به دنبال فجایع 11 سپتامبر یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا اعلام کرد ایران و آمریکا در برخی جهات دیدگاه مشترکی نسبت به شرایط موجود داشته و از این رو میتوانند در جنگ علیه طالبان با هم همکاری کنند. این پیشبینی خیلی زود تحقق یافت. ایران در جنگ اتحاد شمال با طالبان، کمکهای نظامی و غذایی برای آنها ارسال نموده و برخی از مشاوران نظامی ایران همانند مشاوران نظامی آمریکا در مسیر جاده کابل در رفت و آمد بودند.
در این مقاله تحولات حاصل از فروپاشی اتحاد شوروی و برآمدن مجموعهای از کشورهای مستقل به جای آن ... و بویژه جمهوری آذربایجان، موضوع بررسی قرار دارد . یکی از ویژگیهای اصلی واکنش جمهوری اسلامی در مقابل این پدیده نادیده گرفتن ابعاد ناسیونالیستی هویت این واحد جدید سیاسی و تصویر ماهیتی اسلامی برای آن بود . بررسی جوابی چند از رویکرد و طرز تلقی بعدی جمهوری اسلامی از تحولات جاری در آن حدود براساس چنین پیشفرض نادرستی، موضوع اصلی این مقاله است .
در یک بررسی کلی در همه نقشه های چاپ شده در نیمه نخست سده بیستم می توان دریافت که همه طراحان و نقشه برداران از ملیتهای مختلف و با گرایشهای قومی گوناگون نام “خلیج فارس” را به کار برده اند. در این مقاله تصاویر چندین نقشه به زبانهای گوناگون و مربوط به دوره های گوناگون تاریخی با نام خلیج فارس آمده است.
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، مناطق جدید امنیتی را به وجود آورد. خلا ایجاد شده در حوزه دریای خزر موجب شد تا ایالات متحده به تدریج وارد حیاط خلوت روسیه شود. در سه دوره زمانی از فروپاشی تا سال 1993، از 1993 تا سال 2001 و بعد از سال 2001 سمت گیری سیاسی خارجی آمریکا نیز دچار تغییر و تحول شد.