درخت حوزه‌های تخصصی

جمعیت شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۴۱ تا ۸۶۰ مورد از کل ۹۸۹ مورد.
۸۴۱.

تأثیر مدیریت بدن برکاهش باروری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جمعیت بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱۱ و ۱۱۲ ۲۳۳-۲۰۷

کلید واژه ها: سبک زندگی مدرن مدرنیته فمنیسم زنان مدیریت بدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۹۴
یکی از اولویت های اصلی در سطح مدیریت کلان کشور، کنترل نرخ رشد جمعیت به دنبال افزایش سریع جمعیت در دهه های 50 و 60 بود. هرچند این کنترل، نشان از توانایی های مختلف در عرصه برنامه ریزی و سیاست گذاری بود، اما با تبدیل مساله کنترل جمعیت از یک سیاست موقت و مقطعی به یک شیوه زندگی در سطح جامعه، با مساله جدید شکل گیری فرهنگ تک فرزندی مواجه شدیم؛ به تعبیر دیگر درسبک زندگی جدید یکی از مهمترین کارکردهای خانواده که تولید فرزند و تربیت نسل جدید است، آگاهانه ترک شده است. در این تحقیق به تاثیر فمنیسم، به عنوان یکی از مهمترین تولیدات مدرنیته، در شکل گیری سبک زندگی مدرن زنان پرداخته شده است. سپس با کمک گرفتن از دستاوردهای تحقیقات محققان در ایران، اهمیت مدیریت بدن به عنوان یکی از دغدغه های مهم در سبک زندگی زنان نشان داده شده است و بر این امر تاکید شده که مدیریت بدن از جمله مقولات مهم در کاهش فرزندآوری در ایران است که موجب کاهش نرخ رشد جمعیت در سالهای اخیر در کشور شده است.
۸۴۲.

واکاوی عوامل مؤثر بر مصرف گرایی لوازم آرایشی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی فرهنگ‎ سال اول زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 81 - 100

کلید واژه ها: مصرف گرایی لوازم آرایش بستر اجتماعی کنشگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۶۶
پرسش اصلی این پژوهش آن است که چه عواملی بر مصرف گرایی لوازم آرایشی در ایران تأثیرگذارند. روش این پژوهش ترکیبی از روش های تحلیل اسناد و مرور نظام مند، مطالعه اسنادی و تاریخی، فراتحلیل و مصاحبه بوده است. ترکیب و تجمیع داده های مکمل از یافته های منابع مختلف به عوامل مختلفی که در این پدیده دخیل هستند منتهی شد. دسته بندی این عوامل ذیل سه دسته تقویت کننده، تسهیلگر و موانع در این جهت بود که به تفکیکی مناسب از عوامل منجر شود و از این طریق عوامل کلیدی تر استخراج و معرفی شوند. بستر و ارزش های اجتماعی فرهنگی، نقش کنشگر، و تأثیر رسانه ها را می توان به عنوان عوامل مهم تر در این حوزه مطرح کرد. درواقع، شرایط و بستر اجتماعی عامل مهمی در سوق دادن افراد به مصرف لوازم آرایش به عنوان انتخاب، جایگزین یا اجبار است. از طرفی، این کنشگر است که گاهی فعالانه یا منفعل به سمت مصرف لوازم آرایشی می رود که در این مقوله سهم رسانه مشهود است. در حالتی مطلوب، اگر ارزش ها و بستر جامعه بر شایسته سالاری مبتنی باشند و کنشگر هم کاملاً آگاهانه از کارکردهای مطلوب لوازم آرایشی استفاده کند، آرایش کردن و مصرف لوازم آرایش به عنوان پدیده ای با کارکرد بهینه و مطلوب و همسو با تقویت ارزش ها و هنجارهای اجتماعی موردنظر قرار می گیرد و این امر به پیشگیری از افراط در مصرف گرایی در این حوزه منجر خواهد شد.
۸۴۳.

مطالعه تطبیقی رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در بین سالمندان ساکن منازل و آسایشگاه های شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۹ 33 - 60

کلید واژه ها: کیفیت زندگی سرمایه اجتماعی سالمندان منازل سالمندان آسایشگاه شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۲۷۱
پژوهش حاضر با هدف  مطالعه رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در بین سالمندان ساکن منازل و آسایشگاه های شهر تهران انجام گرفته است. برای  این هدف، از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده  و تعداد 384 نفر از سالمندان ساکن منازل و آسایشگاه های شهر تهران به عنوان نمونه تحقیق انتخاب و مورد  مطالعه قرار گرفتند. یافته های پژوهش گویای آن است که کیفیت زندگی سالمندان مورد بررسی ساکن منازل در سطحی بالاتر از کیفیت زندگی سالمندان ساکن آسایشگاه می باشد. همچنین بین نوع سکونت سالمندان و سرمایه اجتماعی نیز رابطه معنی داری مشاهده شد و سالمندان ساکن منازل در مقابل سالمندان ساکن آسایشگاه ها از سرمایه اجتماعی بالاتر و کیفیت زندگی بهتری برخوردارند. همچنین نتایج تحقیق نشان داد بین سرمایه اجتماعی و ابعاد تشکیل دهنده آن (اعتماد اجتماعی، حمایت اجتماعی و مشارکت اجتماعی) با کیفیت زندگی سالمندان رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل چند متغیره نشان داد، با کنترل تم ام متغیرها، نوع سکونت همچنان تاثیر قوی و معناداری بر کیفیت زندگی هر دو گروه سالمندان دارد. هر چند شدت این اثرگذاری برای سالمندان ساکن منزل بیشتر از سالمندان ساکن آسایشگاه ها است. متغیرهای مشارکت اجتماعی، نوع سکونت، اعتماد اجتماعی و حمایت اجتماعی به ترتیب بیشترین تاثیر را در کیفیت زندگی سالمندان  دارند. 
۸۴۴.

