درخت حوزه‌های تخصصی

آینده نگاری[1] از جمله مفاهیم نوپایی است که به واسطه نوپا بودنش هنوز مفهومی ساخته و پرداخته نیست و منابع قابل توجهی نیز از آن در دسترس قرار ندارد. هر مفهومی از سیر تحول تاریخی خاصی برخوردار است و در مواجهه با چالش ها و مسائل خاصی بروز و ظهور یافته است. بنابراین به منظور پرداختن به مفاهیم، ذکر این مواجهه ها اهمیت و ضرورت می یابد. مفهوم آینده نگاری نیز از ناتوانی دانش پیش بینی[2]، دانش سیاستگذاری و دانش مدیریت راهبردی در پاسخگویی به چالش هایی خاص ظاهر گشته است. به این ترتیب شناسایی چالش هایی که ما را در ساخت مفهوم آینده نگاری کمک کرده اند، اهمیت دارد. مقاله حاضر سعی دارد تا ابتدا با ذکر تاریخچه ای در مورد مباحث آینده اندیشی، به ناتوانی های پیش بینی در پاسخ به سؤالات آینده اندیشانه بپردازد و در این خلال به مفهوم آینده نگاری برسد. لازم به توضیح است که تمرکز این مقاله بر آینده نگاری های سازمانی و ملی است و به همین خاطر به اینگونه مباحث پرداخته شده است. در پایان هم استفاده از این مفاهیم به طور مشترک در فرایند سیاستگذاری آینده نگرانه سازمان ها توصیه شده است.

دیگر ابزارهای سنتی، راهگشای مسائل دنیای مدرن نیستند. اگر مهندسی مجدد را یک امر گریزناپذیر برای سازمان بدانیم، باید کاراترین ابزار برای نیل به آن را نیز دراختیار داشته باشیم. فناوری اطلاعات و ارتباطات همین ابزار است و «محمد شیخ زاده» و «محمدرضا عطاردی»،«اتحاد استراتژیک برای خلق سازمانی پیشرو» را تجزیه وتحلیل می کنند.

به کارگیری مدل های برنامه ریزی راهبردی در بخش های مختلف دانشگاه ها، به امری رایج تبدیل شده است. هدف از تدوین راهبرد پژوهشی در دانشگاه ها، تسهیل پژوهش و مدیریت آن در دانشگاه است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی است. هدف از این تحقیق، تدوین و اولویت بندی راهبردهای حوزه پژوهشی یکی از دانشگاه های دولتی ایران است. جامعه آماری پژوهش، کلیه خبرگان آشنا به فرایندهای پژوهشی و محیط داخلی - خارجی مؤثر بر این حوزه، در دانشگاه مورد مطالعه می باشد. بدین منظور نمونه ای 25 نفره با روش غیر تصادفی انتخاب و پس از آشنا نمودن آنها با تدوین راهبرد، پرسشنامه مربوطه تکمیل گردید. جهت تدوین راهبردهای پژوهشی دانشگاه مورد مطالعه، از مدل SWOT و برای اولویت بندی عوامل مؤثر بر آن مشتمل بر چهار سطح هدف، معیارها، زیرمعیارها و گزینه های راهبردی، از تحلیل شبکه ای (ANP) استفاده گردیده است. نتایج حاصله بیان گر آنست که راهبردهای SO با بیشترین وزن، با اولویت ترین راهبرد برای اجرا در حوزه پژوهشی دانشگاه می باشند؛ در این حالت، دانشگاه مورد مطالعه، بایستی با استفاده از نقاط قوت خود بکوشد تا از فرصت های پیش رو به بهترین شکل ممکن بهره برداری نماید.

