درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از این تحقیق، تبیین تفاوت حل مسئله اجتماعی، و نشخوار فکری در گروه های مختلف سنی در زنان شهر شیراز بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان از نوجوانی تا سالمندی که در سال 1393 ساکن شهر شیراز بودند تشکیل می دادند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 470 نمونه از میان گروه های مختلف سنی (نوجوانی 21-14، جوانی 40-21، میانسالی 60-40، و کهنسالی60 به بالا) انتخاب شد. به منظور سنجش حل مسئله اجتماعی از پرسشنامه حل مسئله اجتماعی دی زوریلا و نزو و نشخوار فکری از سیاهه نشخوار فکری یوسفی (RQ) استفاده گردید. روایی و پایایی این ابزارها در پژوهش های مختلف احراز شده است. تحلیل آماری داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یکطرفه (ANOVA) و تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) صورت گرفت. یافته های پژوهش حاکی از این است که بین گروه های مختلف سنی زنان از لحاظ حل مسئله اجتماعی در سه بعد جهت گیری مثبت به حل مسئله، جهت گیری منفی به حل مسئله و سبک اجتنابی حل مسئله و هم چنین از لحاظ نشخوار فکری در دو بعد سردرگریبانی و درون نگری تفاوت معناداری وجود دارد.

ازدواج پدیده ای اجتماعی است که از ساختارهای جامعه تأثیر می پذیرد و در بستر خانواده و متأثر از آن، دچار تغییر و تحول می شود. ازدواج بین خویشاوندان نزدیک، به طور سنتی در ایران بسیار معمول بوده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تفاوت های بین نسلی ازدواج های خویشاوندی و عوامل پشتیبان آن است. روش تحقیق، پیمایشی است و جامعة آماری، شامل تمامی افراد در آستانة ازدواج مراجعه کننده به مراکز منتخب بهداشتی- درمانی شهر کرمانشاه است. نمونة آماری نیز 400 نفر از افراد جامعة آماری را دربرمی گیرد. داده ها از طریق پرسشنامة محقق ساخته و در فروردین 1392 گردآوری شده اند. نتایج نشان می دهد سطح تحصیلات پاسخگویان، سطح تحصیلات مادران و نسبت خویشاوندی والدین با یکدیگر، تأثیر معناداری بر ازدواج خویشاوندی در نسل بعدی دارد. سابقة ازدواج فامیلی والدین، مهم ترین عامل مؤثر بر ازدواج خویشاوندی در بین فرزندان است. نتایج همچنین نشان می دهد که 17 درصد واریانس متغیر وابسته، از طریق متغیرهای مستقل پژوهش، قابل تبیین است. از دلایل افزایش ازدواج خویشاوندی شاید بتوان به کاهش اعتماد اجتماعی و برخورداری از حمایت های خویشاوندان در وضعیت های بحرانی اشاره کرد.

در این مقاله شناسایی «تصورات قالبیِ جنسیتی در سطح شهر تهران» مورد بررسی قرار می گیرد.اهمیت شناسایی تصورات قالبی جنسیتی از آن روست که شناخت آنها به مثابه جزِشناختیِ نگرش از شیوه های موثرِ فهم رفتارهای غالبِ افراد در جامعه است. مساله اصلیِ نگارنده این است که، تصورات قالبی جنسیتی در این تحقیق نسبت به تحقیقات پیشین از چه روندی پیروی می کنند؟ گسست یا تداوم. در این راستا هدف اصلی، شناسایی تصورات قالبی جنسیتی شهر تهران است. روش تحقیقِ کمی و از نوع پیمایش است. گرد آوری اطلاعات این پژوهش، از طریق مراجعه به متون و تکمیل پرسشنامه در میان 300 پاسخگو به صورت تصادفی و تحلیل آن از طریق بهره گیری از آمار های توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که ویژگی های «مهربان»، «حساس»، «ملایم»، «هیجانی»، «پیرو» و«ضعیف» به ترتیب به عنوان ویژگی هایِ غالب ِ زنانه و در مقابل، ویژگی های «با ثبات» ،«مقتدر»، «با کفایت» ،«رهبر»، «چیره دست»، «خشن» و «پرخاشگر»، به عنوان خصوصیات غالب مردانه صرف نظر از متغیرهای مستقل تحقیق معرفی شده اند. افزون بر این یافته های تحقیق مزبور در جهت تداوم داده های سایر تحقیقات، در زمینه تصورات قالبی جنسیتیِ موجود است.