اهمیت ویژگی های شغلی زنان بر احتمال باروری طی دوره پنج ساله 1393- 1389 (مطالعه موردی شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۷ 113-139

کلید واژه ها: باروری ویژگی های شغلی اشتغال زنان تحلیل بقا زمان گسسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۲۰۹
شرایط کاری یکی از عوامل موثر بر سازگاری نقش های شغلی و خانوادگی است. هدف از این مقاله بررسی تفاوت در باروری بر حسب ویژگی های شغلی زنان در شرایط باروری پایین شهر اصفهان است. داده ها برمبنای یک پیمایش گذشته نگر از تاریخچه اشتغال و باروری در میان نمونه 552 نفری از زنان 40-20 ساله شهر اصفهان گردآوری شده است. این مقاله برای برآورد اثرات متغیرهای شغلی روی احتمال و الگوی باروری، مدل تحلیل بقا زمان گسسته را به کار برده است. مقاله بررسی می کند چگونه شرایط کاری در طول طبقات شغلی متفاوت است و آیا شرایط شغلی با فرزندآوری مرتبط است. بر اساس مطالعات قبلی انتظار بر این بود یک اثر مثبت در باروری زنان شاغل در بخش دولتی، رسمی، در جایگاه بالا، پاره وقت و با دستمزد بالا وجود داشته باشد. شواهد تجربی نشان داد که شاغلان بخش دولتی، رسمی، در جایگاه بالا، تمام وقت و با دستمزد/حقوق بالا با احتمال بیشتر به فرزند اول یا دوم می رسند. در کل نتایج نشان داد که ویژگی های شغلی با باروری در ارتباط است، به عبارت دیگر شرایط کاری بر سازگاری زنان در نقش های شغلی و خانوادگی اثرگذار است. پس می توان از طریق فراهم آوردن شرایط شغلی دوستدار خانواده، زمینه افزایش باروری را فراهم ساخت.
۸۴۵.

تفاوت های قومی در تقاضا برای روش های دائمی و طولانی اثر پیشگیری از حاملگی در شهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۲ 72-101

کلید واژه ها: بهداشت بارداری پیشگیری از حاملگی روش های موقّت روش های دائمی و طولانی اثر قومیت زنان ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۳۲۹
با کاهش ایده آل ها و تمایل به فرزندآوری، تقاضا برای روش های دائمی و طولانی اثر پیشگیری از حاملگی افزایش می یابد. هدف از این مقاله بررسی شیوع و برآورد تقاضا برای روش های دائمی و طولانی اثر پیشگیری از حاملگی و تبیین تفاوت های قومی در تقاضا برای این روش ها در میان زنان کُرد و تُرک همسردار 49-15 ساله ی شهر ارومیه است. داده ها از پیمایش باروری ارومیه که در خرداد و تیر 1393 بر روی نمونه ای بالغ بر 770 خانوار انجام شد اقتباس شده است. نتایج از عمومیّت بیش تر روش های پیشگیری از حاملگی در میان تُرک ها در مقایسه با کُردها (5/91 درصد در مقابل 1/82 درصد) حکایت دارد. تُرک ها در مقایسه با کُردها، هم بیش تر از روش های دائمی و طولانی اثر پیشگیری از حاملگی استفاده می کنند (7/45 درصد در مقابل 8/20 درصد)، و هم تقاضای بیش تری (82 درصد در مقابل 57 درصد) برای استفاده از این روش ها دارند. تحلیل های چندمتغیّره نشان داد که قومیّت در کنار مشخّصه های جمعیّتی نقش مهمّی در پیش بینی احتمال تقاضا برای روش های دائمی و طولانی اثر پیشگیری از حاملگی دارد. شکاف میان استفاده و تقاضا در هر دو گروه قومی قابل توجّه و تفاوت ها از نظر آماری معنادار است. برآورده نشدن این تقاضا می تواند به افزایش حاملگی های ناخواسته و سقط جنین عمدی در میان زنان کُرد و تُرک منجر شود.
۸۴۶.

