریم از دیدگاه تفاسیر فریقین
حوزه های تخصصی:
قرآن، کتاب انسان سازى است که انسان ها را به سوی سعادت و کمال هدایت می کند. حسین (ع) عِدْل و شریک قرآن است. این شراکت او با قرآن را پیامبر در حدیث ثِّقلَین تبیین نموده اند. کتابِ قرآن، صامت است و امام، قرآن ناطق. حسین بن علی(ع) به جهت ویژگی های خاصی که میان دیگر معصومان(ع) داراست، مورد توجه ویژه رسول اکرم(ص) و ائمه(ع) بوده است. در پژوهش حاضر می کوشیم به این پرسش پاسخ دهیم که دیدگاه های مفسران فریقین درباره منزلت امام حسین(ع) در قرآن، و نقش آن در اربعین حسینی چیست؟ بررسی تحلیل آیات متعددی در قرآن کریم حاکی از آن است که بسیاری از آیات این کتاب الهی، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، و با بیان تفسیر یا تاویل، در شان و منزلت سیدالشهدا(ع) نازل، و مورد توجه مفسرین فریقین قرار داشته و جایگاه والای ایشان را در این منابع اصیل اسلامی تبیین می نمایید.
راهبردهای سیدالساجدین علی بن الحسین(ع) در ترویج فرهنگ عاشورا
حوزه های تخصصی:
به مدد معماری هوشمندانه و شجاعت امام سجاد(ع)، یاد و خاطره شهدای کربلا زنده ماند. این مقاله در صدد است تا راهبردهای امام را به منظور پاسداشت فرهنگ عاشورا مورد بررسی قرار دهد. از این رو سؤال این پژوهش آن است که راهبردهای امام سجاد(ع) در زنده نگه داشتن و ترویج فرهنگ عاشورا و شهیدان دشت کربلا چه بود؟ این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت گرفت.. نتایج حاصل از پژوهش آن است که با توجه به شرایط زمانی امام و قتل و سرکوبِ شیعیان توسط خلفای اموی و کارگزارانِ ایشان، امام سجاد(ع) از حربه سیاسی ( مبارزه منفی ) و فرهنگی بهره برده و موفق شدند فرهنگ عاشورا را زنده نگه داشت و به نسل های بعد انتقال دهند.
عزاداری روزعاشورا از منظرسفرنامه نویسان مستشرق
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱۳
81 - 102
حوزه های تخصصی:
یکی از حوادثی که در منابع تاریخی علمای اسلامی ثبت شده و در سال 61هجری قمری در سرزمین کربلا رخ داده است واقعه عاشوراست. این حادثه تاریخی نه تنها موردتوجه و علاقه تحقیقی مسلمانان واقع شده، بلکه نظر بسیاری از اندیشمندان غیرمسلمان و مستشرقین را نیز به خود جلب کرده است. می توان گفت پیش از یک قرن است که برخی از مؤسسات شرق شناسی به مباحث اسلامی ازجمله تبیین حادثه عاشورا و عزاداری امام حسین(ع) پرداخته اند. با بررسی های انجام شده دراین مقاله می توان به این نتیجه رسید که هرچند مستشرقان سبب آشنایی غیرمسلمانان با تمدن اسلامی، به ویژه عزاداری واقعه عاشورا بوده اند و به باورهای گوناگونی رسیده اند، ولی به نظر می رسد از ایرادات عمده کار مستشرقان، استناد آنان به منابع کمتر مورد اعتماد و بی توجهی به آثار بزرگان شیعه و زیارت نامه ها و ادعیه ائمه اطهار (ع) بوده است. روش کار در این پژوهش کتابخانه ای و پژوهشی بوده است.<br />