با توجه به نقش نگرشها و باورها در نگرانیهای تصویر بدنی، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط نگرانی های مربوط به تصویر بدن با باورهای غیرمنطقی و نگرشهای جنسیتی بود.در یک مطالعهتوصیفی- همبستگی، تعداد 150 دانشجوی دختر، به پرسش نامه های شکل بدنی، باورهای غیرمنطقی و نگرشهای جنسیتی پاسخ دادند.نتایج همبستگی نشان داد که نگرانی های مربوط به تصویر بدن، ارتباط مثبتی با باورهای درماندگی در برابر تغییر، توقع تأیید از دیگران و بی مسئولیتی هیجانی داشت. این نگرانی هابا نگرشهای فیزیولوژیکی، کارکردگرایی ساختاری و نگرشهای فمینیسمی تندور ارتباط مثبت ولی با نگرشهای فمینیسمی آزادی خواه و جدایی طلب ارتباط منفی داشتند. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که 44 درصد واریانس نگرانی های تصویر بدنی به وسیله باورهای غیر منطقی و نگرشهای جنسیتی توجیه می شود. نتایج این پژوهش نشان داد که باورهای غیرمنطقی و نگرشهای جنسیتی در نگرانیهای تصویر بدنی نقش دارند.

این مقاله برگرفته از نتایج یک پژوهش تجربی در باب تأثیر سازمان های مردم نهاد (NGO) با تأکید بر فعالیت آنها در زمینه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در شهر تهران است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر عضویت در سازمان های مردم نهاد بر پایگاه اجتماعی- اقتصادی زنان سرپرست خانوار در شهر تهران است که با بررسی تفاوت میانگین دسترسی به منابع رفاهی، مهارت-های حرفه ای، حمایت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، رضایت از زندگی، قدرت کنترل و تصمیم گیری و نگرش نسبت به توانایی ها و شایستگی های خود، در بین دو گروه از زنان مورد سنجش قرار گرفت. روش پژوهش پیمایش واز ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. نمونه آماری 384 نفر محاسبه گردیده است که از روش نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای انتخاب شده اند. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها وآزمون فرضیات با استفاده از آزمون خی دو و آزمونu یا من ویتنی نشان می دهد که زنان عضو در سازمان های مردم نهاد بطور معناداری از پایگاه اجتماعی- اقتصادی بالاتر، دسترسی به امکانات رفاهی بیشتر، رضایت از زندگی بیشتر و بهبود نگرش نسبت به توانایی ها و شایستگی-های خود برخوردار بوده اند در مقابل، در ابعاد دیگری نظیر مهارت های حرفه ای، حمایت اجتماعی، اعتماداجتماعی، قدرت کنترل و تصمیم گیری تفاوت معنادار آماری بین دو گروه از زنان وجود نداشت

هدف کلی این پژوهش شناسایی عوامل مرتبط با هویت اجتماعی زنان شهرستان پاسارگاد است. روش پژوهش پیمایش می باشد. شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای است. حجم نمونه شامل  377 نفر زن واقع در سن 18 تا 64 سال بخش مرکزی شهرستان پارساگاد بوده است. ابزار پژوهش در این پژوهش پرسش نامه محقق ساخته است. با استفاده از نظریه های گیدنز و تاجفل 9 فرضیه مطرح شد و ارتباط متغیرهای: 1-سن ، 2- تحصیلات، 3- ساعات مطالعه، 4-داشتن مهارت های فردی، 5- رضایت از زندگی، 6- وضعیت اشتغال، 7-شرکت در مجالس مذهبی، 8-عضویت در گروههای ورزشی و 9-وضعیت تاهل، با هویت اجتماعی زنان مورد مطالعه قرار گرفت. اعتبار این پژوهش صوری و روایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرنباخ 85/0 محاسبه شد. نتایج بدست آمده از تحلیل دو متغیره داده ها نشان داد که ارتباط تمامی متغیرها به جز متغیر عضویت در گروههای ورزشی با متغیر هویت اجتماعی زنان معنا دار است. نتایج بدست آمده از تحلیل چند متغیره داده ها با استفاده از رگرسیون گام به گام نشان می دهد که 4 متغیر رضایت از زندگی، ساعات مطالعه، شرکت در مجالس مذهبی و داشتن مهارت های فردی؛ بترتیب وارد معادله رگرسیونی شده و بر متغیر هویت اجتماعی تاثیرگذار بودند. این چهار متغیر روی هم 33/0 از متغیر واریانس وابسته را تبیین کردند.