تعیین کننده های سرمایه ای سبک زندگی سلامت محور سالمندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶ 117-138

کلید واژه ها: سالمندی سبک زندگی سلامت محور امراض مزمن سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۳۴۵
مطالعه سبک زندگی سلامت محور به بررسی الگوی های جمعی رفتارهایی اطلاق می شوند که با پرداختن به مسائل مخاطره آمیز سلامت افراد و یافتن علل و دلایل آن تضمین کننده سلامت ایشان باشند. تبیین های موجود، عمدتا تعیین کننده هایی همچون انتخاب های فردی و عوامل ساختاری و اجتماعی را مدنظر قرار داده اند. با اتخاذ رویکردی مشابه، تحقیق حاضر درصدد کشف علل سرمایه ای موثر بر انتخاب های فردی است که بر سبک زندگی سلامت محور سالمندان تهرانی تاثیر می گذارند. یافته های تحقیق نشان داد تقریبا دو سوم سالمندان مورد بررسی، از سبک زندگی متوسطی برخوردارند. با در نظر گرفتن انواع سرمایه، 6/56 درصد نمونه تحقیق از سرمایه اقتصادی متوسط و 2/62 درصد آنها از سرمایه اجتماعی متوسطی برخوردارند. مهمتر آنکه 7/74 درصد سالمندان مورد بررسی از سرمایه فرهنگی پایینی برخوردارند. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که سرمایه اجتماعی و اقتصادی با سبک زندگی مبتنی بر سلامت سالمندان رابطه معنی داری دارند در حالیکه سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی بی تاثیر است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد 16 درصد تغییرات سبک زندگی سالمندان تابع سرمایه اجتماعی و اقتصادی است و در بین انواع سرمایه، سرمایه اجتماعی و سپس سرمایه اقتصادی با ضرایب بتای 186/0 و 136/0 بیشترین اثر را بر سبک زندگی سلامت محور سالمندان دارد.
۸۴۷.

مطالعه نقش سن و علل مرگ در تفاوت های استانی امید زندگی در بدو تولد در ایران، 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۱ 315 - 342

کلید واژه ها: مرگ ومیر امید زندگی در بدو تولد علل مرگ گروه سنی بیماری های قلبی عروقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۹۰
هدف این مطالعه شناخت ظرفیت های موجود در بهبود امید زندگی در بدو تولد است. در همین راستا، نقش گروه های سنی و علل اصلی مرگ در تفاوت های امید زندگی دربدو تولد در سطح استان های کشور در سال 1395 مورد بررسی قرار گرفته است. برای محاسبه شاخص امید زندگی دربدو تولد از داده های سازمان ثبت احوال کشور استفاده شده است. همچنین اطلاعات علل مرگ بر حسب سن و جنس از سامانه ثبتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اخذ شده است. پس از تصحیح کم ثبتی داده های مرگ، نقش گروه های سنی و علل مرگ در تفاوت های استانی امید زندگی با کاربرد روش تجزیه آریاگا محاسبه شد. یافته ها نشان داد که استان سیستان و بلوچستان پایین ترین و استان های اصفهان و البرز بالاترین امید زندگی دربدو تولد در کشور را دارند که تفاوت حدود 8 سال در امید زندگی را نشان می دهد. همچنین تقریبا همه سنین نقش مثبت در فزونی امید زندگی استان های با امید زندگی بالاتر از سطح کشور داشتند. بیماری های قلبی و عروقی و حوادث غیرعمدی مهم ترین علل تفاوت امید زندگی در سطح استان های کشور بودند. براساس یافته ها، به نظر می رسد تفاوت های موجود در طول عمر در سطح استان های کشور ناشی از نابرابری در توسعه است.
۸۴۸.

سیاست گذاری حمایت خانوادگی از سالمندان با رویکرد سناریونویسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جمعیت پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱۳ و ۱۱۴ ۲۴۵-۲۱۵

کلید واژه ها: حمایت از سالمندان بهترین سناریو بدترین سناریو سیاستگذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۱۸۴
تغییرات جمعیتی، خانوادگی، اقتصادی، شغلی و فرهنگی به موضوع حمایت از سالمندان ابعاد پیچیده ای بخشیده است. در این تحقیق درصدد ارائه سیاست هایی برای حمایت از سالمندان هستیم. روش این پژوهش شامل چهار بخش می باشد: بخش اول؛ پیشران ها از طریق نظریات و مصاحبه با نخبگان استخراج گردید. بخش دوم: از تقاطع دو پیشران سناریوها استخراج گردید. بخش سوم: راهبردهای حمایت از سالمندان از طریق مصاحبه با متخصصان و ذی نفعان استخراج گردید. نمونه شامل 20 متخصص حوزه سالمندی و 31 ذی نفع می باشد. مرحله چهارم: سیاست های استخراج شده با کمک نرم افزار SPSS16 و میانگین توافق نخبگان اعتبار سنجی شدند و با روش HAP و با نرم افزار AHP-SOLVER اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد: پیشران های حمایت از سالمندان شامل ؛ «وضعیت فرهنگی- اجتماعی» و «منابع در اختیار» است. که دو سناریو حدی از آنها استخراج شده که بهترین و بدترین سناریو ممکن حمایت از سالمندان است. راهبردها برای حمایت از سالمندان بعد از اعتبار سنجی آنها، در ده زمینه مطرح شد. برای داشتن حمایت پایدار و مستمر از سالمندان در جامعه، نیازمند استفاده از ظرفیت های فردی، خانوادگی و اجتماعی هستیم.
۸۴۹.

