درخت حوزه‌های تخصصی

شاخص و شاخص سازى در حوزه علوم انسانى بسیار مهم است. از سویى، سیاست گذارى، برنامه ریزى و حرکت جوامع به سوى اهداف تعریف شده، بر اساس شاخص ها صورت مى گیرد و از سوى دیگر، میزان موفقیت و پیشرفت جوامع نیز بر اساس همان شاخص ها سنجیده مى شود. ولى آیا شاخص هاى ارائه شده از سوى سازمان ملل و صندوق بین المللى پول مى تواند پاسخگوى همه نیازهاى بشر در همه جوامع باشد؟ درصورتى که پاسخ منفى باشد، این پرسش بسیار مهم مطرح مى شود که «چه الزاماتى براى شاخص سازى در جوامع اسلامى در حوزه ارتباطات و تعاملات اجتماعى وجود دارد؟» مقاله حاضر با هدف پاسخ به این پرسش اساسى، روش تحلیل و تفسیرى را در پیش گرفته و با عنایت به تمایز شاخص هاى جامعه اسلامى با غیر آن، به ویژه در حوزه علوم انسانى، با بررسى کارکردهاى ارتباطات در جامعه اسلامى، هفت ضرورت براى ارائه شاخص در حوزه ارتباطات اجتماعى در جامعه اسلامى ارائه، و به برخى از مبادى معرفتى این نوع شاخص سازى اشاره کرده است. حاصل بررسى این است که ارتباطات در جامعه اسلامى هم از نظر گستره و ساحت هاى ارتباطى و هم از لحاظ هدف و قوام ارتباط، تمایز آشکارى با جوامع غیراسلامى دارد و همین امر به کارکردهاى ارتباطى متفاوتى منجر مى شود.