امروزه اعتماد اجتماعی، یکی از ابعاد اصلی سرمایه اجتماعی محسوب می شود. سرمایه اجتماعی سرمایه ای است که در کنار سایرسرمایه ها از جمله: سرمایه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می تواند زمینه رشد و توسعه در هر جامعه ای را فراهم نماید. با توجه به این مسأله، می توان با شناخت میزان اعتماد اجتماعی و عوامل تاثیرگذار برآن در میان گروه های مختلف جامعه، به رشد و توسعه جامعه کمک نمود. با توجه به این اهمیّت، این مقاله، نیز با هدف بررسی میزان اعتماد اجتماعی زنان شهر بروجن و عوامل تأثیرگذار بر آن، به نگارش درآمده است. در راستای این هدف، این مقاله سعی دارد به سؤالات زیر پاسخ دهد: 1- اعتماد اجتماعی زنان در شهر بروجن چه میزان است؟ 2- عوامل اجتماعی موثر بر اعتماد اجتماعی زنان کدامند؟ برای پاسخ به این سؤالات با بررسی نظریات مختلف مربوط به اعتماد اجتماعی، با تمرکز بر نظریات صاحب نظرانی چون جیمزکلمن، آنتونی گیدنز، فرانسیس فوکویاما و رابرت پاتنام 8 فرضیه در پاسخ به سؤالات مطرح شد. این فرضیه ها، با روش پیمایشی مورد آزمون واقع شدند. ابزار سنجش در این مقاله پرسشنامه محقق ساخته است. با انجام pre test میزان آلفای کرونباخ این پرسشنامه 83/0 بدست آمد که دلالت بر پایایی آن دارد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 376 نفر برآورد شد و پس از آن پرسشنامه ها توزیع، جمع آوری و پردازش شد. اهّم نتایج حاصله از این تحقیق عبارتند از: - میزان اعتماد اجتماعی با میزان 11/46 درصد، در سطح متوسطی است. بالاترین میزان اعتماد در میان پاسخگویان اعتماد غیررسمی با میزان 59درصد و پایین ترین میزان اعتماد تعمیم یافته با میزان 21درصد است. اعتماد رسمی نیز با میزان 45درصد در سطح متوسط می باشد. در آزمون رگرسیون دو متغیره، عوامل تأثیرگذار بر اعتماد اجتماعی زنان: اعتماد اجتماعی خانواده با میزان بتای713/0، اعتماد اجتماعی خویشاوندان با بتای61/0، احساس امنیّت با بتای394/0، سنت گرایی با بتای269/0، دین داری با بتای204/0، غرب گرایی با بتای 174/0- و ویژگی های شخصی با بتای 117/0، بر میزان اعتماد اجتماعی زنان دارای تاثیر معناداری هستند.

در مقاله حاضر سعی بر آن بود که ارزش مصرفی زنان شاغل و خانه دار بررسی و تبیین شود. چارچوب نظری تحقیق مبتنی بر نظریه بوردیو و روش پیمایش پرسشنامه ای بوده است. متغیر وابسته این پژوهش، ارزش های مصرفی در ابعاد ارزش مصرفی نمایشی، آرزوی خود تحققی و تمجید از سبک زندگی غربی و متغیرهای مستقل اصلی پژوهش روابط اجتماعی، نحوه گذران اوقات فراغت، میزان استفاده از رسانه ها، خودباوری و دینداری بود. نتایج نشان می دهد که در مجموع زنان شاغل و خانه دار در متغیرهای مستقل و وابسته تفاوت معنا داری دارند و روابط متغیرهای مستقل و وابسته با کاربرد آزمون های آماری تأیید شد.

مصرف برق در ایران فراتر از استانداردهای جهانی است. با توجه به اینکه بخش اعظم برق در بخش خانگی مصرف می شود، صرفه جویی در آن به ویژه توسط زنان به عنوان مدیران خانه، راهکاری مهم در کاهش بحران مصرف برق است اما این امر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان آگاهی از کارایی انرژی برق و صرفه جویی در مصرف برق در بین زنان متاهل شهر یاسوج بوده است که 406 نفر از آنان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه پژوهشگر ساخته است که با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی، اعتبار سازه ای گردید و جهت تعیین پایایی از روش کودر - ریچاردسون استفاده شد. بررسی رابطه آگاهی از کارایی انرژی برق و صرفه جویی در آن با استفاده از مدل معادله ساختاری نشان داد آگاهی از کارایی انرژی برق رابطه مثبت و معناداری با صرفه جویی برق دارد و قادر است 26 درصد از تغییرات آن را تبیین کند. بنابراین، با ارتقاء آگاهی از استفاده کارا، مناسب و با بازده بیشتر از انرژی برق، می توان صرفه جویی در مصرف برق را افزایش و مصرف بی رویه برق را در کشور تسکین بخشید.

به اذعان بسیاری از صاحب نظران فرهنگی، با توجه به تحولات اجتماعی و افزایش سطح سواد در جامعه، انتظار می رود متقاضیان کتاب، فیلم، مطبوعات و سایر فرآورده های فرهنگی افزایش یابند؛ لذا مصرف کالاهای فرهنگی در حال حاضر یکی از مسائل مورد توجه برنامه ریزان فرهنگی کشور است. مطالعه حاضر در پی بررسی تفاوت مصرف کالاهای فرهنگی در بین مادران و دختران شهر یزد و بررسی عوامل اجتماعی مؤثر در آن بر اساس نظریه های بوردیو و اینگلهارت است. این تحقیق با روش پیمایش مقطعی و با ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. نمونه مورد مطالعه از 15 ساله شهر یزد با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردید - میان زنان 75 که با روش نمونه گیری دو مرحله ای، 192 مادر و 192 دختر مجرد آنها جهت تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند. نتایج نشان دهنده تفاوت بین مصرف کالاهای فرهنگی در بین دختران و مادران می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان از آن دارد که دو متغیر نسل و سرمایه فرهنگی، 14 درصد از تغییرات مصرف فرهنگی پاسخ گویان را تبیین می کند. در مجموع به نظر می رسد مصرف فرهنگی مادران به الگوی فرهنگی میانمایه- نخبه و مصرف فرهنگی دختران به الگوی فرهنگی میانمایه- توده متمایل می باشد.

مقاله حاضر درصدد بررسی مقایسه ای روابط صمیمانه پیش از ازدواج زنان و مردان 15-29 سال شهر تهران و سپس چالش نظری آن بود. بر اساس نظریه جامعه پذیری جنسیّتی ، گزارش های تحقیقاتی و با استفاده از روش پیمایش، تعداد 254 پرسشنامه با نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای در 3 منطقه این شهر آزمون شدند. یافته ها نشان دهنده تشابه زنان و مردان مورد مطالعه در برخی متغیرها از جمله نحوه آشنایی، میزان صمیمیت با جنس مخالف، دلایل قطع روابط دوستانه و پیامدهای جدایی بود. تشابهات دریافت شده در روابط دو جنس، تا حدی مغایر با انتظاری بود که از جامعه پذیری الگوهای سنّتی می توان داشت و لذا نظریه جامعه پذیری جنسیّتی برای تبیین تفاوت های جنسیّتی روابط پیش از ازدواج در جامعه مذکور بسنده نبود و بهره برداری از نظریه دوسوگرایی جامعه شناختی مرتن پیشنهاد شد. همچنین به دلیل ضد ارزش قلمداد شدن روابط جنسی پیش از ازدواج در هنجارهای مذهبی و سنّتی ما، که در فرهنگ غرب بعضاً آزادی جنسی قلمداد می شود، می توان به خلاء نظریه پردازی پی برد و ضرورت مطالعات عمیق تر کیفی با رویکرد نظریه بازکاوی و نیز بهره برداری از مبادی فلسفه اسلامی برای ساخت نظریه و نظریه پردازی تأکید می شود.

ارزش ها، از بنیادی ترین عامل های جهت دهنده سازنده رفتارهای انسانی در هر جامعه هستند. این بررسی به روش پیمایشی در بین دانشجویان دختر دانشگاه آزاد و پیام نور انجام گرفته است و با توجه به هدف های پژوهش دیدگاه شوارتز و نوع بندی ده گانه او برای این پژوهش مناسب تر به نظر می رسد. روش پژوهش پیمایش با استفاده از پرسش نامه بوده است. جامعه آماری تمام دانشجویان دختر دانشگاه آزاد و پیام نور شهر کرمان بوده اند که تعداد آنان 6952 نفر بوده و با استفاده از فرمول لین 4 حجم نمونه بدست آمده 362 نفر محاسبه شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که برحسب مقیاس شوارتز، ارزش ها به ترتیب اولویت عبارتند از: توجه به خود متعالی، محافظه کاری، پیشبرد هدف های شخصی و آمادگی برای تغییرات. هم چنین، آزمون فرضیه ها نشان دادند که: ترجیحات ارزشی دانشجویان دختر دانشگاه پیام بیش تر از دانشگاه ازاد است. هم چنین، دانشجویان دانشگاه پیام نور در انتخاب اولویت ارزشی خودمتعالی و محافظه کاری تمایل بیش تری نشان داده اند، اما دانشجویان دانشگاه آزاد در انتخاب اولویت ارزشی پیشبرد هدف های شخصی و آمادگی برای تغییر تمایل بیش تری نشان داده اند. کلیدواژه ها