زمان وقوع تولد اولین فرزند و تعیین کننده های آن در استان سمنان با استفاده از مدل پارامتری بقا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۹ 63-87

کلید واژه ها: باروری زمان وقوع اولین تولد تحلیل بقای پارامتری تأخیر در فرزندآوری سمنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۳۵۸
یکی از ویژگی های باروری زیر سطح جایگزینی افزایش زمان وقوع اولین تولد می باشد که در سال های اخیر در ایران رخ داده است. با توجه به اهمیت بکارگیری روش آماری مناسب برای تحلیل فاصله ازدواج تا فرزندآوری، در این مقاله مدل های تحلیل بقای پارامتری معرفی و از آن ها به منظور مدل سازی و مقایسه با روش های بقای ناپارامتری برای داده های پیمایش رفتارهای باروری و ازدواج در استان سمنان استفاده شد. داده ها شامل 390 زن 49-15 ساله حداقل یکبار ازدواج کرده بود که با روش نمونه گیری طبقه بندی شده در سال 1391 جمع آوری شد. در آنالیز بقای تک متغیره از روش های ناپارامتری کاپلان- میر و آزمون رتبه- لگاریتمی و به منظور بررسی تأثیر همزمان متغیرهای پیش بین از آنالیز بقای پارامتری، مدل لگ-لجستیک، استفاده شد. برطبق نتایج میانگین فاصله ازدواج تا تولد اول 76/2 سال است و تا چهار سال پس از ازدواج بیش از 90 درصد زنان اولین فرزند خود را به دنیا آورده اند. بر اساس مدل سازی پارامتری بقا فاصله ازدواج تا فرزندآوری زنان روستایی، شاغلین و زنان با تحصیلات پایین تر به ترتیب نسبت به زنان شهری، غیر شاغلین و زنان با تحصیلات بالاتر، کوتاه تر است.
۸۵۰.

الگوسازی و پیش بینی رشد اقتصادی مبتنی بر سناریوی های رشد جمعیت با استفاده از شبکه های عصبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 43 - 65

کلید واژه ها: رشد تولید ناخالص داخلی رشد جمعیت باروری شبکه عصبیGMDH

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۳۱۰
در آن سوی دیدگاه های بدبینانه به اثر رشد جمعیت بر رشد اقتصادی، نگرش های جدید معطوف به دیدگاه های نهادی و در نقطه مقابل اندیشه های حاکم بر الگوهای رشد نئوکلاسیکی، نتایج متفاوت و بعضاً مثبتی را ارائه کرده اند. در این مقاله با بهره گیری از تلفیق شبکه عصبی GMDH و الگوریتم ژنتیک، رشد تولید ناخالص داخلی بر اساس دو متغیر رشد جمعیت و باروری، الگوسازی و پیش بینی شده است. نتایج نشان داد که اولاً متغیر رشد جمعیت دارای تأثیر مضاعف بر رشد اقتصادی است. ثانیاً رشد اقتصادی علت کوتاه مدت (علیت غیر خطی) رشد جمعیت می باشد. همچنین پیش بینی هایی مبتنی بر سه سناریوی حد پائین، متوسط و بالای پیش بینی رشد جمعیت توسط سازمان ملل و سناریوی افزایش آهسته باروری کل، شامل 4 متغیر، وقفه های اول و دوم رشد جمعیت و باروری، برای رشد اقتصادی صورت گرفته است. نتایج نشان داد که بهترین عملکرد پیش بینی مربوط به الگوی سناریوی حد پائین جمعیت و سناریوی افزایش آهسته باروری کل می باشد.
۸۵۱.

مطالعه تطبیقی وجوه آرمان شهری و ویران شهری پوسترهای صلح یا ضدِجنگ طراحان معاصر صد سال اخیر ایران و امریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی فرهنگ‎ سال اول زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 121 - 145