تدوین استراتژی در سطوح مختلف به خصوص استراتژی ترفیع نقش مهمی در دستیابی به اهداف یک شرکت از جمله ارتقای ارزش ویژه برند آن بازی می کند. هدف از این مقاله بررسی تاثیر استراتژی های ترفیع بر رابطه بین ابزارهای ارتباطی و ارزش و یژه برند از دیدگاه مشتری و ابعاد مختلف آن همچون آگاهی برند، کیفیت ادراک شده، تداعی برند و وفاداری برند در صنعت مواد غذایی است. روش تحقیق توصیفی پیمایشی است و جامعه آماری تحقیق شامل مدیران و کارشناسان بازاریابی شرکتهای مواد غذایی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و مصرف کنندگان برندهای اصلی این شرکتها است. از روش مدلسازی معادلات ساختاری و همبستگی برای تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه استفاده شد که نتایج آن حاکی از آن است که اتخاذ استراتژی ترفیع به عنوان یک متغیر تعدیل کننده، بر شدت رابطه بین ابزارهای ارتباطی و ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری، تاثیر مثبت و معناداری دارد. از اینرو به شرکتهای صنعت مواد غذایی پیشنهاد می شود به منظور ارتقای ارزش ویژه برند محصولاتشان، در انتخاب و بکارگیری ابزارهای ارتباطی با در نظر گرفتن استراتژی ترفیع (کششی – رانشی) اقدام نمایند.

هدف مقاله حاضر توسعه یک مدل فرایندی(شامل درون داد، میان داد و برون داد) برای مدیریت نظام مند منابع استراتژیک سازمان است. در این مقاله با اتخاذ رویکردی رقابتی واستراتژیک به مدیریت منابع سازمان، ابتدا یک طبقه بندی جدید از منابع توسعه داده شد. بدین ترتیب که، علاوه بر طبقه بندی منابع به درونی/بیرونی، مشهود/نامشهود و مالی/ انسانی/ فیزیکی/ سازمانی؛ منابع از مننظر رقابتی در سه گروه منابع در اختیار سازمان، منابع صرفاً در اختیار رقبا و منابع آزاد (نه در اختیار رقبا و نه در اختیار سازمان) طبقه بندی شدند. در ادامه با فرض "" ضروروت ایجاد رابطه میان منابع و عوامل عوامل کلیدی موفقیت""، تبیین شد که استراتژیک بودن یک صفت دائمی برای برخی از منابع نیست بلکه منابع با توجه به عوامل کلیدی موفقیت می توانند از سطوح استراتژیک بودن متغیری برخوردار باشند. بر این اساس مراحل عمومی مدیریت منابع بازنگری و مدل جدید پنج مرحله ای تشریح و عناصر کلان سازمانی و فراسازمانی تاثیرگذار بر آن معرفی گردید. یافته نهایی این پژوهش نظری که با اقتباس از روش شناسی نظریه پردازی لینهام انجام شده است، یک مدل علمی- کاربردی است که می تواند هم به عنوان یک مدل مفهومی برای انجام تحقیقات علمی و هم بعنوان یک مدل کاربردی برای بررسی و بهبود سیستم مدیریت منابع سازمان مورد استفاده واقع شود.

به کارگیری نظریه ها و مدل های کنترل راهبُردی از نیازهای اساسی سطح سازمانی و ملی است کهدر نبود آن با چالش هایی مواجه هستیم. از طرف دیگر رقابت سازمان ها، چالشی و ملازم با فرصت ها و تهدیدهای رقابتی فراوانی است. هدایت راهبردی اثربخش درحالی که محیط به طور پیوسته متلاطم، غیرقابل پیش بینی و رقابتی می شود، می تواند به ارتقای عملکرد شرکت ها کمک نماید. از طریق طراحی یک سیستم کنترلی مناسب می توان اطلاعات لازم، به هنگام و دقیق را در زمینه تصمیم گیری در شرایط پیچیده فراهم کرده و با انعطاف پذیری لازم گزینه های راهبُردی را برای امکان واکنش مناسب و سریع به تغییرات ناگهانی محیط را مهیا ساخت. طراحی یک سیستم کنترلی راهبُردی، شرایط سازمان را به منظور حرکت منسجم در بستر محیط فراهم می سازد و کوشش های پراکنده مدیران را انسجام می بخشد. مقاله حاضر به دنبال دستیابی به مدلی از کنترل راهبُردی با ابزارهای کاربردی و قابل استفاده در سطح شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار می باشد و با استفاده از پیمایش میدانی به جمع آوری اطلاعات و با روش های تحلیل آماری به تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات پرداخته است.

