سعید آصف زاده

"مقدمه: سطح توسعه یافتگی و یا میزان پیشرفت علمی، فنی و اقتصادی یک جامعه در ارتباط مستقیم با سطح سلامتی مردم آن جامعه می باشد به عبارت دیگر با توجه به نقشی که بهداشت و درمان در تولید سلامتی و در نتیجه نقش محوری که در فرآیند توسعه ی هر کشور ایفا می کند، توجه به حفظ و ارتقای کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی و مراکز ارائه کننده ی این خدمات در ابعاد مختلف در کنار رشد کمی آنها است. این موضوع پیوسته یکی از دغدغه های اصلی صاحب نظران بهداشت و درمان و نیز دولت ها در کشورهای پیشرو و پیشگام در حوزه ی سلامت بوده است. لذا پژوهش حاضر به مقایسه ی مدل ها و مکانیسم های ارزیابی اعتبارسنجی سازمان های بهداشتی و درمانی در اروپا و آمریکا پرداخته است.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه ی تطبیقی از نوع مروری کاربردی است که از طریق مطالعه ی کتابخانه ای (چاپی و دیجیتال) به جمع آوری اطلاعات مربوط به مدل های مختلف ارزیابی اعتبارسنجی یا ارزیابی بیرونی مورد استفاده در اروپا و آمریکا پرداخته است. جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی کشورهای اروپائی و کشور آمریکا بود. در این مطالعه، منشاء، اصول زیربنایی و کاربرد مدل های مختلف ارزیابی اعتبارسنجی در بهداشت و درمان مورد مقایسه قرار گرفته است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در کشورهای اروپایی و آمریکا از چهار مدل ارزیابی اعتبارسنجی در خدمات بهداشتی و درمانی استفاده می کنند. مدل های  و ریشه در صنعت دارند و در بهداشت و درمان بیشتر در بخش های فنی و تخصصی مانند آزمایشگاه و مدیریت و امور اداری بیمارستان ها مورد استفاده قرار گرفته اند. در حالی که مدل های اعتبارسنجی و بررسی به وسیله ی گروه همگنان، ریشه در بهداشت و درمان دارد و به ترتیب در اعتبارسنجی کلیه ی بخش های بیمارستان و اعتبارسنجی گروه های حرفه ای تخصصی پزشکی مورد استفاده قرار گرفته اند. نتیجه گیری: یکی از اولین چالش ها که کشورها برای استقرار نظام اعتبارسنجی با آن مواجه می شوند، مفاهیم و اجتماع مفهومی از مدل های مکانیسم های مختلف ارزیابی و ویژگی های مربوط به آنهاست. روش مناسب باید با توجه به نیازها، الزامات و عوامل مؤثر دیگر سازمان یا کشور انتخاب شود. "