کلید واژه ها: آرمان شهر ویران شهر صلح ضد جنگ پوستر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۴۴
در پژوهش پیش رو، با تحلیل محتوا از مباحث نظری جامعه شناختی، مؤلفه هایی را برای تحلیل پوسترها انتخاب کرده ایم. با اتکا به ویژگی های محتوایی آرمان شهری و ویران شهری، پوسترهای انتخابی از دو طراح گرافیک ایرانی قباد شیوا و مهدی سعیدی و دو طراح گرافیک امریکایی سیمور چواست و میلتون گلیزر را تحلیل و تفسیر کرده ایم. در سطح تفسیر پوسترها فراتر از تحلیل مؤلفه های تجسمی به این پرسش پاسخ داده ایم که آثار انتخابی دارای مؤلفه های آرمان شهری، ویران شهری است یا به این دو جنبه بی اعتناست. پوسترهای مهدی سعیدی، با حرکت از سطح آشکار اجزا و عناصر تجسمی به سمت سطوح محتوای پنهان، معانی ای چون به پرسش کشیدنِ ایده صلح در جوامع را با خود همراه دارد. در پوسترهای صلح قباد شیوا، زبان تصویر جهانی است و به عبارتی، هنرمند به دنبال طرح و سبکی از هنر است که دربرگیرنده سلیقه بین الملل باشد. سیمور چواست در مجموعه پوستر خود نیز بر این ایده اشتراک نظر دارد که بشریت نمی تواند از گزند جنگ و سلاح های نظامی در امان باشد. گلیزر هم برای بیان مفاهیم خود از زبان بدن بهره برده است که اغلب فهم مشترکی از آن وجود دارد. روی سخن فرم پرنده صلح با زبانی جهانی همه دولت هایی است که انگاره صلح در دست آن ها حالت های مختلفی به خود گرفته و بازیچه است. پوسترهای مهدی سعیدی و آثار امریکایی بیشتر بر وجوه ویران شهری تکیه کرده اند. قباد شیوا رویکرد انتقادی به نماد صلح جهانی اتخاذ نکرده و با تبعیت از نماد جهانی صلح بیشتر به جنبه های آرمان شهری توجه کرده است.
۸۵۲.

برآورد ارزش اقتصادی کار بدون مزد خانگی سالمندان در ایران و سهم آن از تولید ناخالص داخلی (GDP)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶ 79-96

کلید واژه ها: کار بدون مزد خانگی سالمندان تولید ناخالص داخلی پیمایش گذران وقت ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۳۰۵
دغدغه اصلی این مقاله نشان دادن ارزش اقتصادی جنبه هایی از کار سالمندان است که برای آن مزدی پرداخت نمی گردد و در سیستم حساب های ملی نیز به حساب نمی آید که نتیجه این امر می تواند سبب شکل گیری رویکردی منفی و ناروا به موضوع سالمندی جمعیت گردد. در این مقاله برای برآورد ارزش اقتصادی کار بدون مزد خانگی سالمندان از داده های پیمایش گذران وقت ایران که در مناطق شهری در سال 1387 و 1388توسط مرکز آمار ایران گردآوری شده، استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که در مجموع ارزش اقتصادی کار بدون مزد خانگی که سالمندان در خانواده انجام می دهند در حدود 5.5 تریلیون تومان در سال است که این رقم 1.65 درصد از تولید ناخالص داخلی(GDP) را تشکیل می دهد. بخش عمده ای از ارزش اقتصادی کار بدون مزد خانگی سالمندان به کار خانه داری باز می گردد که بالغ بر 5.1 تریلیون در سال است که 3.8 تریلیون از آن توسط سالمندان زن و 1.3 تریلیون توسط سالمندان مرد خلق شده است. باید این نکته را در نظر داشت که برآورد ارزش اقتصادی کار بدون مزد خانگی سالمندان نقش مهمی در نشان دادن سهم آنان از توسعه کشور داشته و می تواند رفاه اقتصادی و منزلت اجتماعی آنان را دستخوش تغییر نموده و حمایت از حقوق انسانی و اجتماعی زنان و ارتقا آن را در جامعه بهبود ببخشد.
۸۵۳.

بهزیستی روستایی زیربنای پایداری جمعیتی مناطق روستایی: مطالعه کیفی ابعاد روستای خوب (مطلوب) در شهرستان شبستر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳) 151 - 180

کلید واژه ها: بهزیستی بهزیستی اجتماع روستایی پایداری روستایی روستای خوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۲۷۶
این مطالعه در صدد شناخت تعریف زندگی خوب اجتماع روستایی در روستاهای شهرستان شبستر است. اینکه در جامعه روستایی مذکور، یک روستای خوب چه خصوصیاتی دارد و مردم روستایی چگونه آن را تجربه و تعریف می کنند. بدین منظور داده های مربوط به مقاله حاضر به شیوه کیفی و با اتخاذ رویکرد نظریه بنیانی و با استفاده از فنون مصاحبه و بحث گروهی جمع آوری شده است. یافته ها نشان می دهند که از نظر مردم روستاهای مورد مطالعه، روستای خوب دارای اجتماعی سرزنده و سالم، اقتصادی پویا و کشاورزی پررونق، امکانات و خدماتی مناسب و جوابگوی نیازهای مردم و محیطی جذاب و دلپسند برای زندگی بوده است. یافته ها به طور صریح نشان می دهند که در آینده روستایی منطقه، تنها عاملی که می تواند باعث افزایش یا حداقل پایداری جمعیتی در روستاهای منطقه شود و ماندگاری جوانان را تثبیت نماید، ویژگی های اقتصادی و فراهم نمودن کسب و کار، افزایش اشتغال، درآمد و رونق کشاورزی است.
۸۵۴.

