محمود مطهری نیا

صعصعةبن صوحان از بنی عبد قیس و یکی از نزدیکترین یاران حضرت علی(علیه السلام) بود. این قرابت تا آنجا بود که آن حضرت در موقوفات خود صعصعه را شاهد میگرفتند. رجالیون شیعه او را از ابدال دانستهاند. صعصعه همانند برادرانش زید و سیحان توانایی فوقالعادهای در امر خطابه داشت، به حدی که مورد ستایش امیر بیان حضرت علی(علیه السلام)قرار گرفت و او را خطیب شحشح و توانا خواندند. او از این توانایی در بدو حکومت ایشان نهایت بهرهبرداری را به نفع آن حضرت نمود. حضرت علی(علیه السلام) که به صعصعه اعتماد ویژهای داشت، در چند نوبت او را به نمایندگی از خویش به رویارویی و مذاکره با معاویه کشاند. این کشاکشها با معاویه پس از شهادت آن حضرت ادامه یافت و صعصعه از جمله شیعیانی بود که معاویه از آنان به شدت تنفّر داشت. او در حدود سال 56 هجری به علتی ناگفته وفات یافت.

موضوع مهدویت در میان آموزه های اسلامی، از جمله موضوعاتی است که در منابع متعدد مورد توجه قرار گرفته است. در میان مقولات مهدوی نیز یکی از موضوعات شاخص، موضوع «نشانه های ظهور» است که مورد توجه تمام فرق اسلامی قرار داشته است؛ البته موضوع نشانه های ظهور منحصر به منابع اسلامی نیست و نظیر آن را درباره منجیان آسمانی دیگر ادیان می توان برشمرد. در پژوهش حاضر برای اولین بار رویکردهای مختلف به این موضوع، جمع بندی و به طور اجمالی معرفی شده اند. دسته بندی ارائه شده در این مقاله برای اولین بار است. در نگارش این مقاله از روش تحقیق کیفی و شیوه کتابخانه ای و با استقصای اکثری آثار تألیف شده در این حوزه به وسیله مطالعه یا مرور دائره المعارف موعود «آخرالزمان» (ع)، انجام شده است.

قرآن کریم در آیه 18 سوره محمد به اَشْراطُ السّاعه اشاره نموده است. اشراط الساعه در اصطلاح قرآنی به مجموعه حوادثى گفته می شود که پیش از واقعه عظیم قیامت و یا ظهور امام عصر# اتفاق خواهد افتاد. مفسران فریقین بر اساس روایات پیامبر اکرم| و ائمه اطهار(ع) درباره آخرالزمان و رویدادهای آن زمان، نسبت به این موضوع توجه زیادی نموده اند. اگرچه اشراط الساعه از اصطلاحات پرکاربرد در منابع اسلامی است اما در تعیین مصداق آن درهم آمیختگی زیادی میان علائم ظهور و علائم قیامت وجود دارد. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از آیات قرآن، روایات و تحلیل محتوایی و مصادیق بیان شده در آنها و نیز تفاسیر شیعه و اهل سنت، میان این علائم تفکیک شود.

جانشینی پیامبر(ص) از قرن ها پیش مورد بحث و گفتگو میان مسلمانان بوده و در این میان شیعه دلایل محکم و متقنی در اثبات باور مبنی بر نص و جانشینی علی(ع) ارائه کرده است. در خدشه به این باور و تواتر غدیر مخالفان تشیع می گویند: «اگر چنین است که هزاران صحابه در غدیرخم حضور داشتند و همه شنیدند که رسول خدا(ص) علی(ع) را به عنوان جانشین خود بعد از وفاتش تعیین کرد؛ پس چرا از هزاران صحابه یکی نیامد و به خاطر غصب شدن حق علی(ع) اعتراض نکرد.» در نوشتار حاضر با استناد منابع تاریخی و گاه منابع حدیثی و از منظرهای مدیریتی، سیاسی، نظامی، فرهنگی و اقتصادی به بررسی دلایل موفقیت گردانندگان سقیفه در تصاحب منصب جانشینی رسول خدا(ص) می پردازیم.

رشد و تعالی کشور برای همگان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. توجه به دیدگاه های رهبران استراتژیست در هر جامعه ای موجبات هم افزایی و جهت دهی واحد تلاش ها، برای رسیدن به اهداف موردنظر این رهبران استراتژیست و دستیابی به تمدن مطلوب در نظر ایشان را فراهم میآورد. به نظر میرسد بررسی تاریخ به عنوان یکی از پرگستره ترین علوم میتواند به رشد و تعالی هر تمدنی از جمله تمدن نوپای برخاسته از انقلاب اسلامی بینجامد. از این رو، ضروری است که به مطالعه دیدگاه ها و کارکردهای آن از منظر امام خمینی به عنوان رهبر و طراح انقلاب اسلامی پرداخته شود. روش استفاده شده در این بررسی، کتابخانه ای و بر اساس مطالعه و تحقیق در صحیفه امام و همچنین کتاب های تألیف ایشان میباشد. این ضرورت ها و کارکردها را از دیدگاه ایشان میتوان در دو دسته کلی «اخلاقی و فردی» و «سیاسی و اجتماعی» تنظیم و سامان دهی نمود.

دانش مدیریت یکی از مهم ترین شاخه های علوم انسانی دنیای جدید است با روی کرد، اهداف و مبانی خاص خود، سیر تطوری را طی دو قرن پشت سر گذاشته است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، موضوع مدیریت اسلامی مورد توجه قرار گرفت. در ایران واکنش های متفاوتی نسبت به این مقوله دیده شد که از آن جمله انواع انکار و نیز روی کرد اسلامیزه کردن مدیریت بود که در عمل مورد اقبال بسیاری قرار گرفت. در این میان، مرحوم آیه الله مصباح یزدی نظریه ای متفاوت ارائه کرد که حاصل ترکیب برداشت از منابع مختلف مانند قرآن، روایات با فلسفه و دقت در سیر تحول و تغییرهای بنیادین نگرش به انسان طی قرون پسا رنسانس بود. از جمله اساسی ترین توجه به جنبه های غیر سازمانی فرد در زندگی مادی و غیر مادی وی از ناحیه سازمان، یکی از اصلی ترین ویژگی های دیدگاه آیه الله مصباح به شمار می آید. مهم ترین پرسش در این راستا، آن بود که برای تحقق مدل مدیریت مد نظر آیه الله مصباح یزدی باید به چه پیش نیازهایی دست یافت؟ در نوشتار حاضر با روش مطالعه کتاب خانه ای تطبیقی، ضمن تبیین اجمالی روی کردهای رقیب سعی شده با استفاده از جلسات ایرادشده توسط آیه الله مصباح یزدی، مبانی و پیش نیازها برای تحقق مدل مطلوب مدیریت اسلامی از منظر او استخراج و ارائه شود.