در بی رای گیریهای سال 2000 مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان ،تضاد دو اصل تمامیت ارضی و حق ملل برای تعیین سرنوشت خود، نتایج زیر را به دنبال داشته است:حدود سی و پنج کشور که بیشتر آنها اسلامی هستند، به تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان رای مثبت و هشتاد کشور نیز به این موضوع رای ممتنع دادند.
The Tehran Summit of littoral Heads of State on October 16، 2007، was a turning point for issues and disputes related to the Caspian Sea legal regime in post-Soviet era. The meeting was held in a sensitive politicalinternational period when some Western states، led by the United States، attempted to give the impression that the Islamic Republic of Iran has been isolated. The Tehran Summit put an end to all their baseless allegations. In addition of being a diplomatic success for the Islamic Republic of Iran، the Summit touched several pressing issues in the Caspian Sea in which all five littoral states managed to reach consensus over principles outlined in “Tehran Declaration”. By reviewing the historical background of Caspian Sea legal regime and deliberation of different debates on the subject، the present article examines the results of Tehran summit in form of cooperation among littoral states in political، diplomatic، commercial، economic، scientific، technical، cultural and other spheres in the framework of bilateral and multilateral relations.
نویسنده مقاله براین نظر است که برآمدن گورباچف در شوروی اثبات می کند که بر خلاف باور اکثر شوروی شناسان ، جامعه شوروی جامعه ای ایستا نبوده و توانسته عواملی را که باعث تغییرش شوند را در درون خویش تربیت کند . به این اعتبار، استبداد سیاسی نتوانست جلوی آن تغییراتی را که زمینه های اجتماعی دموکراسی خواهد شدند، بگیرد . کاری که استبداد سیاسی کرد فقط این بود که این تغییرات کندتر و ناموزون تر به وقوع بپیوندند و زمانی که به حوزه سیاست بروز کردند، جامعه از نهادهای لازم همچون احزاب، سندیکاها و سایر نهادهای جامعه مدنی برای بهره برداری بهینه از این تحول برخوردار نبود و در نتیجه نتوانست از آن بهره ببرد .