عوامل جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی موثر بر فقر خانوارهای شهری ایران در 1395(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۰ 231 - 259

کلید واژه ها: فقر خانوار ویژگی های اقتصادی - اجتماعی مدل پروبیت هزینه - درآمد خانوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۳۱۴
مسئله فقر بسیار گسترده بوده و در هر جامعه متناسب با ویژگی های خاص خود از عوامل پیشین متفاوتی تأثیر می پذیرد. در این پژوهش اثر 12 عامل جمعیتی-اقتصادی-اجتماعی بر احتمال فقیر شدن خانوار تحت یک مدل رگرسیون پروبیت با روش حداقل راستنمایی سنجش شد. نمونه مورد استفاده، شامل 66038 نفر و در مجموع 18809 خانوار شهری ایران است. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن دو سطح رفاهی بالا و پایین به بررسی احتمال خروج از فقر می پردازد. بر این اساس مرز درآمدی سطح رفاهی پایین برای خروج خانوار از فقر برابر با 115 میلیون ریال و برای سطح بالای رفاهی، خط فقر برابر با 264 میلیون ریال محاسبه شده است. براساس نتایج مدل، مهم ترین عامل اثرگذار در خروج از فقر خانوار در سطح رفاهی پایین تر، وضعیت درآمدی سرپرست و در سطح رفاهی بالاتر، نسبت تعداد افراد دارای درآمد در خانوار بوده و همچنین تعداد مطلق افراد دارای درآمد در خانوار نیز اثر قابل توجهی در خروج خانوار از فقر داشته است. افزایش سطح تحصیلات سرپرست خانوار عامل دیگری در خروج از فقر بود. همچنین افزایش تعداد افراد تحصیلکرده در خانوار نیز اثر قابل توجهی در خروج از فقر داشته است و با افزایش بعد خانوار احتمال فقیر شدن کاهش می یابد.
۸۵۵.

نقش نگرش و تقسیم کار جنسیتی در ترجیحات و نیات باروری زنان و مردان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۳ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۵) 95 - 129

کلید واژه ها: نگرش جنسیتی تقسیم کار جنسیتی ایده آل باروری نیات باروری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۷۱
هدف این مقاله بررسی رابطه بین باورها و تقسیم کار جنسیتی در منزل با تمایلات و نیات باروری زنان و مردان ساکن شهر تهران است. این مقاله حاصل تحلیل ثانویه داده های پیمایش مقطعی در بین 920 زن و مرد سنین باروری است که دارای فقط یک فرزند زیر5 سال بوده و در ماه مرداد و نیمه اول شهریور ماه سال 1391، به پایگاه های  بهداشتی دولتی جهت واکسیناسیون کودکان خود مراجعه کرده اند. روش نمونه گیری در پیمایش، سهمیه ای- خوشه ای است. نتایج تحقیق نشان داد که ترجیحات باروری در زنان و مردانی که نگرش های جنسیتی سنتی داشتند، بطور معنی داری بیشتر از افراد با نگرش های جنسیتی مدرن  است. زنانی که همسران آنها سهم مهمی در کارهای منزل ایفا می کردند، بطور معنی داری ترجیحات باروری بیشتری داشتند. مدلهای  لگاریتم پوآسون نشان داد نگرش جنسیتی سنتی، پس از کنترل اثر تحصیلات و اشتغال، فقط برای زنان نقش تعیین کننده ای در ترجیحات بیشتر باروری دارد. همچنین، رابطه مستقیم و معنی داری بین وضعیت تقسیم کار جنسیتی در منزل و نیات باروری زنان  وجود داشت. بر اساس نتایج، در راستای سیاستهای تشویق باروری،  افزایش مشارکت مردان در کارهای منزل و نگهداری از فرزند توصیه می شود.
۸۵۶.

بررسی عوامل اثرگذار بر سبک زندگی متأهلین در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۴) 133 - 162