یکی از مهمترین چالش های زمان حاضر، نیاز به داشتن نظام مدیریَت بلایا در مواجهه با بلایای طبیعی و انسان ساخته است. براى استقرار چنین نظام مدیریَتى در یک کشور، نیاز اساسی به طراحی ساختار سازمانى و تشکیلاتی خاص در زمینه مدیریَت بلایا می باشد. هدف این پژوهش طراحی الگوی ساختار مدیریَت بلایا برای ایران بود. روش بررسی : این پژوهش از نوع تطبیقی با ارائه ى الگوی کاربردی است. جامعه ى پژوهش در بخش طراحى ساختار مدیریَت بلایا عبارت اند از؛ ساختار مدیریَت بلایای کشورهاى آمریکا، ژاپن، استرالیا، هند، ترکیه و اندونزی در مقایسه با ایران. اطلاعات مورد استفاده در تحقیق از منابع علمى و کتابخانه اى عمدتا منابع خارجی- شامل کتب، مجلات علمى، مستندات، انتشارات و گزارش هاى رسمى و مکتوب- و منابع و اطلاعات داخلى است که از طریق پست الکترونیک و اینترنت مستقیم از پایگاه هاى الکترونیکى مربوط در کشورهاى مورد مطالعه کسب شده اند. براى طراحی مدل ساختارى پژوهش، از متون و مطالعات مرتبط، مدل عمومی ساختار و سازماندهى مدیریَت بلایا در کشورهاى مورد مطالعه استفاده شد. این الگو با استفاده از روش دلفی به نظر و نقد 30 نفر از صاحب نظران و خبرگان امر رسیده و مورد تحلیل علمى قرار گرفت و الگوی نهایى ارائه شد . یافته ها : مطالعه هاى مربوط به کشورهای منتخب نشان داد که کشور های توسعه یافته دارای ساختار سازمانی مدیریَت بلایا با پوشش قرار دادن بلایای طبیعی و غیر طبیعی در زیر یک مجموعه ى متمرکزبوده که ابعاد ساختاری آن از رسمیَت ، تمرکز و پیچیدگی بالایی برخوردار می باشد؛و ساختار نظام مدیریَت بلایا در بیشتر کشورهای مورد مطالعه در قالب یک سازمان مستقل زیر نظر بالاترین مقام اجرایی کشور قرار دارد. اکثر کشورها بر کلیَه ى مراحل مدیریَت بلایا یعنی پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی توجَه دارند. الگوی طراحی شده در این پژوهش نیز ، با توجه به اصول به دست آمده از یافته های پژوهش-مانند در نظر گرفتن طرح پایه؛ مجموعه ای واحد و متمرکز در قالب سازمان برای بلایاى طبیعى و انسان ساخته؛ شوراى بلند پایه در سطح کلان و سایر سطوح و لزوم سطح بندى ارائه خدمات و مطابق با شرایط ایران- ارائه شده است . نتیجه گیرى : با توجَه به وسعت ایران، تنوع بلایای مختلف و شدَت و تعدَد آن ها، وجود طرحی جامع و ساختاری جدید و مدون برای نظام مدیریَت بلایا از نیازهای اساسی کشور به شمار می رود. بهره گیری از یک الگوی ساختاری مناسب می تواند به نحو شایسته ای در جهت صرفه اقتصادی، کاستن از موانع بوروکراتیک و سرعت بخشیدن روند امور مرتبط با مدیریَت بلایای کشور موثر واقع شود.

مقدمه: پرداخت های مستقیم از جیب به عنوان یک منبع اصلی تأمین مالی سلامت در اغلب کشورها است که این پرداخت ها منجر به هزینه های کمرشکن خانوار می گردد. هدف این مطالعه، برآورد درصد خانوارهای مواجهه یافته با هزینه های کمرشکن سلامت در شهرک مینوی قزوین در سال 1390 بود. روش بررسی: مطالعه به صورت تحلیلی در سال 1390 در شهرک مینو در قزوین بر روی 100 خانوار (416 نفر) به صورت چند مرحله ای انجام شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه ی خود ایفا که روایی آن توسط 5 تن از اساتید مجرب مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از آزمون Test-re test معادل 82 درصد بود، جمع آوری و برای تحلیل از آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شد. ابتدا هزینه ی خوراکی (ضروری) از درآمد خانوار کسر شد و توان پرداخت خانوار به دست آمد، سپس در صورتی که هزینه های پزشکی مساوی یا بیشتر از 40 درصد توان پرداخت خانوار می شد جزء هزینه ی کمرشکن محسوب می گردید. یافته ها: میزان مواجه ی خانوارها با هزینه های کمرشکن سلامت در بخش خدمات بستری، 3 درصد، سرپایی 3 درصد، دارو 1 درصد، آزمایشگاه 1 درصد، دندان پزشکی 16 درصد و مواجه ی کل برابر با 24 درصد بود. همچنین اکثریت هزینه های کمرشکن سلامت در چارک های درآمدی دوم و سوم اتفاق افتاد، که در این مطالعه چارک درآمدی دوم، 5/2 برابر بیشتر نسبت به چارک درآمدی چهارم در معرض هزینه های کمرشکن سلامت قرار گرفت. نتیجه گیری: خانوارهای چارک های پایین درآمدی، بیشتر با این هزینه ها مواجه می شوند که می بایست سیاست های حمایتی برای این خانوارها در نظر گرفته شود.