در طول دو دهه گذشته شاهد جریانی از ایده ها و ابتکارات جدید در زمینه مدیریت عمومی در کشورهای عضو شورای همکاری و توسعه اقتصادی اروپا بوده ایم. در نتیجه این امر، دولت ها تحولات عمده ای در شیوه مدیریت بخش عمومی ایجاد کرده اند تا در محدوده هزینه کردهای خود، نیازهای شهروندان را بهتر پاسخ گویند....

تدوین استراتژی متناسب وظیفه سنگین تیم مدیریت است اما اجرای آن در سازمان به مراتب دشوار تر است. .عوامل زیادی بر تبدیل برنامه ها به اقدامات سازمانی تأثیر میگذارد. تحقیقات نشان می دهند که عوامل انسانی از عوامل مهم در اجرای موفق استراتژی ها در سازمان ها محسوب می شوند به این ترتیب پژوهش حاضر بر بعد انسانی(رفتاری) تأکید دارد. پژوهش حاضر از نظر رویکرد، پژوهش کیفی است که از استراتژی تئوری داده بنیاد و همچنین از طرح نظام مند اشتراس کوربین استفاده شده است . به منظور گردآوری داده ها با 18 خبره علمی- عملی شامل مدیران معاونان بانکی و اساتید دانشگاهی، مصاحبه های باز صورت گرفت. طبق دستور العمل کدگذاری باز و محوری در قالب 22 مقوله فرعی و 6 مقوله اصلی مفهوم سازی شده است. مدل اجرای موفق استراتژی به تبیین عوامل مؤثر بر اجرای موفق استراتژی(ها) و همچنین نحوه تعامل آنها با یکدیگر می پردازد. بطوری که اجرای موفق تابعی از بستر رفتاری به عنوان شرط علّی رخ داد شایستگی های رفتاری اجرا محور بوده و توان اجرای استراتژی به همراه عوامل درون سازمانی و ثبات نسبی بستر حاکم منجر به پیامد نهایی یعنی تحقق چشم اندازها و اهداف ، اجماع و چابکی سازمانی می شود.

ارایه کنندگان کارت امتیازی متوازن، مفهوم نقشه راهبرد را در چارچوب این مدل جهت تبدیل داراییهای نامشهود سازمان به منافع قابل سنجش مطرح نمودند. نقشه راهبرد تلاش میکند راهبرد سازمان را در چارچوب روابط علّی، معلولی نمایش داده و نشان دهد که چگونه راهبرد سازمان میتواند به اهداف قابل اندازهگیری و عملیات مشخصی که واحدهای سازمانی و حتی کارکنان سازمان باید دنبال کنند، تبدیل شود. جهاد دانشگاهی به عنوان یکی از موسسات علمی- پژوهشی در سطح کشور جهت اجرای راهبردهای خود نیازمند تهیه نقشه راهبرد است که این مهم، چارچوب لازم برای اجرای برنامه راهبردی تدوین شده را فراهم می آورد. در این پژوهش پس از ارایه روش شناسی تبدیل راهبرد به ابعاد چهارگانه کارت امتیازی، ارکان جهت ساز راهبرد جهاد دانشگاهی تبیین، و یکی از راهبرد ها جهت طراحی نقشه انتخاب شد. در ادامه با استفاده از ادبیات موضوع، مستندات و نظر خبرگان، تعداد40 شاخص در وجوه مختلف کارت امتیازی متوازن تهیه شد که با قرار دادن در قالب یک پرسشنامه توسط مدیران جهاد دانشگاهی به نظر سنجی گذاشته شد. پس از آنالیز پرسشنامه ها با آزمون تی تک نمونه ای، 30 شاخص جهت قرار گرفتن در نقشه انتخاب، و به صورت استنباطی (به دلیل عدم وجود نمونه های مشابه) نقشه راهبرد منتخب جهاد دانشگاهی در حوزه آموزش و پژوهش طراحی گردید. در ادامه با استفاده از کاربرگ های مربوطه و مصاحبه برای هر شاخص، سنجه ها و اهداف کمی در نظر گرفته شد. در نهایت وضعیت یک ساله اول اجرای راهبرد در این نهاد به وسیله تحلیل شاخص های به دست آمده آنالیز و به ارایه راهکارهایی جهت اجرای موفق راهبرد و کاهش شکاف های موجود پرداخته شد.