کلید واژه ها: سبک زندگی متأهلین فعالیت های اشتراکی با همسر گذران زمان اشتراکی نگرش های جنسیتی همگونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۲۹۳
رابطه فعالیت های اشتراکی با همسر با پایداری زندگی زناشویی در مطالعات متعدد آزمون و تأیید شده است. بر این اساس، این مقاله به شناسایی عوامل اثرگذار بر فعالیت های اشتراکی با همسر در ابعاد مختلف با عنوان سبک زندگی متأهلین پرداخته است. جامعه ی آماری پیمایش، زنان و مردان متأهل شهر تهران بوده و با استفاده از فرمول کوکران و اثر طرح مطلوب، 1736 نمونه در تجزیه و تحلیل نهایی به کار گرفته شده است. شیوه ی نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بوده و نمونه ها با توجه به جمعیت متأهلین هر منطقه و هر حوزه از 50 حوزه شهر تهران انتخاب شده اند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه بوده و از تحلیل عامل اکتشافی و رگرسیون چند متغیره در تحلیل داده ها استفاده شده است. در تحلیل عامل اکتشافی 5 عامل از فعالیت های اشتراکی با همسر استخراج شده و پنج فرضیه ی اصلی تأثیر ویژگی های اقتصادی اجتماعی، مؤلفه های مرتبط با چرخه زندگی، نگرش های جنسیتی، متغیرهای زناشویی و تضاد کار با خانواده بر این ابعاد آزمون شده اند. نتایج نشان می دهد: فعالیت های اشتراکی در مردان، افراد تحصیل کرده، افراد با نگرش های جنسیتی برابرطلبانه، افراد همگون تر با همسر، بیشتر مشاهده می شود. نگرش های جنسیتی و همگونی با همسر بر سبک زندگی متأهلین اثرگذاری بیشتری داشته و تأثیر مؤلفه های مرتبط با چرخه زندگی اندک است. درآمد، تفاوت در درآمد، تضاد کار با خانواده و مدت زمان زناشویی، نقش دوگانه ای در ابعاد مختلف سبک زندگی متأهلین دارند. این متغیرها، بیشترین توان تبیین را در دیدار اجتماعی (5/29 درصد) و کمترین توان تبیین را در هزینه کرد مالی (3/10 درصد) دارد. فعالیت های اشتراکی با همسر در ابعاد مختلف یکسان نبوده و عوامل اثرگذار و شدت تأثیر آن ها نیز در ابعاد مختلف متفاوت است. نتایج تحقیق تأیید کننده ی تئوری های مبادله، سرمایه فرهنگی بوردیو و تئوری های اقتصاد خانه ی جدید می باشد.
۸۵۷.

فراتحلیل مطالعات انجام شده در زمینه سطح، روند و تعیین کننده های طلاق در ایران و کشورهای منتخب طی سال های 90- 1365(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 33 - 59

کلید واژه ها: خانواده میزان های خام ازدواج و طلاق تعیین کننده های طلاق نسبت طلاق به ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۸۱۲
یکی از آسیب هایی که خانواده را تهدید می کند پدیده طلاق است. پایان یک ازدواج رسمی و قانونی را طلاق می گویند. طلاق را می توان از زوایای اجتماعی، اقتصادی و مهمتر از همه از نظر جمعیتی مورد مطالعه قرار داد. در این مطالعه ابتدا ادبیات نظری و تجربی مربوط به تعیین کننده های طلاق در ایران و کشورهای منتخب بررسی و مقایسه شد و در مرحله دوم با مراجعه به آمار ثبتی ازدواج و طلاق در 25 سال اخیر به محاسبه سطح و روند تحولات ازدواج و طلاق در ایران و کشورهای منتخب منطقه آسیا و اقیانوسیه پرداختیم. بر اساس نتایج به دست آمده، عامل های تعیین کننده طلاق، در چهار گروه شامل: خصوصیات والدین، خصوصیات فردی، خصوصیات زوجین و نحوه تعامل بین آنها و دیدگاه ها و نگرش ها به ازدواج و طلاق طبقه بندی می شوند. نتایج به دست آمده از آمار ثبتی ازدواج و طلاق نیز نشان می دهد که میزان های خام ازدواج و طلاق در ایران طی سال های90- 1365به ترتیب از 9/6 و 7/0 به 7/11 و 9/1 در هزار افزایش یافته است. در ضمن نسبت طلاق به هر صد ازدواج نیز در همین سال ها از 3/10 به 3/16 درصد رسیده است. مقایسه این ارقام با ارقام مشابه در کشورهای منتخب منطقه آسیا و اقیانوسیه نشان می دهد که ارقام مربوط به ایران در سطح متوسط بالای طلاق قرار دارد. نکته مهم دیگر اینکه سنوات زناشویی منجر به  طلاق در ایران کمتر از سایر کشورهای مورد مطالعه است.
۸۵۸.

تاریخ کاشان ناصری و جان گیری علمِ سرشماری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جمعیت پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱۳ و ۱۱۴ ۲۹۷-۲۷۷

کلید واژه ها: تاریخ کاشان کتابچه حالات کاشان سرشماری روستاهای ییلاقی قحطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۳۳
پیدایش خشکسالی و کمیابی و تاثیرات سهمگین اقتصادی و اجتماعی آن از یک سوبا نخستین قحطی بزرگ سال1288ق و از سوی دیگر با التفات و اهمیت بخشی به آمار و نفوس، دو موضوع مهم و سراغاز دو رشته علمی در عصرقاجار است که بدانها کمتر پرداخته شده است. جستار زیر با تمرکز بر دو تاریخ و گزارش محلی از ناحیه کاشان(وقم) وضعیت این دو موضوع مهم را در سالهای پیدایش بررسی می کند. شناسایی و احصای داده های اولین سرشماری در کاشان و مقایسه آن با داده های مشابه اخذ شده در ده سال بعد حاصل این بررسی است: احصائیه ای که بازنمای نخستین پیمایش ثبت شده آماری کاشان است. نتیجه مهم دیگر از این اولین سرشماری، تایید آماری قحطی سالهای 1288ق و تاثیرات شدید آن بر نواحی عمدتا روستایی کاشان تاقم است. برای واکاوی موضوع نخست به کتاب تاریخ کاشان از این بعدپرداخته شده سپس با رجوع به منبع دست اول دیگر سعی به ارایه تصویری روشن تر از وضعیت آمار در آن عصر نموده و به علت کاهش جمعیت در این برهه تاریخی پرداخته شده است. در نهایت دستاورد آماری کوتاهی از این حوزه را که می تواند به مطالعات توسعه ای کاشان از بعد تاریخی یاری رساند و اولین سرشماری ناقص و نمونه ای کاشان تلقی شود جمع بندی و ارائه می گردد.آمار جمعیتی ارائه شده در اینجا تایید کننده قطعی و کم و کیف فاجعه بزرگ سال1288 کاشان و عسرت بزرگ ملی و نیز جان گرفتن علم سرشماری در پیرامون دارالخلافه تا زمان اولین سرشماری در کاشان است.
۸۵۹.