مقدمه: آمادگی اورژانس بیمارستان ها در مقابله با حوادث و بلایا لازمه موفقیت آنها در ارائه خدمات همراه با کیفیت است. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت آمادگی اورژانس مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در پاسخگویی به حوادث و بلایاست. روش: این مطالعه توصیفی- مقطعی، در بخش اورژانس 6 مرکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 92 انجام شد. داده ها از طریق چک لیست استاندارد پاسخگویی اورژانس بیمارستانی با تعداد 90 سئوال در 9 حیطه کنترل و فرماندهی، ارتباطات، ایمنی و امنیت، تریاژ، ظرفیت موجی، تداوم خدمات ضروری، منابع انسانی، مدیریت مواد و موجودی و بازیابی پس از حادثه که توسط سازمان جهانی بهداشت تدوین شده است، به صورت مصاحبه و مشاهده مستندات گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های مرکزی صورت گرفت و برای توصیف و نمایش یافته های پژوهش از جداول و نمودار استفاده شد. یافته ها: با توجه به یافته ها، بیشترین و کمترین میزان آمادگی اورژانس ها در برابر حوادث و بلایا به ترتیب در حیطه کنترل و فرماندهی (8/83 درصد) و حیطه مدیریت مواد و موجودی (57 درصد) بود. به طور کلی میزان آمادگی اورژانس مراکز آموزشی درمانی مورد مطالعه در مقابله با حوادث و بلایا 72/70 درصد ارزیابی شد. نتیجه گیری: با توجه به سابقه وقوع بلایا در استان مورد مطالعه و آمادگی خوب مراکز آموزشی درمانی، برآورد منابع مهم و ضروری و دارو، نگهداری و تعمیر سریع تجهیزات برای آمادگی در حیطه مدیریت مواد و موجودی و مقاوم سازی بیمارستان ها نقش مؤثری دارد

مقدمه : تا کنون بیشتر شکایت های ناشی از قصور پزشکی، بخش های بیهوشی و جراحی را نشانه رفته اند . بنابراین یک نظام کارآمد و اثربخش مدیریت ریسک جهت شناسایی نقایص سیستمی و ارتقای ایمنی بیمار ضروریست . این مطالعه با هدف تعیین وضعیت مدیریت ریسک بیهوشی - جراحی و تحلیل علل ریشه ای وقایع در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد . روش کار : ابزار گرد آوری اطلاعات چک لیست استاندارد مؤ سسه می باشد . این چک لیست از طریق مشاهده و مصاحبه با پرسنل بیهوشی و جراحی در 46 اتاق عمل در چهار بیمارستان به صورت نمونه، تکمیل گردید . داده ها به و سیله نرم افزارهای ,SPSS Excel و Minitab آنالیز و تحلیل علل ریشه ای وقایع با استفاده از نمودار Fish Bone انجام شد. یافته ها : وضعیت کلی مدیریت ریسک بیهوشی - جراحی با کسب میانگین 2.13 متوسط ارزیابی شد و در بیمارستان های مورد مطالعه تفاوت معناداری نشان داد . این بیمارستان ها 45 درصد از استانداردها را محقق ساخته اند . بالاترین میزان رعایت استانداردها با 69 درصد، مربوط به م ؤ لفه « تجهیزات بیهوشی و جراحی » و پایین ترین آن با 11 درصد مربوط به مولفه « آموزش در زمینه مدیریت ریسک » می باشد . نتیجه گیری: نتایج این پژوهش به تدوین لیستی از عوامل منجر به ریسک ها و خطاها در بخش بیهوشی و جراحی منجر شد . نتایج این پژوهش می تواند علاوه بر الگوبرداری در میان بیمارستان ها و انجام مداخلات آموزشی و مدیریتی، به تدوین یک راهنمای بالینی منجر شود و با ابلاغ هماهنگ از سوی سازمان های سیاستگذار، هدف غائی سیستم های بهداشتی درمانی، یعنی ارتقاء ایمنی بیمار و رضایت مصرف کننده را فراهم آورد .