مجتبی انصاری

مجتبی انصاری

مدرک تحصیلی: دانشگاه تربیت مدرس

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۹۶ مورد.
۶۱.

Landscape Perception Indicators Based on Islamic Aesthetics: Case Study: Qazvin, Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۲۲۷
The importance of aesthetics in perceiving urban landscape seems to be essential. Usually, the subject of aesthetics holds a position in ideas and viewpoints of philosophers. In Islamic perspective all the creatures are beautiful due to their connection to the creator of all the beauties. In this research, the subjects such as landscape perception, landscape aesthetics, perception in viewpoints of Iranian Islamic philosophers, and aesthetics in both Holly Quran and ideas of Iranian Islamic philosophers are surveyed and analyzed. The purpose of this paper is to obtain some answers for these two questions: what are aesthetics indicators in Islamic view? How is landscape perception explained by these indicators? This is descriptive-analytic research. The findings are that Islamic philosophers consider absolute beauty, God, as origin of all the beauties. On the other hand, Islamic philosophers are believed to be holistic, using atomistic approaches. In addition, consideration to both subjective and objective axes in landscape aesthetics is thought to be necessary. Finally, indicators and components of Islamic aesthetics are introduced and landscape perception is provided based on these indicators in two fields of sensory-visual and social perceptions according to three perceptual fields of sensory, imaginary, and rational. How is landscape perception explained by these indicators? This is descriptive-analytic research. The findings are that Islamic philosophers consider absolute beauty, God, as origin of all the beauties. On the other hand, Islamic philosophers are believed to be holistic, using atomistic approaches. In addition, consideration to both subjective and objective axes in landscape aesthetics is thought to be necessary. Finally, indicators and components of Islamic aesthetics are introduced and landscape perception is provided based on these indicators in two fields of sensory-visual and social perceptions according to three perceptual fields of sensory, imaginary, and rational.
۶۲.

Philosophical Approach in Studying Iranian Architecture(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۰۵ تعداد دانلود : ۱۹۵
The endurance of any type of architecture is contingent upon the study of the characteristics that led to its formation. Two general approaches have been adopted to study and analyze the Iranian architecture. A number of scholars have taken a historical approach, while others have merely considered a genre- based approach. Making use of many historical studies, these scholars have attempted to produce an exacting categorization of Iranian architecture. They focuse on outward form and embellishment to identify and distinguish various classes and sub-classes of architecture in Iran. The third approach, which is outlined in this article, tries to explain such architecture from a conceptual point of view. This essentially involves identifying and analyzing those features that have allowed it to endure. The article shows that there has been a precise and thought- provoking interaction between architects and the intellectual classes that led to the formation of an enduring and transcendent form of architecture in Iran.
۶۳.

بررسی تاثیر رویکرد سبز در زمین های بازی بر دستاوردهای کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طبیعت کودک آموزش رویکرد سبز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۲۶۲
اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر رویکرد سبز (آب، خاک و گیاه) زمین های بازی بر دستاوردهای کودکان بود. دستاوردهای حضور کودک در فضای طبیعی شامل ارتقای مهارت های پرورشی، ذهنی و شناختی، تسهیل کنندگی آموزش و قابلیت احیای ارتباط کودک و طبیعت است. در این بین تسهیل کنندگی آموزش و احیا ارتباط گسسته شده کودک و طبیعت به عنوان فاکتورهایی که تنها با قرارگیری کودک در محیطی با رویکرد سبز حاصل می شود، از دستاوردهای کودک انتخاب شده و چگونگی دستیابی کودک به این دو مهم مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار و روش ها: جامعه آماری پژوهش شامل روان شناسان و والدین کودکان ۵ تا ۱۲ساله در تهران بودند که اطلاعات آنها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از روش های تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی و مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که رویکرد سبز در زمین بازی بر دستاوردهای کودکان تاثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین نتایج نشان دادند که میزان تاثیر زمین بازی طراحی شده بیشتر از زمین بازی بکر و طبیعی بر دستاوردهای کودکان است. نتیجه گیری: علی رغم حضور بازی در تجربه تاریخی بشر و نقش آن در رشد کودک، همچنین آگاهی از تاثیر قرارگیری کودک در فضای بازی طبیعی، امروزه شاهد کاهش کیفیت فضاهای بازی و بی توجهی به رویکرد سبز در آن هستیم. براساس یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت استفاده از زمین بازی طراحی شده با رویکرد سبز تاثیر معنی داری بر دستاورد کودکان خواهد داشت.
۶۴.

توسعه زیست سازگار در جغرافیای دارای میراث طبیعی؛ نمونه مطالعاتی: روستای گردشگری ابیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصاد سبز برنامه ریزی انرژی کارا توسعه زیست سازگار طراحی یکپارچه برای تاب آوری در برابر تغییرات اقلیمی معماری زیست سازگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۲۴
یکی از مهم ترین موضوعات بحث برانگیز در روستاهایی که با میراثی ارزشمند در بستر طبیعی قرار گرفته اند چالش حفاظت و توسعه است؛ از یک سو، با توسعه باید به اقتصاد محلی رونق داد؛ از سوی دیگر، بایست مراقب طبیعت و محیط زیست بود. یکی از مهم ترین راه حل های مطرح شده برای حفظ جغرافیای انسانی و قانع کردن مردم محلی به ادامه سکونت رونق صنعت گردشگری است؛ موضوعی که نیاز به ساخت مکان های جدید و احداث زیرساخت ها را جدی تر می کند. معماری و شهرسازی زیست سازگار را پاسخی هوشمندانه به تأثیر اجرای طرح های توسعه در بستر جغرافیای انسانی و طبیعی دانسته اند. هدف از تحقیق حاضر تبیین تأثیر گرایش به معماری زیست سازگار در رونق گردشگری طبیعی و درنتیجه توسعه شاخص های اقتصادی، اجتماعی، و زیست محیطی است؛ مفهومی که در چارچوب نظریه معماری سرآمد در نمونه روستای تاریخی ابیانه به بحث گذاشته می شود. در پژوهش از روش پیمایشی ، توصیفی- تحلیلی، با بهره گیری از مطالعات میدانی، و بر اساس مدل تحلیلی سوات ( SWOT ) و فرایند تحلیل شبکه ای ( ANP ) استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش را سه گروه اصلی تشکیل می دهند: مردم، گردشگران و مسئولان. برای تعیین جامعه و حجم نمونه، از روش کوکران استفاده شده است. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که تأکید بر پتانسیل های طبیعی و قابلیت های اکوتوریستی روستای ابیانه به گونه ای علمی، همراه با رعایت مسائل زیست محیطی و مبانی توسعه زیست سازگار بهترین گزینه برای هدایت طرح های توسعه شهری در این محدوده است. نتایج پژوهش توسعه زیست سازگار همراه با بهره وری در مصرف انرژی، آب و انرژی پنهان، توجه اقتصاد سبز و فناوری های نرم برای تاب آوری در برابر تغییرات اقلیمی و تحولات اقتصاد جهانی را مورد تأکید قرار می دهد.
۶۵.

هندسه مشترک در باغ و فرش ایرانی

کلید واژه ها: هنر هندسه باغ ایرانی فرش باغی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۹۹
هنرهای ایران دارای طیف گسترده ای می باشد اما آنچه در این مقاله موردنظر است هنرهای تزئینی-کاربردی در بین هنرهای ایرانی است که ازجمله آن ها هنر باغ سازی و فرش بافی ایرانی می باشد. هندسه نیز از دیرباز در هنر و معماری سرزمین ایران کاربردهای فراوانی داشته است. هنرمند معمار نیز در فرایند طراحی باغ ایرانی از هندسه به گونه های مختلف استفاده کرده است. این تحقیق بر آن است که با تحلیل تعدادی از باغ ها و فرش های ایرانی از منظر هندسه به الگوهای مشترک میان آن دو دست یابد. پرسش اصلی آن است که دریابیم، طراحی باغ ایرانی چه تأثیری بر آرایش و نگاره های فرش ها داشته است؟ و اینکه هندسه چگونه توانسته است میان ترکیب بندی کلی باغ و فرش پیوند برقرار سازد؟ نگارندگان، در این تحقیق سعی نموده اند تا با اتکا بر مطالعات کتابخانه ای و با روش مقایسه تطبیقی و مطالعه موردی به بررسی دو هنر اصیل ایرانی، یعنی فرش و باغ، پرداخته و از این رهگذر به تأثیر و تأثر این دو مقوله بر یکدیگر دست یابند. فرآیند تحقیق و استنتاج بر مبنای تحلیل نمونه های موردی استوار شده است. آنچه از این مقاله برمی آید آنست که فرش ایرانی نمود و جلوه ای ست از باغ ایرانی که در آن از هندسه، آرایش اندام های باغ، ترکیبات رنگی درختان و سایر شاخصه های سازنده باغ استفاده و الگوبرداری شده است. هنرمندان فرش باف نقشه باغ را کاملاً شناخته و آن را در منسوجات خود مورداستفاده قرار داده اند. ازاین رو می توان فرش های باغی ایرانی را دیدی از بالا به باغ ایرانی و متأثر از آن دانست که در حوزه منسوجات رخ داده است.
۶۶.