تأثیر سالخوردگی جمعیت بر وضعیت حساب جاری با رویکرد الگوی خود رگرسیون با وقفه های توزیعی درایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جمعیت بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۳ و ۱۰۴ 113-131

کلید واژه ها: سالخوردگی جمعیت حساب جاری کشور ایران خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۲۹۲
بروز پدیده سالخوردگی جمعیت، نه تنها متغیرهای اقتصادی از قبیل سطح مصرف، سطح پس انداز ملی، مخارج دولتی، درآمدهای مالیاتی دولت، مخارج سرمایه گذاری و غیره را به شکل مستقیم و غیر مستقیم تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه از طریق متغیرهای یاد شده، می تواند بر وضعیت حساب جاری دولت ها نیز تاثیرگذار باشد. از آنجاییکه هر گونه اخلال در تعادل حساب جاری به خصوص کسری آن، می تواند باعث کاهش ارزش پول ملی و ایجاد اخلال در عملکرد اقتصادی کشورها شود و تاکنون، پژوهشی نیز در خصوص تاثیر تحولات جمعیتی و سالخوردگی جمعیت بر وضعیت حساب جاری در کشور ایران صورت نپذیرفته است، لذا پژوهش حاضر درصدد آمد، اثر سالخوردگی جمعیت را بر وضعیت حساب جاری در اقتصاد ایران مورد آزمون قرار دهد. برای نیل به اهداف پژوهش، اطلاعات آماری مربوط به دو متغیر پژوهش، یعنی درصد نسبت وابستگی جمعیت و نسبت حساب جاری به تولید ناخالص داخلی طی دوره زمانی 2017-1980 از سایت های سازمان ملل متحد و بانک مرکزی ایران گردآوری شد. سپس الگوی پژوهش با استفاده از روش اقتصادسنجی خودرگرسیون با وقفه های توزیعی ( ARDL ) برآورد گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد، شاخص سالخوردگی جمعیت، تاثیر منفی بر وضعیت نسبت حساب جاری به تولید ناخالص داخلی در دوره های کوتاه مدت و بلندمدت دارد. به طوریکه یک درصد افزایش در نسبت وابستگی جمعیت ایران، می تواند به طور متوسط نسبت حساب جاری به تولید ناخالص داخلی را حدود 0.32 درصد در دوره کوتاه مدت و 0.53 درصد در دوره بلندمدت، با فرض ثابت ماندن سایر شرایط کاهش دهد.
۸۶۰.

عوامل مؤثر بر سبک زندگی سلامت محور بازنشستگان (مورد مطالعه: بازنشستگان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۲ 307 - 332

کلید واژه ها: سبک زندگی سلامت محور رضایتمندی سرمایه اجتماعی سلامت روانی بازنشستگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۳۷
بازنشستگی بخش اجتناب ناپذیر زندگی کاری بعضی از افراد شاغل به خصوص شاغلین در مراکز دولتی است که می تواند تغییراتی در الگوی زندگی روزمره آنها ایجاد کند و بر سلامت آنها اثر گذار باشد. این تاثیر گذاری بر همه افراد به یک اندازه نیست بلکه با توجه به مولفه های جمعیتی ، اجتماعی و فرهنگی متفاوت است. پژوهش حاضر سبک زندگی سلامت محور بازنشستگان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران( هما) را با استفاده از روش پیمایش و حجم نمونه 321 نفر با روش نمونه گیری منظم طبقه بندی مورد بررسی قرار داده است . داده ها با پرسشنامه ساختار یافته جمع آوری شده است. در این پژوهش برخی از ابعاد زندگی سلامت محور شامل مصرف الکل و کشیدن سیگار، عادات غذایی، تغذیه مناسب و استفاده از توصیه های پزشکی مورد بررسی قرار گرفته است. متغیر های تاهل، سرمایه اجتماعی ، شرایط خانواده و رضایتمندی و نداشتن بیماری های روانی در دوران بازنشستگی رابطه معناداری با سبک زندگی سلامت محور دارد و 35 درصد از تغییرات آن را تبیین می کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان