درخت حوزه‌های تخصصی

زنان نقش مهمی در ارتقای اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی جامعه ایفا می کنند. ارتقای فعالیتهای کارآفرینانه در بخش زنان می تواند محرکی موثر بر رشد و توسعه اقتصاد، افزایش درآمد زنان و بهبود کیفیت زندگی آنها محسوب شود. اما امروزه سهم زنان در فعالیتهای کارآفرینی زنان باید موانع کارآفرینی این قشر شناسایی و تجزیه و تحلیل شود تا با رفع یا کاهش این موانع نقش زنان در فعالیتهای کارآفرینی در سطح جامعه پر رنگ تر شود. در این پژوهش با بررسی ادبیات موضوع، استفاده از نظر خبرگان و تکنیک دلفی، موانع کارآفرینی زنان در استان یزد و در شش بعد شناسایی و طبقه بندی شد. سپس برای تجزیه و تحلیل و رتبه بندی موانع موثر، روش های آماری و تکنیک TOPSIS مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این رتبه بندی نشان می دهد که موانع فرهنگی و مالی مهمترین موانع در کارآفرینی زنان می باشند. در پایان بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهادهایی برای بهبود سطح فعالیتهای کارآرینی زنان ارایه شده است.

تعاونی ها از بخش های مهم اقتصادی کشور به شمار می روند که سهمی چشم گیر در اشتغال دارند. در دو دهه گذشته، تعاونی های زنان در زمینه های گوناگون پایه گذاری شده و گسترش یافته اند. این تعاونی ها برای بهبود کارکرد خود همراه به سازه های موثر بر موفقیت و داد و ستد تجربه توجه داشته اند. بر این اساس، این پژوهش برای شناسایی سازه های موثر بر موفقیت تعاونی های زنان در ایران به شیوه توصیفی - پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش 1500 نفر از کارشناسان وزارت تعاون و ظ نفر از اعضای هیات مدیره تعاونی های یاد شده بودند که از این میان 153 نفر از کارشناسان وزارت تعاون و 453 نفر از اعضای هیات مدیره برای نمونه پژوهش گزیده شدند. داده های پژوهش با پرسش نامه گردآوری شد. روایی پرسش نامه را شماری از کارشناسان موضوعی تایید کردند. پایایی آزمون اصلی پژوهش با آلفای کرونباخ برای پرسش نامه کارشناسان 0.84 و برای پرسش نامه اعضای هیات مدیره 0.99 بود که نشان دهنده پایایی بالای این مقیاس ها برای سنجش متغیر اصلی پژوهش یعنی موفقیت است. تحلیل عاملی دیدگاه اعضای هیات مدیره نشان داد که این چهار سازه بر روی هم 66.5 درصد از واریانس موفقیت تعاونی ها را تبیین می کند: 1) بهبود محیط روان شناختی و انگیزش تعاونی ها، ب) برخورداری از محیط توان مندساز و پشتی بان بیرونی، پ) افزایش توان مندی های مدیریتی و سازمانی شرکت ها، و ت) بهبود توان مندی های بازاریابی و بازاررسانی. تحلیل عاملی دیدگاه کارشناسان نیز یافته هایی همانند داشت.

کارآفرینی در ایران پدیده یی نو و پژوهش های صورت گرفته در این زمینه، خصوصا کارآفرینی زنان، بسیار محدود است، بنابراین، در سالهای اخیر به رغم تمایل بیشتر زنان ایرانی به داشتن مشارکت اقتصادی و اجتماعی و خصوصا تحصیلات عالی، متاسفانه قادر به بهره مندی از مشارکت آنان در امور اقتصادی جامعه نیستیم. بر اساس پژوهش های کارآفرینی، ایجاد انگیزه، ارایه الگوی نقش، ارایه مشاوره های تخصصی، و همچنین دسترسی آسانتر به فرصت ها، اطلاعات و منابع، چهار اثر مهم شبکه های کارآفرینی اند. پژوهش های کارآفرینی زنان نیز نشان می دهد که زنان کارآفرین، بیشتر از شبکه های شخصی بهره مند می شوند و حمایت عاطفی مهمترین نقشی است که شبکه های شخصی در مرحله راه اندازی کسب و کار بر عهده دارند. به منظور دریافت شناخت کلی از کسب و کار زنان کارآفرین ایرانی و عوامل موثر بر راه اندازی کسب و کار کارآفرینانه آنان، پژوهشی وسیع و ملی در جامعه زنان کارآفرین دانشگاهی ایران، با استفاده از پرسش نامه ای که بدین منظور طراحی، و یا نظر خبرگان کارآفرینی و انجام پیش آزمون اصلاح شد، صورت گرفت. بر اساس این نوشتار، که قسمتی از نتایج این پژوهش را ارایه می کند، خانواده نزدیک زنان کارآفرین (همسر، فرزندان، والدین)، مهمترین پشتیبان آنان اند و حمایت عاطفی بیشترین کمکی است که زنان کارآفرین از شبکه خود دریافت می کنند. کمک مالی نیز در آخرین مرتبه قرار دارد.

طرح کلی این پژوهش از نوع پس آزمون – پیش آزمون با یک گروه و پس رویدادی به لحاظ بررسی وضعیت رفتاری گروه ها است. در این پژوهش برای بررسی اختلال های رفتاری در آزمودنی ها، مقیاس ارزش یابی رفتاری راتر (فرم آموزگاران) به کار آمده است. این آزمون از روایی و اعتباری نسبتا بالا برخوردار است. نخست 86 آزمودنی ها به طور تصادفی برگزیده شدند و در مرحله ی پیش آزمون از طریق مربیان مورد مشاهده قرار گرفتند. سپس برای بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارت های زندگی، مهارت هایی چون حل مسئله، تصمیم گیری، تفکر انتقادی و خلاق، چه گونه گی بهداشت جسم و روان، مهارت های میان فردی و ارتباطی به شیوه ی آموزش مستقیم به مربیان و به شیوه های غیر مستقیم (یادگیری مشارکتی، بازی های تربیتی، بارش فکری، ایفای نقش، بحث و گفت و گو، کار در گروه های کوچک، الگوی افزایش آگاهی، کندوکاو گروهی، نمایش، پرسش و پاسخ آموزش مستقیم – عملی، و مسئولیت های اردویی) به دانش آموزان دختر در اردوگاه ها آموخته شد. آزمودنی ها در مرحله ی پس آزمون دوباره ارزش یابی شدند. یافته ها نشان داد که میانگین نمره های پس آزمون نسبت به میانگین نمره های پیش آزمون به گونه ئی معنادار کم تر است که این به معنای اثربخشی آموزش مهارت های زنده گی در بهبود وضعیت رفتاری نوجوانان است. هم چنین تفاوتی معنادار در وضعیت رفتاری نوجوانان در پایه های گوناگون تحصیلی دیده می شود که این تفاوت در مرحله ی پیش آزمون نشان می دهد که نوجوانان پایه ی دوم و سوم راهنمایی مشکلات رفتاری بیش تری دارند؛ در حالی که در مرحله پس آزمون وضعیت رفتاری دانش آموزان پایه های یکم و دوم راهنمایی نسبت به نوجوانان پایه سوم راهنمایی بهبود بیش تری داشته است. به سخن دیگر، آموزش ها در گروه های سنی پایین تر موثرتر است.

کشاورزی یکی از ارکان اساسی اقتصادی ایران است. توسعه ی کشاورزی، بدون توان مندسازی و مدیریت منابع انسانی در این بخش امکان پذیر نیست. یکی از مشکلات بخش کشاورزی در سال های اخیر، مواجهه با پدیده ی پیرگرایی و بالا رفتن متوسط سن کشاورزان است. بنابراین یک چالش اساسی برنامه ریزان کشاورزی، یافتن راه کارهایی برای جذب، آموزش و ورود نیروهای جوان به این بخش است. از آن جا که زنان سال های متمادی نقش های مهمی در بخش کشاورزی ایفا نموده و می نمایند، نمی توان جای گاه آن ها را نادیده انگاشت. یک بخش کشاورزی پویا، باید بتواند از ظرفیت های نیروی انسانی جوان دختر و پسر به طور هم زمان استفاده کند. با توجه به کم علاقه گی جوانان برای پذیرش شغل کشاورزی، این تحقیق با عنوان بررسی عوامل مؤثر بر انگیزش دختران روستایی کرمانشاه برای مشارکت در فعالیت های کشاورزی انجام شده است. بدین منظور، با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ئی تصادفی، 187 نفر دختر روستایی از 6 بخش و 11 روستای شهرستان انتخاب و با آن ها مصاحبه شد. این بررسی نشان داد که انگیزش دختران روستایی برای مشارکت در فعالیت های کشاورزی در حد متوسط است. بر اساس تحلیل رگرسیون، 21 درصد از تغییرات متغیر وابسته، یعنی انگیزش، توسط 5 متغیر تبیین می شود که مهم ترین آن ها میزان مشارکت در امور کشاورزی است. سطح تحصیلات مادران بر انگیزش دختران تأثیر منفی دارد. کلید واژه: دختران روستایی؛ انگیزش؛ کشاورزی؛ مشارکت؛ جوانان.