وحدت گرایی رویکردی الهی به طراحی شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وحدت گرایی خلقت طراحی شهری الهی اصول طراحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۰۷
نظریات طراحی شهری همراه خود ارزش های مخصوصی مطرح کرده اند و همگی بر منابع اندیشه ای مستند بوده و از زمینه های فرهنگی تاثیر گرفته اند. براین اساس، پژوهش حاضر با تفاوت رویکرد، به ویژه در مبانی فکری سعی دارد تا با بهره گیری از تعالیم قرآن کریم به طراحی شهری بپرازد؛از این روی با محوریت رهنمود های قرآن کریم به کنکاش در خلقت-به عنوان محصولی بی نقص- پرداخته و بدین نتیجه می رسد که «وحدت»، کیفیت مسلط بر خلقت و فعل الهی است. براین اساس انسان را به عنوان جانشین پروردگار در زمین به تحقق این اصل در نظر و عمل دعوت می کند، و در بازشناسی مفهومی، وحدت را به معنای چینش اجزا درکنار یکدیگر با کیفیتی که یک کل هماهنگ و هم هدف را تشکیل دهند، تعریف می نماید. در ترجمان این مفهوم به زبان طراحی شهری، اصل وحدت فضایی به عنوان اصل مسلط در شهرسازی ارائه و آن را به عنوان مفهومی جامعِ اصول وحدت، کثرت و محصول ترکیب این دو در شهرسازی بیان می دارد.
۶۷.

بازشناسی مؤلفه های نظام بصری منظر شهری؛ عناصر و ارزش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۱۹۷
منظر شهری، پدیده ای عینی-ذهنی و حاصل ادراک انسان از ابعاد مختلف شهر در قالب کالبد، فعالیت و معناست؛ اطلاعات منظر شهری به عنوان پدیده ادراک شونده، با حواس مختلف انسان شامل بینایی دریافت می شود. بخش عمده ای از دریافت انسان  از محیط، به عنوان جزیی از فرایند ادراک، از طریق «دیدن» است. هرآنچه با دیدن فضا دریافت می شود، نظام بصری منظر شهری را شکل می دهد که به همراه اطلاعات دریافتی سایر حواس و در ترکیب توأمان با جنبه ذهنی (فهم فرد بر اساس تجارب، خاطرات، شرایط و ویژگی های فردی و اجتماعی) معنا می یابد و منظر شهری ادراک می شود. بخش عمده ای از پژوهش های نظام بصری منظر شهری، با تأکید بر «کالبد»، ویژگی های آن و سازماندهی اجزای آن انجام شده و کمتر به «فعالیت» به عنوان جزیی از منظر شهری که توسط انسان دیده می شود، پرداخته شده است؛ به همین دلیل ضروری است که به نقش فعالیت در شکل گیری نظام بصری منظر شهری نیز پرداخته شود. هدف این پژوهش، بازشناسی مفهوم نظام بصری منظر شهری با تبیین عناصر آن و نوع ارتباط آنها با یکدیگر است که با بررسی ارتباط نظری میان مفهوم منظر شهری و اجزای آن و تبیین مفهوم ادراک با تأکید بر اطلاعات دریافتی توسط حس بینایی انجام می شود. نتایج این پژوهش که به صورت توصیفی-تفسیری و با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و سپس دسته بندی و استدلال منطقی انجام شده، نشان می دهد که مؤلفه های نظام بصری منظر شهری در قالب عناصر بصری (شامل کالبد و فعالیت) و ارزش های بصری (کیفیت اجزا و ارتباط آنها با یکدیگر شامل نُه کیفیت طبیعی بودن، راحتی و آسایش، خوانایی، سرزندگی و پویایی، زیبایی، انسجام و تداوم، هویت مندی، پیچیدگی و تنوع و زمینه گرایی) قابل تبیین است.
۶۸.

ارزیابی تأثیر عناصر منظر شهری بر میزان احساس تعلق محلی (مطالعه موردی: محله نارمک تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منظرشهری عناصر منظر شهری احساس تعلق محلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۶
شهرها با منظرخود در معرض قضاوت ناظرین قرار می گیرند.ارزیابی تاثیر متفابل منظر شهری و ویژگیهای اجتماعی هدف اصلی تحقیق حاضر می باشد. در این مقاله سعی شده است تا به این سئوال پاسخ داده شود که چه ارتباطی میان منظر شهری و میزان احساس تعلق محیطی وجود دارد؟ فرضیه تحقیق نیز عبارت از این است که میان منظر شهری و میزان احساس تعلق محیطی در جامعه ارتباط و همبستگی مثبتی وجود دارد. برای پاسخ به سئوال تحقیق ابتدا ضمن تعریف منظر شهری به بیان عناصر آن پرداخته ایم. سپس مفهوم احساس تعلق به محیط و معیارهای آن تشریح شده اند. براساس تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای تحقیق، پرسشنامه ای تهیه و سپس به شکل تصادفی از طریق مصاحبه از چهل نفر از ساکنین محله نارمک تکمیل گردید. نتایج بدست آمده، وجود ارتباط میان مولفه های منظر شهری و میزان احساس تعلق محیطی را با درجه اطمینان 95٪ تایید نمود.
۶۹.

نقش تعادل پویا در شهرسازی اسلامی ایرانی عصر صفوی نمونه موردی مسجد شیخ لطف الله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرایند طراحی مخاطب تعادل پویا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۲۹۶
در عصر صفوی، تحت تأثیر مکتب اصفهان و ب هویژه رواج و گسترش اندیشه های معنایی شیعی، نقش مخاطب در ادراک فضا اهمیت عمده ای یافت که این مهم در ساخت بناهای متفاوت ازجمله مساجد این دوره، آشکار است. در مسجد شیخ لطف الله، عاوه بر توجه به اهمیت نقش مخاطب، فرآیند شرکت دادن او در جریانِ ادراک فضا و درگیرکردن حرکت او با کانسپت معماری نیز قابل مشاهده است که این امر از طریق ایجاد تعادل پویا صورت گرفته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی، به بررسی جایگاه مسجد شیخ لط فالله از منظر فرآیند فکری در طراحی پیوسته معماری و شهر می پردازد. مسئلهآ غازینا ین پژوهش، بررسی دلایل عدولا ین بناا زا رزش های غالب معماریا یرانیا زجمله تقارن و تعادل محوری و گرایش به نوعی تعادل ناپایدار در طراحی است. نتایج تحلیل نشان می دهد که این بنا با هدف ایجاد رابطه ای جدید میان مخاطب، به عنوان فاعل شناسا و ایجاد فرآیند ادرا کی پیوسته میان شهر و بنا، به طرح تعادل ناپایدار در طراحی پرداخته تا زنجیره پیوسته ای را از تجارب بیرونی فرم و تجارب درونی فضا شکل داده و مخاطب را در کنشی فعال با مفاهیم درونی ساختمان درگیر نموده و او را به جزیی از این فرآیند ادرا کی بدل سازد.
۷۰.

Persian Carpet as a Media of Communication between Iranian and European Artists A Semiotic Approach to William Morris’ Tapestries(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۴۹۷
Persian carpet weaving is one of Iran’s most famous industries that has attracted the world’s attention to Persian arts through the centuries. What above all, have given prominence to Persian carpet as a beautiful work of art are the pattern and its composition in a two-dimensional space. The diversity of patterns, use of deep and beautiful colors, good composition, harmony of colors, delicate and poetic composition are among the most outstanding features of Persian carpet. Industrial advancement and development of transportation in the 19th century led the western explorers to travel eastward making them acquainted with the cultural heritage of these civilizations. William Morris, the leading thinker and artist of the British Arts and Crafts Movement is among the first to conduct a research on Persian carpet’s patterns and designs. In this paper, we are proposing a semiotic approach to the transaction between Persian artists who made beautiful and ever-lasting carpet designs and William Morris as a pioneer of Pre-Modern Movements in Europe, who studied and recognized the underlying principles of Persian art (mostly carpet), and applied them in a creative way to his own remarkable hand-made designs.
۷۱.

از نشانه های شهری تا نشانه های فرهنگی- اجتماعی؛ به سوی رویکرد نشانه شناسی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نشانه شهری نشانه فرهنگی- اجتماعی نشانه شناسی نشانه شناسی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۳۴
بناها به عنوان نشانه های شهری نقش مهمی در محیط شهری از خلق هویت تا جهت یابی ایفا می کنند و اگر معنای ثانویه ای بر آن ها مترتب گردد تبدیل به نشانه های فرهنگی- اجتماعی می گردند. بنابر این بررسی عواملی که در ارتقای یک اثر معماری به نشانه فرهنگی- اجتماعی موثرند، حائز اهمیت است. هدف نوشتار پاسخگویی به این پرسش است که: چه عواملی و چگونه در ارتقای معنای یک اثر معماری از نشانه شهری به نشانه فرهنگی اجتماعی موثرند؟ روش تحقیق در بررسی ادبیات نظری، مطالعات استادی و کتابخانه ای و در بررسی نمونه های موردی تفسیری-تحلیلی است؛ رویکرد نحلیلی این پزوهش نشانه شناسی اجتماعی است. نتیجه تحقیق آن است که مولفه های تاثیرگذار بر ارتقای یک اثر معماری به نشانه فرهنگی-اجتماعی عبارتند از: عوامل کالبدی (شامل فرم، تناسبات، ابعاد، رنگ، بافت، پیش زمینه و پس زمینه، تکنولوژی و سبک)، عوامل ساختاری (شامل نفوذپذیری، موقعیت و وسعت)، عوامل معنایی (شامل ابعاد اجتماعی (سنت، قدرت، رسانه، اقتصاد، خاطرات جمعی)، عوامل فرهنگی (آئیین ها و مراسم)، روانکاوی (ناخودآگاه جمعی و تباری)، زمان (هم زمانی و درزمانی)، عوامل کالبدی (بعد زیبایی شناسی، نشانه ها (کلامی، انتزاع، انواع نشانه)، عوامل اقلیمی، کاربری اجتماعی).
۷۲.

شناخت و الویت بندی خدمات فرهنگی اکوسیستم مبتنی بر ادراک کاربران در فضای سبز شهری، نمونه موردی: پارک های شهری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادراک مردم پارکهای شهری تحلیل عاملی خدمات فرهنگی رتبه بندی خدمات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۲۰۵
خدمات فرهنگی اکوسیستم به عنوان منافع غیرمادی فضای سبز در بهبود کیفیت زندگی تأثیر قابل توجهی دارد. مطالعات خدمات فرهنگی اکوسیستم در ایران محدود است. پژوهش حاضر قصد دارد عوامل خدمات فرهنگی و میزان اهمیت آن ها با رویکرد مشارکتی مشخص کند. هدف پژوهش کاربردی بوده که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. در این راستا با مطالعات اسنادی ۳۳ گویه برای ارزیابی خدمات فرهنگی فضای سبز تدوین گردید تا با پیمایش سنجیده شود. جامعه آماری شامل مراجعه کنندگان به پارک های طالقانی، ملت، آب و آتش و باغ ایرانی در شهر تهران هستند. حجم نمونه بر اساس تعداد گویه ها، ۴۰۰ نفر برآورد و با روش نمونه گیری در دسترس (توزیع پرسشنامه های آنلاین در شبکه های اجتماعی) اقدام به جمع آوری داده ها شد. روایی با تحلیل عاملی و اعتباریابی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ صورت گرفته است. نتایج آزمون کایزر– مایر–الکین (۸۷/۰KMO =) کفایت حجم نمونه و آزمون کرویت بارتلت توانایی عاملی شدن داده ها را تایید نمود. تحلیل عاملی اکتشافی با روش استخراج تحلیل مولفه های اصلی و چرخش واریماکس همراه با نرمال سازی کایزر ۷ عامل ارزش های تفریحی، میراث فرهنگی، اجتماعی، آموزشی، معنوی، الهامات و حس مکان را تأیید کرد (۸۰/۳۱۵۷ =۳۷۸ 2χ، =df، ۰۰۵/۰=p) که با دسته بندی سیستم های بین المللی منطبق است. برای رتبه بندی عوامل از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج نشان داد تفریح بیشترین و حس مکان کمترین ارزش خدمات فرهنگی پارک ها هستند. به این ترتیب مردم پارک ها را به عنوان محل مناسبی برای تفریح و فعالیت های اجتماعی درک کرده ا ند اما پارک ها زمینه مناسبی برای ارتباط روحی و عاطفی مردم با فضای سبز شهری ایجاد نمی کنند.
۷۳.

تبیین رابطه رفتار قلمروپایی شهروندان با معیا رها و میزان ادراک پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی شهر (مطالعه موردی: خیابان ولیعصر (عج) تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خیابان ولیعصر (عج) تهران قلمروپایی کیفیت فضای عمومی انسجام فضاهای عمومی پیوستگی ساختمان و شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۳
در این مقاله، رابطه رفتار قلمروپایی شهروندان با میزان و معیارهای پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی شهری مطالعه شده است. وجود پیوستگی بین ساختمان و شهر در انسجام فضاها و کیفیت مندی آن شرط اساسی است. رفتار قلمروپایی به عنوان یکی از ابعاد اجتماعی فضای شهری، در ادراک پیوستگی فضاها و تعیین معیارهای ارزش گذاری کیفیت آنها توسط شهروندان نقش مهمی ایفا می نماید. مدعای تبیینی مقاله آن است که بر اساس رفتارهای قلمروپایی شهروندان، میزان ادراک و معیارهای پیوستگی ساختمان و شهر متفاوت است. این گزاره نظری در سه سکانس از خیابان ولیعصر (عج) تهران مورد آزمون واقع شده است. در سطح نظری روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و در سطح تجربی پیمایشی است که در چارچوب منطق فازی انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد،  بین میزان رفتار قلمروپایی و میزان ادراک پیوستگی هم تغییری وجوددارد، ولی معیارهای پیوستگی ساختمان و شهر در فضاهای عمومی شهری در فضاهای مختلف بر حسب میزان و نوع رفتار قلمروپایی شهروندان متفاوت است.
۷۴.

بررسی و تبیین چگونگی تأثیر ساماندهی فضایی بر شکل گیری الگوهای معماری مسجد مدرسه های دوره قاجار در تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ؛ مسجد مدرسه؛ ساماندهی فضایی؛ ویژگیهای فضایی؛ الگوها؛ ؛ شهر تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۵۸
یکی از بناهایی که پس از اسلام اهمیت ویژه ای پیدا کرد، مدارس می باشد. این گونه فضایی از دوره سلجوقی با نظامیه ها آغاز و پس از طی مراحل تکامل خود، در دوره قاجار به شکل مسجد مدرسه ها گسترش یافت. با ورود مدرنیته به ایران و تحول نوع آموزش، کاربرد این گونه فضایی محدودتر شده و مدارس مدرن، شکل دیگری به خود گرفتند.با توجه به ویژگیهای مسجد مدرسه ها و اهمیت کالبدی کارکردی و مفهومی آنها در ایران اسلامی، در این مقاله تلاش شده با بررسی مهمترین مسجد مدرسه های دوره قاجار، به تحلیل نمونه های شهر تبریز پرداخته شود. در این تحقیق که به روش توصیفی - تحلیلی و تاریخی و با مطالعات کتابخانه ای و میدانی به انجام رسیده است، بررسی ویژگیهای فضایی مسجد مدرسه های شهر تبریز در دوره قاجار و مقایسه آن با خصوصیات سایر مسجد مدرسه ها، به عنوان الگوهای معماری مدارس این دوران، انجام شده تا به پرسش درباره ساختار و ویژگیهای فضایی و تأثیرات نوع ساماندهی فضاها در پیدایش الگوها، پاسخ داده شود. نتایج نشان داد که علیرغم وجود شباهت در خصوصیات فضایی اصلی، نمونه های مطالعاتی، تفاوتهای ماهوی با الگوهای مسجد مدرسه های این دوران دارد و معماران این بناها تلاش نموده اند با بهره گیری از ساختارهای اصلی، با انجام تغییراتی مناسب ترین پاسخ را به شرایط محیطی منطقه دهند.
۷۶.

بررسی مؤلفه های پدیدارشناختی یوهانی پالاسما در بستر جغرافیای تاریخی مکان (نمونه موردی: میدان حسن آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پدیدارشناسی ادراک چند حسی یوهانی پالاسما میدان شهری میدان حسن آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۳۳
نگرشِ کیفی به معماری و فضاهای کالبدی شهر به عنوان یک مقوله میان رشته ای عمدتاً محصول کار فکری خلاقانه و دانش یک فرد یا یک گروه با تخصص یکسان همچون طراحی نیست. با توجه به این که معماری و شهرسازی معاصر، با نتایجِ ناامیدکننده و غیر صمیمانه ای از حس زدایی ارتباط انسان با واقعیت پیش می رود، تأکید بیش ازاندازه بر ابعاد ذهنی و مفهومی، به نابودی ماهیت فیزیکی و حسی معماری می انجامد. گفتمان پدیدارشناسانه برآمده از یک تجربه معمارانه است که به پتانسیل های مکان در توجه هم زمان به ذهن و بدن مخاطب بستگی دارد که به تجربه آگاهانه معنا بخش منجر خواهد شد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که اندیشه های پالاسما در تجربه مکان که از طریق مشارکت همه ی حواس در فرآیند ادراک، مرکزیت تن در دریافت محیط حاصل می شود،.بر اساس چه مؤلفه هایی شکل می گیرد؟ و آیا خوانش این مؤلفه ها در تجربه حضور در یک میدان شهری(حسن آباد) قابل روایت است؟ برای پاسخ به این سؤال از روش پدیدارشناسی و بر اساس الگوی ماکس ون منن و همچنین با روش کدگذاری آزاد، محوری و گزینشی استفاده شده است که بر اساس آن از طریق مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته و باز با 30 نفر از مشارکت کننده ها انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اولویت ادراک حسی، هسته مرکزی تجربه ما و فهم ما از جهان است تا تجربه ای ژرف از فضا و زمان و معنای معمارانه را کسب کند تا گسترش معماری ابژه گرا به معماری حاصل از کیفیات تجربیِ حاصل از بدن و سیستم های حسی اش تبدیل شود.
۷۷.

محدوده آسایش حرارتی در فضای باز مسکونی سنتی شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسایش حرارتی فضای باز مسکونی نظریه های حرارتی تخمین محدوده آسایش معیار آسایش فضای باز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۶۴
امروزه بحث توسعه همه جانبه همگام با توجه و توسعه مقوله محیط زیست مطرح می باشد. به عنوان یکی از ملزومات توسعه  محدوده آسایش حرارتی را می بایست برای هر منطقه تعیین کرد. در این مقاله محدوده آسایش حرارتی در فضای باز مسکونی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با توجه به قرارگیری بیشتر مناطق ایران در نواحی گرم و خشک و نقش تعیین کننده حیاط در خرد اقلیم به خصوص در مناطق کویری، خانه های سنتی شهر یزد به عنوان نمونه موردی انتخاب گردیدند. این پژوهش هماهنگ با مدل اشری و به روش توصیفی- تحلیلی محدوده آسایش حرارتی در فضای باز مسکونی یزد را مشخص می نماید. به همین منظور سه خانه سنتی به عنوان نمونه انتخاب گردیده و در نهایت محدوده حرارتی در فضای باز مسکونی تعیین گردید. بر این اساس میزان دمای خشک در محدوده آسایش حرارتی بنا بر نظر پرسش شوندگان میان 42/25 و 23/24 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 58/52 و 16/45 می باشد. 
۷۸.

بررسی تطبیقی تزئینات نما؛ عاملی در درک مقیاس، عملکرد و بیان سازه ای (مطالعه موردی: دوره مدرن و پست مدرن)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تزئینات مقیاس عملکرد بیان سازه ای معماری مدرن مکتب شیکاگو معماری پست مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۱۵
تزئین، در درک مخاطب از مقیاس (ابعاد) بنا، عملکرد آن و راستای انتقال نیروها جایگاه ویژه ای دارد؛ به طوری که مقدار تزئین به کاررفته، محل قرارگیری و ارتباط با اجزاء بنا، آن را به عنصری تأثیرگذار در تاریخ معماری تبدیل کرده است. این موضوع که آیا تزئین می تواند در درک مخاطب نسبت به فهم عوامل فوق تأثیرگذار باشد، جای پرسش است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. معماری مدرن اولیه، با داشتن رویکردی ارگانیک نسبت به تزئینات، موجب وحدت آن با مصالح شده است و در راستای افزایش بروز مؤثر سه شاخصه مدنظر این مقاله قرار دارد. در معماری مدرن اروپا، با حذف تزئینات بر وضوح مقیاس بنا، شفافیت عملکردی و وضوح در بیان سازه ای در اکثر آثار آن دوره تأکید شده است. در معماری پست مدرن، با قطع ارتباط پوسته تزئینی با فضای داخل و جهت گیری جداره تزئینی به محیط و تأثیر از آن، رویکردی متفاوت و برعکس نسبت به دو دوره قبل مشاهده گردید.
۷۹.

بررسی زمینه های مؤثر در شکل گیری با غشهرهای صفوی با تأکید بر آموزه های حکمی مذهب شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیعه صفویه مکتب اصفهان با غشهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۱۴
مکتب اصفهان و آموزه هایش متأثر از حکمت عقلی شیعی شکل م یگیرد و از مهم ترین عواملی بوده که باعث تشخص و پیشرفت هنر و معماری عصر صفوی نسبت به دیگر اعصار شده است. از ای نرو بررسی آموز ههای مذهب شیعه و مکتب اصفهان در شکل گیری ایده باغ شهر از ضروریات انجام این تحقیق می باشد. بخش نخست این مقاله ضمن اشاره به مباحث مربوط به اصالت وجود، حرکت جوهری و سلسله مراتب وجود به موضوع نمادهای مرتبط با بهشت در باغ ایرانی م یپردازد. بخش دیگر مربوط به ارتباط شهرسازی و باغ سازی در عصر صفویه و ظهور ایده با غشهر و عوامل مؤثر در شکلگیری آن می باشد. در ادامه با غشهرهای صفوی با تأکید بر با غشهر اصفهان و عوامل مؤثر در تقویت هویت کالبدی آن مطالعه شده است. نتایج حاصل نمایش دهنده چگونگی ارتباط ایده با غشهر ایرانی در عهد صفوی با الگوی باغ ایرانی و جایگاه باورهای دینی اسلامی و شیعی در شکلگیری آن است.
۸۰.

تبیین معنا گرایی بدنمند در کیفیت بخشی جغرافیای شهری از منظر اندیشه های مارک ال جانسون و جرج لیکاف (نمونه موردی: میدان های تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پدیدارشناس ادراک بدنمند جسمانیت معناگرایی میدان های تهران کیفیت مکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۸۱
فضاهای کالبدی و شهری معاصر به واسطه محرومیت حسی ارتباط انسان با جهان پیرامون با نتایجِ ناگواری مواجه است و تاکید بیش از اندازه بر ابعاد ذهنی و مفهومیِ معماری بیشتر به نابودی ماهیت فیزیکی، حسی معماری می انجامد.مارک ال جانسون و جرج لیکاف با مطرح کردن موضوع جسمانیت معنا و تاکید بر اهمیت جایگاه بدن در فرایند ادراک و شناخت، به توانمندی پدیدارشناسی معماری در معنا دار کردن مکان های خلق شده توجه ویژه ای قائل هستند.این پژوهش در پی پاسخ به این سئوال است که کیفیت بنیادی پدیدارشناختی تجربه ادراک بدنمند از منظر اندیشه های جانسون و لیکاف بر اساس چه الگوهایی شکل می گیرد؟ و چه مولفه هایی را به مثابه دریافت معنای برآمده از تجربه حضور کشف می کند؟ برای پاسخ به این سؤال از روش کیفی پدیدارشناسی و بر اساس الگوی ماکس ون منن و همچنین با روش کدگذاری آزاد، محوری و گزینشی استفاده شده است که بر اساس آن از طریق مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته و باز با تعدادی از متخصصین انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ادراک حسی بدنمند، کانون تجربه و فهم ما از جهان پیرامون است . نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که یازده مولفه در جهت تعیین الگوهای کیفی درک جسمانیت معنا درفضای شهری چند میدان تهران، مبتنی بر مفاهیم پدیدارشناسانه ادراکات حسی استخراج شد که شامل فضای رویداد، الگوپذیری فعالیت ها، غنای حسی، خوانایی، خاطره و تخیل، حضور، احساسی از تاریخ، جزییات، فرم و تناسبات هندسی، محیط پیرامون و نشانه ها بودند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان